İçeriğe atla

Ulusal Kongre Partisi (Sudan)

Ulusal Kongre Partisi
المؤتمر الوطني
Kuruluş tarihi1998 (1998)[1][2]
Kapanış tarihi29 Kasım 2019
ÖnceliUlusal İslami Cephe
MerkezHartum, Sudan
İdeolojiİslamcılık[3]
Arap milliyetçiliği[3]
Tasavvuf
Sosyal muhafazakârlık
Otoriteryanizm
Militarizm
Amerikan karşıtlığı
Antisiyonizm
Sağ popülizm[4]
Siyasi pozisyonAşırı sağ
DiniSünni İslam
Uluslararası üyelikMüslüman Kardeşler
Resmî renkler  Yeşil
İnternet sitesi
Sudan

Ulusal Kongre Partisi (UKP; Arapça: المؤتمر الوطني, al-Mu'tamar al-Waṭanī), kuruluşundan Sudan Devrimi'ne kadar Sudan'da iç politikaya egemen olan büyük bir siyasi partiydi.

Ulusal İslami Cephe'nin (UİC) bölünmesinden sonra parti iki partiye bölündü. Sekreteri Hasan et-Turabi liderliğindeki İslami Hareket ve Ömer el-Beşir komutasındaki ordu, 1989 yılında Başbakan Sadık el-Mehdi ve Devlet Başkanı Ahmed el-Mirghani'ye karşı bir askeri darbe gerçekleştirdi. Ulusal Kongre Partisi ve Sudan'ın da cumhurbaşkanı olan Ömer el-Beşir, iktidarı ele geçirdi ve şeriatı ulusal düzeyde kurumsallaştırmaya başladı.

1969'daki askeri darbenin ardından Sudan Cumhurbaşkanı Cafer Numeyri, diğer tüm siyasi partileri feshetti ve İslami partileri etkin bir şekilde dağıttı. 1985'teki siyasi geçişin ardından Turabi, eski partiyi İslamcı bir anayasa için zorlayan Ulusal İslami Cephe'de (UİC) yeniden örgütledi. UİC nihayetinde İslamcı gündemi alenen destekleyen Ömer el-Beşir'i iktidara getiren başka bir askeri darbeyi destekledi. Parti yapısı; genel konferans, şura konseyi ile liderlik konseyi ve yürütme ofisinin ulusal düzeyinde oluşturuldu.

UKP, 1998 yılında Ulusal İslami Cephe'deki (UİC) önemli siyasi figürler ve diğer politikacılar tarafından kuruldu. UKP'nin yönetimi, bağımsız ve çağdaş Sudan tarihinin en uzun yönetimiydi. Aynı devrimci selefi cihatçılıktan geçerek Müslüman Kardeşlerin İslamcı öğrenci aktivizminden doğdu. Parti; İslamcılık, Pan-Arabizm ve Arap milliyetçiliği ideolojilerini takip etti.

UKP, 29 Kasım 2019'da askeri darbenin ardından Sudan Egemenlik Konseyi tarafından yasaklandı.[5] Partinin tüm mallarına el konuldu ve tüm parti üyelerinin seçimlere katılmaları veya on yıl boyunca görev yapmaları yasaklandı.[6]

Partinin oluşumu

2010 Sudan seçimlerinde kullanılan UKP logosu, Güney Sudan'ın 2011'de bağımsızlığını kazanmasının ardından bırakıldı.

Ömer el-Beşir'in Sudan Devlet Başkanı olmasıyla Ulusal Kongre Partisi, selefleri Ulusal İslami Cephe (UİC) ve Beşir'in 1993 yılına kadar başkanlığını yürüttüğü Ulusal Devrim Komuta Konseyi ile aynı ideolojiye sahip ve 1998'de ülkede yasal olarak tanınan tek siyasi parti olarak kuruldu. Ülkedeki tek siyasi parti olarak üyeleri hızla tüm Sudan Parlamentosuna hakim oldular. Ancak, meclis başkanı Hasan et-Turabi'nin devlet başkanının yetkilerini azaltan bir yasa tasarısı sunması ve Beşir'i parlamentoyu feshetmeye ve olağanüstü hal ilan etmeye sevk etmesinin ardından örgüt içinde bir bölünme oluşmaya başladı. Bildirildiğine göre Turabi, Beşir'in yeniden seçim kampanyasına boykot çağrısında bulunduktan sonra Ulusal Kongre Partisi Başkanı olarak askıya alındı. Ardından, Turabi liderliğindeki bölünmüş bir hizip olan Halkçı Kongre Partisi (HKP), en büyük isyancılardan biri olan Sudan Halk Kurtuluş Ordusu (SHKO) ile bir anlaşma imzaladı. Bu anlaşma sonrası Beşir, kendisini ve hükûmeti devirmeyi planladıklarına inandı.[7] Turabi, daha sonra Ekim 2003'te serbest bırakılmadan önce komplo iddiaları üzerine 2000 yılında hapsedildi.[8]

