1924 Anayasası, 20 Nisan 1924'te yürürlüğe girdi, 1921 tarihli Teşkîlât-ı Esâsiye Kanunu'nun yerini almıştır. Atatürk ilkeleri de denilen altı ilkenin eklenmesi, devletin dininin İslam olduğuna dair ibarenin kaldırılması ve kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkının verilmesi gibi birkaç önemli değişiklikle 1961'e dek yürürlükte kalmıştır. 10 Ocak 1945'te içeriği değiştirilmeden, dili Türkçeleştirilerek yeniden kabul edilmiştir. 27 Mayıs 1960 ihtilalinin ardından, yeni bir anayasa hazırlanarak 1961'de kabul edilmiş ve 1924 Anayasası yürürlükten kalkmıştır.
- Madde: Devletin yönetim şekli Cumhuriyettir.
- Madde: Türk Devleti'nin dili Türkçe, başkenti Ankara'dır.
- Madde: Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. Bu egemenliğin tek temsilcisi TBMM'dir.
Anayasa, ülke üzerindeki egemenlik haklarının kullanım yetkisinin içeriğinde belirtildiği şekliyle devlete verildiğini belirleyen toplumsal sözleşmelerdir. Hans Kelsen'in normlar hiyerarşisine göre diğer bütün hukuki kurallardan ve yapılardan üstündür ve hiçbir kanun ve yapı anayasaya aykırı olamaz. Devletin temel örgüt yapısını kuran, önemli organlarını ve işleyişlerini belirleyen; ayrıca temel hak ve özgürlükleri tespit edip, sınırlarını çizen hukuk metinleridir. Toplumsal bir sözleşme niteliği taşır. Devlet faaliyetlerini ve oluşum biçimini düzenleyen yasa metnidir.
Türkiye'de siyaset, Türkiye'nin kuvvetler ayrılığı ilkesine dayalı bir yapısı vardır. Yasama, Yürütme ve Yargı erklerinden oluşan üçlü kuvvet ayrılığı ilkesi temel alınmıştır. Buradaki üç erk; Yasama (TBMM), Yürütme (Cumhurbaşkanı) ve Yargı (Mahkemeler) tarafından oluşmaktadır.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), Türkiye Cumhuriyeti'nin yasama organıdır. 23 Nisan 1920'de Osmanlı Devleti'nin İtilaf Devletleri'nce işgaline direniş göstermek üzere kurulmuştur. Asli görevi yürütmeyi denetlemektir ve yasama erkini kullanır. "Egemenlik, kayıtsız şartsız milletindir" ilkesi, TBMM'nin varoluşunun temel dayanağını oluşturur.
Yasa ya da diğer adıyla kanun anayasal hukuk sisteminde, yetkili organlarca meydana getirilen hukuk kurallarıdır. Yasalar, tüzükler, yönetmelikler birer hukuk kuralıdır. Yürürlükte olan hukuk kurallarının tümüne mevzuat denir. Dar anlamında yasa, yasama organınca yapılan yasa adıyla gerçekleştirilen işlerdir. Hukuk karşılıklı hakları ifade eden üst mefhumdur, yasa ise bu hakları koruyan ve belirleyen kuralları ifade eder.
Danışma Meclisi (DM), 12 Eylül 1980 Darbesi'nden sonra, Millî Güvenlik Konseyi'yle (MGK) birlikte, 1982 Anayasası'nı hazırlamak için kurulan Kurucu Meclisi oluşturan iki organdan biridir.
Amerika Birleşik Devletleri Anayasası, Amerika Birleşik Devletleri'nin en yüksek yasasıdır. Önsöz, 7 madde ve 27 yasa değişikliğinden oluşur. Yetkiyi ulusal ve eyalet hükûmetleri arasında bölerek, federal bir sistem kurar. Anayasa'nın ilk üç maddesi kuvvetler ayrılığı ilkesiyle federal hükûmeti üç bağımsız organa ayırır: Yasama organı, iki meclisli Kongre'den oluşur ve federal yasaları yapmakla yükümlüdür ; Yürütme organının başı olarak Başkan, ulusal yasaların uygulanmasından sorumludur ; ve Yargı organı olarak Yüksek Mahkeme ve diğer federal mahkemeler, kanunları yorumlayarak ve uygulayarak federal mahkemelerde görülmekte olan davaları karara bağlamakla görevlidir.
Yasama organı, bir ülke veya şehir gibi siyasi bir birim için yasalar yapma yetkisine sahip bir topluluktur. Genellikle yürütme ve yargı yetkilerinden ayrılırlar.
