İçeriğe atla

Ukrayna SSC başkentinin Harkov'dan Kiev'e taşınması

22 Ocak 1934 tarihli İzvestia gazetesinden

Ukrayna SSC başkentinin Harkov'dan Kiev'e taşınması, Ocak 1934'te başlayan önemli yönetim organlarının Harkiv'den Kiev'e taşınmasının ardından, 24 Haziran 1934'te gerçekleşti. Taşınmanın ilanın ardından Kiev'de kutlamalar ve askeri geçit töreni düzenlendi.

1917—1919

Aralık 1917'de, Bolşeviklerin inisiyatifiyle toplanan Tüm Ukrayna İşçi, Köylü ve Asker Temsilcileri Sovyetleri Kongresi'nde Kiev'de iktidarı ele geçirmek için yapılan başarısız bir girişimin ardından, Bolşevik yanlısı delegeler Harkiv'a taşındı ve orada, Üçüncü Bölgesel Kongre delegeleri ile birleşerek Ukrayna Sovyetleri Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etti. Harkiv'deki kongre, birkaç gün sonra bir hükûmeti oluşturan Ukrayna Sovyetleri Merkez Yürütme Komitesi'ni ve Halk Sekreterliğini seçti.

Kiev'in Kızıl Ordu tarafından Şubat 1918'de ele geçirilmesinden sonra, Halk Sekreterliği hemen oraya taşındı, ancak Brest-Litovsk Antlaşması nedeniyle Halk Sekreterliği Kiev'den ayrılmak zorunda kaldı. Kısa bir süre sonra Poltava, Katerynoslav ve Kiev'in düşmesinden sonra başkent olarak ilan edilen Taganrog Bolşeviklerin kontrolünden çıktı. Nisan sonunda Ukrayna Sovyetleri Merkez Yürütme Komitesi ve Halk Sekreterliği feshedildi.

Sovyet-Bolşevik hükûmetinin Ukrayna'ya bir sonraki gelişi 1918 sonbaharında gerçekleşti. 28 Kasım'da, başlangıçta Ukrayna'nın Suca şehrinde (şimdi Kursk Oblastı, Rusya) Ukrayna Geçici İşçi ve Köylü Hükûmeti kuruldu. 27 Aralık'ta başkent Belgorod'a taşındı. Ancak 3 Ocak 1919'da Kızıl Ordu, hükûmetin ilk kurulduğu Harkiv'i ele geçirdi. 6 Ocak'ta Sovyet Ukrayna'nın adı Ukrayna Sosyalist Sovyet Cumhuriyeti olarak değiştirildi.

Kiev'in 5 Şubat 1919'da Kızıl Ordu tarafından ele geçirilmesinden sonra, SSCB'nin en yüksek yetkililerinin oraya taşınması sorunu ortaya çıktı.[1] İlgili karar Şubat 1919'da alındı ve 6 Mart 1919'da, 6-10 Mart'ta Harkiv'de gerçekleşen Üçüncü Tüm Ukrayna Konseyi Kongresi'nin ilk toplantısında onaylandı. Yüksek yetkililerin Kiev'e taşınması Mart ayının ikinci yarısında gerçekleşti. 1919'da Ukrayna'daki Sovyet-Bolşevik hükûmeti tekrar Kiev'i tekrar kaybetti ve restore edildiğinde, yüksek makamlar, Tüm Birlik Komitesi ve Komünist Parti'nin geçici bürosu Ocak 1920'nin ikinci yarısında Harkiv'a taşındı. Lenin, Şubat 1920'de başkenti Kiev'e taşıma düşünceleri "saçmalık" olarak nitelendirdi ve aynı yılın ilkbaharda Polonya-Ukrayna birliklerinin Kiev'i işgal etmesiyle pratikte doğrulandı.[2]

1920-1933

Sovyet-Polonya Savaşından sonra Harkiv, SSCB'nin geçici başkenti olarak görülüyordu. Harkiv'i SSCB'nin başkenti olarak adlandıran Tüm Ukrayna Sovyetler Kongresi'nin ilgili kararı, ancak 1929 SSCB Anayasası onaylandığında kaydedildi. Bununla birlikte, Harkiv'in yeni statüsüne rağmen, zaman zaman üst düzey yetkililer arasında, başkentin oradan Kiev veya Zaporijya gibi başka bir şehre transferine ilişkin raporlar vardı.

Başkentinin Harkov'dan Kiev'e taşınması için hazırlık

18 Ocak 1934'te Sovyet Ukrayna'nın başkentinin Kiev'e taşınması sorunu, Komünist Parti Merkez Komitesinin genel kurulunda Merkez Komitesinin ikinci sekreteri tarafından gündeme getirildi. Aynı zamanda, Harkov bölge komitesinin birinci sekreteri Pavlo Postyshev, Stalin'in başkentin Harkiv'den Kiev'e taşımasını teklif ettiğini belirtti.

21 Ocak 1934'te, bu karar ilk olarak Komünist Parti'nin XII Kongresi tarafından onaylandı ve aynı gün, Tüm Ukrayna Merkez Yürütme Kurulu Başkanlığının bir kararı ile taşınma işlemleri başlatıldı.