Güney Sudan'ın özerkliği

2000 yılında Sudan hükûmetinin muhalefet tarafından boykot edilen demokratik seçimleri onaylamasının ardından parti, eski Cumhurbaşkanı Cafer Numeyri'nin Emekçi Halkın Güçleri İttifakı Partisi ile birleşti. Bu birleşme daha sonra Sudan Sosyalist Birlik Partisi'nin kurulmasıyla dağıldı. Demokratik Birlik Partisi (DBP) ve Ümmet Partisi tarafından boykot edilmesi nedeniyle seçimlerin işlevselliği sorgulandı. Aralık 2000'deki yasama seçimlerinde parti 360 sandalyeden 355'ini kazandı. Aynı yıl yapılan devlet başkanlığı seçimlerinde parti adayı Ömer el-Beşir, oyların %86,5'ini alarak yeniden seçildi. Ulusal Kongre Partisi üyeleri, Hukukçular Birliğine ve Sudan'daki tarım ve üniversite öğrenci birliklerinin çoğunun başkanlarına hükmetmeye devam etti. 2005'te SHKH ile yapılan Kapsamlı Barış Anlaşmasının ardından, UKP'nin egemen olduğu Sudan hükûmeti, Güney Sudan'ın altı yıllık özerkliğine izin verdi, ardından 2011'de bağımsızlık referandumu yapıldı ve böylece İkinci Sudan İç Savaşı sona erdi. Güney Sudan ayrılma lehinde oy kullandı.

Darfur Savaşı

2004 yılında Ömer el-Beşir hükûmeti ile Sudan Kurtuluş Ordusu (SKO) ve Adalet ve Eşitlik Hareketi (AEH) gibi isyancı gruplar arasında Darfur'da savaşın patlak vermesinden bu yana resmi olarak olmasa da Cancavid gibi Arap milis militanlarını yerel halka karşı uyguladıkları cinayet, tecavüz ve tehcir eylemlerini destekledikleri iddialarıyla UKP neredeyse evrensel olarak eleştirildi. Darfur bölgesindeki gerilla savaşı nedeniyle[9] ile 400.000 arasında insan öldürüldü,[10][11][12] ise 2.5 milyondan fazla insan yerinden edildi[13] ve Sudan ile Çad arasındaki diplomatik ilişkiler hiç bu kadar kötü olmamıştı.[14] Bu, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) İnsani İşlerden Sorumlu Devlet Bakanı Ahmed Harun'u ve Müslüman Cancavid milis lideri olduğu iddia edilen Ali Kuşayb olarak da bilinen Ali Muhammed Ali'yi bölgedeki zulümlerle ilgili olarak suçlamasına yol açtı.[15] 14 Temmuz 2008'de, Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir aleyhine on suçlamada bulunuldu ve ardından tutuklama emri çıkarıldı.[16][17][18] Haziran 2019 itibarıyla, Ulusal Kongre üyesi olan ve UCM tarafından suçlanan el-Beşir, Harun ve Abdurrahim Muhammed Hüseyin, Askeri Geçiş Konseyi iktidardayken Sudanlı yetkililer tarafından gözaltında tutuldu. Yine UCM tarafından suçlanan Kuşayb ve Abdullah Banda, Haziran 2019 itibarıyla kaçak olarak kaldı.

