İçeriğe atla

Ukraynalı oligarklar

Akhmetov Rinat Leonidovich

Ukrayna'nın ekonomik ve siyasi sahnelerinde oligarkların ortaya çıkması 1991 Ukrayna bağımsızlık referandumunun ardından başladı. Bu dönemde Ukrayna'nın piyasa ekonomisine geçmesiyle devlete ait varlıklar hızlı bir şekilde özelleştirildi. Bu gelişmeler Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından komşu eski Sovyet ülkelerinde yaşananlara benzemekteydi. Ukraynalı oligarkların iç ve bölge siyasetindeki etkisi ile özellikle Rusya'yla olan bağlantıları, Ukrayna'nın yozlaşmaya karşı siyasi bir reform ya da eylemde bulunmamasını eleştiren batı yanlısı kaynaklar için eleştiri kaynağı oldu.[1][2]

Ukrayna'nın en zengin 50 oligarkının toplam varlığı 2008'de Ukrayna'nın GSYİH'sinin %85'ini oluşturuyordu.[3] 2013'te bu sayı GSYİH'nin %45'iydi.[4] Rusya-Ukrayna savaşından dolayı en zengin ve güçlü beş Ukraynalı oligarkın (Rinat Ahmetov, Viktor Pinçuk, İhor Kolomoyski, Henadiy Boholyubov ve Yuriy Kosiuk) toplam net serveti 2014'teki 21.6 milyar dolar değerinden 2015 Haziran'ında 11.85 milyar dolara düştü.[5] (2014'te Ukrayna GSYİH'si %7 düştü; 2015'te %12 küçüldü.)[6]

Kullanımı

Oligark tanımı genel olarak hem siyaset hem de ekonomi üzerinde doğrudan etki sahibi olan iş adamları şeklindedir.

Kaynakça

  1. ^ Wilson, Andrew (2005). Virtual politics : faking democracy in the post-Soviet world. 1st ed. New Haven: Yale University Press. ISBN 0-300-09545-7. OCLC 57236118. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022. 
  2. ^ "Ukraine's New Rulers: What Do They Want?". RadioFreeEurope/RadioLiberty (İngilizce). 3 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022. 
  3. ^ Kuzio, Taras (1 Temmuz 2008). "Eurasia Daily Monitor". Oligarchs Wield Power in Ukrainian Politics. 5 (125). 30 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022. 
  4. ^ Wilson, Andrew (2016). "Survival of the Richest: How Oligarchs Block Reform in Ukraine" (PDF). Policy Brief. European Council on Foreign Relations. 24 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Mart 2022. 
  5. ^ Minakov, Mikhail; Minakov, Mikhail. "A Decisive Turn? Risks for Ukrainian Democracy After the Euromaidan". Carnegie Endowment for International Peace (İngilizce). 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022. 
  6. ^ "The Ukrainian economy is not terrible everywhere". The Economist. 20 Ocak 2016. ISSN 0013-0613. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Halk Hareketi</span>

Ukrayna Halk Hareketi Ukrayna'daki milliyetçi ve demokratik bir partidir.

<span class="mw-page-title-main">Rus oligarklar</span>

1990'lı yılların başında Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrası, özellikle Rusya ve Ukrayna'da ortaya çıkan gelir kaynağı bilinmeyen, seçkin zümreye ait kişilere verilen isim. Yunanca oligarkhia yani azınlık kuralı anlamına gelmektedir.

Ukrayna ekonomisi gelişmekte olan bir pazardır. Diğer Sovyet sonrası devletleri gibi, gayri safi yurt içi hasılanın 1991 yılında çökmesiyle Sovyetler Birliği'ni izleyen 10 yıl boyunca GSYİH hızla düşmüştür. 2008 yılında Büyük Durgunluk dünya çapında başlamış ve 2008-2009 Ukrayna ekonomik krizi olarak Ukrayna'ya ulaşmıştır; ancak, 2000'den 2008 yılına kadar hızla büyümüştür. Ekonomisi 2010 yılında iyileşmiş, ancak 2013 yılından bu yana Ukrayna ekonomisi ciddi bir darboğaza uğramıştır.

<span class="mw-page-title-main">Volodimir Zelenski</span> 6. Ukrayna devlet başkanı

Volodimir Oleksandroviç Zelenski, 2019'dan beri Ukrayna'nın altıncı ve şu anki devlet başkanı olarak görev yapan Ukraynalı politikacı, komedyen ve aktör.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna milliyetçiliği</span>

Ukrayna milliyetçiliği, Ukraynalıları tek bir ulus devlet çatısı altında toplamayı amaçlayan bir ideolojidir. Halihazırdaki Ukrayna devletinin çok köklü bir geçmişi olmasa da kimi tarihçiler Kiev Knezliği'ni Ukrayna'nın ilk nüvesi kabul eder. Ukrayna milliyetçiliğinin kökeni ise Bohdan Hmelnitski önderliğinde Polonya-Litvanya Birliği'ne karşı gerçekleşen isyana dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yuri Boyko</span>

