İçeriğe atla

Uganda Planı

Uganda planı, Doğu Afrika Britanya topraklarının bir kısmının Yahudilere yurt olarak verilmesini içeren plandı.

Öneri ilk olarak 1903'te Britanya Koloni Sekreteri Joseph Chamberlain tarafından Theodor Herzl'in siyonist grubuna yapıldı. Plan bugünkü Kenya'daki Mau Platosunun 13000 km²'sini içine alıyordu. Öneri Rusya'daki Yahudi kıyımına cevap niteliğindeydi ve bu alan onlar için iyi bir sığınma yeri olabilirdi.[1]

Fikir Basel'deki 6. Siyonist Toplantısında ele alındı ve şiddetli bir tartışmaya neden oldu. Bir grup bu teklifi kabul etmenin Filistin'de bir Yahudi devleti kurmayı daha da zorlaştıracağını öne sürdü. Sonunda hareket 299'a 177 oyla kabul edildi.

Sonraki sene 3 adamdan oluşan delegasyon platoyu incelemeye gönderildi. Deniz seviyesinden yüksekliği havayı Afrika'nın diğer bölgelerine nazaran daha ılıman kılıyor ve bu da burayı Avrupalı yerleşimine uygun hale getiriyordu. Bununla birlikte gözlemciler aslan ve diğer tehlikeli yırtıcılarla dolu bir alan buldular. Diğer taraftan bölge Avrupalıların bölgeye gelmesini pek hoş karşılamayacak yoğun bir Maasai nüfusu içermekteydi.

Uganda önerisi II. Dünya Savaşı sırasında Winston Churchill tarafından Nazilerden kaçan Yahudilere bir sığınak olması amacıyla yinelendi fakat Siyonist birlikleri böyle bir fikri kabul etmenin Filistin Mandası'na göçe kısıtlamanın kaldırılmasına yönelik çalışmaları baltalayabileceğinden, sertçe Filistin'e yerleşmeyi önerdi.

Ayrıca bakınız

  • Abayudaya, 1920'lerde Museviliğe geçmiş bir grup Ugandalı
  • Madagaskar Planı, Avrupalı Yahudileri Madagaskar'a göndermek için yapılmış Nazi planı.
  • Sovyetler Birliği'nin Mançurya'da oluşturduğu Yahudi Otonom Bölgesi
  • Japonlar Fugu Planı'yla Yahudileri Çin'in Mançurya'sından alınmış kukla devlete çekmeye çalıştılar.

Kaynakça

  1. ^ "Theodor Herzl's biography at Jewish Virtual Library". 18 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2008. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Siyonizm</span> Yahudilerin ana vatanına dönüş projesi

Siyonizm, tarihî İsrail Toprakları olarak tanımlanan topraklarda bir Yahudi devletinin asırlar sonra yeniden kurulmasını destekleyen, savunan ve Yahudi milliyetçiliğini temel alan ideolojik fikir hareketidir. Modern Siyonizm, 19. yüzyılın sonlarında Orta ve Doğu Avrupa'da ulusal bir canlanma hareketi olarak hem şiddetlenen antisemitizm dalgalarına tepki olarak hem de "Yahudi Aydınlanması" olarak da bilinen Haskala'ya bir cevap olarak ortaya çıktı. Kuruluşundan çok kısa bir süre sonra varlıklı Yahudi soyluların ilgisini çeken hareket, Osmanlı İmparatorluğu'nun kontrol ettiği Filistin'de sürdürülebilir bir Yahudi devletini, 1900 yıl sonra tekrar yaratmayı amaçlıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Arap-İsrail savaşları</span> Arap ülkeleri ve İsrail Devleti arasındaki savaşlar

Arap-İsrail savaşları, Arap Birliği ülkeleri ve İsrail arasındaki politik gerilim ve askeri savaşlar dizisidir. Modern Arap-İsrail savaşlarının kökenleri, 19. yüzyıl sonlarına doğru ortaya çıkan Siyonizm ve Arap milliyetçiliğine dayanır. Yahudiler tarafından tarihi anavatan olarak adlandırılan toprakları, Pan-Arap hareketi, Filistinli Araplara ait olarak görür ve Pan-İslamist bağlamda ise, bu toprakların, Müslümanlara ait olduğuna inanılır. Filistinli Yahudiler ve Araplar arasındaki savaş; 20. yüzyılın başlarındaki Nebi Musa ayaklanması (1920), Jaffa ayaklanması, 1929 yılında Filistin ayaklanması ve 1947 yılında büyük bir sivil savaşa dönüşen ve 1948 yılında İsrail Devleti'nin kurulmasıyla bütün Arap Ligi ülkelerine sıçrayan Arap başkaldırışıyla ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Theodor Herzl</span> Yahudi gazeteci ve politik aktivist