2010 seçimleri

Ana madde: 2010 Sudan genel seçimleri

Uluslararası tutuklama emrine rağmen, Başkan Ömer el-Beşir, on yıl içinde birden fazla siyasi partinin katıldığı ilk seçim olan 2010 Sudan devlet başkanlığı seçimlerinde UKP'nin lideri ve adayı olarak kaldı.[19] Siyasi rakibi, aynı zamanda Sudan Halk Kurtuluş Ordusu'nun da lideri olan ve ardından Güney Sudan Başkanı olan Başkan Yardımcısı Salva Kiir Mayardit'ti.[20][21]

Seçimler

Cumhurbaşkanlığı seçimleri

Seçim Aday Oy % Sonuç
2000 Ömer el-Beşir%86,5 KazandıEvet
2010 6.901.694 %68,24 KazandıEvet
2015 5.252.478 %94,05 KazandıEvet

Ulusal Meclis seçimleri

Seçim Lider Oy % Sandalye +/– Pozisyon Sonuç
2000 Ömer el-Beşir
350 / 360
artış 350 artış 1. Hükûmet

Evet

2010
323 / 450
azalış 32 Sabit 1. Hükûmet

Evet

2015 3.915.590 %78,32
323 / 426
SabitSabit 1. Hükûmet

Evet

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Constitutional History of Sudan". 19 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Fluehr-Lobban, Carolyn; Lobban, Richard (2001). "The Sudan Since 1989: National Islamic Front Rule". Arab Studies Quarterly. 23 (2): 1-9. JSTOR 41858370. 
  3. ^ a b "Sudan Tribune: Plural news and views on Sudan". www.sudantribune.com. 29 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2018. 
  4. ^ Jideonwo, Chude. "We've seen Donald Trump's type of populism in Africa, it always ends in tears". Quartz Africa (İngilizce). 14 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020. 
  5. ^ "Omar al-Bashir: How Sudan's military strongmen stayed in power". BBC News. 12 Nisan 2019. 10 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2019. 
  6. ^ "Omar al-Bashir's political party banned in Sudan". Peoples Dispatch (İngilizce). 29 Kasım 2019. 26 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2020. 
  7. ^ "Profile: Sudan's President Bashir". BBC News. 25 Kasım 2003. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2010. 
  8. ^ Wasil Ali, "Sudanese Islamist opposition leader denies link with Darfur rebels 12 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", Sudan Tribune, 13 May 2008.
  9. ^ "Q&A: Sudan's Darfur conflict". BBC News. 23 Şubat 2010. 14 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2010. 
  10. ^ "The World Factbook - Sudan". CIA. 11 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2017. 
  11. ^ "People's Daily Online - Darfur peace talks to resume in Abuja on Tuesday: AU". English.peopledaily.com.cn. 28 Kasım 2005. 30 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2019. 
  12. ^ "Hundreds Killed in Attacks in Eastern Chad - washingtonpost.com". The Washington Post. 11 Nisan 2007. 16 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2010. 
  13. ^ de Montesquiou (16 Ekim 2006). "AUF Ineffective, Complain Refugees in Darfur". Washingtonpost.com. 16 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2009. 
  14. ^ "Sudan cuts Chad ties over attack". BBC News. 11 Mayıs 2008. 30 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2010. 
  15. ^ Walker (14 Temmuz 2008). "Sudan's Bashir charged with Darfur war genocide World news guardian.co.uk". The Guardian. Londra. 26 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2010. 
  16. ^ "ICC Prosecutor presents case against Sudanese President, Hassan Ahmad AL BASHIR, for genocide, crimes against humanity and war crimes in Darfur". 14 Temmuz 2008. 25 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2009. 
  17. ^ International Criminal Court (4 March 2009). "Warrant of Arrest for Omar Hassan Ahmad Al Bashir" (PDF). 5 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  18. ^ BBC News, 4 March 2009.
  19. ^ "SudanTribune article : SPLM Kiir to run for president in Sudan 2009 elections". 2 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  20. ^ "SPLM Kiir to run for president in Sudan 2009 elections - Sudan Tribune: Plural news and views on Sudan". www.sudantribune.com. 2 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2018. 
  21. ^ "SPLM Kiir to run for president in Sudan 2009 elections". Sudan Tribune. 27 Temmuz 2008. 2 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ömer el-Beşir</span>

Ömer Hasan Ahmed el-Beşir, Sudanlı asker ve siyasetçi. 1989-2019 yılları arasında Sudan devlet başkanı ve Ulusal Kongre Partisi'nin lideri. 1989'da tuğgeneral rütbesiyle görev yaptığı Sudan ordusu kansız bir darbeyle hükûmeti devralmış, Ekim 1993'te cuntanın kendisini feshetmesinden sonra devlet başkanlığına getirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Salva Kiir Mayardit</span> Güney Sudanın ilk devlet başkanı (2011–görevde)

Salva Kiir Mayardit, Güney Sudanlı asker, gerilla lideri ve siyasetçi. Mayardit, Afrika ülkesi Güney Sudan'ın 2011 yılında bağımsızlığını kazanması neticesinde ülkenin ilk devlet başkanı olarak bu makama çıkmıştır.

