İçeriğe atla

Ultramarine

Ultramarine
 
Renk koordinatları
Hex#120A8F
RGB(r, g, b) (18, 10, 143)
CMYK (c, m, y, k) (87, 93, 0, 44)
HSV (h, s, v) (244°, 93%, 56%)
Sentetik ultramarine pigmenti

Ultramarine, başlangıçta lapis lazuli 'nin bir toz halinde öğütülmesiyle elde edilen derin bir mavi renk pigment'idir.[1] Adı Latin "ultramarinus" dan gelir, kelimenin tam anlamı "denizin ötesinde" demektir çünkü pigment Avrupa 'ya Afganistan'daki madenlerden İtalyan tüccarlar tarafından 14. ve 15. yüzyıllar'da ithal edilirdi.[2]

Ultramarine, Rönesans ressamları tarafından kullanılan en kaliteli ve en pahalı maviydi. Genellikle Meryem Ana cüppeleri için kullanılıyordu ve kutsallığı ve tevazuyu sembolize ediyordu. 1826'da sentetik bir ultramarin icat edilene kadar son derece pahalı bir pigment olarak kaldı.

Kimya

Pigment, esas olarak, küçük miktarlarda polisülfür içeren zeolit bazlı bir mineralden oluşur. Doğada, lazurite adı verilen mavi kübik mineral içeren lapis lazuli 'nin yakın bir bileşeni olarak ortaya çıkar. Uluslararası Renk İndeksi'nde, ultramarinin pigmenti P. Blue 29 77007 olarak tanımlanmıştır.[3] Lazuritin ana bileşeni, ultramarini tüm mineral pigmentlerin en kompleksi yapan kompleks bir sülfür içeren sodyum silikattır (Na8–10Al6Si6O24S2–4).[4] Bir miktar klorür genellikle kristal kafeste de bulunur. Pigmentin mavi rengi, eşleşmemiş elektron içeren S-3 radikal anyon 'dan kaynaklanır.[5]

Üretimi

Sentetik ultramarin üretiminde kullanılan hammaddeler şunlardır:

Hazırlık genellikle aşağıdaki adımlarla yapılır:

  • Prosesin ilk kısmı 700 ile 750 °C arasında kapalı bir fırında gerçekleşir böylece kükürt, karbon ve organik maddeler indirgeme koşulları sağlar. Bu, bazen pigment olarak kullanılan sarı-yeşil bir ürün verir.
  • İkinci aşamada, mavi (veya mor, pembe veya kırmızı) pigment ile sonuçlanan, ara üründeki sülfiti S2 and Sn kromofor moleküllerine oksitlemek için 350 ila 450 °C'deki hava veya kükürt dioksit kullanılır.[7]
  • Karışım bazen tuğla boyutunda olmak üzere, fırında ısıtılır.
  • Ortaya çıkan katılar diğer herhangi bir çözünmeyen pigmentin üretim sürecinde olduğu gibi daha sonra öğütülür ve yıkanır; kimyasal reaksiyon büyük miktarlarda sülfür dioksit üretir. (Baca gazı kükürt giderme, SO2 kirliliğinin düzenlendiği imalat için gereklidir.)

"Silika bakımından fakir ultramarin", yumuşak kil, sodyum sülfat, odun kömürü, sodyum karbonat ve sülfür karışımının kaynaştırılmasıyla elde edilir. Ürün başlangıçta beyazdır ancak kükürt ile karıştırılıp ısıtıldığında kısa sürede yeşile "yeşil laciverte" döner. Kükürt yanar ve ince bir mavi pigment elde edilir.

"Silika bakımından zengin ultramarin" genellikle saf kil, çok ince beyaz kum, kükürt ve odun kömürü karışımının kül fırınında (İngilizce: muffle furnace) ısıtılmasıyla elde edilir. Bir kerede mavi ürün elde edilir ancak genellikle hafif bir kırmızı renk oluşur. Yeşil, mavi, kırmızı ve mor gibi farklı lacivertler ince bir şekilde öğütülür ve suyla yıkanır.[6]

Sentetik ultramarin, doğal ultramarinden daha canlı bir mavidir, çünkü sentetik ultramarindeki parçacıklar doğal ultramarindeki parçacıklardan daha küçük ve daha tekdüzedir ve bu nedenle yayılma daha eşit şekilde ışık alır.[8] Renk, boyamada kullanıldığı gibi ışıktan, yağ veya kireçle temasından etkilenmez. Hidroklorik asit, hidrojen sülfitin açığa çıkmasıyla hemen ağartır. Kırmızımsı çeşitlere küçük bir çinko oksit ilavesi bile özellikle renk yoğunluğunda önemli bir azalmaya neden olur.[6]

