İçeriğe atla

Ukrayna'daki Yahudilerin tarihi

Ukrayna Yahudileri
יהדות אוקראינה
Українськi євреї
Ukrayna'nın (koyu ve açık yeşil) Avrupa'daki konumu
Toplam nüfus
2010 tah. 71,500 – 200,000 arası[1]360,000–400,000 2014 tah. [1][2]
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Kiev110,000[3]
Dnipro60,000[3]
Harkov45,000[3]
Odesa45,000[3]
Diller
Rusça (83.0%), Ukraynaca[4][5][6] (13.4%), Yidiş[4][7] (3.1%), İbranice[8]
Din
Yahudilik

Ukrayna'daki Yahudilerin tarihi bin yıldan fazladır. Yahudi toplulukları, Kiev Rusları zamanından beri (9. yüzyılın sonlarından 13. yüzyılın ortalarına kadar)[9][10] Ukrayna topraklarında var olmuş ve Hasidik gibi en farklı modern Yahudi teolojik ve kültürel geleneklerinin çoğunu geliştirmiştir. Dünya Yahudi Kongresi'ne göre, Ukrayna'daki Yahudi cemaati, Avrupa'nın üçüncü en büyük ve dünyanın beşinci en büyük Yahudi cemaatini oluşturmaktadır.[3]

Zaman zaman Yahudi toplumuna karşı tutumlar gelişirken, diğer zamanlarda Yahudi toplumu zulüm dönemleri ve Yahudi karşıtı ayrımcı politikalarla karşı karşıya kaldı. Ukrayna Halk Cumhuriyeti'nde Yidiş, Ukraynaca ve Rusça ile birlikte bir devlet diliydi. O sırada Yahudi Ulusal Birliği kuruldu ve topluluğa özerk bir statü verildi.[11] Yidiş, 1917-1920'de Ukrayna para biriminde kullanıldı.[12] II. Dünya Savaşı'ndan önce, Ukrayna'nın kentsel nüfusunun üçte birinden biraz daha azı Ukrayna'daki en büyük ulusal azınlık olan Yahudilerden[13] oluşuyordu. Ukraynalı Yahudiler, Aşkenazi Yahudileri, Dağ Yahudileri, Buhara Yahudileri, Kırım Karayları, Kırımçak Yahudileri ve Gürcü Yahudileri dahil olmak üzere bir dizi alt gruptan oluşur.

Kaynakça

  1. ^ a b DellaPergola, Sergio (2 Kasım 2012). Dashefsky, Arnold; Sheskin, Ira (Ed.). "World Jewish Population, 2012". Current Jewish Population Reports. Storrs, Connecticut: North American Jewish Data Bank. 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2013. 
  2. ^ The Jewish Community of Ukraine 20 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. European Jewish Congress
  3. ^ a b c d e Ukraine. World Jewish Congress.
  4. ^ a b Language Policy in the Soviet Union 31 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by L.A. Grenoble, Springer Science+Business Media, 2010, 9048162939 (page 65 & 58) & Harvest of Despair: Life and Death in Ukraine Under Nazi Rule 12 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Karel C. Berkhoff, Belknap Press of Harvard University Press, 2008, 0674027183 (page 60)
  5. ^ The End of Eurasia: Russia on the Border Between Geopolitics and Globalization 19 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Carnegie Endowment for International Peace, 2002 (page 256)
  6. ^ Ukraine Jews Expect Little to Change Following Election 14 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Jewish Telegraphic Agency (3 October 2007)
  7. ^ Speaking Jewish-Jewish Speak: Multilingualism in Western Ashkenazic Culture 19 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Peeters Publishers, 2005 (page 44)
  8. ^ Conservative Judaism movement to establish first community in Ukraine 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Haaretz (5 February 2012)
  9. ^ Between Lviv Square and Yevbaz
  10. ^ Kipiani, V. "Interesting Books": Jewish addresses of Kyiv. News Broadcasting Service (TSN). 6 April 2012
  11. ^ National policy of the Central Council in conditions of Ukrainian independence (January-April 1918). Electronic library of handbooks.
  12. ^ Money with Yiddish labels. Hadashot by Vaad of Ukraine. January of 2008
  13. ^ "Jewish Urban Population: 1897". Geschichteinchronologie.ch. 7 Mayıs 2007. 23 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ukraynaca</span> Ukraynanın resmi dili

Ukraynaca, Doğu Slav dillerine ait bir dil. Ukrayna'nın resmî dilidir. Türkçede bu dilin adı için Ukrain/Ukrayn millet adından hareketle Ukraince veya Ukraynca kullanımı da vardır.