Yuriy Anatoliyoviç Boyko Ukraynalı politikacı, Ukrayna'nın eski başbakan yardımcısı ve eski yakıt ve enerji bakanı.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Ukrayna ilişkileri</span> ikili ilişkiler

Rusya-Ukrayna ilişkileri, Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki ilişkileri ifade etmektedir. Şu anda iki ülke, Rusya'nın Kırım'ı Ukrayna'dan ilhak etmesinden sonra 2014 yılında başlayan Rus-Ukrayna Savaşı'nı sürdürüyor. Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki modern ikili ilişki, resmi olarak I. Dünya Savaşı sırasında eski Rusya İmparatorluğu'nun siyasi reform sürecinden geçmesiyle başladı. 1920'de, Ukrayna'nın Rus ve Polonya Kızıl Ordusu tarafından işgali ile iki ülke arasındaki ikili ilişkiler değişti. 1990'larda, hem Sovyet Rusya'nın hem de Sovyet Ukrayna'nın resmi olarak kurucu cumhuriyetleri olduğu Sovyetler Birliği'nin dağılmasının hemen ardından ikili ilişkiler yeniden canlandı. Savaş Devam Etmektedir Şu Anda Savaşta Hareketlilik Yoktur

<span class="mw-page-title-main">Viktor Medvedçuk</span> Ukraynadaki Rus yanlısı politikacı, avukat ve iş insanı

Viktor Volodimiroviç Medvedçuk Ukraynalı siyasetçi, avukat ve oligark. 29 Ağustos 2019'dan itibaren Ukrayna Yüksek Şurası milletvekilidir.

<span class="mw-page-title-main">Olena Çekan</span>

Olena Vasilivna Chekan Sovyet ve Ukraynalı sinema oyuncusu, senarist ve gazetecidir.

<span class="mw-page-title-main">2022 Yılan Adası seferi</span> 2022 Rusyanın Ukraynayı istilasında sefer

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ilk günü olan 24 Şubat 2022'de Rus Donanması, Karadeniz'de bir Ukrayna adası olan Yılan Adası'na saldırdı ve tüm garnizonu ile birlikte adayı ele geçirerek adayı askeri işgale başladı. Rus kruvazörü Moskva'nın telsizden adanın garnizonuna teslim olmalarını talep ettiği ve yanıt olarak "Rus savaş gemisi, siktir git" dendiği bir ses klibi, garnizonun ölümleriyle ilgili ilk yanlış raporlarla birlikte viral hale geldiğinde, saldırı geniş çapta duyuruldu. Daha sonra garnizonla birlikte askerleri tahliye etmeye çalışan sivil bir arama kurtarma gemisinin de ele geçirildiği ortaya çıktı. Gemi, mürettebatı ve en az bir asker daha sonra esir takasıyla serbest bırakıldı.

<span class="mw-page-title-main">Güney Ukrayna Taarruzu</span> Rusyanın Ukraynada 2022 askeri taarruzu

Güney Ukrayna Taarruzu, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında devam eden bir taaruzdur. Rusya Silahlı Kuvvetlerinin, Rus işgali altındaki Kırım'daki üslerinden, Güney Ukrayna'daki Herson Oblastı, Mikolayiv Oblastı ve Zaporijya Oblastı'na yönelik saldırısıdır. 24 Şubat'ta Rus kuvvetleri Ukrayna Silahlı Kuvvetleri ile çatışmaya girdi.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Ukrayna Taarruzu</span> Ukraynada 2022 askeri taarruzu

Doğu Ukrayna Taarruzu, Doğu Ukrayna'nın üç Donbas ilinde (oblast) - Harkiv Oblastı, Luhansk Oblastı ve Donetsk Oblastı - 2022 Rusya istilasında devam eden bir operasyondur. İstilanın bir parçası olarak, 2014'ten beri Ukrayna ve Rus vekilleri arasında şiddetle devam eden Donbas Savaşı'nda büyük bir tırmanış söz konusudur.

<span class="mw-page-title-main">Herson Muharebesi</span> 2022 Rusyanın Ukraynayı işgalindeki çatışma

Herson Muharebesi, Rusya ve Ukrayna kuvvetleri arasında, 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Güney Ukrayna Taarruzu'nun bir parçası olarak 24 Şubat 2022'de başlayan bir muharebeydi.

<span class="mw-page-title-main">Mariupol Kuşatması</span> 2022 Rusyanın Ukraynayı istilasında kuşatma

Mariupol Kuşatması, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Rusya ve ayrılıkçı Donetsk Halk Cumhuriyeti güçlerinin Mariupol şehrinde Ukrayna güçleriyle çatıştığı bir kuşatmaydı. Rusya'nın Doğu Ukrayna Taarruzu'nun ve Güney Ukrayna Taarruzu'nun bir parçası olan kuşatma, 24 Şubat 2022'de başladı ve 20 Mayıs 2022'de Rusya'nın Mariupol'da kalan Ukrayna kuvvetlerinin savaşı durdurma emri verildikten sonra teslim olduğunu açıklamasıyla sona erdi.