  • Lapis lazuli örneği (kaba), Afganistan
    Lapis lazuli örneği (kaba), Afganistan
  • Doğal ultramarine
    Doğal ultramarine
  • Sentetik ultramarine mavisi
    Sentetik ultramarine mavisi
  • Sentetik ultramarine moru
    Sentetik ultramarine moru

Ultramarinlerin yapısı ve sınıflandırılması

Ultramarin, sodalit yapısına sahip alüminosilikattır zeolit. Sodalit, birbirine bağlı alüminosilikat kafeslerden oluşur. Bu kafeslerden bazıları polisülfit içerir (Kromofor (renk merkezi) olan (Sn−x) gruplar). Bu iyonlar üzerindeki negatif yük, bu kafesleri de işgal eden Na+ iyonları tarafından dengelenir.[5]

Kromoforun S-4 ya da S4 olması önerilmektedir.[5]

Uygulamalar

Çok ucuz olan sentetik ultramarin, büyük ölçüde duvar boyama, kağıt asma ve patiska baskıları vb. için ve ayrıca keten, kağıt, vb. gibi genellikle beyaz olması gereken şeylerde bulunan sarımsı tonu düzeltmek için kullanılır. Mavileştirme veya "Çamaşır mavisi" (İngilizce: Laundry blue) beyaz çamaşırları yıkarken bu amaçla kullanılan sentetik ultramarinin (veya kimyasal olarak farklı prusya mavisi) bir süspansiyonudur.

Ayrıca maskara veya göz farı gibi makyajlarda da sıklıkla bulunur.

Kağıt üretiminde ve özellikle Britanya da popüler olan bir tür soluk mavi yazı kağıdının üretiminde büyük miktarlarda kullanılır.[6] Birinci Dünya Savaşı sırasında, RAF dış yuvarlak ları Ultramarine Mavisinden yapılmış bir renkle boyadı. Bu, BS 108(381C) Uçak Mavisi oldu. 1960'larda Phthalocyanine Blue, BS110(381C) Roundel Blue üzerine yapılan yeni bir renkle değiştirildi.

Kaynakça

  1. ^ Webster's New World Dictionary of American English, Third College Edition 1988.
  2. ^ "ultramarine". Online Etymology Dictionary. 30 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2011. 
  3. ^ "The Color of Art Pigment Database: Pigment Blue - PB". Art is Creation. 11 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2018. 
  4. ^ Plesters, Joyce (1966). "Ultramarine Blue, Natural and Artificial". Studies in Conservation. 11 (2): 62-91. doi:10.2307/1505446. JSTOR 1505446. 
  5. ^ a b c G. Buxbaum et al. "Pigments, Inorganic, 3. Colored Pigments" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, 2012, Wiley-VCH, Weinheim. DOI:10.1002/14356007.n20_n02
  6. ^ a b c d Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; EB1911 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  7. ^ "Manufacture of ultramarine" (PDF). www.freepatentsonline.com. 13 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  8. ^ "Ultramarine-Blue-Pigment - Analysis, Applications, Process, Patent, Consultants, Company Profiles, Suppliers, Market, Report". www.primaryinfo.com. 20 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gübre</span> verimi artırmak için toprağa dökülen hayvansal dışkı.

Gübre, bitkinin beslenmesinde gerekli olan kimyasal elementleri sağlamak için toprağa ilave edilen herhangi bir madde.

<span class="mw-page-title-main">Pigment</span>

Pigment ya da boyar madde, suda tamamen veya hemen hemen çözünmeyen renkli bir malzemedir. Bunun tersine, boyalar genelde, en azından kullanımlarının bir aşamasında çözünürdür. Boyalar genellikle organik bileşik pigmentler ise genellikle inorganik bileşikdir. Tarih öncesi ve tarihi değeri olan pigmentler arasında koyu sarı, odun kömürü ve lapis lazuli bulunur. Sanayide olduğu kadar sanatta da kalıcılık ve istikrar istenen özelliklerdir. Kalıcı olmayan pigmentler kaçak olarak adlandırılır. Kaçak pigmentler zamanla veya ışığa maruz kaldıkça solarken bazıları sonunda kararır. Pigmentler boya, mürekkep, plastik, kumaş, kozmetik, gıda ve diğer malzemeleri renklendirmede kullanılır. İmalat ve görsel sanatlarda kullanılan çoğu pigment kuru renklendiricidir ve genellikle ince bir toz hâlinde öğütülür. Boyada kullanım için bu toz, pigmenti askıya alan görece nötr veya renksiz bir malzeme olan bağlayıcıya eklenir ve boyaya yapışkanlık verir. Genellikle aracında çözünmez olan bir pigment ile kendisi bir sıvı olan veya aracında çözünen boya arasında bir ayrım yapılır. Renklendirici, ilgili araca bağlı olarak bir pigment veya bir boya görevi görebilir. Bazı durumlarda pigment, bir metalik tuzla çözülebilir bir boyanın çökeltmesi ile boyadan üretilebilir. Oluşan pigmente göl pigmenti denir. Biyolojik pigment terimi, çözünürlüklerinden bağımsız olarak tüm renkli maddeler için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Dericilik</span>

