İçeriğe atla

Ukiyo-e

Ukiyo-e
Painting of a finely dressed Japanese woman in 16th-century style.Colour print of a busy theatre
Colour print of a colourfully made-up Japanese actor making a bold expression with his fingers extended, facing right.Colour print of a closeup of a heavily made-up mediaeval Japanese woman peering through a translucent comb.
Colour landscape print of a group of three walking to the left, forests and a tall mountain in the background.Colour print of a bird flying near some flowers
A set of three colour prints of a samurai being menaced by a gigantic skeleton
Sol baştan:
  • Arkaya bakan güzel, Hishikawa Moronobu, 17.yy sonları
  • Sahne Uki-e'si, Okumura Masanobu, y. 1741–44
  • Toshusai Sharaku, Otani Oniji,1794
  • Tarak, Utamaro, 1798
  • Hara, Tōkaidō'nun 53 istasyonu numara 13, Hiroshige, 1833–34
  • Guguk Küşü ve Açelya, Hokusai, 1828
  • Princess Takiyasha, Mitsukuni'yi Korkutmak için İskelet Canavarı Çağırıyor, Kuniyoshi, y. 1844


Ukiyo-e (浮世絵)(Fani Dünya Resimleri), Edo Dönemi'nde ortaya çıkan bir Japon resim sanatı türüdür.[1] Tiyatro, klasik edebiyat, şiir, yerel efsaneler, natürmort, imparatorluk ailesi ve din gibi birçok teması vardır.[1] Ukiyo'nun kelime anlamı, içinde "modern olma"yı da barındırır. Çağdaş tarzı tasvir eden resim türüdür.

Ukiyo-e, Yamato-e(Klasik Japon resmi) akımını takip ederek kültürel arka plan ile günlük yaşamdan kesitleri, doğa manzaraları eşliğinde resmeder.[2]

Günümüzde Ukiyo-e'nin sadece çok renkli ahşap baskı tekniği kullanılarak yapıldığı sanılır ancak başlangıçta fırçayla kâğıt rulolarına da Ukiyoe tarzı resimler yapılmaktaydı. Ukiyo-e eski Japon kitaplarının içinde ve kapaklarında kullanılmaktaydı. Nishiki-e, Doro-e, Garasu-e, Dako-e gibi resim sanatları da Ukiyo-e'nin türlerinden sayılır.

Genel özet

Başlangıçta Ukiyo-e'nin içinde ahşap baskı tekniği ve Nikuhitsuga (fırçayla yapılan türler) bulunmuştur. Ünlü bazı Nikuhitsuga ressamlarının eserleri çok yüksek fiyatlara satılmıştır. Diğer taraftan ahşap baskı, tahta kalıplar kullanılarak yapıldığı için çoğaltılması kolay ve ucuz olmuştur. Bu da Edo Dönemi'nin avam tabakasının bu resimlere sahip olmasını kolaylaştırmıştır. Zamanımızın ünlü koleksiyonlarının güçlü insanlar ile Daimyo'ların koleksiyonlarından alınan eserlerden oluşturulduğunu düşünen bir takım insanlar da bulunmaktadır.

Ukiyo-e ahşap baskısı ile halk arasında çok popüler olmuştur. İnsanlar bu baskıları ellerine alıp hayranlıkla incelermiş. Günümüzde ise bunun yanı sıra çerçeveletip müzelerin, evlerin duvarlarına asmak yaygındır. Kusazoshi (ahşap baskı ile yapılan resimlerin toplandığı kitap), Emakimono (resimli kâğıt rulo) ve Kawaraban'larda (Edo Dönemi'nde önemli olayları haber veren gazete) resim olarak Ukiyo-e tarzı kullanılmıştır. Egoyomi'nin (Edo Dönemi'nin takvimi) yapımında da kullanılmıştır. Resimlerin içine sayıları saklamak gibi çeşitli yöntemlerle yapılan eşyalar da vardır.

Güzelliği ve hafifliği sayesinde Edo'dan memlekete hediye olarak götürmek için popüler bir seçim olmuştur. Çocukların resimleri kesip oynadığı oyuncaklar da Ukiyo-e'nin bir türüdür. Keskin hatları, cesur kompozisyonları ve belirsiz ifadeler bulunmayışı öne çıkan özellikleridir. Perspektif çizim şeklini de kullanmıştır.

