Ubangi Nehri - Turkipedia

Ubangi drenaj havzasını gösteren bir harita.

Ubangi Nehri (diğer adıyla Oubangui Nehri) Orta Afrika'daki Kongo Nehri'nin en büyük sağ koludur. Mbomou ve Uele nehirlerinin birleşimiyle başlar ve batıya akar, güneybatı'ya bükülerek Bangui'nin içinden geçer, sonra güneye dönerek Liranga'daki Congo'ya akar. Ubangi'nin boyu yaklaşık olarak 1,060 kilometredir. Uele ile birlikte en uzun kolu 2,270 kilometredir. Ubangi'nin havzası 772,800 kilometre kare genişliğindedir ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Kongo Cumhuriyeti gibi ülkelerin topraklarını içine alır. Bangui'deki debisi, saniyede 800 metreküp ile 11,000 metreküp arasında değişmektedir ve ortalama olarak saniyede 4,000 metreküptür.^[1]

Kongo Nehri ile birlikte Bangui ve Brazzaville arasındaki nehir taşımacılığı için önemli yollar sağlar.

Kaynağından, Bangui'nin aşağısına kadarki 100 kilometrelik kısmı, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti arasındaki sınırı belirler. Daha sonra, Kongo Nehri'ne dökülmeden önce Demokratik Kongo Cumhuriyeti ile Kongo Cumhuriyeti arasındaki sınırı belirler.

1960'larda Ubangi'den, Çad Gölü'ne dökülen Chari Nehri'ne su aktarma projesi teklif edildi. Projeye göre Ubangi'den gelecek olan su, Çad Gölü'ne aktarılınca, on milyonlarca Orta Afrikalı ile Sahellilere balıkçılık ve daha iyi tarım sağlayacaktır. Havza arası su transfer şeması, 1980'lerde ve 1990'larda Nijeryalı mühendis J. Umolu (ZCN) ve İtalyan firma Bonifica (Transaqua) tarafından tasarlanıp sunulmuştur.^[2]^[3]^[4]^[5]^[6] 1994'te Çad Gölü Havzası Komisyonu, benzer bir proje sundu ve Mart 2008 zirvesinde, Çad Gölü Havzası Komisyonu dahilindeki ülkelerin devlet başkanları, akarsu transferi projesiyle ilgilendiler.^[7] Nisan 2008'de Çad Gölü Havzası Komisyonu, yapılabilirlik araştırması teklifinin talebi için reklam kampanyası başlattı.

Ayrıca bakınız

Dünyanın en uzun nehirleri

Kaynakça

^ Bossche, J.P. vanden (1990). Source Book for the Inland Fishery Resources of Africa, Volume 1. Food and Agriculture Organization of the United Nations. s. 338. ISBN 978-92-5-102983-1. 11 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2012.
^ "Journal of Environmental Hydrology, Vol. 7, 1999" (PDF). 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2012.
^ New Scientist, March 23, 1991 Africa at a Watershed (Ubangi - Lake Chad Inter-basin transfer)
^ Umolu, J. C.; 1990, Macro Perspectives for Nigeria’s Water Resources Planning, Proc. of the First Biennial National Hydrology Symposium, Maiduguri, Nigeria, pp. 218–262 (discussion of Ubangi-Lake Chad diversion schemes)
^ The Changing Geography of Africa and the Middle East By Graham Chapman, Kathleen M. Baker, University of London School of Oriental and African Studies, 1992 Routledge.
^ "Combating Climate Induced Water And Energy Deficiencies In West Central Africa (Ubangi - Lake Chad Inter-basin transfer)". 26 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2012.
^ "Voice of America News, March 28, 2008 African Leaders Team Up to Rescue Lake Chad". 1 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2012.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Havza, bir nehir ya da göl havzası, nehrin kaynağı ile sonlandığı yer arasında kalan, nehre su veren tüm alanı kapsamaktadır. Akarsuyun ana kolu ve yan kolları ile birlikte sularını topladığı ve drene ettiği bu alana akaçlama havzası da denilir.