Yidiş, Aşkenaz Yahudileri tarafından tarihsel süreçler doğrultusunda, İbranice ve Almancanın karışımından oluşmuş Yüksek-Almanca dil grubunda bulunan bir dildir. Yidiş, Yahudi-Roma savaşlarının sonucu olarak, Romalılar tarafından Avrupa'ya sürülmüş Yahudiler tarafından ilk defa 9. yüzyılda şekillenmeye başladı. İbraniceye çok benzeyen Aramiceden; Latince ve Doğu Avrupa'daki Slav dillerinden de etkilenmiştir. Yazılarında İbrani alfabesi kullanılır. 1990'lardan itibaren çoğunlukla Hasidik ve Haredi Yahudileri olmak üzere, 1,5–2 milyon konuşanı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Yunanlar</span> Güneydoğu Avrupada yaşayan bir halk

Yunanlar ya da Helenler, Yunanistan, Kıbrıs, Arnavutluk, İtalya, Türkiye, Mısır ve Doğu Akdeniz'i çevreleyen diğer ülkelerde yaşamış veya yaşayan, aynı zamanda da dünya çapına yayılmış ve diasporalar oluşturmuş bir etnik grup.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Ermenistan'daki Yahudilerin tarihi 2000 yıl öncesine dayanır.

Azerbaycan Yahudileri Azerbaycan'da yaşayan Yahudilere denir.

Çekya'daki Yahudilerin tarihi 1918-1938 yılları arasındaki Çekoslovakya'nın Birinci Cumhuriyet döneminin uzantısıdır. 2005 itibarıyla Çek Cumhuriyeti'nde 4000 Yahudi bulunmaktadır ve bunlar ağırlıklı olarak Aşkenazlardan oluşur. Yedisi Bohemya'da ve üçü Moravya'da olmak üzere ülkede on küçük Yahudi cemaati bulunur. Bu cemaatler Yahudi Cemaatleri Federasyonu (FZO) şemsiyesi altında toplanmıştır. Prag ve diğer şehirlerde hizmetler sunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lübnan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Lübnan Yahudileri geleneksel olarak bir Mizrahi cemaati olup genelde Lübnan'ın Beyrut şehrinde veya çevresinde yaşayan veya yaşamış olan Yahudilerdir. Cemaatin hemen hemen hepsi İsrail, Fransa ve Kuzey Amerika'ya göç etmiştir. Ülkede bugün 20 ila 40 arası Yahudi kalmıştır. Lübnan Yahudileri toplumla sıkıca entegre oldukları ve vatanlarını terk etme hissi duymadıkları için Lübnan'ın 1958'de yaşadığı iç savaşta dahi büyük oranda dış göç olmamıştır. Fakat, 1975'teki Lübnan İç Savaşı ve 1982'deki İsrail'in Lübnan'a girme harekâtıyla dış göçler hızlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Roald Hoffmann</span>

Roald Hoffmann Amerikalı kimyacı. 1981 yılında Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır. Hâlen Ithaca, New York'taki Cornell Üniversitesi'nde öğretim görevlisidir.

Azeri diasporası, Azerbaycan ve İran Azerbaycanı dışında yaşayan ve kendisini bu adla değerlendiren Azerilere verilen genel ad. Azerbaycan dışında 3-4 milyon kadar Azerbaycanlının yaşadığı iddia edilmektedir. Ancak sağlıklı istatistikler yoktur. Azerbaycanlıların en yoğun olduğu ülkeler Rusya, ABD, Ukrayna, Kazakistan, Almanya ve Fransa'dır. Türkiye, Gürcistan ve Rusya'nın Azerbaycan'a komşu bölgelerinde yaşayan etnik Azerbaycanlılar kendilerini diaspora kapsamında değerlendirmemektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Pruszków</span>

Pruszków, Polonya'nın merkezinde, 1999'dan beri Masovya Voyvodalığı'na bağlı olan şehir. Daha önce 1975-1998 yılları arasında Varşova Voyvodalığı'nda bağlı idi. Pruszków, Varşova kent bölgesinin batı kenarı boyunca yer alan Pruszków İlçesi'nin başkentidir. Kasabanın nüfusu, 20. yüzyılın başlarında 16.000'den, Polonya Merkez İstatistik Ofisi'nin gerçekleştirdiği 2014 nüfus sayımında 60.068'e yükselmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Deniz Kuvvetleri</span>

Ukrayna Deniz Kuvvetleri, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin deniz kuvvetleridir. Donanma, 1992 yılında ülkenin bağımsızlığının ardından kurulmuş olup Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin üç kuvvetinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Ukrayna Halk Cumhuriyeti</span>

Batı Ukrayna Halk Cumhuriyeti Kasım 1918'den Temmuz 1919'a kadar doğu Galiçya'da bulunan kısa ömürlü bir cumhuriyetti. Lviv, Przemyśl, Ternopil, Kolomyia, Boryslav ve Stanislaviv şehirlerini içeriyordu ve Bukovina ve Karpat Ruthenia'nın bazı kısımlarını talep etti. Siyasi olarak, Ukrayna Ulusal Demokrat Partisi, değişen derecelerde Yunan Katolik, liberal ve sosyalist ideolojinin rehberliğinde yasama meclisine egemen oldu. Temsil edilen diğer partiler arasında Ukrayna Radikal Partisi ve Hristiyan Sosyal Partisi de vardı. Batı Ukrayna Halk Cumhuriyeti arması masmavi, bir aslan yaygın veya. Bayrağın renkleri mavi ve sarı idi.

