İçeriğe atla

Ukrayna devlet başkanı

Kontrol Edilmiş
Ukrayna Devlet Başkanı
Президент України
Prezydent Ukrayiny
Ukrayna başkanlık forsu
Görevdeki
Volodimir Zelenski

20 Mayıs 2019 tarihinden beri
Resmî ikametMariinskyi Sarayı (Törensel)
13 kullanılabilir diğer mekan
AtayanDoğrudan oy
Görev süresi5 yıl
Açılışı yapanLeonid Kravçuk,
5 Aralık 1991
Websitesipresident.gov.ua

Ukrayna devlet başkanı (UkraynacaПрезидент України, Prezıdent Ukrayinı), Ukrayna'nın en üst siyasi makamıdır. Devlet başkanı, uluslararası ilişkilerde milletini temsil eder, devletin dış politik faaliyeti yönetir, müzakereleri yürüten ve uluslararası anlaşmalar yapar.

Devlet başkanı, Mariinskyi Sarayı'nda siyasi faaliyetleri yönetir ve görevi süresince burada ikamet eder.

Görevleri ve Yetkileri

Ukrayna Anayasası'nın 102. maddesine göre, Ukrayna'nın devlet egemenliğini ve toprak bütünlüğünü korumakla görevlidir. Anayasanın gözlemcisi ve insan hak ve özgürlüklerinin garantörüdür.

Uluslararası ilişkilerde bir bütün olarak ülke ve hükûmeti temsil eder. Ukrayna hükûmeti adına müzakereler yürütmek ve anlaşmalar imzalama yetkisine sahiptir. Yabancı ülkelerin tanımasının hakkı sadece devlet başkanına aittir. Diğer ülkelere ve uluslararası kuruluşlara Ukrayna diplomatik misyon temsilcilerini atar ve yabancı devletlerin Ukrayna'daki diplomatik temsilcilerini geri kabul edebilir. Hükûmetin başkanı olmamasına rağmen, Ukrayna Bakanlar Kurulunda görev yapan Dışişleri Bakanı ve Savunma Bakanı için kendi aday gösterme hakkına sahiptir.

Ukrayna hükûmetinin kontrol ve denge sistemine göre, Verkhovna Rada (anayasa değişiklikleri hariç) tarafından kabul edilen yasaları veto edebilir. Erken seçim çağrısı yapmak şartıyla meclisi feshetme hakkına sahiptir. Bu güç, eski devlet başkanı Viktor Yuşçenko (2007 ve 2008) tarafından, bugüne kadar iki kez kullanıldı.

Ukrayna Anayasa Mahkemesi üyeleri Ukrayna Hükûmeti tarafından devlet başkanına önerilen isimler arasından atanır.

Devlet başkanı olarak görev yapmanın yanı sıra, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı (Madde 106) ve Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Başkanı olarak millî güvenliğe ilişkin ulusal ve uluslararası konularda tavsiyede bulunabilir. Başka bir ülkeye Meclis onayını alarak savaş ilan edebilir veya dışarıya askerî güç gönderebilir. Devletin bağımsızlığını tehlikede gördüğü takdirde Ukrayna toprakları üzerinde sıkıyönetim ilan edebilir.

Seçim

Ukrayna devlet başkanı, 18 yaş ve üzeri olan Ukrayna vatandaşları tarafından doğrudan halk oyuyla seçilir. Devlet başkanı, iki dönem üst üste ile sınırlı 5 yıllık bir dönem için seçilir.[1]

Devlet başkanı adayı olabilmek için 500,000 grivna (yaklaşık 80,000 Amerikan doları) depozito verilir. Eğer aday seçilemezse para iade edilir.

Ukrayna'nın seçim yasası, devlet başkanı seçmek amacıyla iki aşamalı seçim sistemi sağlar; adayların oyların mutlak çoğunluğunu kazanması gerekir. Eğer çoğunluğu sağlayamayan aday çıkmaz ise seçim 2. tura kalır ve birinci turda en yüksek oy oranını alan iki aday ikinci turda yarışır.

