İçeriğe atla

Ulusal Bölünme

Ulusal Bölünm
I. Dünya Savaşı
Bölge
SonuçKonstantin'in sürgüne gönderilmesi, Aleksandros'un tahta çıkması, Venizelos hükümeti yönetiminde savaşa Yunanistan'ın resmi girişi (1917)
Taraflar
Yunanistan Geçici Ulusal Savunma Hükümeti
Destekleyenler:
 Fransa
Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı Birleşik Krallık
Yunanistan Yunanistan Krallığı
Destekleyenler:
 Almanya
Komutanlar ve liderler
Yunanistan Elefterios VenizelosYunanistan I. Konstantin

Ulusal Bölünme (YunancaΕθνικός Διχασμός, Ethnikós Dichasmós), bazen Büyük Bölünme olarak da anılan bu, Kral I. Konstantin ile Başbakan Elefterios Venizelos arasında 1910–1922 döneminde Yunanistan'ın dış politikasına ilişkin bir dizi anlaşmazlıktı ve bunun devrilme noktası, Yunanistan'ın I. Dünya Savaşı'na girip girmemesi idi.Başbakan Müttefikleri destekleyen ve Yunanistan'ın kendi tarafında savaşa katılmasını isterken, Alman yanlısı Kral Yunanistan'ın tarafsız kalmasını istedi, bu da İttifak Devletleri'nin planlarını destekliyordu.

Anlaşmazlığın daha geniş sonuçları vardı, çünkü aynı zamanda kralın devletteki karakterini ve rolünü de etkileyecekti. Kral tarafından Venizelos'un görevden alınması, ikisi arasında derin bir kişisel ayrılığa neden oldu ve sonraki olaylarda, takipçileri daha geniş Yunan toplumunu etkileyen kökten zıt iki siyasi kampa bölündü.

Bulgaristan, zaten Almanya'nın ve Avusturya-Macaristan'ın ortak saldırısı altında bir kuşatma altında olan Sırbistan'a karşı savaşa girdikten sonra, Eylül 1915'te Venizelos, Yunanistan ile Sırbistan arasındaki ittifak anlaşmasına itibar ederek zorunlu askerlik çağrısı için 4 Ekim'de parlamentoda bir oylama yaptı. Sırbistan'a yardım etmek için Makedonya Cephesi'ni kuracak olan Selanik Müttefik kuvvetlerince işgal edildi fakat Kral, zorunlu askerliği imzalamayı reddetti, Venizelos'u Selanik'teki işgalden dolayı vatana ihanetle suçladı ve o yıl içinde ikinci kez istifaya zorladı (1915). 8 ay sonra, Mayıs ve Haziran 1916'da saray, güçlü bir askeri kalenin ve Makedonya'nın doğu kesiminin yarısının Alman-Bulgar kuvvetlerine kayıtsız şartsız teslim edilmesiyle Selanik'teki İtilaf'ın hakimiyetini dengeledi. İki adamın anlaşmazlıkları artık gizli bir iç savaşa doğru dönmüştü. Ağustos 1916'da Venizelos'un takipçileri, Kuzey Yunanistan, Ege Adaları ve Girit'i kapsayan ve İtilafın yanında yer alan geçici "Ulusal Savunma" hükümeti kurdular. Yunanistan'ı etkili bir şekilde iki tarafa bölen bu eylem, Makedonya'nın kaybedilen bölgelerinin yanı sıra İtilaf'ın güvenini geri kazanma amacını taşıyordu ve bir yıl önce büyüyen Doğu Ordusu karaya çıktıktan sonra yavaş yavaş kaybedilen kuzey Yunanistan'ın kontrolünü yeniden kazanmak için. Yoğun diplomatik müzakerelerin ardından, Atina'da Müttefik ve kralcı güçler arasında, bazıları kralcı bir paramiliter örgütün linç edilmesinden dolayı düzinelerce zayiat veren silahlı bir çatışma ve ardından Yunan krallığı (güney kesimi) Kral (Kral) üzerine beş aylık bir deniz ablukası Konstantin 11 Haziran 1917'de tahttan çekildi ve yerine ikinci oğlu Aleksandros geçti. Venizelos, 29 Mayıs 1917'de Atina'ya döndü ve yeniden birleşmiş ancak Fransız ateşkesi altında Yunanistan, Müttefiklerin yanında savaşa resmen katıldı.