Theodor Herzl veya sünnetinden sonra aldığı ismi ve soyismi ile Binyamin Ze'ev, Modern Siyonizm'in kurucu babası olan Avusturya-Macaristan vatandaşı Yahudi gazeteci, oyun yazarı, yazar ve politik aktivistti. Dünya Siyonist Örgütü'nü kurmuş ve bir Yahudi devleti kurma amacıyla Yahudilerin, Filistin'e göç etmeleri gerektiği fikrini savunmuştur. İsrail'in kuruluşundan 44 yıl önce yaşamını yitirmiş olmasına rağmen İsrail Devleti'nin kurucu babası olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Balfour Deklarasyonu (1917)</span> Arthur Balfour tarafından kaleme alınan ve 1917 yılında İngiliz hükûmeti tarafından yayımlanan, o zamanlar Osmanlı toprağı olan Filistinde "Yahudi halkı için ulusal bir yurt" kurulmasını destekleyen bildiri

Balfour Deklarasyonu, Lloyd George'un başbakanlığındaki Britanyalı savaş kabinesinde dışişleri bakanı olan Arthur Balfour'un girişimiyle başlatılan ve sonuçta Filistin'de bir Yahudi devletinin -İsrail- kurulmasıyla sonuçlanan girişimdir. 1917 yılındaki bu deklarasyon, ilk Balfour Deklarasyonudur. Balfour'un girişimiyle 1926 yılında, Britanya sömürgeleri hususunda ikinci bir Balfour Deklarasyonu yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Siyonist Kongre</span> Kongre

I. Siyonist Kongre (הקונגרס הציוני הראשון),
29 Ağustos 1897 yılında Basel'de Theodor Herzl liderliğinde toplanan kongre.

<span class="mw-page-title-main">Technion</span> 1924te Hayfa, İsrailde kurulan, İsrailin en eski üniversitesi

Technion, aynı zamanda İsrail Teknoloji Enstitüsü adı verilen bir üniversitedir. 1924'te İsrail'in en önemli liman kenti Hayfa'da kurulan üniversite, İsrail'in en eski üniversitesi unvanını taşımaktadır. Technion özellikle mühendislik ve temel bilimler alanlarına yoğunlaşmış olsa da, mimarlık ve tıp konularında da başarılı çalışmalar gerçekleştirmektedir. 1,325,000 metrekarelik Technion City adı verilen kampüste 85 binaya yayılmış olan 18 fakültesi bulunmaktadır. Lisans düzeyinde 49, lisansüstü düzeyde 65 programı olan Technion'da şu an 13,000 öğrenci okumaktadır ve bunların 10,000'i lisans düzeyinde eğitim almaktadır. Technion öğretim üyeleri Prof. Dr. Avram Hershko ve Prof. Dr. Aaron Ciechanover 2004 yılında kimya alanında Nobel Ödülü almışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Idi Amin</span> Ugandalı asker ve diktatör

Idi Amin Dada Oumee, 1971-1979 arasında devlet başkanlığı yapmış olan Ugandalı asker ve diktatördür. Dünya tarihinin en acımasız despotlarından biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Ze'ev Jabotinsky</span>

Ze'ev Jabotinsky veya Vladimir Yevgenyevich Zhabotinsky, Yahudi kökenli Rus–Amerikalı Siyonist önder ve gazeteci. İsrail Devleti'nin kurulmasında önemli bir rol oynayan militan Siyonist Revizyonist hareketin kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Emin el-Hüseynî</span> Filistinli Müslüman lider

Muhammed Emin el-Hüseyni, Filistinli bir Arap milliyetçisi ve Filistin Mandası'nda Müslüman liderdi. 1921-1948 yılları arasında Kudüs başmüftüsü olarak görev yapmış ve Arap Yüksek Komitesi'nin kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Faysal-Weizmann Anlaşması</span>

Faysal-Weizmann Anlaşması, Hicaz Kralı'nın oğlu Emir Faysal ile daha sonra Dünya Siyonist Teşkilatı'nın başkanlığına gelecek olan Chaim Weizmann arasında, I. Dünya Savaşı'ndan kaynaklanan anlaşmazlıkların çözüme kavuşturulması amacı ile toplanan 1919 Paris Barış Konferansı kapsamında, 3 Ocak 1919 tarihinde imzalanmıştır. Filistin'de Yahudiler için bir yurt, Orta Doğu'nun büyük bölümünde de bir Arap devleti kurulması amacıyla Arap-Yahudi işbirliğini öngören, ancak kısa ömürlü olmuş bir anlaşmadır.