Anayasanın 103. maddesine göre, devlet başkanlığı seçiminde aday, 35 yaşını doldurmuş olan bir Ukrayna vatandaşı olmak, son 10 yıldır ülkede ikamet etmiş olmak ve Ukrayna'nın devlet dilini tam olarak konuşabilmek zorundadır.

Anayasa uyarınca, devlet başkanlığı seçimi, görevdeki devlet başkanının görev süresinin beşinci yılının son ayının son Pazar günü yapılır. Devlet başkanının istifa etmesi veya ölümü gibi durumlarda seçimler en geç 90 gün içinde yapılır.

Görev yapan devlet başkanları

Kaynakça

  1. ^ "New Ukrainian president will be elected for 5-year term – Constitutional Court". Interfax-Ukraine. 16 Mayıs 2014. 17 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2014. 


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de siyaset</span> Türkiye Cumhuriyetinin siyasi yapısı

Türkiye'de siyaset, Türkiye'nin kuvvetler ayrılığı ilkesine dayalı bir yapısı vardır. Yasama, Yürütme ve Yargı erklerinden oluşan üçlü kuvvet ayrılığı ilkesi temel alınmıştır. Buradaki üç erk; Yasama (TBMM), Yürütme (Cumhurbaşkanı) ve Yargı (Mahkemeler) tarafından oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye cumhurbaşkanı</span> Türkiye Cumhuriyetinin devlet ve hükûmet başkanı

Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti'nin devlet ve hükûmet başkanıdır. Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanlığını, Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk milletinin birliğini temsil eder. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın uygulanmasını ve devlet kurumlarının uyum içinde çalışmasını temin eder. Cumhurbaşkanının görev ve yetkileri, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 104. maddesinde düzenlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2007 Türkiye anayasa değişikliği referandumu</span> Türkiyede yapılan beşinci halk oylaması

2007 Türkiye anayasa değişikliği referandumu, 21 Ekim 2007 tarihinde Türkiye'de, Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi başta olmak üzere birtakım anayasa değişikliklerinin halkoyuna sunulmasıdır. Türkiye'de yapılan beşinci halk oylamasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cumhurbaşkanlığı Kabinesi</span> Türkiye Cumhuriyetinin yürütme organı

Cumhurbaşkanlığı Kabinesi, Hükûmet veya Kabine, Türkiye'de Cumhurbaşkanının başkanlık ettiği ve tüm bakanların bir araya gelip kararlar aldığı kuruldur. Her bakan, kendi bakanlığını ilgilendiren iş ve emri altındaki kamu personelinin yerine getirdikleri işlem ve eylemlerinden sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde seçimler</span>

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde seçimler, Anayasa ve kanunlarda belirtilmiş şekli ile yapılmakta olup seçim türleri Cumhurbaşkanlığı seçimi, Cumhuriyet Meclisi'ne milletvekili seçimleri ve yerel yönetim seçimleri olmak üzere üç çeşitli türde yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Almanya cumhurbaşkanı</span> Almanyanın devlet başkanı

Almanya cumhurbaşkanı ya da resmî adıyla Almanya Federal Cumhuriyeti federal cumhurbaşkanı, Almanya Federal Cumhuriyeti devletinin başıdır.

Gürcistan Devlet Başkanı Gürcistan'ın en yüksek siyasi makamıdır. 1918 yılından beri Gürcistan'ın başında bulunan devlet başkanlarının listesidir. Aynı zamanda Gürcistan Silahlı Kuvvetleri'nin başkomutanıdır. Yürütme yetkisi Cumhurbaşkanı ve hükûmet başkanı olan Başbakan arasında bölünmüş durumdadır. Gürcistan Cumhurbaşkanı, Devletin ve yürütme gücünün başkanıdır. Cumhurbaşkanı Anayasa ile, devlet organlarının faaliyetlerini yönlendirir, iç ve dış politikayı uygular ve ülkenin birliği ve toprak bütünlüğünü sağlar ve denetler. Cumhurbaşkanı, dış ilişkilerde Gürcistan'ın baş temsilcisidir. Gürcistan Cumhurbaşkanı, beş yıllık bir süre için gizli oyla evrensel, eşit ve doğrudan seçim hakkı temelinde seçilir. Başkanlar ikiden fazla dönem üst üste seçilemezler. 35 yaşına ulaşmış ve en az 15 yıldır Gürcistan'da yaşayan her Gürcistan vatandaşı, Cumhurbaşkanı seçimlerinde aday olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya Parlamentosu</span>