Dericilik, derinin fiziksel ve kimyasal işlemlere tabi tutulup kullanılacak hale getirilmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Parafin</span>

Parafin mumu, petrolden elde edilen renksiz, kokusuz bir mum çeşididir. Parafin mumu ilk defa 1829 yılında Carl Reichenbach tarafından odun katranından; daha sonra bütümlü tabakalardan; 1867'den sonra da petrolden elde edildi. 1947'de de sentetik parafin mumu yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Lapis lazuli</span>

Lapis lazuli veya laciverttaşı, çok eski çağlardan beri mücevher olarak kullanılan bir taş türü. Koyu mavi renkte, yarışeffaf-opak niteliğinde, özellikle Antik Mısır'da firavunlar tarafından çok önem verilmiş kıymetli bir taştır.

<span class="mw-page-title-main">Karabarut</span>

Karabarut, kükürt, odun kömürü ve potasyum nitratın bir karışımıdır. Kükürt kullanılmadan yapılabilirse de, bu şekilde yapılan karabarut, kükürt kullanılarak yapılan kadar güçlü olmaz. Çok hızlı yanarak karbondioksit, su ve azottan ibaret sıcak bir gaz hacmi ve potasyum sülfürden oluşan katı bir artık bırakır. Yanma özelliklerinden dolayı ortaya çıkan sıcaklık ve gaz hacmi, barutun ateşli silahlarda itici yakıt ve havai fişeklerde piroteknik bileşim olarak kullanımına yol açmıştır. Modern ateşli silahlarda karabarut yerine dumansız barut kullanılır. Antika ateşli silahlarda çoğunlukla karabarut kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Bizmut</span>

Bizmut sembolü Bi ve atom numarası 83 olan kimyasal elementtir. 15. grupta, 6. periyotta yer alan bir metaldir. Pentavalent geçiş metalidir ve azot grubundadır; aynı gruptaki arsenik ve antimon ile benzerlik gösterir. Her ne kadar önemli ticari cevherler sülfür ve oksit formlarından oluşsa da elementer bizmut doğal olarak ortaya çıkabilir. Serbest element formundaki kurşunun %86'sı yoğunluğuna sahiptir. Yeni üretildiğinde gümüşi beyaz renkli ve kırılgan bir metaldir ancak yüzey oksidasyonu ona birçok renkte yanardöner renkler verebilir. Bizmut en doğal diyamanyetik elementtir ve metaller arasındaki en az termal iletkenlik değerlerinden birine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Florit</span>

Fluorit veya florit; CaF2 bileşiminde, saydam veya yarı saydam olan, sarı, yeşil, mavi, mor, kırmızı veya renksiz olabilen bir mineraldir. Doğada en fazla renk çeşitliliğine sahip minerallerden birisidir. Yoğunluğu 3,2 g/cm³, sertliği ise Mohs sertlik cetveline göre 4'tür. Kristal yapısı genelde kübik olmakla beraber oktahedral yapılara da rastlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mavi</span> bir renk

Mavi, çakır veya gök, resim boyamada ve geleneksel renk teorisi ve RGB renk modelindeki üç ana renkler pigmentlerinden biridir. Görünür ışığın tayfı üzerinde menekşe ve yeşil arasında uzanır. Göz yaklaşık 450 ile 495 nanometre arasında baskın dalga boyu olan ışığı gözlemlerken maviyi algılar. Çoğu mavi, diğer renklerin hafif bir karışımını içerir; gök mavisi biraz yeşil içerirken lacivert biraz menekşe içerir. Açık gündüz gökyüzü ve derin deniz Rayleigh saçılması olarak bilinen optik bir etki nedeniyle mavi görünür. Tyndall etkisi adı verilen bir optik etki, mavi gözler 'i açıklar. Havadan perspektif adı verilen başka bir optik etki nedeniyle uzaktaki nesneler daha mavi görünür. Karşıt rengi turuncu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Kobalt mavisi</span> kobalt (II) oksit ile alüminyum oksit ile 1200°Cde yapılan mavi bir pigment

Kobalt mavisi kobalt (II) oksit ile alüminyum oksit ile 1200 °Cde yapılan mavi bir pigmenttir. Kimyasal olarak, kobalt mavisi pigmenti, kobalt (II) oksit-alüminyum oksit veya kobalt (II) alüminattır (CoAl2O4). Kobalt mavisi (demir siyanür esaslı), Prusya mavisinden daha hafif ve yoğundur. Oldukça kararlıdır ve tarihsel olarak seramikte (özellikle Çin porseleni, mücevherat ve boya renklendiricilerde) bir renklendirici olarak kullanılmıştır. Şeffaf cam silika esaslı kobalt pigmenti smalt ile renklendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Paris yeşili</span>