Uzaktaki insanların tersine büyükçe çizildiği Hokusai'ın ''Tsuri no Meijin'' (Ünlü Balıkçı) isimli eseri gibi, kasten perspektifi kaydıran eserler de bulunmaktadır. Ressamların amaçları ve niyetleri de önemli olmakla birlikte, bu eserlerde yer alan manzaralar, şimdilerde olmayan yerler, günlük yaşamdan kesintiler tarihsel olarak büyük önem taşımaktadır.

Tarihi

Hokusai, 36 Fuji Dağı Manzarası, "Suruga İli'ndeki Ejiri"

Başlangıçta Ukiyo-e, Ukiyo(Fani dünya)'yu temsil eden, günlük yaşamdan kesitler sunan resimler olarak ortaya çıkmıştır. Ukiyo-e ressamları çoğunlukla Kano ve Tosa okullarında(Ünlü ressam okulları) yetişmiştir. Bu yüzden Muramachi Dönemi'nden itibaren Momoyama Dönemi'ne kadar olan günlük yaşam kesitlerini çizme akımı Ukiyo-e'yi etkilemiştir.

Başlangıç dönemi

Tenbun Dönemi'nin sonundan Büyük Meireki Yangınına kadar olan dönemdir. Ahşap baskı tekniğinin bulunmasından önceki dönemdir. Ukiyo-e olarak kabul edilmeyebilir, fakat Nikuhitsuga sanatçısı Iwasa Matabee (ünlü Ukiyo-e sanatçışı) günlük hayattan kesitler çizmiştir. Kyōto'da ise Kitamura Chubee, Tsujimura Mohei isimli ressamlar Kiyomizudera'ya Emalar(üstünde resim olan tapınaklara asılan küçük tahta) hediye etmiştir.

İlk yılları

Büyük Meireki Yangını'ndan Horeki Dönemi zamanlarına kadardır. İlk zamanların Ukiyo-e'sinde Nikuhitsuga ile ahşap baskı teknikli eserler çoğunluktadır. Daha sonra Tan-e, Beni-e, Urushi-e, Benizuri-e, Mizu-e gibi türleri de ortaya çıkmıştır. Bunların hepsi fırça ile yapılan türlerdir.

Suzuki Harunobu'nun "Karlar içinde şemsiyeli çift"

Orta dönem

1765'ten 1806'ya kadar olan dönemdir. Canlı renkler kullanan Azumanishiki-e'nin çıkmasıyla Ukiyo-e gelişmeye başlamıştır.

Son yılları

1807'den 1858'e kadar olan dönemdir. Bijinga (güzel kadın resimleri), Yakusha-e (aktör resimleri), Musha-e'nin (Samuray resimleri) yanı sıra seyahatin popülerleşmesiyle Meisho-e (ünlü manzaralar) de ilerleme gösterir.

Bitiş dönemi

1859'dan 1912'ye kadar olan dönemdir. Edo'dan Meiji'ye; Yokohama-e, Kaika-e, Nishiki-e Gazetesi,Emperyal ailenin resimleri gibi Ukiyo-e eserleri yeni dönemin tanıtımını yapması dolayısıyla önemli bir yer tutmuştur. Savaştan manzaralar da Ukiyo-e ile aktarılmıştır, fakat gazete ve fotoğrafların gelmesiyle popülerliği azalmıştır. Ukiyo-e sanatçılarının başka resim sanatlarına yönelmesi sayesinde bu gelenek başka resim türlerine de aktarılmaya başlanmıştır.

Japonya'nın yurtdışına etkisi

Van Gogh, "Père Tanguy'un Portresi"

1865 yılında Fransız ressam Blackmon Japonya'dan çömlek ithal etmiştir. Bu çömleğin ambalaj kağıdında bulunan Hokusai Manga isimli Ukiyo-e'yi gören Blackmon'un, arkadaşlarına bu resmi göstermesiyle Batılı ressamlar Ukiyo-e'yi keşfetmiştir. Ucuz bir ambalaj kağıdı olarak kullanılacak kadar eski ya da yanlış basılmış bir Ukiyo-e'nin, Avrupa'da o zamanın Japonları'nın hayal bile edemeyecekleri bir fiyata satılmıştır.

