USB - Turkipedia

Universal Serial Bus
Soldan-sağa: Erkek Micro USB (8-pin) (B), Erkek Mini USB (5-pin) (B), Erkek (B), Dişi (A), Erkek (A)
Türü	Veri yolu
Üretim Tarihçesi
Tasarımcı	Intel
Tasarım Tarihi	1996
Üretici	Intel, Compaq, Microsoft, NEC, Digital Equipment Corporation, IBM, Nortel
Üretim Tarihi	Ocak 1996
Özellikler
Uzunluk	En fazla 5 metre
Genişlik	2
Çalışırken Takabilme/Sökebilme	Evet
Harici Bağlantı	Evet
	Maksimum Voltaj	5.00+0.25 −0.60 V 5.00+0.25 −0.55 V (USB 3.0) 20.00 V (PD)
	Maksimum Akım	0.5 A (USB 2.0) 0.9 A (USB 3.0) 5 A (BC 1.2) 3 A (type-C) Up to 5 A (PD)
Veri Sinyali	Paket verileri
	Genişlik	12Mbit/s-10Gbit/s
	Bant Genişliği	1.5MB/s-1250MB/s(USB3.1)
	Maksimum Veri Aygıtı	127
	Bağlantı Türü	Seri
Pin Sayısı	4
Pin Görünümü
USB-B(sağ) ve USB-A(sol) görünümü
Pin 1		VCC (+5V)
Pin 2		Data- (PS-2 Bağantısında +CLK yada Clock Pini)
Pin 3		Data+
Pin 4		Ground

USB, İngilizce "Universal Serial Bus" kelimesinin kısaltmasıdır. USB'nin Türkçesi "Evrensel Seri Veriyolu"dur. USB dış donanımların bilgisayar ile bağlantı kurabilmesini sağlayan seri yapılı bir bağlantı biçimidir. Son sürümü 3.1'dir. 1,22 GByte/sn'lik aktarım hızı vardır. Dört nesil USB özelliği vardır: USB 1.x, USB 2.0, USB 3.0 ve USB4. Ayrıca USB-C ve USB On-The-Go türleri de var.

Standart bir USB 2.0 veriyolu 5.00 volt, 500 mA çıkış verirken USB 3.0 veriyolu 900 mA çıkış değerine sahiptir. USB 3.1 ise 9.00 volt çıkış verebilmektedir. Tak Çalıştır (plug and play, PnP) özelliğinden dolayı birçok cihazın bağlantısında kullanılmaktadır.

Evrensel seri veriyolu (USB), çevre birimlerinin bilgisayara takıldıkları anda tanınıp otomatik çalışmalarını sağlamaktadır. Yani PnP'dir. Bu yolla 127 tür cihazı çalıştırma imkânı vardır. Ek aparatlarla tek bağlantı noktasına birden fazla cihaz bağlanabilir.

USB basit bir dört telli bağlantıdır. Veri kodlamasına NRZI (Non-return to Zero Inverted) denir. Modern anakartlarda en az 4 USB portu bulunmaktadır.

USB hızları

USB 1.0 ve 1.1: Hız 12 Mbit/sn (1,5 MByte/sn) (fullspeed)
USB 2.0: Hız 480 Mbit/sn (60 MByte/sn) (highspeed)
USB 3.0: Hız 4,80 Gbit/sn (600 MByte/sn) (superspeed)^[1]
USB 3.1: Hız 10 Gbit/sn (1,22 GByte/sn) (superspeed 10 Gbps)

USB 2.0, 480 Mbps bant genişliği sunabilen USB sürümüdür. USB 1.1'de sunulabilen bant genişliği 12 Mbps ile sınırlıdır. USB 2.0, USB 1.1'in 40 katı kadar bant genişliği ile yüksek hız sağlar. Her iki sürümde de kablo yapısı ve bağlantı uçları aynıdır. USB 2.0, USB 1.1 ile uyumludur. Yüksek bağlantı hızı gerektiren harici CD/DVD yazıcı gibi cihazlar USB 2.0 standardını kullanırlar.

