İçeriğe atla

Ulrika Eleonora (İsveç kraliçesi)

Ulrika Eleonora
İsveç kraliçesi
Hüküm süresi5 Aralık 1718 - 29 Şubat 1720
Taç giymesi17 Mart 1719
Önce gelenXII. Karl
Sonra gelenI. Frederick
Doğum23 Ocak 1688
Stockholm Sarayı, İsveç
Ölüm24 Kasım 1741 (53 yaşında)
Stockholm, İsveç
Defin1 Aralık 1741
HanedanPalatinate-Zweibrücken Hanedanı
BabasıXI. Karl
DiniLüteryen

Ulrika Eleonora veya Ulrica Eleanor (23 Ocak 1688 – 24 Kasım 1741), 1718 ile 1720 yılları arasında hüküm süren İsveç kraliçesi.[1]

Babası İsveç kralı XI. Karl'dır. Kardeşi, kahraman kral olarak adlandırılan XII. Karl'dır. 1715'te I. Frederick ile evlendi. 1718'de XII. Karl'ın Norveç'te ölmesi üzerine taht üzerinde mücadeleye girişti. Kraliyet yetkilerinin bir kısmını hükûmete devretmeyi kabul ederek 1719 yılında tahta çıktı. Monarşinin yetkilerinin kısıtlanmaya başlandığı bu dönem özgürlük dönemi olarak adlandırıldı. 1720'de eşi lehine tahttan çekildi. 24 Kasım 1741'de Stockholm'de çiçek hastalığından öldü.[2][3]

Hayatı

1693'te annelerinin ölümünden sonra Ulrika Eleonora ve kardeşleri, büyükanneleri Hedwig Eleonora'nın bakımına verildi. Ancak büyükannesinin ablasını kayırdığı biliniyordu. Eleonora, çocukluğu boyunca daha dışa dönük bir çocukluk geçirdi. Büyük kardeşleri ata binmekten ve dans etmekten hoşlanıyorlardı ve söylendiğine göre, oyunlarına katılacak cesareti olmadığı ve kolayca gözyaşlarına boğulduğu için Ulrika'yı hor görüyorlardı. Dost canlısı, alçakgönüllü ve ağırbaşlı, iyi duruşu ve güzel elleri olan biri olarak tanımlanıyordu ama ne zeki ne de çekici olarak görülmüyordu. Büyükannesi Hedwig Eleonora, onu inatçı birisi olarak tanımladı. Ona göre etrafındaki insanlardan hoşlanmamasını hastalığını kullanarak bahane ediyordu. Ulrika yetenekli bir müzisyendi ve kız kardeşiyle saray konserlerinde sahne alırken, kız kardeşi hem şarkı söyleyip hem klavsen çalardı.[4] Ulrika Eleonora, hayatının büyük bir kısmını başkalarının gölgesinde yaşadı, kral olan erkek kardeşi ve kız kardeşi tarafından arka plana atıldı.

XII. Karl ve kız kardeşleri Ulrika Eleonora ile Hedvig Sophia.

1700'den itibaren, erkek kardeşinin Büyük Kuzey Savaşı dolayısıyla yokluğunda, baskın büyükannesi ablası Hedvig Sophia ile ilgilenmeye devam etti. O zamanlar ablası tahtın olası varisiydi. Kardeşleri XII. Karl evli olmadığı ve çocuğu olmadığı için Ulrika Eleonora, tahtın gelecekteki muhtemel varisi olarak ablasından sonraki yerini aldı. 1698'de, onu Danimarka prensi Charles ile, erkek kardeşini de Danimarka prensesi Sophia Hedwig ile evlendirme fikri önerildi, ancak 1700'de bu fikirden vazgeçildi. 1700'de Prusya kralı I. Friedrich Wilhelm ile evlilik görüşmeleri yapıldı, ancak bu görüşmelerden de hiçbir şey çıkmadı.[1] Bu planlar, ağabeyi tarafından sebepsiz yere bozulmaktaydı. Daha sonra, Prusyalı Louisa Ulrika'nın vaftiz annesi oldu.[1]