Sonrasında çeşitli eserler resmi yollarla Japonya'dan getirtilmiş, Fransa'da İzlenimcilik akımının üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur.

Van Gogh Père Tanguy'un Portresi isimli eserinin arka planında Ukiyo-e çizmiş, Hiroshige'nin eserini yağlı boya ile taklit etmiştir. Édouard Manet'nin Genç Flütçü isimli eseri de Ukiyo-e'nin Batıya olan etkisinin ünlü bir örneğidir.

Ayrıca Japon güzel sanatlarını işleyen Bing'e göre, Japonizm'in etkisi ile Art Nouveau akımında da Ukiyo-e'ye benzeyen düzlemsel tasarımlar görülmektedir.

Claude Debussy, La mer isimli eserini Hokusai'ın Kanagawa Oki Nami Ura isimli resminden ilham alarak bestelemiştir (1905 yılında yayımlanan nota kağıdının kapağı olarak kullanıldığını gösteren fotoğraf bulunmuştur). Böylece Ukiyo-e Klasik müziği de etkilemiştir.

Kaynakça

  1. ^ a b Marks, Andreas (2010). Japanese woodblock prints : artists, publishers, and masterworks, 1680-1900. Tokyo: Tuttle Pub. ISBN 978-4805310557. 
  2. ^ Tsuji, Nobuo (2019). History of art in Japan (1. bas.). New York. ISBN 978-0231193412. 


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hokusai</span> Japon sanatçı (1760 – 1849)

Katsushika Hokusai (葛飾北斎), Japonya'da Edo döneminde yaşamış Japon sanatçı, ressam, oymabaskı ustası, tahta oymacısı ve ukiyo-e ressamıdır.

Édouard Manet, Fransız ressam. 19. yüzyılda modern hayatı konu alan resimler yapmaya başlamış ilk ressamlardandır. Manet, gerçekçilik akımından izlenimciliğe geçişte önemli bir rol oynadı. İlk dönem başyapıtlarından Kırda Öğle Yemeği ve Olympia, kendisinden genç ressamlara esin kaynağı oldu. Daha sonraki yıllarda ise o ressamlar izlenimciliğin en önemli isimleri oldular. Günümüzde, bu iki resim, modern sanatın başlangıcı kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Otuz Altı Fuji Dağı Manzarası (Hokusai)</span> sanat eseri

36 Fuji Dağı Manzarası Japon ressam Katsushika Hokusai tarafından yapılmış olan, 46 büyük tahta oymabaskı resminden oluşan ukiyo-e resim serisidir. Seride Fuji Dağı farklı mevsimlerde ve hava şartlarında, çeşitli yerlerden ve uzaklıklardan göründüğü şekilde resmedilmiştir. Seri 1826 ile 1833 yılları arasında oluşturulan 46 baskıdan oluşur. İlk yayınlanan serideki 36 resmin çok popüler olması sonucunda, seriye 10 resim daha eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nishiki-e</span>

Nishiki-e, bir Japon çok renkli ahşap baskı tekniğidir. Teknik öncelikle ukiyo-e'de kullanılmaktadır. 1760'larda icat edildi ve 1765 ile beş yıl sonra ölümü arasında birçok nishiki-e baskısı üreten matbaacı Suzuki Harunobu tarafından mükemmelleştirildi ve popüler hale getirildi.

<span class="mw-page-title-main">Torii Kiyonaga</span> Japon sanatçı (1752 – 1815)

Torii Kiyonaga , Japon ukiyo-e ustası. Torii Okulu'nun dördüncü üstadı. Kitagawa Utamaro, Suzuki Harunobu, Utagawa Hiroshige, Katsushika Hokusai ve Tōshūsai Sharaku ile birlikte "Altı Büyük Ukiyo-e Ustası" 'nın biri olarak sayılır. Suzuki Harunobu ve Kitagawa Utamaro ile birlikte Bijinga (美人画)'nın ustası olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Kitagawa Utamaro</span>