Sevr Antlaşması ile galip gelmek ve yeni toprakları güvence altına almakla birlikte, bu bölünmenin acı etkileri 1940'lara kadar Yunan siyasi yaşamının temel özellikleriydi ve Yunanistan'ın Türk-Yunan Savaşı'ndaki yenilgisine, İkinci Yunan Cumhuriyeti'nin çöküşüne, Pagalos Darbesi'nin kurulmasına ve diktatör Metaksas Rejimi'ne katkıda bulundu. Ulusal Bölünme, Trakya, Makedonya, Epir, Girit ve Kuzey Ege adalarından oluşan 1912-13 Balkan Savaşlarından sonra kazanılan "Yeni Yunanistan" ile 1912 öncesi topraklardan oluşan "eski Yunanistan" arsındaki farkları yansıtıyordu. Genel olarak, "Yeni Yunanistan" insanları daha Venizelos destekçisi iken "eski Yunanistan" insanları çok daha kralcı idi.[1]

Kaynakça

Özel
  1. ^ Kostis 2018, s. 277-278.
Genel

Konuyla ilgili yayınlar

  • Gigantes, Philippe I Should Have Died, London: Atheneum, 1977, 0689107668.
  • Kaloudis, George "Greece and the Road to World War I: To What End?" pages 9–47 from International Journal on World Peace, Volume 31, Issue 4, December 2014.
  • Kostis, Kostas History's Spoiled Children The Story of Modern Greece, Oxford: Oxford University Press, 2018

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan</span> Güneydoğu Avrupada bir ülke

Yunanistan, resmî adıyla Helen Cumhuriyeti, Güneydoğu Avrupa'da bulunan bir ülkedir. Nüfusu 2022 itibarıyla yaklaşık 10,3 milyon olan ülkenin en büyük şehri ve başkenti Atina'dır. Kuzeybatısında Arnavutluk, kuzeyinde Kuzey Makedonya ve Bulgaristan, kuzeydoğusunda Türkiye, doğusunda Ege Denizi, batısında İyon Denizi, güneyinde Girit Denizi ve Akdeniz ile sınırlanan Yunanistan, Avrupa, Asya ve Afrika'nın kavşağında stratejik bir konumda yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Eleftherios Venizelos</span> Yunanistan başbakanı (1864-1936; hd. 1910-1915 & 1917-1920 & 1924 & 1928-1933)

Elefterios Venizelos, Yunanistan'ın eski başbakanı, Megali İdea'nın mimarı ve modern Yunanistan'ın en önemli siyasetçilerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kurtuluş Savaşı Batı Cephesi</span> Türk Kurtuluş Savaşının bir cephesi

Türk Kurtuluş Savaşı Batı Cephesi, Yunan ordusunun 15 Mayıs 1919'da İzmir'e çıkmasıyla başlayıp aynı kentin 9 Eylül 1922'de Türkiye'nin TBMM Hükûmeti ordusu tarafından geri alınmasıyla biten savaş veya Türk Kurtuluş Savaşı'nın cephelerinden birine verilen ad. Aynı zamanda askerî tarih açısından savaş sırasında Batı Anadolu'da Yunan ordusunun genel taarruzuna karşı 25 Haziran 1920'de kurulup 1923'te kaldırılan askerî birimlerden birine verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı Balkan Cephesi</span> I. Dünya Savaşında Balkanlarda meydana gelen muharebeler

Balkan Cephesi, I. Dünya Savaşı dahilinde Balkanlar'da meydana gelen muharebeleri kapsayan cephedir. I. Dünya Savaşı, Avusturya-Macaristan ve Sırbistan arasında yaşanan çatışmalarla başlamış olması açısından Balkanlar'da çıkmıştır. Balkan Cephesi'ndeki savaşa sonradan Rusya, Osmanlı İmparatorluğu, İtalya ve Bulgaristan gibi ülkeler de katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan Krallığı</span> 19. ve 20. yüzyılda Güney Avrupada bir krallık

Yunanistan Krallığı, 1832 yılında dönemin süper güçleri Birleşik Krallık, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Prusya, Fransa ve Rus İmparatorluğu tarafından ilân edilen devlettir. Bağımsızlık duyurusunun yapılmasının ardından, Osmanlı İmparatorluğu'ndan tam bağımsızlığını eline almış olduğu 30 Ağustos 1832 tarihli antlaşmayla uluslararası düzeyde tanınmıştır. Yunan Bağımsızlık Savaşı'nı yöneten geçici Yunan hükûmetinin üzerine kurulmuş ve 1924 yılında krallık devrilerek yerine ikinci Yunan Cumhuriyeti kurulana dek ayakta kalmıştır. Daha sonra cumhuriyetin 1935 yılında yeniden yerini krallığa bırakmasıyla bu kez 1974 yılına dek Yunanistan topraklarında egemen olmuş ve yedi yıllık bir askerî darbe döneminin ardından bugünkü modern Yunanistan Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla tarihe karışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Themistokles</span>

