İçeriğe atla

Ukrayna'nın idari bölümleri

Ukrayna'nın oblastları ve rayonları

Ukrayna'nın idarî bölümleri, Ukrayna topraklarının kurumsal ve idarî yapısıdır.

Ukrayna, üç kademeli alt yönetime sahip üniter bir devlettir. Büyüklük sırasına göre bu bölümler, oblastlar (область), rayonlar (район) ve belediyelerdir (територіальна громада). Birinci düzey idarî bölüm 24 oblast, Kırım Özerk Cumhuriyeti'ni ve özel statüye sahip iki şehir olan Kiev ve Sivastopol'u içerir.[1]

Ukrayna, idarî bölümlerini doğrudan Sovyetler Birliği'nin yerel cumhuriyet idaresinden, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nden devraldı ve genel yapı 20. yüzyılın ortasından 2020 reformlarına kadar önemli ölçüde değişmedi. Birkaç düzeyde bölgesel alt bölümlere sahip olmasının yanı sıra, çeşitli nüfuslu yerler, özellikle şehirler için bir sınıflandırmaya sahip olduğundan, biraz karmaşıktı.

2014 Kırım krizinin ardından Kırım ve Sivastopol, Kırım Cumhuriyeti ve Sivastopol federal kenti olarak fiilen Rusya Federasyonu'nun yönetimine girdi. Bu durum uluslararası olarak tanınmamaktadır.

2020 reformları, oblastları ve özel statüye sahip iki şehri korurken, rayonların sayısını 490'dan 136'ya kadar radikal bir şekilde düşürüldü. 118 eski bölgesel öneme sahip şehrin tamamı yeni rayonlarla birleşti. Aynı şekilde belediyelerin sayısı 1,469'a düşürüldü.

Kaynakça

  1. ^ Politics and society in Ukraine 24 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Paul D'Anieri, Robert Kravchuk, and Taras Kuzio, Westview Press, 1999, 0-8133-3538-8 (page 292).

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Akmescit</span>

Akmescit veya Simferopol, Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin de jure başkentidir. Kırım konusunda, Ukrayna ile Rusya arasında toprak anlaşmazlığı söz konusudur. Bu anlaşmazlık sonucunda Rusya, Kırım'ı ilhak etmiştir. İlhak edilişinden sonra Rusya Federasyonu'na bağlı Kırım Cumhuriyeti'nin, de facto başkenti olmuştur.

Rayon, Sovyetler Birliği'nden kalma bir yönetim birimidir:

Rusya'nın federal bölümleri, Rusya Anayasası'na göre Rusya'nın en üst düzey idari bölümleri olan kurucu varlıklardır. Rusya, 85 adet federal bölüme ayrılmakta olup bu bölümler cumhuriyetler, kraylar, oblastlar, federal şehirler, özerk oblastlar ve özerk okruglar olmak üzere altı düzeyde toplanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sivastopol</span> Kırım yarımadasında Karadeniz kıyısında bulunan bir liman kenti

Sivastopol, Osmanlı döneminde Akyar, Ukrayna'da Kırım yarımadasında Karadeniz kıyısında bulunan bir liman kentidir. Nüfusu 328.600'dür (2004).

<span class="mw-page-title-main">Dnipropetrovsk Oblastı</span>

Dnipropetrovsk Oblastı, Ukrayna'da yönetim birimi (oblast). Dinyeper Nehrinin iki yakasında 31,914 km²'lik alan kaplar. Yönetim merkezi Dnipro kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Rivne Oblastı</span>

Rivne Oblastı, Ukrayna'da yönetim birimi (oblast).