Kitagawa Utamaro , Japon ukiyo-e ustası. Torii Kiyonaga, Suzuki Harunobu, Utagawa Hiroshige, Katsushika Hokusai ve Tōshūsai Sharaku ile birlikte "Altı Büyük Ukiyo-e Ustası" 'nın biri olarak sayılır. Suzuki Harunobu ve Torii Kiyonaga ile birlikte Bijinga (美人画)'nın ustası olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Ogata Gekkō</span> Japon sanatçı (1859 – 1920)

Ogata Gekkō ,, Japon ukiyo-e ustası ve Nihonga ressamı. Doğum adı: Nakagami Masanosuke ve Meikyōsai (名鏡斎), Kagyōrō (華暁楼) gibi "gō" ları kullandı.

<span class="mw-page-title-main">Kobayashi Kiyochika</span> Japon sanatçı (1847 – 1915)

Kobayashi Kiyochika , Japon ressam. Çocukluk adı Katsunosuke (勝之助), gō olarak Hōensha (方円舎), Shinseirō (真生楼) ve Shinsei (真生) kullandı.

<i>Kanagawa Oki Nami Ura</i>

Kanagawa Oki Nami Ura , Japon ukiyo-e ustası Katsushika Hokusai'nin tanınmış tahta baskı eseridir.

<span class="mw-page-title-main">John Henry Twachtman</span> Amerikalı ressam (1853 – 1902)

John Henry Twachtman, kariyeri boyunca farklı stillerde eserler üreten, ancak en çok izlenimci manzara resimleri ile bilinen Amerikalı ressam. İzlenimcilik akımı dahilinde daha kişisel ve deneysel eserler veren Twachtman, profesyonel sanat organizasyonlarına karşı çıkan bir ressam grubu olan "Ten American Painters" üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Gakutei Harunobu</span>

Gakutei Harunobu , Edo döneminin ikinci yarısında faaliyetleri göstermiş

<span class="mw-page-title-main">Yanagawa Shigenobu</span> Japon sanatçı (1787 – 1832)

Yanagawa Shigenobu , Edo döneminin ikinci yarısında faaliyetleri göstermiş olan Japon Ukiyo-e ustası. Katsushika Hokusai'nin öğrencilerinden ve üvey oğlu. Ukiyo-e 'nin dışında surimono, goukan, yomihon, ninjōbon, kyokabon'un sashi-e (ilustrasyon) çalışmalarıyla bilinir.

<i>Tako to ama</i>

Tako to ama, Japon sanatçı Hokusai tarafından ukiyo-e tarzında yapılmış zoofili temalı ksilografi tasarım. İlk olarak 1814'te yayımlanan shunga erotik türündeki üç ciltlik Kinoe no Komatsu'da yer almıştır ve Hokusai'nin yaptığı en ünlü shungadır. Japon sanatının popüler temalarıyla oynayarak genç bir kadın dalgıcın iki ahtapotla sarmaş dolaş cinsel ilişkisini tasvir etmektedir.

Emil Nolde, Alman ressam ve baskı resim sanatçısı. Ekspresyonizm'in ilk üyelerinden olan ve Die Brücke hareketinde yer alan Nolde, 20. yüzyılın en önemli yağlı boya ve sulu boya ressamlarından sayılır. Kuvvetli fırça tekniği ve ifade gücü yüksek renk seçimleriyle tanınır. Eserlerinde, kasvetli tonların arasında kullandığı altın sarısı ve koyu kırmızı ile aydınlık durumlar yaratır. Suluboya resimleri arasında canlı fırtına manzaraları ve parlak çiçek resimleri yer alır.

<i>Günümüzün Üç Güzeli</i> 1792-93 arasında Kitagawa Utamaronun çizdiği Japon resmi

Günümüzün Üç Güzeli Ukiyo-e sanatıyla hazırlanıp tahta bloklarına çizilmiş bir resimdir. 1792-93 yıllarında ukiyo-e sanatçısı Kitagawa Utamaro çizmiştir. Resimde kullanılan üçgen kompozisyonu o zamanın üç güzel ünlüsünü betimlemektedir : Geyşa Tomimoto Toyohina, Garson Naniwa Kita ve Takashima Hisa. Resim ayrıca üç şekilde bilinmektedir: Kansei Çağı'nın Üç Güzeli ve Üç Ünlü Güzel.