Temistoklis ya da Themistocles Pers Savaşları boyunca Atina meclisinde görev almış olan Atinalı politikacı ve general. Atinalıları Perslerin saldırılarına karşı donanmayı geliştirmeleri için ikna etmesi ve Salamis Deniz Muharebesi ile tanınır. Onun döneminde Atina'nın donanmasındaki gemilerin sayısı 70'ten 200'e çıkmıştır. Ayrıca Maraton Muharebesi gibi savaşlarda komutanlık ederek Pers-Yunan savaşlarının kaderini değiştirmiştir. Atina demokrasisinin ilk yıllarında öne çıkan, aristokrat olmayan politikacı tipi olarak ilklerden birisiydi. Alt sınıfa mensup Atinalıların desteğini almakta olan bir popülistti ve bu durum Atina soyluları ile ters düşüyordu. MÖ 493'te arkhon (yönetici) olarak seçilmesinin ardından, Atina'nın deniz gücünü artırması için polis'i ikna etti. MÖ 490'da Yunanistan'a birinci Pers saldırısı sırasında, Maraton Muharebesi'nde savaştı ve bu savaş sırasında, muhtemelen on Atinalı strategoi'den (general) birisi olarak görev yapmıştı.

<span class="mw-page-title-main">I. Konstantin (Yunanistan kralı)</span> Yunanistan Kralı

I. Konstantinos 18 Mart 1913'ten 11 Haziran 1917'ye ve 19 Aralık 1920'den 27 Eylül 1922'ye kadar Yunanistan Kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan Krallığı</span> Güneydoğu Avrupada 1908-1946 arasında hüküm sürmüş krallık

Bulgaristan Krallığı veya Bulgaristan Çarlığı, 1908-1946 yılları arasında var olmuş bir devlet. 1885'te Doğu Rumeli'yi Osmanlılardan alan Bulgaristan Prensliği'nin 5 Ekim 1908 tarihinde krallık olmasıyla kurulmuştur. Bulgaristan de jure olarak Osmanlı'ya karşı bağımsızlığını bildirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yenice Muharebesi</span> I. Balkan Savaşıda bir muharebe

Yenice Muharebesi veya Giannitsa Muharebesi, 19- 20 Ekim (2- 3 Kasım 1912 tarihleri arasında yapılan, Yunanların zaferiyle sonuçlanan bir Balkan savaşı muharebesi. Gerek Yunan ordusunun doğru taktiği, gerek de Yunan ordusunun ve donanımının sayıca Osmanlı Devleti'nin savaştaki ordusundan fazla olması Yunan ordusunun zaferini kesinleştirmiştir.

Trakya'nın İşgali, İtilaf Devletleri kuvvetlerince I. Dünya Savaşı'ndan sonra gerçekleştirilmiştir. Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra, Edirne-İstanbul demiryolunu kontrol etmek üzere bir Fransız alayı Trakya'ya yerleşmiş bulunuyordu. Fransız generali Franchet d'Espèrey ile Yunanistan Başbakanı Venizelos arasında imzalanan antlaşma ile Kuleliburgaz-Hadımköy hattı Yunan ordusunun işgaline terk edilmişti. 14 Ocak 1919 tarihinde Hadımköy'den Kuleli ve Burgaz'a kadar bütün demiryolu istasyonları Yunanlar tarafından işgal edildi.

<span class="mw-page-title-main">Temistoklis Sofulis</span> Yunanistan başbakanı (1860-1949; hd. 1924)

Temistoklis Sofulis, Liberal Parti'nin merkez sol kanadında olan ve Sisam Adası'ndan önemli bir merkezci Yunan politikacı. Uzun yıllar parti liderliğini sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Nikolaos Plastiras</span> Yunanistan başbakanı (1883-1953, hd. 1945 & 1950 & 1951-1952)

Nikolaos Plastiras, üç kez Yunanistan başbakanlığı da yapmış bir Yunan general ve politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandros Otoneos</span> Yunan general

Aleksandros Otoneos, kısa sürede Yunanistan'ın Başbakan Yardımcılığına getirilen seçkin bir Yunan generali idi ve 1933'te gerçekleştirilen darbe darbesi sırasında acil durum hükûmetinde başbakanlık yaptı.

