İçeriğe atla

Udmurtça

Udmurtça (Udmurtçaудмурт кыл : Udmurt kıl) konuşanlar Udmurtya, Başkurdistan, Tataristan, Mariy El, Perm Krayı, Kirov ve Sverdlov oblastında bulunmaktadır. Resmî dil olarak Udmurtya'da geçerlidir. Ayrıca Finceyle yakından akrabadır. Besermanlar (Kereşen Tatarları) ve Udmurtların ana dilidir.

Udmurt dilinin konuşulduğu yerler.

Alfabe

Ж, З, И, О и Ч с : ӝ [ʤ], ӟ [ʣ́], ӥ [ ], ӧ [e̮], ӵ [ ]

А а Б б В в Г г Д д Е е Ё ё
Ж ж Ӝ ӝ З з Ӟ ӟ И и Ӥ ӥ Й й
К к Л л Л л М м Н н О о Ӧ ӧ
П п Р р С с Т т У у Ф ф Х х
Ц ц Ч ч Ӵ ӵ Ш ш Щ щ Ъ ъ Ы ы
Ь ь Э э Ю ю Я я
İjevsk'te: Rusçada (üst) ve Udmurtça'da (alt) "Hoş geldiniz"

Dilbilgisi

Udmurtça, Sümerce ve Türkçe gibi Özne-nesne-fiil dizimine uyan bir dildir. Udmurt dili, tıpkı Türk dili gibi sondan eklemeli bir dildir. Türkçe gibi adlarda ve kişi zamirlerinde cinsiyet ayrımı yapılmaz. Çoğul takısı -s varyantları ile olmaktadır. Türkçedeki iki-z, üç-üz, oğ-uz sözlerindeki çoğullaşma gibi düşünülebilir. Soru eki olarak mi? anlamında Kazak Türkçesindeki gibi ma? şeklindedir. Kim soru zamiri ise kin şeklindedir.

Ayrıca bakınız

Albert Razin olayı

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kazakça</span> Kazakistanın resmî dili olan Türk dili

Kazakça veya Kazak Türkçesi, Kıpçak öbeğine ait, Kazakistan'da konuşulan çağdaş Türk dillerinden biridir. Nogayca ve Kırgızcaya yakındır.

<span class="mw-page-title-main">Rusça</span> Doğu Slav dili

Rusça, Hint-Avrupa dil ailesinin Slav dilleri koluna bağlı bir dil. Rusça, Belarus ve Ukrayna dilleri ile yaşayan üç Doğu Slav dilinden biridir. Yaklaşık 260 milyon konuşanı olan Rusça dünyanın en çok konuşulan dillerinden biri olup Rusya, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova (Gagavuzya) ile kısmî olarak tanınan Abhazya, Güney Osetya, Transdinyester'de resmî dil statüsündedir. Aynı zamanda Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biri ve Uluslararası Uzay İstasyonu'nun İngilizce ile birlikte kullanılan iki dilinden biridir. Orta Asya, Kafkasya, Ukrayna ve kısmen Baltık devletlerinde lingua franca olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sırpça</span> Sırbistanın resmi dili

Sırpça, Slav dillerinin güney grubuna ait, çoğunlukla Sırplar tarafından konuşulan dil. Hırvatça, Karadağca ve Boşnakçanın da dahil olduğu Sırp-Hırvat dili'nin standart bir formu olarak kabul edilmektedir. Sırpça, Sırbistan'ın ve Kosova'nın resmî dilidir. Ayrıca Bosna-Hersek'in 3 resmî dilinden biridir. Dil aynı zamanda Karadağ, Hırvatistan, Makedonya, Romanya, Slovakya ve Çekya'da azınlık dili olarak tanınmaktadır. Yaklaşık 10 milyon Sırp tarafından konuşulmaktadır. Dil, Türkçeden kelimeler almıştır.

Şorca veya Şor Türkçesi, Şorlar tarafından konuşulan Türk dillerinin Sibirya grubuna bağlı Türk dillerinden biridir. Tuvacaya büyük benzerlik gösterir. Rusya'nın Kemerovo bölgesinde 2010 yılı itibarıyla 2.840 kişi tarafından konuşulmaktadır. Günümüzde Şorca Kemerovo Üniversitesi'nde öğretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çuvaşça</span> Türk dili

Çuvaşça, Rusya'nın orta kesiminde, Ural Dağları’nın batısında konuşulan çağdaş dönem Türki dillerden biridir. Türk dillerinin Ogur-Bolgar grubu öbeğinden varlığını korumuş tek dilidir. Çuvaşça, Çuvaşların anadili ve Çuvaşistan’ın resmî dilidir. Yaklaşık iki milyon kişi tarafından konuşulur. 2002 verilerine göre Çuvaşistan’da bu dili konuşan nüfusun % 92 etnik olarak Çuvaş, % 8’i ise başka etnik kökenlidir. Çuvaşça, okullarda eğitim dili olmasına ve medyada kullanılmasına karşın, Rusçanın yaygın kullanımından dolayı tehlike altında olan bir dildir.

<span class="mw-page-title-main">Dolganca</span>

Dolganca Türk dillerinin Sibirya grubuna ait, Sahaca ile çok yakın olan, ağırlıklı olarak Dolganların konuştuğu dildir. Konuşucu sayısının azlığı nedeniyle tehlike altındadır. Taymır bölgesinde konuşulmaktadır.

Tofaca veya Tofa Türkçesi, Rusya'da yaşayan Tofalar tarafından konuşulan Sayan dilleri grubundan bir Türk dilidir. 2010 yılında yalnızca 93 kişi tarafından konuşulan dil Tofa dili Tuvacaya yakın olup Soyot Tuka Türkçesi gibi tükenme tehlikesiyle karşı karşıyadır.

