İçeriğe atla

Ubeydullah bin Ziyâd

Ubeydullah bin Ziyad
Ubeydullah adına basılan dirhemler.
Doğum648
Basra, Râşidîn Halifeliği
Ölüm5 Ağustos 686
Musul, Emevi Halifeliği
BağlılığıEmevîler
BranşıHorasan, Basra ve Kufe valilikleri.
Hizmet yılları673 - 686
Çatışma/savaşlarıKerbelâ Olayı

Ubeydullah bin Ziyad bin Ebih (Arapça: عبيد الله بن زياد; d. 648, Basra - ö. 5 Ağustos 686, Musul), Emevîler'in Irak valisi.

Hayatı

Babası, Emevîlerin Irak valisi Ziyâd bin Ebih, annesi Fars olan Mercane'dir. Babasının 673 yılında ölümünden sonra Horasan valiliğine getirildi. 674 yılında Mâverâünnehir'e sefer düzenleyerek Buhara şehrini ele geçirdi ve pek çok ganimetle birlikte Türk okçularını da yanına alarak Basra'ya geri döndü. 675 yılında Basra valiliğine tayin edildi. Ancak ertesi sene Horasan valiliğinden azledildi. Hüseyin'in kendisine biat toplaması için Kufe'ye gönderdiği Müslim bin Akil'in icraatları karşısında başarısız olan Kufe valisi azledilince yerine Ubeydullah getirildi. Babası gibi Basra ve Kufe valiliklerini uhdesinde toplamıştır.

Ubeydullah Kufe valisi olarak şehre yüzü peçeli bir şekilde girdi. Halk kendisini Hüseyin bin Ali zannederek sevinç gösterileri düzenledi. Bu duruma kızan Ubeydullah, camide halkı tehdit etti ve sonrasında sert önlemler aldı. Müslim bin Akil'i yakalattı ve taraftarlarını kabile reislerini korkutarak dağıttı. Akil'i evinde ağırlayan Hani bin Urve'yi de öldürttü ve Müslim ile beraber kesik başlarını Yezid'e gönderdi. Hüseyin'in Kufe'ye gelmesini engellemek için adam yolladı. Gönderdiği kişiler onu Kerbela'da konaklamaya zorladılar. Ardından Ömer bin Sad'ı 4.000 kişilik kuvvetle Hüseyin'i Kufe'ye getirmesi ve Yezid'e biat etmesi için Kerbela'ya gönderdi. Yezid'e biati reddeden Hüseyin geriye dönmeyi veya Yezid ile görüşmek üzere Şam'a gitmeyi talep etti. Ubeydullah bu durum üzerine Ömer bin Sad'a, Hüseyin'i Kufe'ye göndermesini bunu kabul etmezse onunla savaşmasını emretti. Kerbela Olayı neticesinde Hüseyin öldürüldü. Sopa ile Hüseyin'in yüzüne ve başına vurduğu rivayet edilmektedir.

Yezid'in ölümünden sonra Mervan bin Hakem'in Şam'dan Medine'ye giderek Abdullah bin Zübeyr'e biat ettiğini öğrenince Mervan'a kendisinin halife olması gerektiğini söylediği rivayet ediliyor. Muhtar es-Sekâfî'nin gönderdiği İbrahim bin Eşter kumandasındaki ordu ile Musul yakınlarında yaptığı savaşta yenilerek öldürüldü ve kesik başı Muhtar'a gönderildi.[1]

Kaynakça

  1. ^ Yüksel, Ahmet turan (2012). "UBEYDULLAH b. ZİYÂD". TDV İslâm Ansiklopedisi. 42. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 29-30. 3 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2022. 
Önce gelen:
Numan bin Beşir		Emeviler Kufe valisi
680 - 684 		Sonra gelen:
Amir bin Mesud

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kufe</span> Güney Irakta Halife Ömerin emriyle Sa‘d b. Ebû Vakkas tarafından kurulan şehir

Kûfe, Irak'ın Necef ilinde (muhafaza) bir şehir.

