İçeriğe atla

Uluslararası Politika Teorisi

Uluslararası Politika Teorisi
YazarKenneth Waltz
TürUluslararası ilişkiler teorisi
Yayım1979

Uluslararası Politika Teorisi, Kenneth Waltz’un uluslararası ilişkileri açıklamak için yapısal realist bir teori olan neorealizmi oluşturduğu 1979 tarihli uluslararası ilişkiler teorisi kitabıdır.[1] Waltz, neoklasik ekonomi teorisini dikkate alarak uluslararası siyasi sistemin temel “düzenleyici ilkesinin” anarşi olduğunu ve bunun da “işlevsel olarak farklılaşmamış”, “üstlük ve astlık ilişkilerinden” yoksun, yalnızca farklı yetenekleriyle ayırt edilen bireysel devlet aktörlerinin varlığıyla tanımlandığını ileri sürmüştür.

Waltz, indirgemeci yaklaşımların devletler arasındaki benzer davranışları açıklamakta başarısız olduklarını savunmaktadır. Waltz’a göre, sistem düzeyindeki sosyalleşme ve rekabet süreçleri devletlerin benzer şekillerde davranmasına yol açmaktadır.

Waltz, devlet davranışlarının çoğunun, devletlerin uluslararası sistemin anarşik yapısı tarafından sağlanan teşvikleri takip etmelerinin bir sonucu olarak anlaşılabileceğini savunmaktadır. Waltz, devletlerin güvenliklerini diğer hedeflerin üzerinde tuttuklarını, bunun da işbirliği potansiyelini sınırladığını ve güvenlik rekabeti yarattığını savunmaktadır. Kitabın en önemli vurgularından birisi, devletlerin güce karşı denge kurma eğiliminde olduğu ve bunun da sürekli güç dengelerinin oluşmasına yol açtığıdır.[2][3] Waltz ayrıca iki kutupluluğun (iki büyük gücün varlığı) çok kutupluluğa (üç veya daha fazla büyük gücün varlığı) göre daha istikrarlı olduğunu savunmaktadır.

Anarşi kavramını ön plana çıkaran ve temel bir söylemsel dönüşüme neden olan bu kitap, uluslararası ilişkiler alanındaki etkili kitaplardan birisidir.[4] ABD üniversitelerinde Uluslararası İlişkiler lisansüstü eğitiminde en çok okutulan kitaptır.[5] John Mearsheimer, kitabı 20. yüzyılın en etkili üç realist uluslararası ilişkiler eserinden birisi olarak tanımlar,[6] Charles Glaser kitabı neorealist uluslararası ilişkiler literatüründe “belirleyici eser” olarak niteler,[7] Robert Jervis 1998’de kitabın “son on yılda bu alandaki en önemli kitap” olduğunu söyler.[8] Kitap uluslararası ilişkiler alanında realizmin yeniden canlanmasına neden olmuştur.[9]