1702'de, gelecekteki Büyük Britanya kralı II. George ile bir evlilik fikri önerildi, bu fikir sürekli ertelendi ve sonuçsuz kaldı. 1710'da Hessen prensi Frederick'ten bir teklif aldı. Görüşmeler, en sevdiği dostu ve sırdaşı Emerentia von Düben tarafından yürütüldü. Evlilik, büyükannesi Hedwig Eleonora tarafından da desteklendi, çünkü Ulrika Eleonora bu evlilik sonucunda Hessen'e gitmek üzere İsveç'ten ayrılacağını ve tahtın varisi olmaktan vazgeçeceğini düşündü. Nişan 23 Ocak 1714'te yapıldı ve düğün 24 Mart 1715'te gerçekleşti. Düğün sırasında kardeşi İsveç kralı XII. Karl, I. Frederick'i kastederek "Bu gece kız kardeşim tacı dans ettiriyor" dedi.[2]

1715'te babaannesinin ölümünden sonra sarayda otorite kurmaya başladı. Evliliği siyasi bir aşk oyunu olarak görüldü. Çünkü Frederick, tahta çıkma amacıyla onunla evlenmişti.

Hükümdarlık dönemi

5 Aralık 1718'de Ulrika Eleonora, kardeşi XII. Karl'ın ölüm haberini aldı. Kocasının yardımcısı André Sicre sarayda tahtı Ulrika'nın miras aldığını belirterek Uddevalla'da hükümdar ilan edilmesini talep etti. Konsey bu duruma hazırlıksız yakalandığı için itiraz edemedi. Devlet işlerinin kontrolünü ele geçirdi ve Georg Heinrich von Görtz ve yandaşlarını iktidardan uzaklaştırdı. "Hesse Birliği", Ulrika Eleonora'nın tahta çıkmasını sağladı. 17 Mart 1719'da, tahtın tek mirasçısı olarak taç giydi.

Saltanatı, Büyük Kuzey Savaşı'nın bitiminden hemen önce başlamıştı. 1719 yazının Ağustos ayındaki 1719-1721 Rus yağması sırasında, Rus kuvvetleri başkent Stockholm'e saldırdı. Kısa hükümdarlığı sırasında, yönetimine destek sağlaması için birçok aileyi soylulaştırdı. On beş aylık bir süre içinde 181 kişiyi, - İsveç tarihindeki diğer tüm hükümdarların yapmadığı kadar - soylulaştırdı; her ay bir kont, iki baron ve sekiz asilzade ilan etti. Ulrika Eleonora aslında mutlak monarşi yanlısı olsa da meclise çok sayıda söz sahibi olacak kişi soktu. Bu yüzden dolayı meclisle arası iyi değildi. Meclisten istifa eden Arvid Horn ve halefi Gustaf Cronhielm ile anlaşmazlıklar yaşadı. Horn, onu mutlak hükümdar olmasına rağmen kocasıyla devlet işlerini konuştuğu için eleştirdi, anayasaya saygı gösterip göstermediği konusunda baskı yaptı ve "bir kadının alayı altında" iyi bir yönetimin zaten beklenemeyeceği yorumunu yaparak kraliçeye hakaret etti. Bu çatışmalar devlet işleri üzerinde kötü etkiler ortaya çıkardı.

Ulrika Eleonora, eşinin siyasi atılımını destekledi. Çünkü Ulrika, II. Mary ve III. William tarzında bir çift olmak istemekteydi. Ancak bu hayali, İsveç meclisinin buna olumsuz yaklaşmasına takıldı. Bunun nedeni, eşlerin birlikte hüküm sürmesi İsveç'te 15. yüzyıldan beri yasaklanmıştı.[5] Anayasaya saygı duymakta zorlandığı gerekçesi, meclis ile geçinmekte güçlük çekmesinin yanı sıra kocasıyla sürekli devlet işlerini tartışması, meclisin, tahttan çekilmesi durumunda tek hükümdar olarak yerini I. Frederick'e bırakmasını istemesiyle sonuçlandı. Ulrika, eşi lehine tahttan çekildi ve I. Frederick kral olarak taç giydi, bu vesile ile Frederick amacına ulaşmış oldu. Böylece Ulrika yeniden tahtın bir numaralı varisi oldu.

