İçeriğe atla

U Nu

U
U Nu
Birmanya başbakanı
Görev süresi
4 Ocak 1948 - 12 Haziran 1956
Yerine geldiğiMakam oluşturuldu
Yerine gelenBa Swe
Görev süresi
28 Şubat 1957 - 28 Ekim 1958
Yerine geldiğiBa Swe
Yerine gelenNe Win
Görev süresi
4 Nisan 1960 - 2 Mart 1962
Yerine geldiğiNe Win
Yerine gelenNe Win
Kişisel bilgiler
Doğum 25 Mayıs 1907(1907-05-25)
Wakema, Britanya Birmanyası
Ölüm 14 Şubat 1995 (87 yaşında)
Yangon, Myanmar
Partisi Birlik Parti

Nu (Birmanca: ဦးနု) ya da yaygın kullanımı ile U Nu ya da Thakin Nu (d. 25 Mayıs 1907 - ö. 14 Şubat 1995), Birmanyalı siyasetçi. Nu, Asya ülkesi Birmanya'da ilki ülkenin ilk başbakanı olmak üzere 1948-1956, 1957-1958 ve 1960-1962 yılları arasında başbakanlık makamında bulunmuştur.[1]

Ülkenin bağımsızlığını elde etmesi sonucu oluşturulan 1947 Anayasası'na göre Birmanya Birliği'nin ilk başbakanı olarak 4 Ocak 1948 tarihinde makama gelmiş ve bu görevi 12 Haziran 1956 tarihine kadar sürdürmüştür. Söz konusu tarihte makamdan gönüllü olarak istifa etmesinin ardından yerine Ba Swe gelmiştir. Başbakanlık görevini 28 Şubat 1957'de yeniden üstlenen Nu, ikinci dönemini de 28 Ekim 1958 tarihine kadar sürdürmüştür. Bu tarihte Budizm dinini ülkenin resmî dini yapma kararının ardından[2] ortaya çıkan hoşnutsuzluğun ortasında görevi dönemin Genelkurmay başkanı Ne Win'in de baskıları sonucu 'emaneten' Ne Win'e teslim ederek ülkenin askerî cunta yönetimi altına girmesine neden olmuştur. 1960 seçimlerinde ülke genelinde kazandığı seçimlerin ardından üçüncü ve son kez olmak üzere 4 Nisan 1960 tarihinde yeniden başbakanlık makamına çıkmıştır. Nu, makamında henüz ikinci yılını doldurmadan yaşanan askerî darbe ile 2 Mart 1962 tarihinde daha önce görevi emaneten devrettiği Ne Win tarafından görevinden uzaklaştırılmıştır. 1962 darbesinin ardından Nu, Rangoon'un dışındaki bir ordu kampında 'koruyucu gözaltı' adı altında tutulmuştur. Burada dört yıl kaldıktan sonra 27 Ekim 1966 tarihinde serbest bırakılmıştır. Nu, serbest bırakıldıktan sonra Ne Win'den daha önce seçilmiş hükûmetinin devamının sağlanmasını talep etti. Bu talebinin Ne Win tarafından reddedilmesinin ardından sırayla Tayland, Amerika Birleşik Devletleri ve Hindistan'a sürgüne gitti. 1980 yılında suçlamaların çoğundan affedilmesinin ardından Ne Win tarafından yapılan çağrıya uyarak ülkesine geri döndü.

8888 Ayaklanması'nda muhalif figür olarak yer alan Nu, son demokratik seçilmiş başbakan olarak hükûmete gelme talebini iletmiş ve ülkenin ulusal kahramanı olarak kabul edilen ancak bağımsızlık ilanından kısa bir süre önce suikast sonucu öldürülen Aung San'ın kızı olan Aung San Suu Kyi'den destek talep etmiş ancak bu talebi kabul edilmemiştir.[3] Bir dönem yeniden ev hapsine alınan Nu, 14 Şubat 1995 tarihinde hayatını kaybetmiştir.[4]

Kaynakça

  1. ^ "U Nu biyografisi". 20 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2022. 
  2. ^ Sahliyeh, Emile F. (1990). Religious resurgence and politics in the contemporary world. SUNY Press. Sayfa 39-40
  3. ^ Prager-Nyein, Susanne (Feb 2013). "Aung San Suu Kyi: Between Biographical Myth and Hard Realities". Journal of Contemporary Asia. 3 (43): Sayfa 546-554.
  4. ^ "Ülkenin ilk başbakanı Nu, hayatını kaybetti". 26 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Myanmar</span> Güneydoğu Asyada ülke