Ayrıca bakınız

  • Uluslararası Siyasetin Sosyal Teorisi

Kaynakça

  1. ^ Lobell, Steven E. (2010). "Structural Realism/Offensive and Defensive Realism". Oxford Research Encyclopedia of International Studies (İngilizce). doi:10.1093/acrefore/9780190846626.013.304. ISBN 978-0-19-084662-6. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024. 
  2. ^ Wohlforth, William C.; Little, Richard; Kaufman, Stuart J.; Kang, David; Jones, Charles A.; Hui, Victoria Tin-Bor; Eckstein, Arthur; Deudney, Daniel; Brenner, William L. (24 Temmuz 2016). "Testing Balance-of-Power Theory in World History". European Journal of International Relations (İngilizce). 13 (2). ss. 155-185. doi:10.1177/1354066107076951 Özgürce erişilebilir. 
  3. ^ Little, Richard, (Ed.) (2007), "Kenneth N. Waltz's Theory of International Politics", The Balance of Power in International Relations: Metaphors, Myths and Models, Cambridge: Cambridge University Press, ss. 167-212, doi:10.1017/cbo9780511816635.006, ISBN 978-0-521-87488-5, 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 19 Ocak 2021 
  4. ^ Donnelly, Jack (1 Kasım 2015). "The discourse of anarchy in IR". International Theory. 7 (3). ss. 393-425. doi:10.1017/S1752971915000111. ISSN 1752-9727. 25 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024. 
  5. ^ Colgan, Jeff D. (1 Eylül 2016). "Where Is International Relations Going? Evidence from Graduate Training". International Studies Quarterly (İngilizce). 60 (3). ss. 486-498. doi:10.1093/isq/sqv017. ISSN 0020-8833. 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024. 
  6. ^ Mearsheimer, John (2001). The Tragedy of Great Power Politics. W.W. Norton. s. 14. 
  7. ^ Glaser, Charles L. (2010). Rational Theory of International Politics. Princeton University Press. s. 149. ISBN 9780691143729. 2 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ Jervis, Robert (1998). System Effects: Complexity in Political and Social Life (İngilizce). Princeton University Press. s. 4. ISBN 978-1-4008-2240-9. 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024. 
  9. ^ Milner, Helen V. (1998). "Rationalizing Politics: The Emerging Synthesis of International, American, and Comparative Politics". International Organization (İngilizce). 52 (4). ss. 759-786. doi:10.1162/002081898550743. ISSN 1531-5088. 2 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">John Mearsheimer</span> Amerikalı siyasetbilimci

John J. Mearsheimer Chicago Üniversitesi'nde görev yapan bir Amerikalı Siyaset Bilimi profesörüdür.

Büyük güç veya eski adıyla Düvel-i Muazzama. Genel olarak bu terim, ekonomileri, dış siyasetleri ve askerî güçleri ile küresel alanda etkisi olan devletleri kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Realizm (uluslararası ilişkiler)</span>

Realizm, uluslararası ilişkiler teorisi geleneklerinden biridir. Uluslararası anarşi ve güç politikası konularını merkeze alan Realizm felsefi olarak temelde Thomas Hobbes ve Niccolo Machiavelli’nin çalışmalarına dayanmaktadır. Realizm bir uluslararası ilişkiler yaklaşımı olarak, 20. yüzyılda iki savaş arası dönemde ortaya çıkmıştır.

Hans Joachim Morgenthau, uluslararası ilişkiler alanında yaptığı çalışmalarla tanınan Alman-Amerikalı akademisyen.

Saldırgan realizm, uluslararası ilişkilerde neorealist düşünceye ait yapısal bir teoridir ve siyaset bilimci John Mearsheimer tarafından savunmacı realizme tepki olarak ortaya atılmıştır. Saldırgan realizm, uluslararası sistemin anarşik doğasının uluslararası politikada saldırgan devlet davranışlarının teşvik edilmesinden sorumlu olduğunu savunur. Teori, büyük güçleri, uluslararası sisteme hükmetme yönündeki tutarlı amaçları doğrultusunda dengeleme stratejileri yerine sorumluluk yükleme ve kendi reklamını yapmaya öncelik veren yani gücü maksimize eden revizyonistler olarak tasvir ederek savunmacı realizmden temelde ayrılır. Teori, uluslararası ilişkilerin incelenmesi ve anlaşılması için önemli alternatif katkılar getirmekte ancak bir eleştiri konusu olmaya devam etmektedir.