Bu veraset Riksdag (İsveç meclisi) tarafından onaylandı. Ulrika, tahttan çekilmesini hayatındaki en büyük fedakarlık olarak nitelendirdi.

Ölümü

Ulrika Eleonora 1741'de çiçek hastalığından öldü. Zehirlendiğine dair söylentiler yer aldı, ancak bu söylentiler, hastalığının izleri görülünce bastırıldı. Tahtın tek varisi olduğu için ölümü bir veraset krizine neden oldu.[6]

Kaynakça

Dipnot
  1. ^ a b c Olof Jägerskiöld: Lovisa Ulrika, drottning av Sverige (1945)
  2. ^ a b Scheutz, Lisbet (2001). Berömda och glömda Stockholmskvinnor: sju stadsvandringar : 155 kvinnoporträtt. Stockholm: MBM förl.. Libris 8392583. 91-973725-3-6
  3. ^ Eva Österberg, red (1997). Jämmerdal & Fröjdesal. Kvinnor i stormaktstidens Sverige. Stockholm: Atlantis AB. 91-7486-355-X s. 318
  4. ^ Lundh-Eriksson, Nanna (Swedish): Den glömda drottningen. Karl XII:s syster. Ulrika Eleonora D.Y. och hennes tid (The Forgotten Queen. The Sister of Charles XII. The Age of Ulrika Eleonora the Younger) Affärstryckeriet, Norrtälje. (1976)
  5. ^ "Emerentia Düben, von - Svenskt Biografiskt Lexikon". sok.riksarkivet.se. 25 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ Jacobson, Esther, Hedvig Taube: en bok om en svensk kunglig mätress, Wahlström & Widstrand, Stockholm, 1919
Genel
  • Hofberg, Herman et al. (1906). Svenskt Biografiskt Handlexikon 27 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Entry for Düben, Emerentia von. (in Swedish)
  • Nordisk familjebok. B. 30. Stockholm (1920) (in Swedish)
  • Tryggve Byström (1981). Svenska komedien 1737-1754. (Swedish Comedy 1737-1754) Borås: Centraltryckeriet AB. 91-1-813241-3 (Swedish)
Resmî unvanlar
Önce gelen:
XII. Karl

İsveç kraliçesi

5 Aralık 1718 - 29 Şubat 1720
Sonra gelen:
I. Frederick

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">XII. Karl</span> İsveç kralı

XII. Karl ya da Türkçe kaynaklarda kullanılan lakabıyla Demirbaş Şarl, 5 Nisan 1697 – 30 Kasım 1718 tarihleri arasında İsveç kralı. Bağlı bulunduğu hanedan Wittelsbach Hanedanı'nın bir kolu olan "Palatina-Zweibrücken" Hanedanı idi. XII. Karl'ın babası XI. Karl ve annesi Ulrika Elanoara Danimarkalı idi. Bunların hayatta kalan tek erkek çocuğu olarak 5 Nisan 1697'de babasının ölümü üzerine XII. Karl adıyla daha 14 yaşında İsveç Krallığı kralı ve babasının hanedanının hükümdarı olduğu modern Almanya'da bulunan "Palatina-Zweibrücken Dükü" oldu ve iki hükümdarlığı 30 Kasım 1718'de daha 36 yaşında iken Fredrikshald kuşatması sırasında öldürülmesine kadar yönetti.

