İçeriğe atla

Uluslar Halk Komiserliği

Uluslar Halk Komiserliği veya Narkomnatlar SSCB'nin erken döneminde 1917'den 1924'e kadar[1] Rus olmayan milletler konusunda faaliyet gösteren kuruluş. Jozef Stalin 1917-23 arasında Halk Komiserleri Kurulu'nun Uluslar Halk Komiseri görev yapmıştır.

Hakkında

Ekim Devrimi'nden önce 11 Ekim 1917'de[2] Rus Devrimi dönemi boyunca ulusal sorunları çözmek adına federal ve özerk çözümleri garanti edecek devlet reformları yaratmak için Petrograd Sovyeti kuruldu. Bu kurul tüm yurttaşlar için sivil eşitliği sağlama, her dilin resmi dil olarak Ruslarla eşit olarak kabul edilmesi, "Sovyet yurttaşlığı" temelinde yeni bir yurttaşlık sisteminin kurulması konularında çalıştı.

Kararlarda Ukrayna Merkez Konseyi'nin ulusal özerklik talepleri ve herhangi bir barış konferanslarında koltuk talebi yoğun olarak tartışıldı. Bu talepler Geçici Hükûmetin Başbakanı Aleksandr Kerenski tarafından reddedildi. Narkomnatlar, özellikle Ukrayna'nın özerkliğinin nasıl ele alınabileceği konusunu Kurucu Meclis'e sunmak için Sovyetlerin bir organı olarak kuruldu. Bu, tüm Ukrayna'dan bir temsilci kongresinin örgütlenmesini sağladı. Bu kongre Ukrayna Kurucu Meclisini kuracaktı. Bolşevikler o dönem bazında herhangi bir ulusal özerkliğe karşı çıktı Bununla birlikte, 13 Ağustos'ta Stalin, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin ulus konuları için bir kuruluş kurulabileceği fikrini ortaya atan bir bildiri yayınladı.[3] Bu bildiri Kerenski ve Nikolay Chkheidze gibi Menşeviklerin birleşik merkezi bir devleti savunduğu bir zamanda geldi. Kerenski Letonya temsilcilerine yalnızca Zemstvo statüsünü umduğunu söyledi.[4]

Stalin, Uluslar Halk Komiserliği'nin ilk yedi toplantının beşine (altı diyen kaynaklar da mevcuttur) başkanlık etti, ancak sonraki yirmi bir toplantıya katılmadı.[5]

Bazı komiserlikler

Konuyla ilgili yayınlar

  • Коржихина Т. П., Хорошая С. И. Народный комиссариат по делам национальностей РСФСР (Наркомнац) // Центральный Государственный архив РСФСР Высшие органы государственной власти и органы центрального управления РСФСР (1917—-1967): Справочник. — М, 1971.
  • Собрание узаконений и распоряжений рабоче-крестьянского правительства РСФСР, 1917.
  • Песикина Е. И. Народный комиссариат по делам национальностей и его деятельность в 1917—-1918 гг. — М, 1950.
  • Народный комссариат по делам национальностей. Отчёт о деятельности (1 ноября 1917—-20 июня 1918 гг.)ёт о. — Народный комссариат по делам национальностей.. — М, 1918.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Hirsch, Francine (2007). "State and Evolution: Ethnographic Knowledge, Economic Expediency, and the Making of the USSR, 1917–1924". Burbank, Jane; von Hagen, Mark; Remnev, Anatolyi (Ed.). Russian Empire: Space, People, Power, 1700–1930. Indiana-Michigan series in Russian and East European studies. Indiana University Press. s. 161. ISBN 9780253219114. 25 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2015. The new Soviet constitution of 1924 dissolved Narkomnats [...]. 
  2. ^ Petrogradskii Sovet Rabochikh i Soldatskikh Deputatov: Protokoly Zasedanii (Moscow: Gosudarstvennoe Izdatel'stvo, 1935).
  3. ^ Revoliutsionnoe Dvizhenie v Rossii v Avgust' 1917 Goda: Protokoly (Moscow: Izdatel'stvo Akademii Nauk SSR, 1959)
  4. ^ Revoliutsionnoe Dvizhenie v Rossii v Mae-Iun' 1917 g., III (Moscow: Izdatel'stvo Akademii Nauk SSR, 1959)
  5. ^ 'Stalin as Commissar of Nationalities' by Jeremy Smith in Stalin: A New History by Sarah Davies (Editor), James Harris (Editor), 2005, Cambridge University Press.
  6. ^ The Sorcerer as Apprentice:Stalin as Commissar of Nationalities 1917 – 1924 by Stephen Blank, Greenwood Press 1995 s. 20

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği</span> Avrasyada hüküm sürmüş eski bir federasyon (1922–1991)

Sovyetler Birliği, resmî adıyla Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (Rusça:

<span class="mw-page-title-main">Mirsaid Sultangaliyev</span> Tatar devrimci ve teorisyen