Finlandiya Parlamentosu, 9 Mayıs 1906'da kurulan Finlandiya'nın tek kamaralı yüksek yasama organıdır. Finlandiya Anayasası uyarınca, egemenlik halka aittir ve bu güç Parlamentoya verilmiştir. Parlamento, her dört yılda bir, D'Hondt sistemi kullanılarak seçilen 200 üyeden oluşur. Bu üyelerin 199'u Finlandiya'dan 1 tanesi ise Åland'dan seçilir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya cumhurbaşkanı</span> Kuzey Makedonyanın devlet başkanı

Kuzey Makedonya Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Kuzey Makedonya Cumhuriyeti'nin devlet başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti cumhurbaşkanı</span> Kuzey Kıbrısın devlet başkanı

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, 1983 yılında kurulan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin en yüksek siyasi makamıdır. Şu ana kadar 5 farklı cumhurbaşkanı görev yaptı. Ülkenin şu anki cumhurbaşkanı Ersin Tatar'dır. Cumhurbaşkanı Kuzey Lefkoşa'da bulunan Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda ikamet etmektedir. 23 Ekim 2020 tarihinden beri Ersin Tatar görevdedir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan devlet başkanı</span> Gürcistanın devlet başkanı

Gürcistan devlet başkanı Gürcistan'ın en yüksek siyasi makamıdır. Aynı zamanda Gürcistan Silahlı Kuvvetleri'nin başkomutanıdır. Yürütme yetkisi devlet başkanı ve hükûmet başkanı olan başbakan arasında bölünmüş durumdadır. Gürcistan devlet başkanı, Devletin ve yürütme gücünün başkanıdır. Anayasa ile, devlet organlarının faaliyetlerini yönlendirir, iç ve dış politikayı uygular ve ülkenin birliği ve toprak bütünlüğünü sağlar ve denetler. Dış ilişkilerde Gürcistan'ın baş temsilcisidir. Beş yıllık bir süre için gizli oyla evrensel, eşit ve doğrudan seçim hakkı temelinde seçilir. İkiden fazla dönem üst üste seçilemezler. 35 yaşına ulaşmış ve en az 15 yıldır Gürcistan'da yaşayan her Gürcistan vatandaşı, devlet başkanlığı seçimlerinde aday olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan cumhurbaşkanı</span> Azerbaycanın devlet başkanı

Azerbaycan cumhurbaşkanı, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin başıdır. Cumhurbaşkanı, vatandaşların seçimi sonucu yedi yıl için belirlenir. Azerbaycan Anayasası, cumhurbaşkanının yürütme gücünün somutlaşmışı, başkomutan, "Azerbaycan'ın iç ve dış politikadaki temsilcisi" olacağını ve" dokunulmazlık hakkına sahip olacağını belirtir. Başkan, bir grup sekreter ve departman bakanından oluşan Başkanlık İdaresi olan icra dairesi aracılığıyla yönetir. Ek olarak, ekonomik ve sosyal politikayla ilgili bir Bakanlar Kurulu ve dış, askeri ve adli konularda bir Güvenlik Konseyi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Irak cumhurbaşkanı</span> Irakın devlet başkanı