Taşınması

Sonbahar için planlanan hareket yaz başına ertelendi. 24 Haziran'da, Perekop Kahramanları Meydanı'nda (şimdi Sofya Meydanı) bir askeri geçit töreninin düzenlenerek yeni başkent ilan edildi.[3] Resmi etkinlikler, aynı günün akşamı Dinamo Stadı'nda gerçekleşen Kiev Kent Konseyi'nin genel kuruluyla sona erdi. Ocak 1935'te düzenlenen XIII Tüm Ukrayna Sovyetleri Kongresi, uygun değişiklikleri yaparak Kiev'in yeni statüsünü onayladı

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021. 
  2. ^ http://www.jnsm.com.ua/h/0624Q/%7Cwork=Цей[] день в історії|accessdate=21 Kasım 2018
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mirsaid Sultangaliyev</span> Tatar devrimci ve teorisyen

Mirsaid Sultangaliyev, Orta Asya'daki Türk halklarını birleştirerek sosyalist bir Türkistan devleti kurmak istemiş Tatar lider ve düşünce adamı. Müslüman "ulusal komünizm"in kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Leonid Brejnev</span> 1964ten 1982ye kadarki Sovyetler Birliği lideri

Leonid İlyiç Brejnev, Ukraynalı Sovyet politikacıdır. 1964-1982 yılları arasında Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri olarak SSCB'yi yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span> Devlet

Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, 1917 Ekim Devrimi ile kurulan SSCB'yi oluşturan 15 birlik cumhuriyetinden biri. Kuzeyde ve doğuda Rusya SFSC, güneyde Azak Denizi ve Karadeniz, güneybatıda Moldova SSC ve Romanya, batıda Macaristan, Çekoslovakya ve Polonya, kuzeybatıda da Belarus SSC ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Rus İç Savaşı</span> 1917den 1922ye kadar süren bir iç savaş

Rus İç Savaşı, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 1918-1922 yılları arasında Bolşeviklerle muhalifleri arasında yaşanan savaştır. Savaş Beyaz Ordu birliklerinin 1918 baharında Beyaz Terör saldırılarıyla başladı. Ana muharebe Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Bolşevik Kızıl Ordusuyla komünizm karşıtlarının Beyaz Ordusu arasında geçti. Ancak savaşa Beyaz Ordu'ya finansal destek ile silah ve asker yardımında bulunan ABD, İngiltere, Fransa, Polonya ve Japonya da müdahil oldu. 1921 yılında Bolşevikler Beyaz Terör'ü ve destekçilerini yenerek tüm ülkeye hâkim oldular. 1922 yılında da Sovyetler Birliği kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Halk Komiserleri Konseyi</span>

Halk Komiserleri Konseyi veya Rusça isminden kısaltmayla Sovnarkom, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra Sovyetler Birliği'nde en yüksek hükûmet organı. İlk Sovnarkom başkanı Lenin'dir. Lenin'in ölümünden sonra Stalin'in Komünist Parti Genel Sekreteri olarak iktidara gelmesiyle birlikte ülke yönetiminde en etkili makam genel sekreterlik olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Politbüro</span> SSCB tarihinde komünist partinin, politikaları belirleyen en üst karar organı

Politbüro, Politik Büronun kısaltılmış biçimi. SSCB tarihinde komünist partinin, politikaları belirleyen en üst karar organıydı. Rusya'da 1917 Sovyet Devrimi'nden sonra devlet yönetimi üzerinde uyguladığı sıkı denetim 1991'de SSCB'nin dağılmasıyla sona ermiş, ardından varlığı fiilen sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği tarihi</span> Devlet Tarihçesi

Sovyetler Birliği tarihi, Rus İmparatorluğu'nun 1917'deki Ekim Devrimi'yle yıkılmasının ardından başlayan Bolşevik-Menşevik mücadelesinin Bolşeviklerin lehine sonuçlanmasıyla 1922'de aynı topraklar üzerinde kurulan ve 1991'e değin varlığını koruyan devlet. Avrupa'nın doğu kesimiyle, Asya'nın kuzey kesimi boyunca yayılan SSCB, son yıllarında 22.403.000 km2'lik yüzölçümüyle dünyanın en büyük ülkesiydi.Nüfus bakımından da 293.047.571 kişiyle 3. sırada yer alıyordu. Aynı zamanda dünyanın başlıca siyasi ve askerî güçlerinden biri olan Sovyetler Birliği, batısında Norveç, Finlandiya, Baltık Denizi, Polonya, Çekoslovakya, Macaristan ve Romanya, güneyinde Karadeniz, Türkiye, İran, Afganistan, Çin, Moğolistan ve Kuzey Kore yer alıyordu. Kuzey ve doğu sınırlarını ise Arktik Okyanusu ve Büyük Okyanus çiziyordu. Birliğin başkenti Moskova, para birimi Sovyet rublesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Matvey Muranov</span>

Matvei Konstantinoviç Muranov Ukrayna doğumlu Bolşevik devrimci ve Sovyet siyasetçisi.