Yunanistan'ın 1912-1913 yıllarındaki Balkan Savaşları'na katılımı, Yunan devletinin büyüklüğünü neredeyse iki katına çıkarmasını ve bugünkü toprak büyüklüğünün çoğuna ulaşmasını sağladığı için modern Yunan tarihinin en önemli bölümlerinden biridir. Aynı zamanda, ilişkilerin sonraki on yıla hükmedeceği ve Yunanistan için uzun süren yankı uyandıran iki kişiliğin ön plana çıkmasıyla birlikte siyasi gelişmelerin bir katalizörü olarak da hizmet etti: Başbakan Elefterios Venizelos ve ordu komutanı, prens ve daha sonra kral olan I. Konstantin.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan'ın Mihver Devletleri tarafından işgali</span>

Yunanistan'ın Mihver Devletleri tarafından işgali, Yunanistan'ın II. Dünya Savaşı sırasında Mihver devletleri tarafından işgal edilmesini tanımlamaktadır. Nisan 1941 tarihinde Nazi Almanyası, Ekim 1940'tan bu yana Yunanistan ile savaş halinde olan müttefiki Faşist İtalya'ya yardım etmek için Yunanistan'ı işgal etti. Girit'in işgalini takiben, Yunanistan'ın tamamı Haziran 1941'de işgal edildi. Anakaranın işgali Almanya ve müttefiki Bulgaristan'ın Ekim 1944'ün başlarında Müttefiklerin baskısı altında çekilmeye zorlanmasına kadar sürdü. Ancak, Mayıs ve Haziran 1945'te Almanya'nın teslim olmasına kadar Girit ve bazı Ege Adaları Nazi kontrolünde kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Theodoros Pangalos</span> Yunan komutan ve siyasetçi (1878-1952)

Teodoros Pangalos, Yunan asker ve siyasetçi. Seçkin bir personel memuru ve ateşli bir Venizelist ve antimonarşist olan Pangalos, Eylül 1922 isyanında Kral I. Konstantin'in tahtından indirilmesinde ve İkinci Yunan Cumhuriyeti'nin kurulmasında başrol oynamıştır. Haziran 1925'te Pangalos kan dökülmeksizin bir darbe yaptı ve iktidar varsayımı kendisine Başbakan adını veren Ulusal Meclis tarafından tanındı. Yunanistan'ı Ağustos 1926'da devrilmesine dek yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Yunanistan ilişkileri</span> İki Taraflı Slav Birlikteliği

Yunanistan-Rusya ilişkileri, Yunanistan ile Rusya ve selefi devletler arasındaki ikili ilişkileri ifade eder. Rus İmparatorluğu ile Yunan devleti arasındaki diplomatik ilişkiler Eylül 1828'de kuruldu. Hem Yunanistan hem de Rusya, Avrupa Konseyi, Avrupa Güvenlik ve İş birliği Teşkilatı ve Karadeniz Ekonomik İş birliği Teşkilatı gibi bazı uluslararası kuruluşların tam üyesidir. Yunanistan'ın NATO ve Avrupa Birliği üyesi olmasına rağmen, ilişkileri oldukça güçlüydü.

<span class="mw-page-title-main">1920 Yunanistan genel seçimleri</span>

Parlamento seçimleri 14 Kasım 1920 Pazar günü, veya 1 Kasım 1920 Yunanistan'da yapıldı. Bunlar muhtemelen Modern Yunanistan tarihindeki en önemli seçimlerdi, sadece birkaç yılı etkilemekle kalmayıp, 1922'de Mustafa Kemal Atatürk'ün reformdan geçirdiği Türk Kara Kuvvetleri'ne karşı Yunan yenilgisi de dahil olmak üzere, aynı zamanda 20. yüzyılın geri kalanının çoğu için Yunanistan'ın siyasi manzarası için zemin hazırladı. Başbakan Elefterios Venizelos'un 25 Ekim'de seçimlerin yapılacağını duyurduğu Ulusal Bölünme nedeniyle tüm demokratik prosedürlerin askıya alındığı son seçimlerin üzerinden neredeyse beş yıl geçmişti. Ancak babası Kral I. Konstantin'in sürgüne gönderilmesinin ardından tahta geçen Kral Aleksandros'un beklenmedik ölümünden sonra seçimler 14 Kasım'a ertelendi.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Yunanistan'daki Yahudilerin tarihi, MÖ 4. yüzyıla kadar izlenebilir. Yunanistan'da yaşayan en eski ve en karakteristik Yahudi grubu, "Yunan Yahudileri" olarak da bilinen Romanyotlardır. "Yunan Yahudisi" terimi ağırlıklı olarak Yunanistan'ın bugünkü modern bölgesinde yaşayan Yahudi kökenli veya inançlı herhangi bir kişi için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Görice Muharebesi (1912)</span>

20 Aralık 1912'de gerçekleşen bu olay neticesi Osmanlı'nın elindeki bir Arnavut şehri olan Korçë (Görice/Hemhudut) Yunanların eline geçmiştir.