İçeriğe atla

Ubangi-Chari

Ubangi-Chari haritası (~1910)

Ubangi-Chari, Afrika kıtasında 1903 ile 1958 yılları arasında var olan Fransa'ya ait koloni bölgesi.

Bu isim özellikle 1894 yılından itibaren bugünkü Orta Afrika Cumhuriyeti sınırları içerisinde bulunan belli bir bölgeye verilen bir addı. 1916 yılında I. Dünya Savaşı sonrasında o günkü Almanya sömürgesi olan Kamerun'un belli bir bölümünün de bu bölgeye dahil olması ile toprakları 1960 yılında bağımsızlığını kazanan Orta Afrika Cumhuriyeti ile bire bir örtüşen bir konuma gelmiş, bağımsızlığın neticesinde ortaya çıkan yeni ülke ismi ile bu isim haritalardan silinmiştir.

Bu bölgeye bu adın verilmesindeki etken bu bölgeyi çevreleyen Ubangi Nehri ve Chari Nehri olmuştur. Özellikle 1903 yılında, o dönem itibarıyla ticari bir önem taşımasa da, diğer sömürgeci devletlerin bu bölge üzerinde hak iddia etmemelerini sağlamak için Fransa tarafından oluşturulan sömürge yönetimi, bu bölgeyi önce başka bir sömürgesi olan Çad ile birleştirmiş daha sonra 1910 yılında oluşturulan Fransız Ekvatoral Afrikası sömürge topraklarının bir parçası haline getirmiştir.[1]

12 Nisan 1916 tarihinde yeniden ayrı bir bölge haline getirilen Ubangi-Chari, bu süreçte Çad Gölü civarında yer alan bölgelerini kaybetmiştir. 30 Haziran 1934 tarihinde yeniden FEA koloni bölgesinin bir parçası haline getirilen Ubangi-Chari, 1937'de Fransa'nın denizaşırı topraklarından biri olarak ilan edilmiştir.

II. Dünya Savaşı süresince Vichy Fransası'na bağlı kalan bölge, daha sonra Özgür Fransa'nın kontrolüne geçmiştir. 1 Aralık 1958 tarihinde Orta Afrika Cumhuriyeti adı ile özerkliğe kavuşan bölge, 13 Ağustos 1960 tarihinde yine aynı isim ile bağımsızlığını elde etmiştir.

Kaynakça

  1. ^ "Orta Afrika Cumhuriyeti tarihi". 13 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kongo Cumhuriyeti</span> Orta Afrikada bir ülke

Kongo Cumhuriyeti, Afrika kıtasının orta batı bölümünde yer alan bir ülkedir. Kongo-Brazzaville olarak da adlandırılan ve 1969 ile 1991 yılları arasında Kongo Halk Cumhuriyeti olarak varlığını sürdüren ülkenin sınır komşularını Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo DC, Angola'ya bağlı olan ancak anakara ile fiziki bağlantısı bulunmayan Cabinda bölgesi, Gabon ve Atlas Okyanusu oluşturmaktadır. Ülkenin başkenti Brazzaville'dir.

<span class="mw-page-title-main">Orta Afrika Cumhuriyeti</span> Orta Afrikada bulunan bir ülke

Orta Afrika Cumhuriyeti ya da yaygın kullanımı ile Orta Afrika, Afrika kıtasının orta bölümünde yer alan, denize kıyısı bulunmayan bir kara ülkesidir. Ülkenin sınır komşularını Çad, Sudan, Güney Sudan, Kongo DC, Kongo Cumhuriyeti ve Kamerun oluşturmaktadır. Ubangi-Chari ismi ile geçmişte Fransa sömürgesi olan ülke, 1960 yılında bağımsızlığına kavuşmuştur. Ülkenin başkenti Bangui'dir.