<span class="mw-page-title-main">Zaporijya Oblastı</span>

Zaporijya Oblastı, Ukrayna'nın güneyinde bulunan bir oblasttır. Bu oblast Ukrayna'nın sınai ve zirai faaliyetlerinin önemli bir parçasıdır. Lakin 2022 yılında başlayan Rusya-Ukrayna savaşı neticesinde bu faaliyetlerde ciddi bir azalma meydana gelmiştir. Günümüzde oblastın yönetim merkezi ve en kalabalık şehri olan Zaporijya şehri haricindeki tüm şehirler ve oblastın kuzeyi hariç tüm Zaporijya oblastı toprakları Rusya'nın kontrolü altındadır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Ukrayna Savaşı</span> Rusya ve Ukrayna arasında Şubat 2014te başlayan uzun süreli çatışma

Rusya-Ukrayna Savaşı, bir yanda Rusya, Beyaz Rusya ve Rus yanlısı güçlerin, diğer yanda Ukrayna'nın dahil olduğu, sürmekte olan bir savaştır. Yevromaydan'ın ardından görevden alınan Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç'in Kırım'daki gerginlik nedeniyle Rusya'dan bölgeye asker göndermesini istemesinin ardından 2014 yılında başlayan ve Şubat 2022'de büyüyen askerî hareketliliktir. Bu savaşa Rusya'nın Kırım'ı ilhakı (2014), Donbass Savaşı (2014-günümüz), siber savaş ve siyasi gerilimler de dahildir. Rusya'nın bölgedeki jeopolitik çıkarlarını, vatandaşlarını ve konuşlandırılmış askerlerini koruduğunu iddia eden Devlet Başkanı Vladimir Putin, müdahale için parlamentodan onay almıştır. 21 Şubat 2022 de Rusya Donetsk ve Luhansk Halk Cumhuriyetlerini resmen tanıdığını açıkladı.24 Şubat 2022 tarihinde ise Rusya lideri Putin Ukrayna'yı istilaya başladıklarını televizyondan duyurdu. 2021'de diplomatik krizin ardından Ukrayna sınırlarına yakın bölgelere askeri yığınak yapan Rusya, 24 Şubat 2022'de geniş çaplı bir şekilde Ukrayna'yı işgal etmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna</span> Doğu Avrupada yer alan bir ülke

Ukrayna, Doğu Avrupa'da bir ülkedir. 603.549 km² yüzölçümüyle tamamı Avrupa'da olan en büyük ülkedir. Doğuda ve kuzeydoğuda Rusya, kuzeyde Belarus, batıda Polonya ve Slovakya güneybatıda Macaristan, Romanya ve Moldova'nın komşusudur. Ayrıca güneyde Karadeniz ve Azak Denizi'ne kıyısı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Cumhuriyeti</span> Ukrayna yasalarına göre Kırım Anayasası tarafından yönetilen özerk bir cumhuriyet

Kırım Özerk Cumhuriyeti,, Ukrayna'nın özerk cumhuriyeti. Sovyetler Birliği döneminde varlık gösteren Kırım Oblastı ile aynı sınırlara sahiptir. Kırım Oblastı 1954'te Rusya SFSC'den Ukrayna SSC'ye geçti. 20 Ocak 1991'deki referandumdan sonra Ukrayna SSC içerisinde bir özerk cumhuriyet hâlini aldı. Sovyetler Birliği dağıldığında ve Ukrayna bağımsızlığını elde ettiğinde, Kırım yeni kurulan Ukrayna'nın parçası olarak kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın Kırım'ı ilhakı</span>

Kırım'ın ilhakı, Ukrayna'ya bağlı bir yarımada olan Kırım'ın, 18 Mart 2014'te Rusya tarafından ilhak edilmesi olayıdır. O tarihten beri yarımadada Kırım Cumhuriyeti ve Sivastopol federal şehri olmak üzere iki federal birim bulunmaktadır. Bu federal birimler 2016'ya kadar Kırım Federal Bölgesi'ni oluştururken günümüzde Güney Federal Bölgesi'nin parçasıdır. 2014 Doğu Ukrayna protestolarının bir sonucu olan ilhaktan önce, 2014 Ukrayna devriminin sonrasında Rusya'nın Kırım'a askerî müdahalesi gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Cumhuriyeti</span> Rusyanın işgalindeki Ukrayna toprakları

Kırım Cumhuriyeti, Rusya'nın Kırım Yarımadası üzerinde bulunan bir federal birimi. Cumhuriyetin başkenti ve en büyük şehri olan Simferopol, Sivastopol federal şehrinden sonra Kırım'ın ikinci büyük şehridir. 2014 itibarıyla cumhuriyetin nüfusu 1.891.465'tir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna'da COVID-19 pandemisi</span>