Kongo Demokratik Cumhuriyeti,, eski adıyla Zaire, Orta Afrika'da bir ülkedir. Yüzölçümü bakımından Sahra Altı Afrika'nın en büyük, Afrika'nın ikinci büyük, dünyanın ise 11. büyük ülkesidir. 105 milyonluk nüfusuyla en kalabalık Frankofon ülkedir. Ayrıca Afrika'nın en kalabalık 4., dünyanın ise 15. ülkesidir. Kongo Demokratik Cumhuriyeti, kuzeyden saat yönünde ilerlendiğinde Orta Afrika Cumhuriyeti, Güney Sudan, Uganda, Ruanda, Burundi, Tanzanya, Zambiya, Angola, Kongo Cumhuriyeti ve 40 km'lik bir sahil şeridi ile Atlas Okyanusu ile çevrilidir. Ülkenin başkenti Kinşasa'dır.

Kongo Cumhuriyeti, Afrika kıtasının orta batı bölümünde yer alan bir ülkedir. Kongo-Brazzaville olarak da adlandırılan ve 1969 ile 1991 yılları arasında Kongo Halk Cumhuriyeti olarak varlığını sürdüren ülkenin sınır komşularını Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo DC, Angola'ya bağlı olan ancak anakara ile fiziki bağlantısı bulunmayan Cabinda bölgesi, Gabon ve Atlas Okyanusu oluşturmaktadır. Ülkenin başkenti Brazzaville'dir.

Zaire veya resmî adıyla Zaire Cumhuriyeti, 1971 yılından 1997 yılına kadar bugünkü Kongo Demokratik Cumhuriyeti sınırları içerisinde kurulan devlet.

Orta Afrika Cumhuriyeti ya da yaygın kullanımı ile Orta Afrika, Afrika kıtasının orta bölümünde yer alan, denize kıyısı bulunmayan bir kara ülkesidir. Ülkenin sınır komşularını Çad, Sudan, Güney Sudan, Kongo DC, Kongo Cumhuriyeti ve Kamerun oluşturmaktadır. Ubangi-Chari ismi ile geçmişte Fransa sömürgesi olan ülke, 1960 yılında bağımsızlığına kavuşmuştur. Ülkenin başkenti Bangui'dir.

Kinşasa veya eski ismi ile Léopoldville, Afrika kıtasında bulunan Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin başkenti ve en büyük kentidir. 2021 yılı itibarıyla yaklaşık 15 milyonluk nüfusuyla Afrika kıtasının da en büyük şehridir. Kinşasa aynı zamanda ülkenin on bir bölgesinden biri konumunda olup, Başkent Bölgesi statüsüne sahiptir. Şehir Kongo Cumhuriyeti ile bu bölgede sınırı belirleyen Kongo Nehri kıyısında kuruludur.

Bangui, Afrika kıtasında bulunan Orta Afrika Cumhuriyeti'nin en büyük şehri ve başkentidir. Şehir Kongo Demokratik Cumhuriyeti ile bu bölgede sınırı belirleyen Ubangi Nehri kıyısında kuruludur.

<span class="mw-page-title-main">Orta Afrika</span> Afrika kıtasının Burundi, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Ruandayı barındıran orta kısmı

Merkezi Afrika Afrika kıtasının ana çekirdeği olarak kabul edilip, Burundi, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Ruanda'yı içerir.

Ogooué, 1.200 km uzunlukdan fazla olup, Gabon'un batı merkezi Afrika'daki birinci sıradaki nehridir. Kongo Cumhuriyeti, Kamerun ve Ekvator Ginesi içindeki bazı kollarıyla onun tüm havzası Gabon ülkesindedir.

Kasai Nehri, Kongo Nehri'nin bir koludur ve merkez Afrika'da. Nehir, Angola'dan başlar ve Angola ile Kongo Demokratik Cumhuriyeti arasında sınır görevi görür, daha sonra Kongo'ya akarak, Kinşasa'nın kuzeydoğusunda bulunan Kwamouth'da Kongo Nehri'ne katılır. Kasai'nin kolları arasında: Fimi, Kwango ve Sankuru nehirleri bulunur. Kasai'nin, Fimi'nin su girdisi'nden Kongo Nehri'ne uzanan kısmı Kwah Nehri olarak bilinir. Kasai'nin boşaltma havzaları genel olarak ekvatoryal yağmur ormanları bölgeleridir.