Afrika Cephesi, I. Dünya Savaşı sırasındaki Afrika'ya dağılmış Alman sömürgeleri ile İtilaf Devletleri arasındaki savaşları kapsar. Savaşlar, Afrika'nın genelini etkilemekten çok, sadece Alman sömürgeleri etrafında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Portekiz İmparatorluğu</span> 15. Yüzyıldan 20. Yüzyıla kadar Portekiz tarafından yönetilen tüm denizaşırı bölgeler

Portekiz İmparatorluğu, denizaşırı Portekiz veya Portekiz Sömürge İmparatorluğu da denilen, denizaşırı koloniler, fabrikalar ve daha sonra Portekiz tarafından yönetilen denizaşırı topraklardan oluşuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Encemine</span> Çadın başkenti

Encemine ya da N'Djamena, Çad'ın başkenti ve en büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Bangui</span> Orta Afrika Cumhuriyetinin başkenti

Bangui, Afrika kıtasında bulunan Orta Afrika Cumhuriyeti'nin en büyük şehri ve başkentidir. Şehir Kongo Demokratik Cumhuriyeti ile bu bölgede sınırı belirleyen Ubangi Nehri kıyısında kuruludur.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Ekvatoral Afrikası</span> Orta Afrikadaki Fransız sömürgelerinden bir federasyondur

Fransız Ekvatoral Afrikası veya Fransız Ekvator Afrikası, Orta Afrika'daki Fransız sömürgelerinden bir federasyondur. Toprakları Kongo Nehri'nden Sahra Çölü'ne kadar olan bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan Somalisi</span>

İtalyan Somalisi, İtalya Krallığı'nın, 1889'dan, 1936'ya kadar bugünün Kuzeydoğu Afrika'da kurduğu ilk kolonidir. Ayrıca bu koloni, İtalyan Doğu Afrika kontrolünün ve İtalya'nın bu bölgede elde ettiği birçok sömürge ve bu bölgede kurduğu sömürge krallığının ilk adımıdır. Ve 1936'da İtalyan Doğu Afrika'sı kurulduğunda, yıkılış tarihi 1941'e kadar onun bir bölgesi olarak kalmıştır, 1941'de Britanya Somalisi bölgeyi ele geçirip 1949'a kadar kontrol altında tutmuştur. Ancak İtalya Birleşmiş Milletler sayesinde 1949'da Somali İtalyan Vesayet Bölgesi'ni oluşturmuştur ve Britanya Somalisi ilk sınırlarına dönmüştür. 1960 yılında ikisi bir referandum sayesinde birleşerek bugünkü Somali Federal Cumhuriyeti'ni oluşturmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Ubangi Nehri</span> Orta Afrika bölgesindeki Kongo ırmağının en büyük kolu.

Ubangi Nehri Orta Afrika'daki Kongo Nehri'nin en büyük sağ koludur. Mbomou ve Uele nehirlerinin birleşimiyle başlar ve batıya akar, güneybatı'ya bükülerek Bangui'nin içinden geçer, sonra güneye dönerek Liranga'daki Congo'ya akar. Ubangi'nin boyu yaklaşık olarak 1,060 kilometredir. Uele ile birlikte en uzun kolu 2,270 kilometredir. Ubangi'nin havzası 772,800 kilometre kare genişliğindedir ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Kongo Cumhuriyeti gibi ülkelerin topraklarını içine alır. Bangui'deki debisi, saniyede 800 metreküp ile 11,000 metreküp arasında değişmektedir ve ortalama olarak saniyede 4,000 metreküptür.

<span class="mw-page-title-main">Barthélemy Boganda</span> Fransız siyasetçi (1910-1959)

Barthélemy Boganda o dönem Fransa sömürgesi olan ve daha sonra Orta Afrika Cumhuriyeti adı ile bağımsızlığını kazanan Ubangi-Chari bölgesinde görevli öncü siyaset adamıydı.

<span class="mw-page-title-main">Maryland Cumhuriyeti</span>

Maryland Cumhuriyeti, Afrika kıtasının batısında 1834 yılında koloni olarak kurulan, 1854 yılında gerçekleştirilen bağımsızlık referandumu ile bağımsızlığını ilan eden ve 1857'de ise Liberya ile birleşerek varlığına son veren devlet.

<span class="mw-page-title-main">Orta Afrika Cumhuriyeti bayrağı</span> Ulusal bayrak

Orta Afrika Cumhuriyeti bayrağı ülkenin bağımsızlığını kazanmadan önce, 1 Aralık 1958 tarihinde göndere çekilerek kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Afrika Yılı</span> 1960, 18 Afrika ülkesinin bağımsızlık yılı

Afrika Yılı olarak, Afrika kıtasında 1960 yılında 18 sömürge kolonisinin sömürgesi oldukları ülkelerden bağımsızlığını kazanması sonucu ortaya çıkmıştır. Bir yıl içerisinde birçok ülkenin bağımsızlığını kazanması neticesinde 1960 yılı Afrika Yılı olarak nitelendirilmiştir. Bu bağlamda 14 Fransa, 2 Birleşik Krallık, 1 Belçika ve 1 İtalya sömürgesi bağımsız olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Sudanı</span>