<span class="mw-page-title-main">Tuvaca</span> Rusyada bir Türk dili

Tuvaca, Tuva Türkçesi, Tuva dili, Rusya'ya bağlı özerk Tuva Cumhuriyetinde Tuvalar tarafından konuşulan Sayan dilleri grubundan çağdaş Türk yazı dillerinden biridir. Tuva Cumhuriyeti'ndeki 250.000 civarındaki Tuva nüfusunun yanı sıra, kuzey-batı Moğolistan'da 27.000 kişi ve Çin'in adlandırmasıyla Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne Türk Dünyasındaki adlandırmayla Doğu Türkistan'a bağlı Altay İli'nde 2.400 kişi bu dili konuşmaktadır. Ayrıca Buryat Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde ve Kazakistan'da az sayıda Tuvaca konuşanlar vardır.

<span class="mw-page-title-main">İjevsk</span>

İjevsk (İngilizce: Izhevsk), Rusya'ya bağlı Udmurtya Cumhuriyeti'nin başkentidir. Özellikle şehirde, taşıt ve silah sanayisi çok gelişmiştir. Izhmash'nin merkez binası ve fabrikası bu şehirdedir.

<span class="mw-page-title-main">Çerkes dilleri</span> Kuzeybatı Kafkas dil ailesinin alt bölümü

Çerkes dilleri, Kuzey Kafkasya’da, Rusya'ya bağlı Adigey, Karaçay-Çerkesya ve Kabartay-Balkarya cumhuriyetleri ile Krasnodar Krayı'nda yerli Çerkeslerin ve bugün Türkiye, Ürdün, Suriye ve İsrail gibi ülkelerde yaşayan diaspora Çerkeslerinin dili ya da lehçeleri birliğidir. Batı (ady) ve Doğu (kbd) olmak üzere her biri resmî olarak dil kabul edilen iki formu bulunur. En yakın akrabası 1992 yılında soyu tükenen Ubıhça [uby], en uzak akrabaları ise Abazaca [abq] ile Abhazca [abk] olup hepsi de Kuzeybatı Kafkas dilleri adıyla bir grupta toplanır. 17. yüzyılda Evliya Çelebi tarafından Çerkesçenin ilk kaydı yapılmıştır. Çerkesçe eklemeli dillerden olup ergatif yapı görülür.

Türk dillerinde sayılar — Tarihi Türk dili ve çağdaş Türk dillerindeki sayılar Türk dil ailesinde neredeyse aynıdır. Anlaşılmayacak kadar bariz bir ayrım söz konusu değildir. Prototürkçe ile günümüz Türk dili sayıları aynı gibidir.

Ukrayna alfabesi Ukrayna'nın resmî dili olan Ukraynacayı yazmak için kullanılan alfabedir. Kiril alfabesi'nin ulusal varyasyonlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Komice</span> Ural dili

Komice, Ural dil ailesinin Perm dillerine ait bir dildir. Komice, birkaç lehçeleri ile tek dil olarak veya Perm dillerinin iki kolundan birini oluşturan yakından ilgili diller grubu olarak kabul edilmektedir.

Şor alfabeleri — Şor Türkçesinde yazı için kullanılan damgalar sistemleri. XX. yüzyıldan beri kullanılan Şor alfabesini 3 etapta ayırabiliriz

Boris Serebrennikov – Ural-Altay ve Hint-Avrupa dilleri üzerinde çalışmış genel ve karşılaştırmalı dilbilimci. SSCB Bilimler Akademisi akademisyeni, Sovyet dilbilimci. Türk dilbilimci.

<span class="mw-page-title-main">Udmurtya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Udmurtya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı özerk sovyet cumhuriyeti. Adını bu topraklarda yaşayan Udmurtlardan alır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Volkov (siyasetçi)</span>

Aleksandr Aleksandroviç Volkov ,Rusya Federasyonu'na bağlı Udmurtya cumhurbaşkanı. Başkan olarak Volkov, Udmurt Cumhuriyeti'ndeki en üst düzey yetkili, Ülkesindeki Cumhuriyetin yönetiminin en üst düzey yürütme organının başkanı olarak iki milyon nüfusu temsil etmiştir.

Albert Razin, 1940 yılı 12 Haziranda, SSCB, Udmurtya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Alnaş rayonu, Kuzımgurt köyü — 2019 yılı 10 Eylülde, Rusya Federasyonu, Udmurtya, İjkar) — Udmurt Ülkesinin bilim kişisi, filozofya bilimi doktoru, sosylogo, doçent. Udmurt millî hareketi aktivisti, Udmurtya'nın çocukları Udmurt dilini öğrensin ve onu unutmasın diye için mücadele etti.

Udmurtya ve Tataristan Yahudileri, karma Türkçe konuşan, Fin-Ugor dillerini konuşan ve Rusça konuşan nüfusun bulunduğu bölgelerde oluşmaya başlayan Aşkenazi Yahudilerinin özel bölgesel etnokültürel grubudur. 1807'den itibaren Yahudi halkı da Sarapulsky Uezd'in sanayi ve idari merkezlerinde ikamet etmeye başladı. Bu zamana kadar bu bölgedeki Yahudiler sadece Kazan'da yaşıyordular. Bölgede Yahudi cemaatlerinin oluşması, ancak 26 Ağustos 1827'de Rusya İmparatoru I. Nikolay'ın Yahudilere zorunlu askerlik getirilmesine ilişkin kararnamesiyle mümkün olmuştur.