<span class="mw-page-title-main">Kerbelâ Olayı</span> Hüseyin bin Ali ile Emevî halifesi Yezidin orduları arasında Kerbelâda gerçekleşen çatışma (680)

Kerbelâ Olayı veya Kerbelâ Savaşı ya da Kerbelâ katliamı, 10 Ekim 680'de, bugünkü Irak sınırları içindeki Kerbelâ şehrinde, Muhammed'in torunu Hüseyin bin Ali'ye bağlı küçük bir birlik ile Emevi halifesi I. Yezid'in ordusu arasında cereyan etmiştir. Hüseyin ve kafilesindeki herkes öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">I. Yezîd</span> Emevîlerin ikinci halifesi

Yezîd bin Muâviye, Emevîlerin ikinci halifesi.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah bin Zübeyr</span> sahabe

Abdullah bin Zübeyr, İkinci Emevi halifesi Yezid'e biat etmeyerek isyan başlatan ve Mekke'de karşı halifeliğini ilan ederek 692'deki öldürülüşüne kadar Emevilerle mücadele eden tabiin.

<span class="mw-page-title-main">II. Yezîd</span> 9. Emevi halifesi

II. Yezîd, Yezîd bin Abdülmelik, dokuzuncu Emevî halifesidir. 720 yılında kuzeni olan halife Ömer bin Abdülaziz'in ölümü ile halife olmuş ve böylece kardeşlerinin halifelik üzerindeki haklarını tekrar ortaya çıkarmıştır. Daha önceki halifelerden Abdülmelik'in halifelik yapan üçüncü oğludur. Şam'dan uzakta Hazarlara karşı sefer yapmakta iken 724 yılında ölmüştür. Ancak ölüm haberi Şam'a geç ulaştığından kardeşi Hişâm bin Abdülmelik 724 yılında Emevî halifesi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">III. Yezîd</span>

III. Yezîd veya Yezid bin Velid, on ikinci Emeviler halifesi. Amcasının oğlu olan halife II. Velid'in, kendinin de liderlerden biri olarak katıldığı bir komplo ile öldürülmesi üzerine 15 Nisan 744'te halife oldu. Çok zayıf, naif ve hastalıklı bir tabiatlı olarak - El Nakıs (zayıf) - adıyla tarihlere geçmiştir. Altı ay iki gün süren halifelik yaptıktan sonra Ekim 744'te beyin tümörü dolayısıyla eceliyle öldü.

<span class="mw-page-title-main">Muhtar es-Sekafî</span> Siyasetçi ve teolog (622-687)

Muhtar es-Sekafî, Ali'nin oğullarından olan Muhammed bin Hanefiyye'nin imam olması gerektiğini benimseyen Muhtariyye hizibinin kurucusu.

Ömer bin Sa'd, Sahabelerden ve Aşere-i Mübeşşere'den Sa'd bin Ebû Vakkas’ın oğludur. Doğum tarihi hakkında farklı rivayetler vardır. Bir rivayete göre Muhammed bin Abdullah hayatta iken, diğer bir rivayette ise Ömer bin Hattab'ın halifeliği döneminde dünyaya gelmiştir. Babası Sa’d bin Ebî Vakkas ile birlikte Irak’ın fethine katılan İbni Sa’d, Emevîler döneminde Merv ve Rey vâliliklerinde de bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hucr bin Adiy</span> Ali taraftarlığından dolayı Muaviye tarafından öldürtülen kişi

Hucr bin Adiy veya tam adıyla Ebu Abdurrahman Hucr b. Adiy b. Muaviye b. Cebele el-Kindî el-Kufî, Ali taraftarlığından dolayı Muaviye tarafından öldürtülen kişi.