Folketing, Danimarka Parlamentosu olarak da bilinen Folketing, Faroe Adaları ve Grönland ile birlikte, Danimarka Krallığı'nın tek meclisli ulusal yasama organıdır. 1849'da kurulan Folketing 1953'e kadar, iki meclisli bir parlamentonun alt meclisiydi. Üst yasama organı Landstinget'tı. Kopenhag'ın merkezindeki Slotsholmen adasındaki Christiansborg Sarayı'nda bulunuyordu.
Ulusal Meclis, Bulgaristan'ın tek meclisli yasama organı.
Temsilciler Meclisi, genellikle basitçe Parlamento olarak anılır, Irak Cumhuriyeti'nin tek meclisli yasama organıdır. 2020 itibarıyla 329 sandalyeden oluşuyor ve Bağdat'ta Yeşil Bölge'de bulunur.
Macaristan Ulusal Meclisi ya da Diet, Macaristan'ın yasama organı.
Şûra Meclisi, Pakistan'ın federal ve en üst yasama organı. Çift meclisli bir yasama organı olup, üst meclis görevi gören Senato ile alt meclis görevi gören Millî Meclis'ten oluşmaktadır. Ulusal Meclis üyeleri, Pakistan vatandaşlarının oylarıyla beş yıllığına seçilir.
Karadağ Parlamentosu, Karadağ'ın tek meclisli yasama organıdır. Meclis'in şu anda dört yıllık bir süre için seçilen 81 üyesi vardır. 2006 bağımsızlık referandumunun ardından Parlamento, Karadağ'ın bağımsızlığını 3 Haziran 2006'da ilan etti ve onayladı. Yasama organının sitemi nispi temsil sitemidir.
Ulusal Halk Meclisi, kısaltması APN, Cezayir Parlamentosu'nun alt meclisidir. Doğrudan halk tarafından seçilen 407 üyeden oluşur. 407 koltuktan 8'i yurtdışında yaşayan Cezayirliler için ayrılmıştır. Ulusal Halk Meclisi üyeleri, çok üyeli bölgelerde nispi temsil yoluyla doğrudan seçilir ve her seferinde beş yıl süreyle görev yapar. Bu organ için son seçim 12 Haziran 2021'de yapıldı. Cezayir Parlamentosu; sınırlı yasama yetkileri, genel etkisizliği ve yetersiz temsili nedeniyle Cezayir halkının çıkarlarını temsil etmemektedir. Meclise seçilmek için asgari yaş 28'dir.
Chūichi Date Liberal Demokrat Parti’den Japon siyasetçi ve Dietteki Danışmanlar Meclisi’nin eski Başkanı ve üyesidir. Ashibetsu, Hokkaido yerlisi olan ve lise mezunu olan Date, 2001 yılında, Hokkaidō valiliği meclisinde görev yaptıktan sonra ilk kez Meclis Meclisine seçildi.
Polonya Cumhuriyeti Parlamentosu, Polonya'nın ulusal yasama organıdır. İki meclisli bir yapıya sahip olup Sejm ve Senato'dan oluşmaktadır. Polonya Anayasası'nda bir organ olarak Parlamento'dan değil, yalnızca Sejm ve Senatodan söz edilir.
Vekiller Meclisi, Yemen Parlamentosu'nun alt meclisidir. Yasama gücünü üst meclis olan Şura Konseyi ile paylaşır. Vekiller Meclisinin, tek sandalyeli seçim bölgelerinde altı yıllık bir dönem için seçilen 301 üyesi vardır.
1973 Suriye Arap Cumhuriyeti Anayasası 13 Mart 1973'te kabul edildi ve 27 Şubat 2012'ye kadar yürürlükte kaldı. Anayasa, Suriye'nin karakterini Arap, demokratik ve cumhuriyetçi olarak tanımlar. Ayrıca, pan-Arap ideolojisine uygun olarak, ülkeyi daha geniş Arap dünyasının bir bölgesi ve halkını Arap ulusunun ayrılmaz bir parçası olarak konumlandırır. Anayasa, Arap Sosyalist Baas Partisinin gücünü sağlamlaştırdı. Anayasanın 8. maddesi partiyi "toplumda ve devlette önde gelen parti" olarak tanımlar, oysa Suriye - çoğu kez inanıldığı gibi - resmi anlamda tek partili bir sistem değildi.
Fransa'da siyaset, Beşinci Fransız Cumhuriyeti Anayasası tarafından belirlenen yarı başkanlık sistemi çerçevesinde şekillenmektedir. Bu kapsamda devlet kendisini "bölünmez, laik, demokratik ve sosyal bir Cumhuriyet" olarak tanımlar. Anayasa, kuvvetler ayrılığı ilkelerini esas almakta ve Fransa'nın 1789 Bildirisi ile tanımlanan İnsan Haklarına ve Ulusal Egemenlik ilkelerine bağlılığını beyan etmektedir.
Japonya konuları
