İçeriğe atla

URL

URL
Uniform Resource Locator
KısaltmaURL
DurumPublished
İlk yayınlanma1994 (30 yıl önce) (1994)
Son sürümLiving Standard
2023
OrganizasyonIETF
KomisyonWHATWG (Web Hypertext Application Technology Working Group)
SeriRequest for Comments (RFC)
Editör(ler)Anne van Kesteren
Yazar(lar)Tim Berners-Lee
Temel standartlar
  • RFC 3986. – Uniform Resource Identifier (URI): Generic Syntax.
  • RFC 4248. – The telnet URI Scheme.
  • RFC 4266. – The gopher URI Scheme.
  • RFC 6068. – The ‘mailto’ URI Scheme.
  • RFC 6196. – Moving mailserver: URI Scheme to Historic.
  • RFC 6270. – The ‘tn3270’ URI Scheme.
İlgili standartlarURI, URN
Etki AlanıWorld Wide Web
LisansCC BY 4.0
Websitesiurl.spec.whatwg.org

URL (Uniform Resource Locator, Birörnek Kaynak Konumlayıcı, Tekdüzen Kaynak Bulucu),[1] İnternet'te bir kaynağa (belge veya resim gibi) rastgelen, standart bir formata uygun bir karakter tertibidir.

Örneğin bu sayfanın Vikipedi'deki URL'si aşağıdaki gibidir:

http://tr.wikipedia.org/wiki/URL.

Her URL web kaynağına bilgisayar ağı üzerinde konumu belirleyen referanstır ve kurtarması için mekanizmadır.

URL, tekdüzen kaynak tanımlayıcı (URI)'den spesifik tiptir, Bazı insanlar bu iki terim karıştırır.

URL'ler yaygın olarak web sayfalarına (HTTP) işaret edilmek için oluyor fakat URL'ler dosya aktarım (FTP), E-mail (mailto), veri tabanı erişimleri (JDBC), gibi ve başka çok sayıda uygulamalar için kullanılır.

HTTP URL'leri, daha yaygın tabirle Web adresleri, genellikle İnternet tarayıcılarının adres kutusunda gösterilir.

Söz Dizimi

makale: Uniform Resource Identifier § Syntax

HTTP deki URL'ler, jenerik URI 'nın söz dizimine uyar. jenerik URI 'nın söz dizimi 5 bileşenden oluşur soldan sağa azalan önem sırasına göre hiyerarşik olarak düzenlenmiştir: 

URI = şema":" ["//" authority] yol ["?" kuyruk] ["#" parça]

Bir bileşen, bağlantılı sınırlayıcına sahipse ve sınırlayıcı URI 'de gözükmüyorsa, tanımsız oluyor; şema ve yol bileşenleri her zaman belirlenir.[2] Bir bileşen, herhangi karakter içermiyorsa boş bileşen oluyor; şema bileşeni hep dolu oluyor.[2]

Authority [server DNS host name or IP address, server DNS Host adı veya ip adresi] bileşeni alt bileşenlerden oluşur: 

authority = [kullanıcı Bilgileri "@"] host [":" port]

URl içerir:

  • Bir boş olmayan şema bileşeni ardından kolon (:), karakter dizinden oluşur bir harf ile başlar ardından onu karakter grubu ile devam ediyor bu grup harf ya da rakam ya da toplama işareti (+) ya da nokta(.) ya da çıkarma işareti olabilir .şemalar, büyük-küçük harfe duyarsız olduğuna rağmen, standart biçim küçük harfli olmalıdır ve şemalar, belirten belgelerin küçük harflerle yapması gerekir. http, https, ftp, mailto, file, data ve irc içeren yaygın şemaların örnekleri. URI şemaları, (IANA ) 'de kayıtlı olmalıdır. kayıtlı olmayan şemalar pratikte kullanılmasına rağmen.

Tarihi

URL 1994 yılında Tim Berners-Lee tarafından oluşturulmuştur. URL formatı, UNIX dosya yol referansları esasına dayanır. Slash (/) işareti klasör veya indeksleri, dosya veya kaynakları ayırmakta kullanılır. Dosya formatları nokta son ekleri kullanılarak sınıflandırılabilirler. file.html veya file.txt istekleri doğrudan yerine getirilirken, file.php, işlenen sonuç son kullanıcıya servis edilmeden önce bir PHP ön işlemcisine yollanmasına ihtiyaç duyar.

