| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
|---|---|
| Diller | |
Kürtçe | |
| Din | |
| Makale serilerinden |
 |
Tarih
|
Kültür
|
Orta Çağ
|
Ukrayna'daki Kürtler, Ukrayna'da yaşayan bir Kürt azınlıktır. Bu, kökenleri Kürtlerin yaşadığı başka bir yere dayanan kişileri kapsayabilir.[1]
Ülkelerine göre Kürtler | |
|---|---|
| Geleneksel Kürt bölgeleri | Sovyetler Birliği · Azerbaycan · Ermenistan · Gürcistan (Yezîdîler) · İran · Irak · Suriye · Türkiye |
| Orta Doğu | Filistin · İsrail (Yahudiler) · Lübnan · Ürdün |
| Asya | |
| Avrupa | |
| Amerika | ABD · Kanada |
| Okyanusya | Avustralya · Yeni Zelanda |
| İlişkiler | |
| İlgili maddeler | |
Kürtler, doğuda Zagros Dağları'ndan batıda Toros Dağları'na ve güneyde Hemrin Dağları'ndan kuzeyde Kars–Erzurum platolarına kadar uzanan coğrafi bölgede yoğun yaşayan, 2017 yılı tahminlerine göre dünyada yaklaşık 36–45 milyon nüfusa sahip olan İranî bir halktır. Bugün dünyadaki en büyük Kürt nüfusu, 15–20 milyon civarı ile Türkiye'de bulunurken; İran, Irak ve Suriye'de de sayıları 3 ila 12 milyon arasında değişen önemli Kürt nüfusları bulunmaktadır. Gerek Orta Doğu'daki siyasi ve sosyal karmaşalar ve sorunlar, gerekse diğer sebepler dolayısıyla özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısında oluşan göçler sonucunda Batı Avrupa başta olmak üzere Kuzey Amerika ve Orta Asya gibi farklı bölgelere yerleşmiş bir Kürt diasporası da mevcuttur.
Oligarşi veya takım erki, küçük ve ayrıcalıklı bir grubun iktidarda olduğu yönetim şeklidir. Oligarşinin üyesi ya da destekçisi olan kişi ya da grupları tanımlamak için oligark terimi kullanılır.
Kürdistan Bölgesel Yönetimi, Kürdistan Bölgesi veya Irak Kürt Bölgesel Yönetimi, Irak'a bağlı, anayasal düzeyde varlığı olan özerk bir bölgedir. Yaklaşık 40.000 km2'den oluşan idari birim; batıda Suriye, doğuda İran, kuzeyde ise Türkiye ile komşudur. Bölgesel yönetimin başkenti Erbil'dir. Kürdistan Parlamentosu Erbil'de yer almaktadır, ancak Kürdistan Bölgesi anayasası tartışmalı Kerkük kentini Kürdistan Bölgesi'nin başkenti olarak tanımaktadır. Bölgenin nüfusu, 2023 itibarıyla 6.556.752'dir. Resmî dilleri Kürtçe ve Arapça'dır.
İşçi Partisi, 10 Temmuz 1992 tarihinde kapatılan Sosyalist Parti'nin yerine Doğu Perinçek tarafından 11 Temmuz 1992 tarihinde kurulmuş olan Türk siyasî parti. Rus milliyetçisi Aleksandr Dugin'in Neo-Avrasyacılık düşüncesini desteklemekteydi.
Kürt dilleri veya Kürtçe, Hint-Avrupa dil ailesine bağlı Hint-İran dillerinin Kuzeybatı İran koluna giren ve Türkiye'nin doğu ve güneydoğusu, Suriye'nin kuzeyi, Irak'ın kuzeyi ve kuzeydoğusu ile İran'ın batısında yaşayan Kürtler tarafından konuşulan bir dil koludur. Kürtçe Irak'ta, Irak'a bağlı Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde ve de facto özerk olan Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'nde resmî dil statüsüne sahiptir. Kürt dillerinin yukarıda belirtilenler haricinde Ermenistan, Gürcistan, Türkmenistan, Lübnan, Afganistan, Rusya gibi ülkelerde az sayıda konuşanı bulunmaktadır.
Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, 1917 Ekim Devrimi ile kurulan SSCB'yi oluşturan 15 birlik cumhuriyetinden biri. Kuzeyde ve doğuda Rusya SFSC, güneyde Azak Denizi ve Karadeniz, güneybatıda Moldova SSC ve Romanya, batıda Macaristan, Çekoslovakya ve Polonya, kuzeybatıda da Belarus SSC ile çevrilidir.
Donetsk (Ukraynaca: Донецьк, Rusça: Донецк), 1928'deki Harkiv yazımına göre Donetske (Ukraynaca: Донецьке) olarak da adlandırılan, eskiden Aleksandrovka, Yuzivka (Hughesovka) ve Stalino olarak bilinen, Ukrayna'nın doğusunda Donetsk Oblastı'nda Kalmius Nehri üzerinde bulunan bir sanayi şehridir. Nüfusun şehir merkezinde 901.645, metropolitan alanda ise 2 milyonun üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. Donetsk, 2001 nüfus sayımına göre Ukrayna'nın en büyük beşinci şehridir.