<span class="mw-page-title-main">Petrograd Sovyeti</span>

Petrograd Sovyeti veya tam adıyla Petrograd İşçi ve Asker Vekilleri Sovyeti, Sankt-Peterburg şehrinde 1917 Şubat Devrimi ile Çarlık Rusyasının dağılmasından sonra şehirde işçi ve cephedeki askerler tarafından kurulan temsil organı. Geçici Hükûmet ile sürekli rekabet hâlinde olmuş, Temmuz Günleri'nden sonra bastırılmış, Ekim Devrimi ile birlikte iktidar organı hâline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Bağımsızlık Savaşı</span>

Ukrayna Bağımsızlık Savaşı, 8 Kasım 1917 ile 17 Kasım 1921 yılları arasında süren, içinde çeşitli siyasi ve askerî kuvvetlerin yer aldığı ve Ukrayna'da cumhuriyetin kurulmasıyla sonuçlanan bir süreçtir. Bu cumhuriyet, daha sonra Sovyetler Birliği tarafından ilhak edilerek, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne dönüştürülmüştür. Savaşın tarafları arasında; Ukraynalı milliyetçiler, Bolşevikler, anarşistler, İttifak Devletleri'ni oluşturan Alman ve Avusturya-Macaristan imparatorluklarının askerî kuvvetleri, Belarus Gönüllüler Ordusu ve İkinci Polonya Cumhuriyeti kuvvetleri bulunmaktaydı.

Kiev Bolşevik Ayaklanması Rusya Geçici Hükümeti'nin Ekim Devrimi yüzünden yıkılmasının ardından Kiev'in kontrolü için yaşanan askeri olaylardır. Bolşevik Parti'nin Kiev Komitesi ve Ukrayna Merkez Konseyi'nin zaferi ile sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Kuruluş Antlaşması</span> Sovyetler Birliğinin kurulduğu 1922 tarihli belge

Sovyetler Birliği Kuruluş Antlaşması, genellikle Sovyetler Birliği olarak bilinen Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) resmi olarak kurulduğu anlaşmadır. De jure birkaç Sovyet cumhuriyetinin birliğini yasalaştırdı ve yeni bir merkezileştirilmiş federal hükûmet kurdu burada anahtar işlevler Moskova'da merkezileştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Podgorni</span>

Nikolay Podgorni,, Ukrayna asıllı Bolşevik lider, Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Pyatakov</span>

Georgiy Pyatakov, Rus Devrimi sırasında faaliyet gösteren Bolşevik devrimci lider, komünist politikacı. Büyük Temizlik döneminde anti-sovyet eylemleri olduğu iddiasıyla idam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Faustschlag Harekâtı</span>

Faustschlag Harekâtı sürmekte olan I. Dünya Savaşının Doğu Cephesinde Alman İmparatorluğu ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu askerî birliklerinin Çarlık Rusyasında iktidarı 1917 Ekim Devrimi ile alan Bolşeviklere karşı başlattığı harekâttır.

<span class="mw-page-title-main">Lazar Kaganoviç</span> Sovyet siyasetçi

Lazar Moiseyeviç Kaganoviç Sovyet siyasetçi ve devlet adamı. Özellikle Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri Josef Stalin'in yakın çalışma arkadaşı ve önde gelen Eski Bolşeviklerden. Stalin döneminde Sovyet siyasetinde aktif rol almış, sonrasında Nikita Kruşçev döneminde Anti Parti Grubu sürecinde tasfiye edilmiştir.

Muhsin Necmettin oğlu İsrafilbeyov ve Muhsin Kadirli, Azeri devrimci ve hekimdi. Azerbaycan Komünist Partisi'nde faal biri olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Glebov-Avilov</span>

Nikolay Pavloviç Glebov-Avilov - Rus devrimci. Kurucu Meclis üyesi. Sovyet devlet adamı. Rostselmaş Fabrikasının ilk müdürü. Sovyet hükûmetinin ilk Halk Posta ve Telgraf Komiseri (bakanı).

<span class="mw-page-title-main">Donetsk-Krıvıy Rih Sovyet Cumhuriyeti</span> Wikimedia anlam ayrımı sayfası

Donetsk-Krıvıy Rih Sovyet Cumhuriyeti, 12 Şubat 1918'de Ukrayna Halk Cumhuriyeti (UPR) hükûmetinin Brest-Litovsk Antlaşması kapsamında İttifak Devletleri ile yaptıkları Ukrayna Halk Cumhuriyeti'nin sınırlarını tanıyan antlaşmadan üç gün sonra varlığını Ukrayna Halk Sovyetleri Cumhuriyeti'nin federal bir cumhuriyeti olarak ilan eden bir Sovyet cumhuriyetiydi. Ancak bu Sovyet cumhuriyeti, ilan edildiğini belirtir. Lenin ve Yakov Sverdlov cumhuriyeti desteklemedi. Elena Stasova gibi diğer bazı Bolşevikler ise Sovyet Cumhuriyetinin yöneticilerine en iyi dileklerini içeren bir telgraf gönderdi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.