Savunmacı realizm ya da savunmacı neorealizm, uluslararası ilişkilerde neorealizm ekolünden yapısal bir teoridir. Teori, siyaset bilimci Kenneth Waltz’un Uluslararası Politika Teorisi’nde temellenmektedir. Waltz, uluslararası sistemin anarşik yapısının, devletleri millî güvenliklerini sağlamak için ılımlı ve çekingen politikalar izlemeye teşvik ettiğini ileri sürmektedir. Buna karşılık, saldırgan realizm ise devletlerin tahakküm ve hegemonya yoluyla güvenliklerini sağlamak için güçlerini ve etkilerini en üst düzeye çıkarmaya çalıştıklarını varsaymaktadır. Savunmacı neorealizm, saldırgan neorealistler tarafından teşvik edilen saldırgan politikaların devletlerin güç dengesi teorisine uyma eğilimini bozduğunu ve birincil hedef olarak iddia ettikleri güvenlik durumunu bozduğunu ileri sürer. Savunmacı realizm ne devletlerarası çatışmanın gerçekliğini ne de devlet genişlemesi için politikaların varlığını reddeder, ancak bu teşviklerin düzensiz olduğunu ileri sürerler. Savunmacı neorealizm, çatışmanın patlak vermesini açıklamak için güvenlik ikilemine, coğrafya gibi “yapısal değişkenlere” ve elitlerin inanç ve algılarına işaret eder.

Revizyonist devlet, uluslararası ilişkiler alanı içerisinde güç geçişi teorisinden bir terimdir. Revizyonist devletin amacı, mevcut sistemi değiştirmek veya sonlandırmaktır.

Uluslararası ilişkiler teorisinde anarşi kavramı, dünyanın herhangi bir üst otoriteden veya egemenden yoksun olduğu fikrine dayanır. Anarşik bir devlette anlaşmazlıkları çözebilecek, hukuku uygulayabilecek veya uluslararası politika sistemini düzenleyebilecek hiyerarşik olarak üstün, zor kullanma tekeline sahip bir güç yoktur. Uluslararası ilişkilerde de anarşi, teorinin başlangıç noktası olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Güç dengesi (uluslararası ilişkiler)</span>

Uluslararası ilişkilerde güç dengesi teorisi, devletlerin herhangi bir devletin diğerlerine üstünlük kuracak kadar askerî güç kazanmasını önleyerek hayatta kalmalarını güvence altına alabileceğini öne süren teoridir. Teori, bir devlet çok daha güçlü hale gelirse daha zayıf komşularından yararlanacağını ve böylece onları savunma amaçlı bir koalisyona iteceğini öngörür. Bazı realistler, rakip koalisyonlar arasında güç dengesi olduğunda saldırganlığın karlı olmamasından dolayı güç dengesi sisteminin, baskın bir devletin olduğu bir sistemden daha istikrarlı olduğunu savunurlar.

İnsan, Devlet ve Savaş, realist akademisyen Kenneth Waltz tarafından 1959 yılında uluslararası ilişkiler üzerine yazılmış bir kitaptır.

Büyük Güç Siyasetinin Trajedisi, Amerikalı akademisyen John Mearsheimer’ın 2001 yılında yayınladığı uluslararası ilişkiler teorisi konulu kitabıdır. Mearsheimer, “saldırgan realizm” teorisini, temel varsayımlarını, erken dönem realist teoriden evrimini ve öngörü kabiliyetini belirterek açıklamakta ve savunmaktadır. Kitaptan uyarlanan bir makale daha önce Foreign Affairs dergisinde yayınlanmıştır.

Anarşi Devletler Ne Anlıyorsa Odur: Güç Politikalarının Sosyal İnşası, Alexander Wendt tarafından 1992 yılında International Organization dergisinde yayınlanan ve uluslararası ilişkiler teorisine konstrüktivist bir yaklaşımın ana hatlarını çizen bir makaledir.

Anarşik Toplum: Dünya Siyasetinde Düzen Üzerine Bir Çalışma, Hedley Bull'un 1977'de yayımlanan kitabıdır ve İngiliz Okulu uluslararası ilişkiler teorisi ekolünün kurucu metinlerinden biridir. Kitabın başlığı uluslararası sistemdeki anarşi varsayımına atıfta bulunmakta ve uluslararası bir toplumun varlığını savunmaktadır.