Hak ve Özgürlükler Partisi, Türkiye'de 11 Şubat 2002'de Abdülmelik Fırat tarafından kurulan bir siyasi partidir. Parti Kürt kimliğiyle ön plana çıkmaktadır. Partinin başlıca kuruluş amacı, Türkiye'de yaşayan Kürt vatandaşların sorunlarının çözümüne yardımcı olmak ve Kürt dilinin konuşulabilmesi başta olmak üzere birçok hak ve özgürlüğün teminat altına alınmasını sağlamak olarak gösterilmektedir. Siyasi olarak Türkiye'nin federal bir yapıya bürünmesini savunan HAK-PAR, bu yönüyle Demokratik Toplum Hareketi partilerinden ayrılmaktadır.
Türkiye Kürtleri, Türkiye sınırları içinde yaşayan ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan en büyük ikinci etnik ve kültürel gruptur. Çeşitli tahminlere göre Kürtler, Türkiye nüfusunun %15 ila %20'sini oluşturmaktadırlar ve toplam sayıları 12,5 milyon ila 15 milyon arasındadır. Yoğun olarak Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve Doğu Anadolu Bölgesi'nde olmakla birlikte, ülkenin çeşitli illerinde Kürtler yaşamaktadır. Bazı Kürtler tarafından bu bölgeler Kuzey Kürdistan olarak adlandırılsa da, bu adlandırma çeşitli tartışmalara sebep olmakta ve resmî olarak kabul edilmemektedir.
Kürt milliyetçiliği, Kürtlerde, halk olma bilincinin kültürel ve siyasal eyleme yönlendirilmesini ifade eden kavramdır. Kürtlerin çoğunluk olduğu toprakları Kürdistan olarak tanımlayan ve bağımsız bir Kürt devleti kurulmasını savunan siyasi hareket olmakla birlikte, Kürtlerin yaşadıkları topraklarda diğer etnik gruplar ile eşit haklara sahip olmasını, Kürtçenin resmî dil ve eğitim dili olmasını savunan siyasi görüştür.
Mehmet Salim Ensarioğlu, Zaza asıllı Türk siyasetçidir.
Revvadiler, 1071-955 yılları arasında Azerbaycan'ın kuzeybatı bölgesinde bulunmuş Sünni Müslüman bir Kürtleşmiş Arap hanedanıydı. Revvadiler 8. yüzyılın sonlarında ve 9. yüzyılın başlarında Tebriz ve güneydoğu Azerbaycan'ı yönetti. Aile, 10. yüzyılın başlarında Kürtleşerek Tebriz ve Meraga merkezli hale geldi.
Ukrayna, Doğu Avrupa'da bir ülkedir. 603.549 km² yüzölçümüyle tamamı Avrupa'da olan en büyük ülkedir. Doğuda ve kuzeydoğuda Rusya, kuzeyde Belarus, batıda Polonya ve Slovakya güneybatıda Macaristan, Romanya ve Moldova'nın komşusudur. Ayrıca güneyde Karadeniz ve Azak Denizi'ne kıyısı bulunmaktadır.
Özgürlük ve Sosyalizm Partisi, 21 Aralık 2011 tarihinde kurulan Genel Başkanlığını Sinan Çiftyürek'in yaptığı Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir.
Türkiye'de boşaltılan Kürt köylerinin 3.000 civarında olduğu tahmin edilmektedir. 1984'ten beri, Türk Silahlı Kuvvetleri, PKK'lı militanların ikmal hatlarını kesmek ve yaşam alanını sınırlandırmaya çalışmaktadır. 1980'li yıllardan beri yaklaşık 30.000 Kürdün öldürüldüğü, iki milyon Kürdün ise çatışmalardan dolayı göç ettiği tahmin edilmektedir.
Irak Kürtleri, Irak sınırları içerisinde yaşayan Kürtlerdir. Kürtler CIA'ya göre ülke nüfusunun %20'sini oluşturan ve Irak'ın en büyük etnik azınlığıdır. Yoğun olarak Kuzey Irak'ta yaşamaktardırlar.
Riya Teze veya kiril alfabesiyle Р’йа т'әзә, Mart 1930 tarihinde Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Ermenistan'daki Kürtler için Kürtçe dilinde yayımlanmaya başlayan gazete. Gazete Ermenistan Komünist Partisi'nin Kürtçe yayın organıydı.
Sovyetler Birliği'nde Kürtler, Sovyetler Birliği sınırları içerisinde içinde yaşayan Kürt kişi veya grupları betimler.
Ukrayna, 2023 Eurovision Şarkı Yarışması 'na katılmıştır. Ukraynalı yayıncı Suspilne (UA:PBC) tarafından Birleşik Krallık'ın Liverpool kentinde yapılan 2023 yarışması'nda Ukrayna'yı temsil eden katılımcı Vidbir 2023 yarışması'nın kazananı olmuştur. 2022 yarışması'nı kazanmasından dolayı direkt finalde yarışmıştır.
"Heart of Steel", Ukraynalı-Kenyalı ikili Tvorchi tarafından seslendirilen şarkı. Birleşik Krallık'ın Liverpool şehrinde düzenlenen 2023 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Ukrayna'yı temsil edecek.