<span class="mw-page-title-main">Limpopo Nehri</span> Güney Afrikada nehir

Limpopo Nehri, güney Afrika'nın ortasından başlayarak doğuya doğru akarak Hint Okyanusu'na dökülen bir nehirdir. Ortalama 1,750 km uzunluktadır ve havza alanı 415,000 km² büyüklüktedir. Nehir ağzındaki yıllık ortalama debi 170 m³/s'dir. Afrika'daki Hint Okyanusu'na dökülen nehirler arasında ikinci en büyük nehirdir.

Barthélemy Boganda o dönem Fransa sömürgesi olan ve daha sonra Orta Afrika Cumhuriyeti adı ile bağımsızlığını kazanan Ubangi-Chari bölgesinde görevli öncü siyaset adamıydı.

Mweru Gölü Afrika'da bulunan bir tatlı su gölüdür. Afrika'nın en uzun ikinci nehri olan Kongo Nehri'nin en uzun kolu üzerinde bulunur. Göl Zambiya ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti arasındaki sınırda yer alır. Luapula Nehri (yukarı) ve Luvua Nehri (aşağı) arasında yer alır. Göl deniz seviyesinden 917 m yüksekliktedir. En büyük uzunluğu 76 mil (122 km), ortalama genişliği 31 mil (50 km) ve yüzey alanı 1.900 mil kare 'dir. Gölün marjları kayalık batı kıyıları hariç genellikle düzdür.

Karnali Nehri veya Ghaghara Nehri, Çin, Nepal ve Hindistan'dan geçen bir nehirdir. Nehir, Manasarovar Gölü yakınlarındaki Tibet Platosu'ndan başlayarak Nepal'de Himalayalar'da kesilir ve Hindistan'da Sharda Nehri'ne katılarak Ganj Nehri'nin bir kolu olan Ghaghara Nehri'ni oluşturur.

Afrika'daki etnik gruplar her biri kendi dilini ve kültürü olan binlerce kişiyi oluşturmaktadır.

Çad dilleri, Kuzey Nijerya, Güney Nijer, Çad, Güney Orta Afrika Cumhuriyeti ve Kuzey Kamerun'un yer aldığı Sahel’in bazı bölgelerinde konuşulan ve 150 dili içeren Afro-Asyatik dil ailesinin bir koludur. En çok konuşulan Çad dili Hausaca, bir lingua franca olarak Batı Afrika'nın doğusunda kalan iç bölgelerde konuşulmaktadır.

Hanka Gölü, Rusya'nın Primorskiy Krayı ve Kuzeydoğu Çin'in Heilongjiang ili sınırında yer alan bir tatlı su gölüdür.

Fransız Kongosu ya da Orta Kongo Bir zamanlar Kongo Cumhuriyeti'nin bugünkü bölgesini ve Gabon'un bazı kısımlarını ve Orta Afrika Cumhuriyeti'ni kapsayan bir Fransız kolonisiydi. 1910'da, daha büyük Fransız Ekvatoral Afrikası'sının bir parçası haline geldi.

Lingala tonal bir Bantu dilidir. Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Kongo Cumhuriyetinde milli dil olmasının yanı sıra Orta Afrika Cumhuriyeti, Angola, Kenya ve Güney Sudan'da çeşitli bölgelerde konuşmakta olan bir dildir. Lingala 25-30 milyon arsında kişinin anadili olmak üzere yaklaşık 35 milyon kişi tarafından ikinci dil olarak konuşulmaktadır. Bu da yaklaşık toplam 60-65 milyon kişi tarafından konuşulduğu anlamına gelmektedir.

Şule Nehri, Çin'in Kansu Eyaletindeki ikinci büyük iç nehir ve Hexi Koridoru'ndaki üç büyük iç nehir sisteminden biridir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.