Litvanya Yahudileri veya Litvaklar, bugünkü Litvanya, Belarus, Letonya, Kuzeydoğu Suwałki ve Polonya'nın Białystok bölgesi ile Rusya ve Ukrayna'nın bazı sınır bölgeleri arasında bölünmüş eski Litvanya Büyük Dükalığı topraklarında yaşayan Yahudilerdir. Terim bazen, etnik kökenleri ne olursa olsun, "Litvanyalı" bir yaşam ve öğrenme tarzını izleyen tüm Ortodoks Yahudileri kapsamak için kullanılır. Litvanyalı Yahudilerin yaşadığı bölgeye Yidiş'te (טעיטע) Lite, dolayısıyla İbranice Lita'im (לִיטָאִים) denir.

<span class="mw-page-title-main">Yahudi asıllı Amerikalılar</span> Birleşik Devletlerde bir topluluk

Yahudi asıllı Amerikalılar veya Amerikan Yahudiler, Yahudi Amerikanlar, etnik kökeni Yahudi olan Amerikalılardır. Günümüzde Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Yahudi kökenli kişilerin tamamı, Orta Doğu veya Avrupa'daki diasporalardan göçmüş Yahudilerin torunlarıdır; ancak popülasyonun çoğunu 90–95 bölü yüzle Aşkenazi Yahudileri oluşturuyor.

<span class="mw-page-title-main">S. Anski</span>

Shloyme Zanvl Rappoport, S. Anski takma adıyla bilinen Musevi yazar, oyun yazarı, Musevi folklorü araştırmacısı, polemikçi, kültürel ve politik aktivist. En çok 1914'te yazdığı The Dybbuk veya Between Two Worlds adlı oyunuyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Yunanistan'daki Yahudilerin tarihi, MÖ 4. yüzyıla kadar izlenebilir. Yunanistan'da yaşayan en eski ve en karakteristik Yahudi grubu, "Yunan Yahudileri" olarak da bilinen Romanyotlardır. "Yunan Yahudisi" terimi ağırlıklı olarak Yunanistan'ın bugünkü modern bölgesinde yaşayan Yahudi kökenli veya inançlı herhangi bir kişi için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'daki Yahudilerin tarihi</span>

Rusya'daki Yahudilerin ve tarihsel olarak onunla bağlantılı bölgelerin tarihi en az 1.500 yıl öncesine dayanıyor. Rusya'daki Yahudiler tarihsel olarak büyük bir dini diasporayı oluşturmuşlardır; Rus İmparatorluğu bir zamanlar dünyadaki en büyük Yahudi nüfusuna ev sahipliği yapıyordu. Bu topraklarda, birçok farklı bölgedeki Aşkenazi Yahudi toplulukları gelişti ve modern Yahudiliğin en belirgin teolojik ve kültürel geleneklerinin çoğunu geliştirirken, aynı zamanda anti-Semitik ayrımcı politikalar ve zulüm dönemleriyle karşı karşıya kaldılar. Bazıları, 21. yüzyılın başından beri Rusya'daki Yahudi cemaatinde bir "rönesans" olduğunu belirttiler. Ve bugün, Rusya'nın Yahudi nüfusu hala Avrupa'nın en büyük Yahudi nüfusları arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Belarus'taki Yahudilerin tarihi</span>

Belarus'taki Yahudilerin tarihi, 8. yüzyılın başlarından itibaren başlar. Yahudiler, modern Belarus topraklarının her yerinde yaşadılar. Yahudiler, 20. yüzyılın ilk yarısında ülkedeki üçüncü en büyük etnik gruptu. 1897'de Belarus'un Yahudi nüfusu 910.900 kişiydi ve toplam nüfusun %14.2'sine eşitti. Polonya-Sovyet Savaşı'nın (1919-1920) ardından, Riga Antlaşması hükümlerine göre Belarus, Doğu Belarus ve Batı Belarus olarak ikiye bölündü ve 350.000-450.000 Yahudinin Polonya tarafında kalmasına sebep oldu.

<span class="mw-page-title-main">İsrail-Sırbistan ilişkileri</span>

İsrail-Sırbistan ilişkileri - Sırbistan Cumhuriyeti ile İsrail Cumhuriyeti arasındaki mevcut ikili ilişkiler. İsrail ile ilk diplomatik ilişkiler, Sırbistan'ın hala Yugoslavya'nın bir parçası olduğu 31 Ocak 1992'de kuruldu. İsrail'in Belgrad'da ve Sırbistan'ın Tel Aviv'de büyükelçiliği var Her iki ülkenin de ekonomik ve kültürel bağları bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Ukrayna ilişkileri</span>

Amerika Birleşik Devletleri, 25 Aralık 1991'de Ukrayna'nın bağımsızlığını resmen tanıdı. Amerika Birleşik Devletleri, başkent Kiev'deki konsolosluğunu 21 Ocak 1992'de büyükelçilik statüsüne yükseltti. 2002'de, Kaset Skandalı sırasında yapılan kayıtlardan birinin, gelişmiş bir Ukrayna savunma sisteminin Ukrayna tarafından Saddam Hüseyin'in Irak'ına transfer edildiği iddiasının ortaya çıkmasıyla ABD ve Ukrayna arasındaki ilişkiler bozuldu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.