USB 3.0 yapılan testler sonucunda en fazla 1320 Mbit/sn ile sınırlı kaldı ve beklenilen yükseklikte bir hıza ulaşılamadı. 2001 yılında benzer bir durum USB 2.0 için yaşandı. En yüksek hız olarak 250 Mbit hıza ulaşıldı ancak çalışmalar ilerledikçe USB 2.0 480 Mbit/sn hıza ulaştı ve kullanılmaya başlandı.

Günümüzdeki en son teknoloji USB 3.1'dir. USB 3.0 beklendiği gibi 5 Gbit hıza çıkmıştır. Günümüzde yeni üretilen anakartların neredeyse hepsinde USB 3.0 desteği vardır. Intel ve AMD'nin yeni yonga setlerinin yaygınlaşmasıyla, USB 3.0 gittikçe yüksek hız gerektiren harici sabit diskler ve flash belleklerde kullanılmaya başlanmıştır. Harici sabit disklerin çoğunluğu USB 3.0 desteğine sahip olmasına rağmen flash belleklerde henüz USB 3.0 desteği yaygın değildir ve pahalıdır.

USB 3.1, 31 Temmuz 2013'te duyuruldu.

Micro USB'ler
Mini USB'ler
USB 3.0 Type-B
Type-C

Uyku ve Şarj

USB port bilgisayar kapalıyken bile elektronik cihazları şarj etmek için kullanılabilir. Normalde bir bilgisayar kapalı iken USB portları güç kaybeder. Uyku durumunda USB portlarında bilgisayar kapalıyken bile güç kalır. Masaüstü makinelerinde uyku ve şarj durumunun çalışması için güç kaynağına bağlı kalması gerekir.^[2]

Kaynakça

^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2012.
^ "Usb-core.co.uk". Usb-core.co.uk. 3 Nisan 2008. 14 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2010.

Ayrıca bakınız

Bilgisayar bileşenleri
Giriş aygıtları	Ekran kartı GPU İşaretleme aygıtı Dokunmatik ekran Dokunmatik yüzey Fare Optik Grafik tablet Işıklı kalem İztopu Oyun kumandası Pointing stick Klavye Mikrofon Ses kartı Ses çipi Tarayıcı Webcam Bilgisayar kontrollü kamera Yenilenebilir Braille ekranı
Çıkış aygıtları	Monitör Ekran Ekran kartı Hoparlör Ses kartı Yazıcı Çizici Yenilenebilir Braille ekranı
Çıkarılabilir birimler	Disk paketi Disket Flaş bellek Optik disk Bellek kartı Blu-ray CD DVD USB bellek aygıtı
Kasa	Ağ arabirim denetleyicisi Anakart Bellek BIOS RAM Faks modemi Genişletme kartı Güç kaynağı SMPS Merkezî işlem birimi Mikroişlemci MOSFET Güç MOSFET'i VRM Veri depolama HDD SSD SSHD
Bağlantı noktaları	DisplayPort/HDMI/DVI/VGA eSATA Ethernet FireWire (IEEE 1394) Paralel bağlantı noktası PS/2 bağlantı noktası Seri bağlantı noktası Ses jakı Thunderbolt USB

İlgili Araştırma Makaleleri

Anakart, modern bir bilgisayar gibi karmaşık bir elektronik sistemin birincil ve en merkezî baskılı devre kartıdır. Apple bilgisayarlardaki muadiline logic board denir ve bazen mobo olarak kısaltılır. Fiziksel yapı olarak anakartlar özel alaşımlı bir blok üzerine yerleştirilmiş ve üzerinde RAM yuvaları genişleme kartı slotları devreler ve yongalar bulunan kare şeklinde bir plakadır. Bu plaka çalışma sistemini organize eder. Bu organizasyon anakart üzerindeki yonga setleri sayesinde olur.

Ethernet, Yerel ağlar için kullanılan Veri Çerçevesi tabanlı bilgisayar ağı teknolojileri ailesi. Kelimenin kökeni etherden gelmektedir. OSI ağ modelinin Fiziksel katmanı için Veri bağlantısı katmanı/ Ortam erişim kontrolü üzerinden ağ erişimi yoluyla bir dizi kablolama ve sinyalleşme standardı ve ortak bir adresleme formatı tanımlar.