Uluslararası ilişkilerde eklemlenme ya da yandaşlık veya peşine takılma bir devletin daha güçlü, hasım bir güçle ittifak kurması ve birlikte ele geçirdikleri ganimetlerden daha güçlü hasmın orantısız bir şekilde kazanç sağladığını kabul etmesiyle ortaya çıkar. Bu nedenle bu eklemlenme durumu, kendilerini zayıf bir konumda bulan devletler tarafından kullanılan bir stratejidir. Mantık, silahsız ve zayıf bir devletin daha güçlü bir düşmanla aynı safta yer almasını öngörür çünkü güçlü olan zaten istediğini zorla alabilir. Thukididis'in meşhur “güçlüler yapabileceklerini yapar, zayıflar ise çekmeleri gerekeni çeker” sözü eklemlenme (bandwagoning) stratejisinin özünü yansıtır.

Uluslararası ilişkilerde konstrüktivizm ya da inşacılık, uluslararası ilişkilerin önemli yönlerinin düşünsel faktörler tarafından şekillendirildiğini ileri süren bir sosyal teoridir. En önemli düşünsel faktörler kolektif olarak sahip olunanlardır, kolektif olarak sahip olunan bu inançlar aktörlerin çıkarlarını ve kimliklerini inşa eder.

Uluslararası Politika: Güç ve Barış Mücadelesi, Hans Morgenthau tarafından 1948 yılında yayımlanan bir siyaset bilimi ve uluslararası ilişkiler kitabıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dengeleme (uluslararası ilişkiler)</span>

Dengeleme kavramı, realist düşünce ekolünün en etkili teorisi olan ve çok devletli bir sistemde hegemonya oluşumunun ulaşılamaz olduğunu çünkü hegemonyanın diğer devletler tarafından bir tehdit olarak algılandığını ve bunun da potansiyel bir hegemona karşı dengeleme yapmalarına neden olduğunu varsayan güç dengesi teorisinden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Klasik realizm (uluslararası ilişkiler)</span>

Klasik realizm, realist düşünce okulundan bir uluslararası ilişkiler teorisidir. Realizm şu varsayımlarda bulunur: devletler uluslararası ilişkiler sisteminin ana aktörleridir, uluslararası bir uluslararası otorite yoktur, devletler kendi çıkarları doğrultusunda hareket eder ve devletler kendilerini korumak için güce ulaşmaya çalışır. Klasik realizm, devlet davranışını ve devletlerarası çatışmanın nedenlerini açıklamada insan doğasını ve iç politikayı özel bir vurgu yapmasından dolayı diğer realizm türlerinden ayrılır. Klasik realist teori, insan doğasına dair kötümser bir bakış açısını benimser ve insanların doğası gereği iyiliksever olmadığını ve bunun yerine çıkarcı olduklarını, korku ya da saldırganlıkla hareket ettiklerini savunur. Ayrıca, bu insan doğasının uluslararası anarşi nedeniyle devletler tarafından uluslararası politikaya yansıtıldığını vurgular.

Yirmi Yıl Krizi: 1919-1939: Uluslararası İlişkiler Çalışmalarına Giriş, E. H. Carr tarafından uluslararası ilişkiler üzerine yazılmış bir kitaptır. Kitap 1930'larda Avrupa'da İkinci Dünya Savaşı'nın patlak vermesinden kısa bir süre önce yazılmış ve ilk baskısı savaşın patlamk vermesinden kısa bir süre sonra, Eylül 1939'da yapılmıştır; ikinci baskısı ise 1945 yılında yapılmıştır. Gözden geçirilmiş baskıda Carr, "olayların sonraki seyri tarafından bir şekilde değiştirilen her pasajı yeniden yazmamış", bunun yerine "birkaç cümleyi değiştirmeye" ve eserin anlaşılırlığını artırmak başka küçük çabalar göstermeye karar vermiştir.

Liberal kurumsalcılık, devletler arasında uluslararası işbirliğinin mümkün ve sürdürülebilir olduğunu ve bu işbirliğinin çatışma ve rekabeti azaltabileceğini savunan bir uluslararası ilişkiler teorisidir. Neoliberalizm, liberalizmin gözden geçirilmiş bir versiyonudur. Neorealizm ile birlikte liberal kurumsalcılık, uluslararası ilişkilere yönelik en etkili iki çağdaş yaklaşımdan biridir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.