Volnovaha Muharebesi, Rusya ve DHC güçleri tarafından, 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Doğu Ukrayna Taarruzu'nun bir parçası olarak başlatıldı. Rus ve Donetsk kuvvetleri, Ukrayna - DHC sınırına yakın olan Donetsk Oblastı'ndaki küçük Volnovaha kentinde Ukrayna güçleriyle çatıştı.

<span class="mw-page-title-main">İrpin Muharebesi</span> 2022 Rusyanın Ukraynayı işgalinde muharebe

İrpin Muharebesi, 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin Kiev Taaruzu sırasında Rusya ve Ukrayna arasında İrpin şehrinin kontrolü için yaşanan askerî muharebeydi. Muharebe 27 Şubat 2022'den 28 Mart 2022'ye kadar sürdü ve Ukrayna güçlerinin şehri geri almasıyla sona erdi. Muharebe, Ukrayna'nın başkenti Kiev'i kuşatmak için yapılan daha büyük bir taktiğin parçasıydı. Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, başkentin batı banliyöleri İrpin, Buça ve Hostomel'de Rus ilerleyişine karşı direndi. İrpin, Kiev Oblastı Devlet İdaresi tarafından Kiev Oblastı'ndaki en tehlikeli yerlerden biri olarak gösterildi. Muharebe şiddetli bir şehir savaşıydı.

<span class="mw-page-title-main">İçişleri Bakanlığı (Ukrayna)</span> Ukrayna Hükümetinde bir bakanlık

Ukrayna İçişleri Bakanlığı, Ukrayna hükûmetinde Ukrayna'nın içişlerini denetleyen bakanlıktır. Bakanlık, vatandaşların hak ve özgürlüklerinin korunmasına yönelik devlet politikasını yürütür, toplumun ve devletin çıkarlarına aykırı yasadışı eylemleri araştırır, suçla mücadele eder, sivil düzeni sağlar, sivil güvenliği ve trafik güvenliğini sağlar ve önemli kişilerin güvenliğini ve korunmasını garanti eder. İçişleri Bakanı tarafından yönetilen merkezi bir kurumdur. Bakanlık, Ukrayna Başsavcılığının ofisi ile yakın işbirliği içinde çalışmaktadır. Ukrayna Ulusal Polisi'ni (polis) ve Ukrayna Ulusal Muhafızları'nı (jandarma) denetler.

<span class="mw-page-title-main">NATO-Ukrayna ilişkileri</span>

Ukrayna ile Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) arasındaki ilişkiler 1992'de başladı. Ukrayna, 2008 yılında bir NATO Üyelik Eylem Planı (MAP) ile entegrasyon için başvurdu. NATO üyeliği planları, ülkeyi bağımsız tutmayı tercih eden Viktor Yanukoviç'in başkan seçildiği 2010 cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından Ukrayna tarafından rafa kaldırıldı. Yanukoviç, Euromaidan'daki gösterilerin ortasında, Şubat 2014'te Ukrayna'dan kaçtı. Başlangıçta iktidara gelen geçici Yatseniuk Hükûmeti, ülkenin bağlantısız statüsüne atıfta bulunarak, NATO'ya katılma planları olmadığını söyledi. Ancak, Ukrayna'daki Rus askeri işgali ve Ekim 2014'teki parlamento seçimlerinin ardından, yeni hükûmet NATO'ya katılmayı bir öncelik haline getirdi. 21 Şubat 2019'da Ukrayna Anayasası değiştirildi, Ukrayna'nın Avrupa Birliği ve NATO üyeliğine yönelik stratejik seyrine ilişkin normlar, Temel Kanunun girişinde, üç maddede ve geçiş hükümlerinde yer aldı.

Brovarı Muharebesi, Ukrayna'nın başkenti Kiev'in doğusundaki Brovarı banliyösünün kontrolü için Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasındaki Kiev Taarruzu sırasında askeri bir çatışmaydı. Rus kuvvetleri Güney Çernihiv Oblastı'ndan batıya doğru ilerledi ve Ukrayna kuvvetleri ile karşı karşıya geldi. Banliyö kontrolü için Rus kuvvetleri 2 Nisan 2022'de geri çekilene kadar mücadele edildi.

<span class="mw-page-title-main">Ukraynalı gönüllü taburları</span>

Ukraynalı gönüllü taburları 2014 baharında Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin savaşa hazırlıklı olmadığı ve ayrılıkçı grupların hızlı bir şekilde ilerlediği dönemde, halkın ve sivil toplum kuruluşlarının inisiyatifiyle kurulmuş milisler ve paramiliter gruplardı. Kökenlerini 2013 yılında Yevromaydan sırasında oluşturulan "Maydan Meşru Müdafaa" milislerine kadar dayandırıyorlardı. Bu gönüllü birliklerin en eskileri daha sonra Rusya'nın Ukrayna'ya askerî müdahalesine bir yanıt olarak askerî, özel polis ve paramiliter oluşumlara dönüştürüldü. Oluşumların çoğu, İçişleri Bakanlığı'nın "Özel Görevli Devriye Polisi" olarak ve Savunma Bakanlığı'nın "bölge savunma taburları" olarak dönüştürüldü veya komuta altına alındı.