PCI Çevresel Bileşen Ara Bağlantısı, Intel tarafından geliştirilen yerel veriyolu standardıdır.

Intel 80286 veya i286, 8086/8088'dan sonraki intel işlemcisidir.

Bilgisayar donanımı, kasa, merkezi işlem birimi (CPU), monitör, fare, klavye, bilgisayar veri depolama, grafik kartı, ses kartı, hoparlörler ve anakart gibi bir bilgisayarı oluşturan fiziksel parçaların genel adıdır.

FireWire, Apple tarafından geliştirilen, bilgisayara çevre ürünleri bağlanmasında kullanılan yüksek hızlı arayüz bağlantısıdır. IEEE 1394 standardına dayalıdır. 400 ve 800 Mbps hızında veri transferini destekler.

SATA yani Seri ATA, bilgisayar donanımı içerisinde bir veri taşıma teknolojisidir. Özellikle sabit diskten ya da sabit diske veri aktarımı işlevini yerine getirir. ATA teknolojisinin üstüne üretilmiştir. İsim karışıklığı olmaması için eski ATA ismi PATA olarak değiştirilmiştir. Hem SATA hem de PATA sürücüsü IDE sürücüsüdür.

PCI Express, resmen PCIe olarak kısaltılmıştır ve kesinlikle PCI-X ile karıştırılmamalıdır. PCI-X, mevcut PCI programlama kavramlarını kullanan bir PCI bağlantı standardıdır fakat bu bağlantıyı full duplex, multi – lane, noktadan noktaya seri fiziksel katman iletişim protokollerini kullanarak çok daha farklı ve süratli bir biçimde gerçekleştirir. PCI Express daha önceleri 3. Jenerasyon I/O için Arapaho veya 3GIO olarak bilinirdi.

<span class="mw-page-title-main">BIOS</span> EPROM adı verilen bir yonga üzerinde ROM Bellek biçiminde yer alan yazılım

BIOS,. EPROM adı verilen bir yonga üzerinde ROM Bellek biçiminde yer alan bir tür yazılımdır. Bilgisayar açıldığı anda işlemciye tüm diğer donanımları sırasıyla tanıtır. Donanımların temel iletişim protokollerini belirler. İşletim sisteminin başlangıç öğelerinin herhangi bir sürücüden yüklenmesini sağlar. İşletim sistemi çalışırken donanım ve işletim sistemi arasındaki ilişkileri düzenler.

SCSI, Sabit Disk, CD sürücü, tarayıcı, yazıcı gibi aygıtları paralel arabirim standartlarından daha uyumlu ve gelişmiş bir şekilde kontrol eden standarttır.

Uluslararası Telekomünikasyon Birliği-2000 (IMT-2000) ya da daha bilinen adıyla 3G, 3N ya da 3. Nesil, Uluslararası Telekomünikasyon Birliği tarafından tanımlanan; GSM EDGE, UMTS, CDMA2000, DECT ve WiMAX teknolojilerini kapsayan bir standartlar ailesidir. Daha sonra 3.5G (HSPA), 3.75G (HSPA+), 3.9G/3.95G (LTE) türleri geliştirildi. Verilen hizmetler arasında mobil kullanıcılar için geniş-alanda kablosuz telefon görüşmeleri, görüntülü aramalar ve kablosuz veri aktarımı vardır. 2G ve 2.5G hizmetleriyle karşılaştırıldığında, 3G eşzamanlı konuşma ve veri hizmetleriyle daha yüksek veri hızlarını desteklemektedir. Bu sayede 3G ağları, ağ operatörlerinin daha geniş ve gelişmiş hizmetleri, geliştirilmiş spektral verimlilik sayesinde ulaşılan daha büyük ağ kapasitesiyle sunmalarını sağlar.

Metro Ethernet, Ethernet standardını temel alan bir Şehir Ağı'dır. Aboneleri daha büyük servislere ya da Internet'e bağlamak için kullanılır. Şirketler metro Ethernet'i, kendi ofislerini birbirine bağlamak için de kullanabilirler.