<span class="mw-page-title-main">XVI. Carl Gustaf</span> İsveç kralı (1973-günümüz)

XVI. Carl Gustaf, şu anki İsveç Kralı. 15 Eylül 1973'te dedesi VI. Gustaf Adolf'un ölümü üzerine tahta çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Norveç hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Norveç hükümdarları listesi 872'de başlamaktadır. Geleneksel olarak anlatıya göre bu tarihte Hafrsfjord Muharebesi yapılmış ve bu muharebede galip gelen İ. Harald Güzelsaçlı birkaç küçük Norveç krallıklarını babasının hükümdarlık yaptığı küçük devlete ilhak ederek tüm Norveç'i tek bir hükümdarlık içinde birleştirmiştir. Harald'in kral olduğu bu tek krallık sonradan "Norveç Krallığı" olarak bilinmeye başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">III. Petro (Rusya)</span>

III. Petro veya Petro Feodoroviç, tam adı Karl Peter Ulrich,, 5 Ocak 1762'den 9 Temmuz 1762'ye değin Rusya imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">X. Karl Gustav</span> İsveç kralı

X. Karl Gustav veya Karl Gustav (İsveççe; Karl X Gustav, İsveç kralı ve Bremen dükü. John Casimir ve İsveçli Catherine'in oğluydu. Karl Gustav tahta çıkmadan önce kuzeni Kraliçe Kristina 1632 – 1654 yılları arasında İsveç hükümdarı olmuştur, 1654'te Karl kuzeninin kendi lehine tahttan çekilmesi üzerine tahta çıkmıştır ve ölümüne kadar tahtta kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">V. Frederik</span>

V. Frederik, 1746'dan ölümüne kadar Danimarka-Norveç ve Schleswig-Holstein düklüğü yapmıştır. Kendisi IV. Christian ve Sophia Magdalene'nin oğludur.

<span class="mw-page-title-main">XIV. Karl</span> İsveç ve Norveç kralı (1818-1844)

XIV. Karl veya Carl John Napolyon'un Cumhuriyetçi mareşallerinden biri, ayrıca İsveç ve Norveç'in ilk Fransız kökenli kralı. 1814 yılından 1844 yılındaki ölümüne kadar hüküm sürdü.

<span class="mw-page-title-main">I. Frederick (İsveç)</span> İsveç kralı (1676-1751; hd. 1720-1751)

I. Frederick 1718'den 1720'ye kadar İsveç kraliçesi Ulrika Eleonora'nın eşi, 1720 ve 1751 yılları arasında hüküm süren İsveç kralı. Büyük Kuzey Savaşı'nda ölen kayın biraderi XII. Karl'ın ölümü üzerine I. Frederick'in eşi tahta çıktı. Ulrika'nın tahttan feragât ettikten sonra I. Frederick tahtın tek sahibi kaldı ve 1720'de tahta çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Hedwig Eleonora</span>

Hedwig Eleonora 1654-1660 yılları arasında İsveç kralı X. Karl Gustav'ın eşi ve XI. Karl'ın annesidir. 1660'tan 1672'ye kadar saltanatı sırasında oğlunun, 1697'ye kadar da torunu XII. Karl'ın saltanatın sırasında naip olarak hizmet etti. Ayrıca, Büyük Kuzey Savaşı'nda 1700'den torunu Ulrika Eleonora'nın 1713'te naipliğine kadar XII. Karl'ı temsil etti. Hedwig Eleonora, baskın bir kişilik olarak tanımlanıyordu ve 1654'ten ölümüne kadar 61 yıl boyunca kraliyet mahkemesinin fiili hanımı olarak kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">II. Christian (Danimarka kralı)</span> İsveç kralı (hd. 1520-1521); Danimarka ve Norveç kralı (hd. 1513-1523)

II. Christian Kalmar Birliği'ne bağlı İskandinav hükümdarı. 1513'ten 1523'e kadar Danimarka ve Norveç kralı ve 1520'den 1521'e kadar İsveç kralı olarak hüküm sürdü. 1513'ten 1523'e kadar, amcası I. Friedrich ile birlikte ortaklaşa Schleswig ve Holstein Dükü oldu.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, 1919'da cumhuriyet kurulana kadar Finlandiya hükümdarlarının listesidir. Bu listede ayrıca İsveç kralları, Kalmar Birliği hükümdarları ve Finlandiya Büyük Dükleri de yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sofya Magdalena</span>

Sofya Magdalena, Danimarka prensesi. III. Karl Gustav'ın eşi olarak İsveç'in konsort kraliçesi idi.