Irak cumhurbaşkanı, Irak'ın devlet başkanıdır. Irak cumhurbaşkanı "Anayasaya bağlılığı ve Irak'ın bağımsızlığını, egemenliğini, birliğini, topraklarının anayasanın hükümlerine uygun olarak korunmasını" garanti eder. Irak Anayasası'nın koyduğu hükümler gereğince; Irak cumhurbaşkanı, Irak vatandaşı olan Kürtlerin arasından, Temsilciler Meclisi tarafından üçte iki çoğunlukla seçilir ve cumhurbaşkanının görev süresi dört yıllık iki dönem ile sınırlıdır. Cumhurbaşkanı, Temsilciler Meclisi tarafından kabul edilen anlaşmaları ve yasaları onaylamaktan, başbakanın tavsiyesi üzerine af çıkarmaktan ve "törensel ve onursal amaçlarla Silahlı Kuvvetlerin Yüksek Komutanlığı görevini" yerine getirmekten sorumludur. 2000'lerin ortalarından bu yana cumhurbaşkanlığı, Ekim 2005'te kabul edilen anayasaya göre Irak cumhurbaşkanı, ülke içinde önemli bir güce sahip olmadığı için büyük ölçüde törensel ve sembolik bir makamdır. Parlamenter sistemin 'cumhurbaşkanlığı, devlet başkanlığı'' sınırlarına uygun bir makamdır.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan cumhurbaşkanı</span>

Sırbistan cumhurbaşkanı, resmî olarak Cumhuriyet cumhurbaşkanı olarak adlandırılan Sırbistan devletinin başı.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan cumhurbaşkanı</span> Macaristanın devlet başkanı

Macaristan cumhurbaşkanı, resmi olarak cumhuriyet başkanı, Macaristan'ın devlet başkanıdır. Makamın büyük ölçüde törensel bir rolü vardır, ancak aynı zamanda yasaları veto edebilir veya yasayı gözden geçirilmek üzere Anayasa Mahkemesine gönderebilir. Hükûmet bakanlarını seçmek ve yasama girişimlerine öncülük etmek gibi diğer yürütme yetkilerinin çoğu, onun yerine başbakanlık makamına verilmiştir.

Karadağ Cumhurbaşkanı Karadağ devletinin başkanıdır. Mevcut cumhurbaşkanı, 2023 cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunda 58.88% oyla seçilen Jakov Milatović'tir. Cumhurbaşkanı'nın resmî konutu eski kraliyet başkenti Çetine'de bulunan Mavi Saray'dır.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya cumhurbaşkanı</span> Litvanyanın devlet başkanı

Litvanya cumhurbaşkanı veya resmî adıyla Litvanya Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Litvanya'nın devlet başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan cumhurbaşkanı</span> Hırvatistanın devlet başkanı

Hırvatistan cumhurbaşkanı veya resmî adıyla Hırvatistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Hırvatistan'ın devlet başkanıdır. Cumhurbaşkanı, Hırvatistan'daki en yüksek makamın sahibi olmasına karşın Hırvatistan'ın başbakanlık makamı ülkenin anayasal çerçevesi ve günlük siyaseti içinde en güçlü kişi olduğu bir parlamenter sisteme sahip olması nedeniyle, cumhurbaşkanı yürütme organının başı değildir.

<span class="mw-page-title-main">Uruguay devlet başkanı</span> Uruguayın devlet ve hükûmet başkanı

Uruguay Devlet Başkanı, resmî olarak Uruguay Doğu Cumhuriyeti'nin devlet başkanı olarak bilinir. Uruguay devlet başkanı ve hükûmet başkanıdır. Hakları Uruguay Anayasası'nda belirlenmiştir. Cumhurbaşkanlığı Sekreterliği, Bakanlar Kurulu ve Plan ve Bütçe Dairesi başkanı, yürütme organı ile uyumludur. Yokluğunda görevi başkan yardımcısı yürütür. Buna karşılık; cumhurbaşkanı, silahlı kuvvetlerin başkomutanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye hükûmeti</span> Hükûmet

Türkiye Hükûmeti, Türkiye'nin ulusal hükûmetidir. Başkanlık temsilî demokrasisi altında üniter bir devlet ve çok partili bir sistem içinde Anayasal bir cumhuriyet olarak yönetilir. Hükûmet terimi, toplu kurumlar kümesi veya özellikle Kabine (yürütme) anlamına gelebilir.