USB flaş sürücüsü, USB hafıza ünitesi, flash disk, USB çubuk ya da USB bellek USB 1.1, 2.0, 3.0 iken şimdi artık 3.1 ile üretilmeye başlanmıştır. Arayüzü ile entegre edilmiş, kapasiteleri 1 TB'a kadar ulaşabilen, küçük, hafif, çalışma esnasında sökülüp takılabilir NAND-tipinde veri depolama aygıtlarıdır. Neredeyse USB veriyolunu destekleyen tüm sistemler tarafından kullanılabilir. USB flaş bellekler aynı zamanda flaş sürücü, flaş disk adları ile de bilinmektedir. Flaş sürücüler sadece bilgisayarın USB girişine takılı olduğu sürece çalışır durumdadırlar ve harici güç kaynağı veya pil gücüne ihtiyaç duymazlar ve her türlü bilgi saklanabilir. Optik sürücülerden daha hızlı ve kullanımı daha kolaydır.

GDDR ya da, özellikle bilgisayarda bulunan ekran kartlarında kullanılmak üzere tasarlanmış rastgele erişimli hafıza çeşididir. Çift kanallı veri aktarımı gibi bazı teknolojileri paylaşmalarına rağmen DDR SDRAM modüllerinden farklıdır.

USB-C ayrıca USB Type-C olarak da bilinen 24 pinli, tamamen geri çevrilebilir bir fiş USB konnektördür. Bu sistem veri ve enerjinin taşınmasına izin verir. Son versiyonlar 2010 yılında sunulan USB 3.0 versiyonu, 29 Ağustos 2019 tarihinde, USB Implementers Forum tarafından sunulan USB4 versiyonudur.

High Bandwidth Memory veya HBM,, Samsung, AMD ve SK Hynix'in 3B yığınlı SDRAM'ı için yüksek performanslı bir RAM arayüzüdür. Yüksek performanslı grafik hızlandırıcıları ve ağ aygıtlarıyla birlikte kullanılmak üzere tasarlanmıştır. İlk HBM bellek yongası, 2013 yılında SK Hynix tarafından üretildi ve HBM'yi kullanan ilk cihazlar 2015 yılında AMD Fiji GPU'lardı.

Samsung Galaxy Mini (GT-S5570[B/L/i]); Samsung Electronics tarafından üretilmiş, TouchWiz arayüzü ve Android işletim sistemini kullanan bir akıllı telefondur. Cihaz, Samsung tarafından 2011'in başlarında duyurulmuş ve piyasaya sürülmüştür. Cihaz, satıldığı bazı bölgelerde Samsung Galaxy Next/Pop/NG olarak bilinmektedir. Cihazın; steel grey, white (beyaz), lime ve orange olmak üzere 4 rengi mevcuttur. Cihaz, Amerika'da Samsung Dart adıyla T-Mobile için özel olarak satılmaktaydı. Cihazın önündeki sanal düğmeler, Galaxy serisindeki diğer modellerle aynı olan kapasitif düğmelerle değiştirilmiştir. Cihaz, Samsung Galaxy 5'in yerini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">USB 3.0</span>

USB 3.0 bilgisayarların ve elektronik cihazların arabirimi için Evrensel Seri Veri Yolu (USB) standardının üçüncü ana sürümüdür. Diğer iyileştirmelerin yanı sıra USB 3.0, SuperSpeed USB (SS) olarak adlandırılan yeni aktarım hızını ekler. 5 Gbit/s'ye kadar veri aktarabilir. 2000 yılında sunulan USB 2.0 standardından yaklaşık 10 kat daha hızlıdır.

USB4 bilgisayarların ve elektronik cihazların arabirimi için Evrensel Seri Veri Yolu (USB) standardının dördüncü ana sürümüdür. USB 3.0-in yerine geldi. USB Implementers Forum tarafından 29 Ağustos 2019'da 1.0 sürümünde yayınlandı.

Hibrit Bellek Küpü (HMC), yüksek performanslı rastgele erişimli bellek (RAM) arayüzünün, silikon (TSV) yığıtıyla oluşturulmuş ve Yüksek Bant Genişlikli (HBM) bellek arayüzüdür.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.