Myanmar, resmî adıyla Myanmar Birliği Cumhuriyeti, diğer isimleriyle Burma ya da Birmanya, Güneydoğu Asya'da bir ülkedir. Kuzeybatıda Bangladeş ve Hindistan, kuzeydoğuda Çin, doğuda Laos, güneydoğuda Tayland ile komşudur. Güney ve güneybatıda Andaman Denizi ve Bengal Körfezi'ne kıyısı vardır. Myanmar Güneydoğu Asya anakarasındaki en büyük, Asya genelinde ise 10. büyük ülkedir. 2017 verilerine göre nüfusu 54 milyondur. Başkenti Nepido, en büyük şehri Yangon'dur.

<span class="mw-page-title-main">Ang San Su Çi</span>

Ang San Su Çi Myanmarlı şiddetsiz direniş savunucusu aktivist, Ulusal Demokrasi Birliği partisinin lideri, tanınmış düşünce mahkûmu ve 2016'dan 2021'e kadar dışişleri bakanı ve hükûmet başdanışmanı. Aynı zamanda diplomatlık, eğitim bakanlığı, enerji bakanlığı görevlerinde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Grégoire Kayibanda</span> Ruandalı siyasetçi

Grégoire Kayibanda, Ruandalı siyasetçi. Kayibanda, Afrika ülkesi Ruanda'nın seçimle iş başına gelen ilk, genelde de ikinci olmak üzere 1961 ile 1973 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Dawda Jawara</span>

Sir Dawda Kairaba Jawara, Gambiyalı veteriner hekim ve siyasetçi. Jawara, Afrika ülkesi Gambiya'da bu makama çıkan ilk devlet başkanı olarak 1970 ile 1994 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Htin Kyaw</span>

Htin Kyaw, Myanmar'lı siyasetçi ve 2016 yılından bu yana Cumhurbaşkanı olmuş akademisyen. 1962 darbesinden bu yana görev yapmak üzere seçilmiş ilk sivildir. Selefi Thein Sein'den görevi devralarak 30 Mart 2016 tarihinde cumhurbaşkanı olarak göreve başladı. 1968 yılında Rangoon Üniversitesi ve 1975 yılında Londra Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra, eğitim, planlama ve hazine bakanlıklarında çeşitli görevlerde çalıştı.

Lesotho başbakanı, Afrika kıtası ülkesi Lesotho'nun bağımsızlığını kazandığı 1966 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam ülkenin Basutoland ismi ile Birleşik Krallık'a bağlı bir bölge olduğu 1965 yılında oluşturulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Leabua Jonathan</span> Lesotho başbakanı (1965-1986)

Leabua Jonathan, Lesotholu siyasetçidir. Jonathan, Afrika ülkesi Lesotho'nun henüz Basutoland adı ile Birleşik Krallık koloni bölgesi iken ülkenin ikinci başbakanı olarak makama seçilmiş, bu görevi ülkesinin Lesotho ismi ile bağımsızlığını kazanması esnasında da sürdürmüştür. Jonathan 1986 yılında kendisine karşı gerçekleştirilen askerî darbe ile görevden uzaklaştırılmıştır.

Gabon başbakanı, Afrika ülkesi Gabon'da bağımsızlığın kazanıldığı 1960 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Bu makam 1959'da ülke henüz Fransa'ya bağlı özerk bir bölge iken oluşturulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Louis Lansana Beavogui</span> Gineli siyasetçi

Louis Lansana Beavogui, Gineli doktor ve siyasetçi. Beavogui, Afrika ülkesi Gine'de 1972 ile 1984 yılları arasında başbakanlık makamında ve 1984 yılında da kısa bir süre geçici olarak devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Kofi Abrefa Busia, Ganalı öğretim görevlisi ve siyasetçi. Busia, Afrika ülkesi Gana'da bağımsızlığın ardından başbakanlık makamına gelen ilk ve tek kişi olarak 1969 ile 1972 yılları arasında başbakanlık görevini üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">David Dacko</span>