Mirsaid Sultangaliyev, Orta Asya'daki Türk halklarını birleştirerek sosyalist bir Türkistan devleti kurmak istemiş Tatar lider ve düşünce adamı. Müslüman "ulusal komünizm"in kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Ekim Devrimi</span> Sovyetler Birliğinin kurulmasının yolunu açan, Lenin ve diğer devrimcilerin önderliğinde gerçekleştirilen devrim

Ekim Devrimi, Bolşevik Devrimi, Rus Devrimi ya da Büyük Ekim Sosyalist Devrimi, ayrıca bilinen adı ile Ekim Ayaklanması, Rusya’da Jülyen takvimine göre 25 Ekim 1917’de, Petrograd’daki geçici hükûmetin devrilerek iktidarın Lenin önderliğindeki Bolşeviklere geçmesini sağlayan ve Sovyetler Birliği’nin kurulmasına yol açan olaydır.

<span class="mw-page-title-main">NKVD</span>

NKVD veya İçişleri Halk Komiserliği, Sovyetler Birliği'nin çeşitli meselelerini idare eden devlet birimi. NKVD 1917'de kurulan ve başlangıçta düzenli polis çalışması yürütmek ve ülkenin hapishanelerini ve çalışma kamplarını denetlemekle görevli bir Sovyet kolluk kuvvetiydi. 1930'da dağıtıldı, ancak 1934'te tüm sendikaları kapsayan bir komiserlik olarak yeniden kuruldu. Bu süre zarfında NKVD, OGPU'nun işlevlerini üstlendi ve hem düzenli polislik faaliyetlerinden hem de gizli polis faaliyetlerinden sorumlu oldu. Özellikle Joseph Stalin yönetimindeki Büyük Temizlik sırasında siyasi baskıdaki rolü ve yargısız infazlara, Gulag zorunlu çalışma kampları sistemine ve daha zengin köylülere yönelik baskıya dahil olmasıyla bilinir. Ayrıca Sovyet sınırlarının korunması, casusluk ve Polonya'daki baskı ve katliamlar da dahil olmak üzere diğer ülkelerde Sovyet politikasının uygulanmasını denetledi. 1946'da tüm Halk Komiserliklerinin adı Bakanlık olarak değiştirildi ve NKVD İçişleri Bakanlığı (MVD) oldu.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti</span> Sovyetler Birliğinin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyeti

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSC) (Rusça: Росси́йская Сове́тская Федерати́вная Социалисти́ческая Респу́блика; Rossiyskaya Sovetskaya Federativnaya Sotsialistiçeskaya Respublika), Sovyetler Birliği'nin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyetidir.

<span class="mw-page-title-main">Rus İç Savaşı</span> 1917den 1922ye kadar süren bir iç savaş

Rus İç Savaşı, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 1918-1922 yılları arasında Bolşeviklerle muhalifleri arasında yaşanan savaştır. Savaş Beyaz Ordu birliklerinin 1918 baharında Beyaz Terör saldırılarıyla başladı. Ana muharebe Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Bolşevik Kızıl Ordusuyla komünizm karşıtlarının Beyaz Ordusu arasında geçti. Ancak savaşa Beyaz Ordu'ya finansal destek ile silah ve asker yardımında bulunan ABD, İngiltere, Fransa, Polonya ve Japonya da müdahil oldu. 1921 yılında Bolşevikler Beyaz Terör'ü ve destekçilerini yenerek tüm ülkeye hâkim oldular. 1922 yılında da Sovyetler Birliği kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Halk Komiserleri Konseyi</span>

Halk Komiserleri Konseyi veya Rusça isminden kısaltmayla Sovnarkom, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra Sovyetler Birliği'nde en yüksek hükûmet organı. İlk Sovnarkom başkanı Lenin'dir. Lenin'in ölümünden sonra Stalin'in Komünist Parti Genel Sekreteri olarak iktidara gelmesiyle birlikte ülke yönetiminde en etkili makam genel sekreterlik olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Feliks Dzerjinski</span> Sovyet devrimci ve bürokrat, Cheka ve OGPU örgütlerinin ve Kızıl Terörün mimarlarındandır

Feliks Edmundoviç Dzerjinskiy, , Demir Feliks lakabıyla bilinen Sovyetler Birliği'nin ilk istihbarat ve gizli servisi Çeka'nın kurucusu ve ilk önderi. Bolşevik devrimci ve Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) Merkez Komitesi üyesi (1917-1926). RKP (B) Politbüro üyesi (1924-1926).

<span class="mw-page-title-main">Komsomol</span> Sovyetler Birliği Komünist Partisinin gençlik yapılanması

Komsomol (Rusça: Комсомол, tam ad: Всесоюзный Ленинский Коммунистический союз молодёжи /

<span class="mw-page-title-main">Grigori Ştern</span>

Grigori Ştern, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, General-polkovnik.