Kaynakça

  1. ^ "URL Nedir? Hangi Amaçla Kullanılır?". isimtescil.net. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020. []
  2. ^ a b "RFC ft-fielding-uri-rfc2396bis: Uniform Resource Identifier (URI): Generic Syntax". IETF Datatracker (İngilizce). 25 Ocak 2005. 8 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">HTTP</span> iletişim protokolü

HTTP bir kaynaktan dağıtılan ve ortak kullanıma açık olan hiperortam bilgi sistemleri için uygulama seviyesinde bir iletişim protokolüdür. HTTP, World Wide Web için veri iletişiminin temelidir; burada köprü metni belgeleri, örneğin bir fare tıklamasıyla veya bir web tarayıcısında ekrana dokunarak kullanıcının kolayca erişebileceği diğer kaynaklara köprüler içerir.

SMTP, bir e-posta göndermek için sunucu ile istemci arasındaki iletişim şeklini belirleyen protokoldür. Farklı işletim sistemleri için geliştirilmiş e-posta protokolleri bulunmaktadır. Bu e-posta protokollerinin SMTP'ye geçit yolu (gateway) vardır. SMTP, Aktarım Temsilcisi ve Kullanıcı Temsilcisi yazılımları arasındaki iletişimi sağlar. TCP'nin üst katmanında çalışır.

<span class="mw-page-title-main">DNS</span>

DNS, internet uzayını bölümlemeye, bölümleri adlandırmaya ve bölümler arası iletişimi organize etmeye yarayan, bilgisayar, servis, internet veya özel bir ağa bağlı herhangi bir kaynak için hiyerarşik dağıtılmış bir adlandırma sistemidir.

Telnet, Internet ağı üzerindeki çok kullanıcılı bir makineye uzaktaki başka bir makineden bağlanmak için geliştirilen bir TCP/IP protokolü ve bu işi yapan programlara verilen genel isimdir. Telnet iki bileşenden oluşur: (1) iki tarafın nasıl iletişim kuracağını belirleyen protokolün kendisi ve (2) hizmeti sağlayan yazılım uygulaması.Kullanıcı verileri, İletim Kontrol Protokolü (TCP) üzerinden 8 bitlik bayt yönlendirmeli bir veri bağlantısında Telnet kontrol bilgisi ile bant içi serpiştirilir. Telnet, 1969'da RFC 15 ile başlayarak geliştirildi, RFC 855'te genişletildi ve ilk İnternet standartlarından biri olan İnternet Mühendisliği Görev Gücü (IETF) İnternet Standardı STD 8 olarak standartlaştırıldı. encryption sağlayan bazı Telnet eklentileri geliştirilmiştir. Bağlanılan makineye girebilmek (login) için orada bir kullanıcı isminizin (İng:username) ve bağlantının gerçekleşebilmesi için bir telnet erişim programınızın olması gereklidir. Fakat bazı kütüphane ve herkese açık telnet bazlı web servisleri, bağlantı sırasında kullanıcı ismi (numarası) istemeyebilirler; ya da, kullanıcı isim ve parola olarak ne yazmanız gerektiği bağlandığınızda otomatik olarak karşınıza çıkar. Telnet, BBS sistemlere İnternet üzerinden erişimde günümüzde yaygın olarak kullanılmaktadır. Telnet erişim programları, günümüzdeki işletim sistemlerinin çoğunda işletim sistemi ile birlikte gelmektedir. Çok kullanıcılı işletim sistemleri genellikle kullanıcılara metin tabanlı bir arayüz sunar ve bu sistemlerde tüm işlemler klavye vasıtası ile komut isteminden gerçekleştirilir.

<span class="mw-page-title-main">İnternet iletişim kuralları dizisi</span>

İnternet protokol takımı, bilgisayarlar ve ağ cihazları arasında iletişimi sağlamak amacıyla standart olarak kabul edilmiş kurallar dizisidir. Bu kurallar dizisi temel olarak verinin ağ üzerinden ne şekilde paketleneceğini ve iletilen veride hata olup olmadığının nasıl denetleneceğini belirlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">DHCP</span>

DHCP, ağda bulunan her bir bilgisayarın IP adresi, alt ağ maskesi, varsayılan ağ geçidi ve DNS sunucuları gibi ağ bağlantısı ayarlarının otomatik olarak atamasını sağlar. Bu sayede ağ yöneticileri, ağdaki her bir bilgisayarın IP adresi ve diğer ağ bağlantısı ayarlarını elle girerek zaman kaybetmek yerine, DHCP sunucusu üzerinden bu bilgileri otomatik olarak atayarak daha verimli ve güvenilir bir ağ yönetimi yapabilirler. Bu sayede sistem yönetim işlemi de kolaylaşmış olur. Ayrıca UDP, TCP'ye dayalı herhangi bir iletişim protokolünün ve DNS, NTP gibi ağ hizmetlerinin kullanımına olanak sağlar.