Fransız Sudanı, Batı Afrika'da bir Fransız sömürgesiydi. Bölge, iki farklı dönemde oluşturulmuştu; 1890 ile 1902 yılları arası ilk dönemi, 1920 ile 1960 yılları arası da ikinci dönemi teşkil eder. Fransız Sudanı, 22 Eylül 1960 tarihinde Mali Cumhuriyeti adı ile bağımsızlığa kavuştu.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Dahomey</span> Afrika kıtasının batı bölümünde 1958 yılına kadar kurulu olan Fransa koloni bölgesiydi

Fransız Dahomey, Afrika kıtasının batı bölümünde 1958 yılına kadar kurulu olan Fransa koloni bölgesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Ginesi</span> Afrika kıtasının batı bölümünde kurulu olan Fransa koloni bölgesiydi

Fransız Ginesi, Afrika kıtasının batı bölümünde kurulu olan Fransa koloni bölgesiydi. Fransa bölge üzerindeki hakimiyetini 1894 yılında 1958 yılına kadar sürdürmüştür.

Orta Afrika Cumhuriyeti başbakanı, Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını kazandığı 1960 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam 1958 yılında ülkenin özerk bir bölge olarak Fransa koloni bölgesiyken oluşturulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Alman sömürge imparatorluğu</span> Alman İmparatorluğunun yurt dışındaki kolonilerini, bağımlılıklarını ve topraklarını kapsamaktaydı

Alman Sömürge İmparatorluğu, Alman İmparatorluğu'nun yurt dışındaki kolonilerini, bağımlılıklarını ve topraklarını kapsamaktaydı. Alman devletleri tarafından kısa ömürlü sömürgeleştirme girişimleri önceki yüzyıllarda meydana gelmişti, ancak önemli sömürge çabaları ancak 1884'te Afrika Talanı ile başladı. Afrika'nın sömürgeleştirilmemiş kalan bölgelerinin çoğunu üzerinde hak iddia eden Almanya, Britanya ve Fransız imparatorluklarından sonra o dönemin üçüncü en büyük sömürge imparatorluğunu kurdu. Alman Sömürge İmparatorluğu; bugünkü Burundi, Ruanda, Tanzanya, Namibya, Kamerun, Gabon, Kongo, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Nijerya, Togo, Gana, Yeni Gine ve diğer birçok Batı Pasifik/Mikronezya adası dahil birkaç Afrika-Pasifik ülkelerinin bir bölümünü kapsıyordu.
Almanya, 1914'te tüm kolonilerinin İtilaf Devletleri tarafından savaşın ilk haftalarında işgal edildiği Birinci Dünya Savaşı başladığında sömürge imparatorluğunun kontrolünü kaybetti. Ancak, birkaç sömürge askeri birimi uzak bölgelerde bir süre daha direnmeye devam etti: Alman Güneybatı Afrikası 1915'te, Kamerun 1916'da ve Alman Doğu Afrikası 1918'de teslim oldu.
I. Dünya Savaşı'ndan sonra yapılan Versay Antlaşması ile Almanya tüm kolonilerini kaybetmiştir. Alman sömürge imparatorluğu 1919'da varlığını sona erdirdi. Kaybedilen sömürgeleri geri kazanma planları, İkinci Dünya Savaşı boyunca devam etti ve çoğu zaman bunun Üçüncü Reich'ın bir hedefi olduğundan şüphelendi.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Uluslar Topluluğu</span> 4 Ağustos 1995 yılına kadar varlığını sürdürmüştür

Fransız Uluslar Topluluğu, Beşinci Fransa Cumhuriyeti'nin anayasası ile 4 Ekim 1958 yılında kurulan ve eski Fransız Birliği devleti ve uluslarını bir araya getirmeyi hedefleyen topluluk sistemi.

<span class="mw-page-title-main">Nyasaland</span> Afrika kıtasının güney kesiminde Büyük Britanya protektorası olarak 1907 ile 1964 yılları arasında Birleşik Krallık denetimindeki koloni bölgesi

Nyasaland, Afrika kıtasının güney kesiminde Büyük Britanya protektorası olarak 1907 ile 1964 yılları arasında Birleşik Krallık denetimindeki koloni bölgesi.