Beyaz Terör, Rusya'da 1917-1922 yılları arasında gerçekleşen Rus İç Savaşı sırasında Çarlık yanlısı Beyaz Orduların Kızıllara ve kendilerine destek vermeyen sivil halka yönelik şiddet ve katliam hareketlerine verilen isimdir.

Bu maddede; Rus sosyalist devrimci, Marksist-Leninist ideolojinin fikirsel önderi, Ekim Devrimi'nin lideri ve Sovyetler Birliği'nin kurucusu Vladimir Lenin'e ait kitap, yazı, konuşma, makale ve mektup gibi eserler ile kendi hakkında yazılmış kitaplar yer almaktadır. Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin öncüsü ve Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (RSDİP) ilk lideridir. Lenin, dünyada eserleri yabancı dile en fazla tercüme edilen kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Bağımsızlık Savaşı</span>

Ukrayna Bağımsızlık Savaşı, 8 Kasım 1917 ile 17 Kasım 1921 yılları arasında süren, içinde çeşitli siyasi ve askerî kuvvetlerin yer aldığı ve Ukrayna'da cumhuriyetin kurulmasıyla sonuçlanan bir süreçtir. Bu cumhuriyet, daha sonra Sovyetler Birliği tarafından ilhak edilerek, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne dönüştürülmüştür. Savaşın tarafları arasında; Ukraynalı milliyetçiler, Bolşevikler, anarşistler, İttifak Devletleri'ni oluşturan Alman ve Avusturya-Macaristan imparatorluklarının askerî kuvvetleri, Belarus Gönüllüler Ordusu ve İkinci Polonya Cumhuriyeti kuvvetleri bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Rus İç Savaşı'nda bağımsızlık yanlısı hareketler</span>

Rus İç Savaşı'nda bağımsızlık yanlısı hareketler, Ekim Devrimi'nin ardından başlayan Rus İç Savaşı yıllarında eski Rus İmparatorluğu topraklarında Bolşevik olmayan ulus devlet tarzında şeklinde isteyen gruplardır. Ayrılıkçı görüşlere sahip bu grupların birçoğu İtilaf Devletleri tarafından askeri ve politik olarak desteklenmişlerdir. Bununla birlikte Beyaz Ordu'da İtilaf Devletlerini destekleyen bazı gruplar da bu hareketlere destek vermişlerdir, fakat sayısı sınırlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Siyasi komiser</span>

Siyasi komiser Orduda, siyasi komiser veya siyasi subay, ordunun siyasi kontrolünü sağlamak amacıyla atandıkları birimin siyasi eğitiminden (ideolojisinden) ve organizasyonundan sorumlu bir denetleyici subaydır.

<span class="mw-page-title-main">Dışişleri Bakanlığı (Sovyetler Birliği)</span>

Sovyetler Birliği Dışişleri Bakanlığı veya tam adıyla Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Dış İlişkiler Bakanlığı, resmi olarak 16 Temmuz 1923 tarihinde kurulan devlet dairesi. 1946 yılına kadar Dışişleri Halk Komiserliği veya Narkomindel olarak isimlendirilmişti. 1946-1991 yılı arasında Dışişleri Bakanlığı olarak adlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">3. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi</span>

3. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmi adıyla 3. Tüm-Rusya İşçi, Köylü ve Asker Temsilcileri Sovyetleri Kongresi, 23-31 Ocak 1918 tarihleri arasında Tauride Sarayı'nde toplanan üçüncü Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Sırbistan ilişkileri</span>

Rusya-Sırbistan ilişkileri, Rusya ve Sırbistan arasındaki ikili dış ilişkilere atıfta bulunur. Ülkeler, 1816'da Rusya İmparatorluğu ve Sırbistan Prensliği olarak resmi diplomatik ilişki kurdular. Rusya'nın Belgrad'da bir fahri konsolosluğu, Belgrad'da bir büyükelçiliği ve Sırbistan'ın Kosova ve Metohija eyaletinin Priştine şehrinde UNMIK ile temas kurmak için irtibat bürosu bulunmaktadır. Sırbistan'ın Moskova'da bir büyükelçiliği, St. Petersburg'da bir fahri konsolosluğu var ve Yekaterinburg'da bir başkonsolosluk açacağını duyurdu.

<span class="mw-page-title-main">Kürdemir Muharebesi</span>

Kürdemir Muharebesi, 7-10 Temmuz 1918 tarihleri arasında, Osmanlı-Azerbaycan koalisyon kuvvetleri ile Stepan Şaumyan liderliğindeki Bakü Komünü birlikleri arasında Kürdemir'in kontrolü uğrunda yapılan muharebedir. Kürdemir istasyonu Transkafkasya Demiryolunun Bakü yolu üzerindeki en önemli stratejik noktasıydı. 10 Temmuz'da, Bakü'ye ilerleyen Kafkas İslam Ordusu ve Azerbaycan Millî Ordusu birlikleri Kürdemir'i ele geçirmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.