Ulusal İlerici Cephe, hükûmetin anti-emperyalist ve Arap milliyetçisi yönelimini destekleyen ve UİC'deki en büyük parti olan Arap Sosyalist Baas Partisi'nin "toplumdaki lider rolünü" kabul eden Suriye'deki partilerin siyasi ittifakıdır.

James Wani Igga Güney Sudan'ın devlet başkanı yardımcısı. Daha önce Ulusal Yasama Meclisi Başkanı oldu ve SPLM'nin genel sekreteriydi.

<span class="mw-page-title-main">Sudan cumhurbaşkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu madde, Sudan'ın 1956'daki bağımsızlığından bu yana devlet başkanlarını listeler.

1989 Sudan askerî darbesi, 30 Haziran 1989 tarihinde Sudan'da gerçekleşen ve başarıyla sonuçlanan askerî darbe. Ömer el-Beşir'in liderliğindeki Sudan Silahlı Kuvvetleri'nin bazı mensupları ile Ulusal İslami Cephe tarafından gerçekleştirildi. Darbe sonunda Cumhurbaşkanı Ahmed el-Mirgani ile Başbakan Sadık el-Mehdi görevden alınırken, oluşturulan 15 üyeli Ulusal Kurtuluş Devrim Komuta Konseyi adlı cunta yönetiminin başına Ömer el-Beşir geçti. 16 Ekim 1993'te cunta yönetimi kendi kendini feshederken, el-Beşir de kendisini devlet başkanı olarak atadı.

<span class="mw-page-title-main">Hasan et-Turabi</span>

Hassan 'Abd Allah al-Turabi , Sudanlı İslami lider ve siyasetçi. Kendisi Sudan'ın tanınmış politik modern figürlerinden birisi olmuştur . Ünlü lider ve siyasetçi Hasan el-Turabi Kassala, Sudan'da doğdu. Al-Turabi Ulusal Sudan İslami Hareketi (NIF) kurucusudur. Ayrıca uluslararası Asamble'de 1996-1999 arası görev almıştır. Popüler Kongre Partisi'ni 1999'da kurarak ölümüne kadar başında kalmıştır. Sadık el-Mehdi ile görüş ayrılıkları yaşamıştır.

Salih Abdullah "Goş", tümgeneral rütbesindeki Sudanlı asker, siyasetçi ve devlet personeli. Sudan'ın iç güvenlik birimlerinin başı, Ulusal İstihbarat ve Güvenlik Servisi şefi ve Sudan devlet başkanının ulusal güvenlik danışmanı pozisyonlarında bulunmuştur.

2019 Sudan askerî darbesi, 19 Aralık 2018'de protesto gösterileriyle başlayan Sudan Devrimi sırasında, 10 Nisan 2019 akşamı, Sudan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir'in görevine Sudan Silahlı Kuvvetleri tarafından son verildiği askerî darbedir. Sudan ordusu, kabineyi ve Ulusal Yasama Meclisini feshetti ve 2 yıllık bir geçiş döneminin izleyeceği 3 ay sürecek bir olağanüstü hâl yaşanacağını açıkladı.

<span class="mw-page-title-main">Sudan Devrimi</span> Aralık 2018de Sudanda başlayan kitlesel protestolar

Sudan Devrimi, Sudan'da ekonomik kriz ve otoriter yönetime karşı gerçekleştirilen protesto gösterileridir. Gösteriler, 19 Aralık 2018'de sokak protestolarıyla başladı ve yaklaşık sekiz ay boyunca devam eden sivil itaatsizlikle devam etti. 11 Nisan 2019 tarihinde gerçekleşen askerî darbe sonucunda, 4 Mart 2009 tarihinde Uluslararası Ceza Mahkemesi'nce Darfur'daki çatışmaların sorumlusu olarak resmen soykırımla suçlanmış olan Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir'in 30 yıllık iktidarı sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Sadık el-Mehdi</span> Sudan başbakanı (1935-2020; hd. 1966-1967 ve 1986-1989)