Arap dünyasında Antisemitizm, Yahudilere karşı uygulanan ayrımcılığa atıfta bulunur. Her ne kadar Araplar da Yahudiler gibi Sami ırkına mensup bir halk olsalar da, günümüzde bütün dillerde "Antisemitizm" kelimesi sadece Yahudilere yönelik ayrımcılığı tanımlamak için kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kenya'daki Yahudilerin tarihi</span>

Kenya'daki Yahudilerin tarihi 1900'lere kadar dayanır. 1903'te İngiliz sömürge sekreteri Joseph Chamberlain 6. Siyonist Kongre'de Uganda Programı'nı sunup Yahudilerin Kenya ve Uganda'daki toprakların bir kısmında özerk bir devlet kurma teklifini sundu. Bu fikir uluslararası Yahudi cemaatleri arasında tartışmaya sebep oldu ve 1905'teki 7. Siyonist Kongre'de bu fikir reddedildi. Fikrin reddedilmesine rağmen birkaç aile Kenya'ya göç etti. 1913'te çoğunluğu Nairobi'de olmak üzere Kenya'da 20 Yahudi aile yaşıyordu. Holokost bittiği zaman bazı Yahudiler Kenya'ya göç etti. Yahudi cemaati bir de sinagog inşa etti. 2008 itibarıyla Kenya'da 400 Yahudi yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Madagaskar Planı</span>

Madagaskar Planı, Nazi hükûmetinin Avrupa’daki Yahudi nüfusun Madagaskar Adası'na taşınmasını öneren bir politikasıdır.

Filistin Yahudileri, tarihin herhangi bir anında Filistin'de yaşamış Yahudilere denir. İsrail devleti kurulmadan önce Filistin Yahudilerine "Yahudi cemaati" anlamına gelen Yişuv denmekteydi. 1881'de Yahudilerin Filistin'e olan göçleri başlamadan önce bölgede yaşayan Yahudilere "Eski Yişuv", 1881'den sonra göç edenlere "Yeni Yişuv" denmeye başlandı. Modern İsrail devleti 1948'de kurulduktan sonra, Filistinli Yahudiler İsrail vatandaşı olduğundan, "Filistinli Yahudi" terimi kullanılmamaya başlandı.

Der Judenstaat, Theodor Herzl tarafından yazılıp 1896 yılında Leipzig ve Viyana'da yayınlanmış kitap. Kitap altyazısı ile, "Versuch einer modernen Lösung der Judenfrage" yani "Yahudi sorunu için modern çözüm önergesi."'dir.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Siyonist Teşkilâtı</span> Uluslararası bir oluşum

Dünya Siyonist Teşkilâtı, Ağustos 1897'de İsviçre'nin Basel kentinde gerçekleşen I. Siyonist Kongresi'nde Theodor Herzl'in girişimi ile Siyonist Kuruluş olarak kuruldu. Kurulduğunda, Siyonist hareketin hedefleri, bu Kongreden gelen ve "Basel Programı" olarak bilinen bir kararla belirtildi.

İşçi Siyonizmi ya da Sosyalist Siyonizm, Siyonist hareketin solcu kanadıdır. Yıllar boyunca, Siyonistler ve Siyonist kuruluşlar arasında en kayda değer eğilim olmuştur. Harekete mensup gruplar, kendilerini, Doğu ve Orta Avrupa’daki Yahudi işçi hareketlerinin Siyonist dilimi olarak gördüler ve birçok ülkede çok sayıda Yahudi üyeye sahip yerel birimler kurdular. Theodor Herzl tarafından kurulan ve Haim Wiezmann tarafından desteklenen Politik Siyonizm’in tersine, İşçi Siyonizmi, bir Yahudi devletinin, İngiltere, Almanya ve ya Osmanlı İmparatorluğu gibi büyük devletlere yanaşıp yardım isteyerek basit bir şekilde kurulamayacağına inanıyordu. Aksine, İşçi Siyonistler, bir Yahudi devletinin ancak Yahudi işçi sınıfının gayretleriyle, İsrail topraklarına yerleşerek ve çalışarak kurulacağına inandılar. Yahudiler, kibbutz ve moşavlar ile ilerici bir Yahudi toplumu ve şehirli Yahudi proletaryasını kurmalıydılar.

<span class="mw-page-title-main">Zalman David Levontin</span>

Zalman David Levontin bir-Rus Yahudi Siyonist ve finans uzmanı, daha önce bir üyesiydi Chowewe Zion ve 1882 yılında bir Rishon le-Zion'un kurucusu.

Yahudi Sorunu, 19. ve 20. yüzyıl Avrupa toplumunda Yahudilerin statüsü ve uygulanan muamele ile ilgili geniş kapsamlı bir tartışmaydı. Diğer “ulusal sorunlara” benzeyen bu tartışma, Yahudilerin toplum içindeki 18-20. yüzyıllarda Avrupa’da bir azınlık olarak medeni, yasal, ulusal ve politik statüsünü kapsıyordu.