İlk vakanın 3 Mart 2020'de Çernivtsi Oblastı'nda hastaneye kaldırıldığı bildirildikten sonra COVID-19 pandemisinin Ukrayna'ya yayıldığı doğrulandı. Bu kişi, İtalya'dan Romanya'ya uçakla seyahat etti ve daha sonra araba ile Ukrayna'ya geldi.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Ukrayna ilişkileri</span> ikili ilişkiler

Rusya-Ukrayna ilişkileri, Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki ilişkileri ifade etmektedir. Şu anda iki ülke, Rusya'nın Kırım'ı Ukrayna'dan ilhak etmesinden sonra 2014 yılında başlayan Rus-Ukrayna Savaşı'nı sürdürüyor. Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki modern ikili ilişki, resmi olarak I. Dünya Savaşı sırasında eski Rusya İmparatorluğu'nun siyasi reform sürecinden geçmesiyle başladı. 1920'de, Ukrayna'nın Rus ve Polonya Kızıl Ordusu tarafından işgali ile iki ülke arasındaki ikili ilişkiler değişti. 1990'larda, hem Sovyet Rusya'nın hem de Sovyet Ukrayna'nın resmi olarak kurucu cumhuriyetleri olduğu Sovyetler Birliği'nin dağılmasının hemen ardından ikili ilişkiler yeniden canlandı. Savaş Devam Etmektedir Şu Anda Savaşta Hareketlilik Yoktur

Ruslar ve Ukraynalıların, oldukça eskiye dayanan bir savaş tarihi vardır. Bu tarih, pek çok tarihçi ve tarih araştırmacısının inceleme alanına girer.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Konstantinov</span> Siyasetçi

Vladimir Andreyeviç Konstantinov Kırımlı Rus siyasetçi ve 17 Mart 2014 tarihinden beri Kırım Cumhuriyeti Devlet Konseyi başkanı olarak görev yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna'nın oblastları</span>

Ukrayna'nın oblastları, Ukrayna'nın birinci düzey idari bölümleridir. Ukrayna üniter bir devlet olup oblastların Ukrayna Anayasası ve yasalarla belirlenenler dışında çok fazla yasal yetki alanı bulunmamaktadır. Anayasanın XI. Bölümünün 140-146. maddeleri doğrudan yerel yönetimler ve onların yetkileri ile ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">İrpin</span> Ukraynada bir şehir

İrpin Ukrayna'nın Kahraman Kenti, Kiev Oblastı'ndaki İrpin Nehri üzerinde, kuzey Ukrayna'daki Kiev şehrinin hemen yanında yer almaktadır. Kotsiubynske'nin yerleşim yeri olan İrpin'in bir kısmı, Kiev'de eksklavıdır.

<span class="mw-page-title-main">1991 Ukrayna bağımsızlık referandumu</span> Ukraynanın SSCBden bağımsız olmasıyla sonuçlanan oylama

1991 Ukrayna bağımsızlık referandumu, 1 Aralık 1991'de Ukrayna Bağımsızlık Bildirgesi için bir düzenlendi. 24 Ağustos 1991'de Ukrayna Yüksek Şurası bağımsızlık ilanını onayladı. Seçmenlerin yüde 92.3'ü bağımsızlık ilanını kabul etme yönünde oy kullandı. Referandumda seçmenlere, "Ukrayna Bağımsızlık Bildirgesi"ni destekliyor musunuz? sorusu soruldu. Sorunun ilk bölümünde bildirinin metni vardı. Ayrıca, 24 Ağustos 1991'de Ukrayna Parlamentosu Bağımsızlık Yasası'nı onaylamak için bir referandum düzenlenilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Bilovodsk Rayonu</span> Luhanks Oblastında eski bir yerleşim yeri

Bilovodsk Rayonu, Ukrayna'nın Luhansk Oblastı'nda yer almaktadır. Rayonun merkezi Bilovodsk şehriydi. Ukrayna hükûmeti 18 Temmuz 2020'de yürüttüğü idari reformun bir parçası olarak, Luhansk Oblastı'ndaki rayon sayısını sekize indirme kararı aldı. Rayonun 2020 tahmini nüfusu 22,856 idi.