Müslim bin Akil, Akil bin Ebu Talib'in oğlu, Hüseyin bin Ali'nin kuzeni. Kufe halkı, Emeviler hanedanını devirmek için Hüseyin'i Kufe'ye çağırdılar. Kufe halkının sadakatini teyit etmek isteyen Hüseyin, durumu gözlemlemek için kuzeni Müslim'i Kufe'ye yolladı. Ardından Kufe'ye ulaştıktan sonra yaptığı yoklamalar neticesinde Hüseyin'e biat eden 12.000 veya 18.000 kişinin sadakatini bildiren bir mektup gönderdi. Müslim Emevi Valisi Ubeydullah bin Ziyad tarafından, 680 senesinde idam edilerek Büyük Kufe Camii'nin arka tarafına gömüldü.

<span class="mw-page-title-main">Hür bin Yezîd</span>

Hür b. Yezid b. Naciye Temimi Yerbui Riyahi, Kerbelâ Olayı’nda Hüseyin’in safına geçen Emevî kumandanı.

Ebu’n-Numan İbrahim b. Maliki Eşter Nahai ; Maliki el-Eşter’in oğludur ve Muhtar b. Ebu Ubeyd Sakafi’yi destekleyerek Hüseyin’in katillerinden intikam almak için Emevilere karşı ayaklanmıştır.

Yezid bin Mühelleb (672-720) Emevîler döneminde vilayet valisi ve Abbâsîler döneminin başlarında önemli hale gelen Muhallabid ailesinin erken dönem bir üyesidir.

Emeviler dönemi Irak valileri listesi, Emeviler devrinde görev yapan Irak valilerini tarihe göre listelemektedir. Ziyâd bin Ebih'in 670 yılında 'genel Irak valisi' olmasından önce Irak, Basra ve Kufe valilikleri olarak iki valilikle yönetilmiştir. Bazı dönemlerde genel valilik uygulamasından vazgeçilmiş Irak yine Basra ve Kufe olarak iki valilikle yönetilmiştir. Bu listede Basra ve Kufe valileri gösterilmemiştir.

Salih bin Abdurrahman
<span class="mw-page-title-main">Ziyâd bin Ebih</span>

Ziyâd bin Ebih', Emevîler dönemi devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Rukiyye bint Hüseyin</span>

Rukiyye bint Hüseyin bin Ali bin Ebu Talib, Dördüncü İslam halifesi ve İslam peygamberi Muhammed'in damadı Ali'nin oğlu üçüncü Şii imamı Hüseyin’in kızıdır. Hüseyin ve destekçilerinden oluşan küçük bir grup, Emevi halifesi Yezid'in emriyle 680'deki Kerbela Savaşı'nda katledildi. Sağ kalan kadın ve çocuklar daha sonra esir alındı ve başkent Şam'a götürüldüler. Rivayete göre Rukiyye burada yaklaşık üç yaşındayken öldürüldü. Şam'daki Rukiyye'ye atfedilen türbe, Şiiler için kutsal bir ziyaret yeridir. Hüseyin'in Kerbela olayından kısa bir süre sonra ölen çocuğu bazen Sakine olarak anılır.

Abdurrahman bin Ziyad bin Abīhi 678/79-681 arası Horasan Emevî valisi. Eyalette garnizon tutan Arap aşiretleri üzerinde Emevî otoritesini yeniden savunmakla ve Horasan'ın gelirlerinin ve haraçlarının Şam'daki Emevî hazinesine akışını sağlamakla bilinir.

<span class="mw-page-title-main">660'larda Emevîler</span>

Bu sayfada 661 yılında kurulan Emevi Halifeliği'nde 661'den 669'a kadar yaşanan olaylar yer almaktadır.

Bu sayfada, 670'li yıllarda Emevi Halifeliği'nde yaşanan olaylar yer alıyor.

Bu sayfada, 680'lerde Emevi Halifeliği'nde yaşanan olaylar yer alıyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.