<span class="mw-page-title-main">Sophia Dorothea (Hanover)</span>

Hannover'li Sophia Dorothea, Frederick William'ın eşi olarak Prusya Kraliçesi, Büyük Britanya Kralı II. George'un kız kardeşi ve Prusya Kralı II. Frederick'in annesidir.

<span class="mw-page-title-main">Mary (Büyük Britanya prensesi)</span>

Büyük Britanya Prensesi Mary Büyük Britanya Kralı II. George ve eşi, Ansbachlı Caroline’in kızı. ve Hesse-Kassel hükümdarı II. Frederick’in eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Louise (Büyük Britanya)</span>

Büyük Britanyalı Louise, 1746'dan ölümüne kadar Kral V. Frederik’'in ilk karısı olarak Danimarka ve Norveç Kraliçesi idi. Büyük Britanya Kralı II. George ve Ansbachlı Caroline'in hayatta kalan en küçük kızıydı.

<span class="mw-page-title-main">Danimarkalı Ulrika Eleonora</span>

Danimarkalı Ulrika Eleonora, XI. Prens Charles'ın karısı olarak İsveç Kraliçesi idi. Cömertliği ve yardımseverliği için sık sık takdir edilirdi.

<span class="mw-page-title-main">Wittelsbach Hanedanı</span>

Wittelsbach hanedanı Bavyera, Pfalz, Hollanda ve Zelanda, İsveç, Macaristan, Bohemya, Köln Elektörlüğü, Yunanistan ve diğer bazı prens-piskoposluklara hükmetmiş olan Alman hanedandır. Atalarının toprakları olan Pfalz ve Bavyera toprakları birer elektörlüktü ve ailenin üç üyesi Kutsal Roma İmparatorluğu'nun imparatorlarını ve krallarını seçti. 1805'te kurulan ve 1918'e kadar varlığını sürdüren Bavyera Krallığı'na da hükmettiler. Hanedandan olan ilk Bavyera dükü I. Otto dur. 1180'de Bavyera Dükalığı'nın Aslan Heinrich'ten alınmasıyla Bavyera dükü oldu. II. Otto, Pfalzlı Agnes ile evlenmişti. Agnes, Ren Pfalz kontu V. Heinrich'in kızı ve Aslan Heinrich'in torunuydu. Bu evlilikle Wittelsbach hanedanı Pfalz'ı da aldı.

<span class="mw-page-title-main">III. Frederik (Holstein-Gottorp dükü)</span>

III. Frederik,, 1616'dan 1659'a kadar Schleswig-Holstein-Gottorf Dükü olarak görev yapmıştır. Otuz Yıl Savaşları onun hükümdarlığı sırasında başladı. İsveç'in yardımıyla 1658'de Danimarka'nın Schleswig Dükalığı'nın Gottorf hisseleri üzerindeki feodal egemenliğinin kaldırılmasını sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Karl Friedrich (Holstein-Gottorp dükü)</span>

Karl Friedrich, 1702 ile 1739 yılları arasında Holstein-Gottop düküydü. Holstein-Gottop dükü IV. Frederik ve XI. Karl'ın kızı Hedvig Sofia'nın oğluydu. 1762'den itibaren tüm rus imparatorlarının atasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Christian August (Eutin prensi)</span>

Christian August, Eutin prensi ve Lübeck prens-piskoposuydu. Holstein-Gottorp dükü Christian Albrecht ve Danimarka prensesi Frederikke Amalie'nin küçük oğludur. Abisi IV. Frederik'tir. 1695'te babasının ölümüyle birlikte Holstein-Eutin dükü oldu. 1708'den yeğeni Karl Friedrich reşit olana kadar onun naibiydi. Adolf Frederick'in babasıdır.