Paris yeşili inorganik bir bileşiktir. Yeşil pigment olarak Schweinfurt yeşili, zümrüt yeşili veya Viyana yeşili olarak da bilinir. Toksisitesine rağmen, bir rodentisit ve böcek ilacı, ve ayrıca bir pigment olarak kullanılan, oldukça toksik bir zümrüt yeşili kristal tozdur. Havai fişeklerde mavi renklendirici olarak da kullanılır. Paris yeşili renginin, çok ince öğütüldüğünde soluk mavi bir yeşille, kaba öğütüldüğünde daha derin bir yeşile kadar değiştiği söylenir.

<span class="mw-page-title-main">Potasyum ferrisiyanür</span> Kimyasal bileşik

Potasyum ferrisiyanür K3[Fe(CN)6] formülü ile gösterilen inorganik bileşiktir. Bu parlak kırmızı tuz, oktahedral olarak koordine edilmiş [Fe(CN)6]3− iyonu içerir. Suda çözünür ve çözeltisi bir miktar yeşil-sarı flüoresans gösterir. 1822 yılında Leopold Gmelin tarafından keşfedilmiştir ve başlangıçta ultramarin boyalarının üretiminde kullanılmıştır.

İndigo boya, kendine özgü mavi renkte olan organik bileşiktir. Tarihsel olarak indigo, bazı bitkilerin yapraklarından çıkarılan doğal bir boyaydı ve bu süreç ekonomik olarak önemliydi, çünkü mavi boyalar bir zamanlar nadirdi. Bugün üretilen indigo boyanın büyük bir yüzdesi, her yıl birkaç bin ton sentetiktir. Genellikle denim kumaşı ve mavi denim pantolonla ilişkilendirilen mavidir.

<span class="mw-page-title-main">Krom sarısı</span>

Krom sarısı kurşun(II) kromat (PbCrO4)’tır. Krokoit minerali şeklinde doğal olarak bulunsa da maden cevheri hiçbir zaman boya pigmenti olarak kullanılmadı. Fransız kimyager Louis Vauquelin yeni bir element olarak kromu keşfettikten sonra, 1797 yılında kurşun kromat laboratuvarda sentezlendi ve ondokuzuncu yüzyılın ikinci on yılın başında bir pigment olarak kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Boyar madde</span>

Boyar madde, uygulandığı substrata kimyasal olarak bağlanan renkli bir maddedir. Bu özellik, boyar maddeleri, renklendirdikleri malzemeye kimyasal olarak bağlanmayan pigmentlerden ayırır. Boyar madde genellikle sulu çözelti çözelti içinde uygulanır ve boyanın lif üzerindeki sabitliğini artırmak için bir mordan gerektirebilir.

<i>Amazona guildingii</i> kuş türü

Amazona guildingii, sarımsı beyaz, mavi ve yeşil başlı, yeşilimsi bronz üst kısım tüyleri ve menekşe mavisi yeşili olan büyük kanatlı, yaklaşık 40 cm uzunluğunda, çok renkli amazon papağanıdır.

<i>Beyaz Vazoda Çiçekler</i> Osman Hamdi Bey tablosu

Beyaz Vazoda Çiçekler, Osman Hamdi Bey'in 1876'da tamamladığı tablosudur.

Mavi renk çeşitleri renk tonu, kroma veya açıklık veya bu niteliklerden iki veya üçünde farklılık gösterebilir. Değerdeki değişimlere renk tonları ve gölgeler de denir; renk tonu (tint) mavi veya beyazla karıştırılmış başka bir ton(İngilizce:hue), siyahla karıştırılmışına gölgedir. Bu çeşitli renklerin geniş bir seçimi aşağıda gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Prusya mavisi</span> Sentetik pigment

Prusya mavisi (aynı zamanda Berlin mavisi veya yağlı boya tablolarda Parizyen veya Paris mavisi olarak bilinir), demir içeren ferrosiyanür tuzlarının oksidasyonu ile üretilen koyu mavi pigmenttir. FeIII4III4[FeII(CN)6]3 kimyasal formülüne sahiptir. Turnbull mavisi kimyasal olarak aynıdır ancak farklı reaktiflerden yapılmıştır ve çeşitli safsızlıklar nedeniyle rengi biraz farklıdır.

Simya çalışmaları sayesinde daha sonra belirli kimyasal bileşikler veya bileşik karışımları olarak sınıflandırılan birçok kimyasal madde üretilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.