<span class="mw-page-title-main">Shunga</span>

Shunga, Japon erotik sanatı için bir terimdir. Çoğu shunga, bir ukiyo-e türüdür ve genellikle ahşap baskılar üzerine yapılır. Nadiren de olsa, ukiyo-e hareketinden önce var olan erotik boyalı el kitapları da bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hishikawa Moronobu</span> Japon ressam ve matbaacı

Hişikava Moronobu veya Kichibē, Japon ressam. Bir kumaş ressamının oğlu olan Moronobu, Kyoto'da öğrenim görüp, Edo'ya yerleşerek (1658) kitap süslemecisi olarak ün saldı. 130'a yakın siyah-beyaz süsleme yapıp Ukiyo-e üslubunun en ünlü süslemelerini gerçekleştirdi; aynı zamanda da, Japon taş baskı sanatının kurucusu sayılmasını sağlayan gravürler yaptı. Çizime nakış desenleri çizerek başladı. 17. yüzyılın ortalarında, tahta blok baskılar kullanarak hikâye kitaplarının bir illüstratörü olduğu Edo'ya taşındı ve resimlerin geniş bir yelpazede halk için erişilebilir olmasını sağlamak için resimlerin toplu olarak çoğaltılması için bir teknik geliştirdi. Baskı olarak çoğaltılamayacak resimler yapmaya devam etti. Hem resimleri hem de baskıları Edo halkının, özellikle de fahişelerin ve Kabuki tiyatro oyuncularının gelenek ve görgülerini tasvir ediyordu. Hişikava, diğer ukiyo-e ressamları gibi, shun-ga olarak bilinen pornografik sahnelerin birçok resmini çizdi.

<span class="mw-page-title-main">Nabiler</span>

Nabiler, 1888 ile 1900 yılları arasında etkin olmuş, izlenimcilik ve akademik sanattan soyut sanat, sembolizm ve diğer erken dönem modernist hareketlere geçişte önemli bir rol oynamış genç Fransız sanatçılardan oluşan grup. Grubun üyeleri arasında Pierre Bonnard, Maurice Denis, Paul Ranson, Édouard Vuillard, Ker-Xavier Roussel, Félix Vallotton ve Paul Sérusier vardı. Bu sanatçıların pek çoğu 1880'lerin ikinci yarısında Paris'teki Académie Julian'de öğrenciydi. Gruptaki ressamlar Paul Gauguin ve Paul Cézanne'ın eserlerini beğeniyor, resim sanatını yenileme isteğini paylaşıyordu, ancak bireysel tarzları birbirinden oldukça farklıydı. Onlara göre bir sanat eseri doğanın betimlemesi değil, metaforların ve sembollerin sanatçı tarafından oluşturulmuş bir sentezi olmalıydı. 1900'de son sergisini düzenleyen grup üyeleri, bu tarihten sonra kariyerlerine bireysel olarak devam etti.

Pierre Bonnard, Fransız illüstratör, ressam ve baskı resim sanatçısı. Eserlerinde oldukça stilize dekoratif unsurlar ile birlikte göze çarpan renkleri kullanmasıyla tanınır. Avangart ressamlar tarafından kurulan ard-izlenimci bir sanat akımı olan Nabiler'in kurucularındandır. Erken dönem eserlerinde Paul Gauguin'in tablolarının yanı sıra Hokusai ve diğer Japon baskı resim sanatçılarının etkisi görülür. Manzara resimleri, şehir resimleri ve portrelerin yanı sıra, arka planların, renklerin ve boyama biçiminin konunun önüne geçecek kadar baskın olduğu samimi iç mekan sahneleri çizmiştir.

<i>Gaifū kaisei</i>

Bulutsuz Havada Fuji Dağı veya diğer bilinen adıyla Kızıl Fuji, Japon sanatçı Katsushika Hokusai'nin (1760-1849) y. 1830-1832 yılları arasına tarihlenen Otuz Altı Fuji Dağı Manzarası serisinin bir parçası olan ahşap baskı eseridir. Eser, "tüm Japon baskılarının en basitlerinden ve aynı zamanda en seçkinlerinden biri" olarak tanımlanmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.