Sadık el-Mehdi, Sadık es-Sıddık olarak da bilinir, 1966'dan 1967'ye ve 1986'dan 1989'a kadar Sudan başbakanı olan siyasi ve dini figürdü. Ulusal Ümmet Partisinin başkanı ve İslam'ın kurtarıcısı mehdi olduğunu iddia eden Ensar imamı Muhammed Ahmed'e (1844-1885) bağlılık sözü veren bir sufi tarikatındandı.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Birlik Partisi (Suriye)</span> Suriyede bir siyasi parti

Suriye Arap Sosyalist Birlik Partisi (ASB) Suriye'de Nasırcı bir siyasi partidir. ASB, Safvan el-Kudsi tarafından yönetilmektedir. Parti, orijinal ASB'den ayrıldıktan sonra 1973'te kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Baas Partisi (Suriye ağırlıklı hizip)</span> Baas Partisinin Suriye ağırlıklı hizbi

Arap Sosyalist Baas Partisi Suriye yanlısı Baas hareketi olarak da anılan, Arap dünyasında şubeleri olan neo-Baasçı bir siyasi partidir. Parti, Şubat 1966'da Baas Partisindeki bölünmeden çıktı ve Suriye'de hükûmeti yönetmektedir. 1970-2000 yılları arasında partiye Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad başkanlık etti. 2018'e kadar liderlik, oğlu Beşşar Esad ve Abdullah el-Ahmar arasında paylaşıldı. 2017 yılında Ulusal ve Bölgesel komutanlıkların yeniden birleştirilmesinin ardından Beşşar Esad Merkez Komutanlığı genel sekreteri oldu. Partinin Suriye kolu, Suriye liderliğindeki Baas Partisi içindeki en büyük organizasyondur.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Birlik Partisi (Sudan)</span> Sudanda bir siyasi parti

Demokratik Birlik Partisi, aynı zamanda Orijinal Demokratik Birlik Partisi olarak da bilinir. Sudan'da Hatmiyye sufi tarikatı ile yakından bağlantılı bir siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Cafer Numeyri</span> Sudanlı asker, siyasetçi (1928-2009)

Cafer Muhammed en-Numeyri, 1969'dan 1985'e kadar Sudan Devlet Başkanı olarak görev yapmış Sudanlı politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Sudan'daki siyasi partiler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Sudan'da siyasi gücü çok az olan birkaç siyasi partisi var. Muhalefet partilerine izin verilir, ancak genel olarak nüfuz kazanma şanslarının olmadığı kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Sudan Sosyalist Birliği</span> 1971-1985 yılları arasında Sudanın iktidar partisi

Sudan Sosyalist Birliği, Sudan'da bir siyasi partiydi. SSB, 1971'den Başkan Cafer Numeyri rejiminin askeri darbeyle devrildiği 1985 yılına kadar ülkenin tek yasal partisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Yasama (Sudan)</span> Sudanın iki meclisli yasama organı

Ulusal Yasama Sudan Cumhuriyeti hükümetinin yasama organıdır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye'de siyaset</span> Suriyenin siyasi sistemi

Suriye Arap Cumhuriyeti'nde siyaset, çok partili temsili olan yarı başkanlık cumhuriyeti çerçevesinde gerçekleşir. Devlet Başkanı Beşşar Esad ve onun Arap Sosyalist Baas Partisi, 1970 darbesinden bu yana ülke siyasetinde baskın güçler olarak kaldılar.

<span class="mw-page-title-main">Darfur Soykırımı</span>

Darfur soykırımı, Sudan'ın batısında devam eden çatışmalar sırasında etnik Darfuri halkının sistematik olarak öldürülmesidir. Aksi yönde iddialar ve Sudan eski devlet başkanı Ömer el-Beşir'ce böyle bir soykırımın olmadığı buradaki katliam olduğu iddia olunan olaylara Sudan ordusunun katılmasının söz konusu olmadığı ve rakamların şişirildiği belirtilsede Fulani, Masalit ve Zaghawa etnik gruplarına karşı yürütülen soykırım iddiaları, önce Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1769 sayılı kararı almasına sonrasına Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) insanlığa karşı suçlar, tecavüz, zorla nakil ve işkence suçlarından şu anki Sudan eski devlet başkanı başta olmak üzere birçok kişiyi itham etmesine yol açmıştır. 2003 ve 2005 yılları arasında tahminen 200,000 kişi öldürülmüştür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.