David Dacko, Orta Afrikalı öğretim görevlisi ve siyasetçi. Dacko, Afrika kıtasında yer alan Orta Afrika Cumhuriyeti'nin ilki ülkenin ilk devlet başkanı olarak 1960 ile 1966 yılları arasında, ikincisi ise 1979-1981 yılları arasında olmak üzere iki defa devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kenneth Kaunda</span>

Kenneth David Kaunda, Zambiyalı öğretim görevlisi ve siyasetçi. Kaunda, Afrika kıtasında yer alan Zambiya'nın ilk devlet başkanı olarak 1964 ile 1991 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Win Myint</span> Myanmarlı siyasetçi

Win Myint, Myanmarlı siyasetçidir. Myint, Asya ülkesi Myanmar'da 2018-2021 yılları arasında devlet başkanlığı görevini yürütmüştür.

<span class="mw-page-title-main">2021 Myanmar darbesi</span> Askerî darbe

2021 Myanmar darbesi veya 1 Şubat Myanmar Askerî darbesi, Myanmar ordusunun 1 Şubat 2021 tarihinde iktidardaki lidere ve kabinesine karşı gerçekleştirdiği askerî darbe. Ülkede 10 yıllık demokrasi, bu darbeyle birlikte bozulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Devlet İdare Konseyi başkanı</span> Myanmar cunta lideri

Devlet İdare Konseyi başkanı Myanmar'ın fiili hükûmet başkanıdır. Mevcut başkan, 2021 Myanmar darbesi sonrasında iktidarı ele geçiren Min Aung Hlaing'dir ve aynı zamanda yeni kurulan bakıcı hükûmetin başbakanı olarak da hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Myanmar devlet danışmanı</span> 2016-2021 arası Myanmarın fiili hükûmet başkanı

Myanmar devlet danışmanı, bir başbakana eşdeğer olarak, Myanmar'ın fiili hükümet başkanının unvanıdır. Ofis, ilk ve tek devlet danışmanı olan Ang San Su Çi'nin 2021 Myanmar darbesinde tutuklanmasının ardından şu anda boştur. Ofis, Myanmar Anayasası'nın Su Çi'nin cumhurbaşkanlığını üstlenmesini yasaklaması nedeniyle 2016 yılında kuruldu. Görevli, parlamentoya karşı sorumlu olmakla birlikte resmi bir sıfatla “bakanlıklar, departmanlar, kuruluşlar, dernekler ve bireylerle temasa geçebilir”.

<span class="mw-page-title-main">Alexander Bustamante</span> Jamaikalı siyasetçi

Sir William Alexander Clarke Bustamante, Jamaikalı siyasetçi. Bustamante, Karayipler'de Büyük Antiller'in bir parçası konumunda olan ve coğrafî açıdan Orta Amerika'ya dâhil edilen Jamaika'nın henüz koloni konumundayken başbakanlık görevlerini üstlenen şef başkan olarak makamda bulunmuştur. Makamda bulunduğu süreçte ülkesinin bağımsızlığını elde etmesi ile ülkesinin ilk başbakanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Eric Williams</span> Trinidad ve Tobagolu tarihçi ve siyasetçi

Eric Eustace Williams, Trinidad ve Tobagolu tarihçi ve siyasetçi. Williams, Karayipler'de Küçük Antiller'in bir parçası konumunda olan ve coğrafi açıdan Orta Amerika'ya dahil edilen Trinidad ve Tobago'da 1956 ile 1981 yılları arasında kesintisiz başbakanlık makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Errol Barrow</span>

Errol Walton Barrow, Barbadoslu siyasetçi. Barrow, Karayipler'de Küçük Antiller'in bir parçası konumunda olan ve coğrafi açıdan Orta Amerika'ya dahil edilen Barbados'ta henüz bağımsızlığın kazanılmadığı 1961 yılında üstlendiği başbakanlık görevini, ada ülkesinin 1966 yılında bağımsızlığının ardından da devam ettirerek bağımsız Barbados'un ilk başbakanı olarak 1976 yılına kadar görevini sürdürmüştür. Barrow ayrıca 1986-1987 yılları arasında da kısa bir dönem başbakanlık görevini yeniden üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aung San</span>

Bogyoke Aung San;, Birmanya Bağımsızlık ordusu (BIA) Komutanı ve Anti-faşist Halk Özgürlük Birliği (AFPFL) başkanıdır. Birmanya Ulusal kahramanı kabul edilir. Bogyoke, yani yüce askeri lider olarak tanımlanmaktadır.