Trivial File Transfer Protocol (TFTP) 1980 yılında tanımlanmış, FTP' nin temel fonksiyonel şekli olarak ifade edilen basit bir dosya transfer protokolüdür.

<span class="mw-page-title-main">PiSi Paket Yöneticisi</span>

PiSi, 2011.2 sürümüne kadar Pardus'un güncel olarak da Pisi Linux ve Solus'un paket yöneticisidir. Bağımlılıkları takip ederek paket inşa etme, kurma, kaldırma, yükseltme ve benzeri işlevleri yerine getirir. Kullanıcı dostu bir grafiksel arayüz ve kapsamlı bir komut satırı arayüzü içerir. Geliştiriciler için tanıdık ve basit bir geliştirme ortamı sunar.

İngilizce: Lightweight Directory Access Protocol veya kısaca LDAP TCP/IP üzerinde çalışan indeks servislerini sorgulama ve değiştirme amacıyla kullanılan uygulama katmanı protokolü.

Kaynak Tanımlama Çerçevesi, metadata model olarak tasarlanmış bir World Wide Web Consortium (W3C) spesifikasyonu olmasına rağmen, çeşitli sözdizim biçemlerinde bilgi modellemek için kullanılan genel bir metoda dönüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">World Wide Web</span> internet kullanarak ulaşılan, birbirine bağlı belgelerden oluşan küresel sistem

World Wide Web, Dünya Çapında Ağ (kısaca WWW veya Web), İnternet üzerinde yayınlanan birbirleriyle bağlantılı hiper-metin dokümanlarından oluşan bir bilgi sistemidir. Bu dokümanların her birine Web sayfası adı verilir ve Web sayfalarına İnternet kullanıcısının bilgisayarında çalışan Web tarayıcısı adı verilen bilgisayar programları aracılığıyla erişilir. Web sayfalarında metin, imaj, video ve diğer multimedya ögeleri bulunabilir ve diğer bağlantı ya da link adı verilen hiper-bağlantılar ile başka Web sayfalarına geçiş yapılabilir.

DNS spoofing diğer adıyla DNS önbellek zehirlenmesi, Alan Adı Sistemi verisini bozarak, DNS çözümleme önbelleğine bozuk verinin yerleştirildiği bir bilgisayar güvenliği saldırısıdır. Ad sunucusunun yanlış sonuç dönmesini sağlar, örneğin IP adresi. Böylece saldırgan, trafiği kendi bilgisayarına yönlendirebilir.

TCP/IP, yapı olarak iki katmanlı bir haberleşme protokolüdür. Üst Katman TCP verinin iletimden önce paketlere ayrılmasını ve karşı tarafta bu paketlerin yeniden düzgün bir şekilde birleştirilmesini sağlar. Alt Katman IP ise, iletilen paketlerin istenilen ağ adresine yönlendirilmesini kontrol eder.

<span class="mw-page-title-main">SQL enjeksiyonu</span>

SQL enjeksiyonu, veri tabanına dayalı uygulamalara saldırmak için kullanılan bir atak tekniğidir; burada saldırgan SQL dili özelliklerinden faydalanarak standart uygulama ekranındaki ilgili alana yeni SQL ifadelerini ekler.. SQL enjeksiyonu, uygulamaların yazılımları içindeki bir güvenlik açığından faydalanır, örneğin, uygulamanın kullanıcı giriş bilgileri beklediği kısma SQL ifadeleri gömülür, eğer gelen verinin içeriği uygulama içerisinde filtrelenmiyorsa veya hatalı şekilde filtreleniyorsa, uygulamanın, içine gömülmüş olan kodla beraber hiçbir hata vermeden çalıştığı görülür. SQL enjeksiyonu, çoğunlukla web siteleri için kullanılan bir saldırı türü olarak bilinse de SQL veri tabanına dayalı tüm uygulamalarda gerçeklenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Wget</span>

GNU Wget, internet ağı üzerinden dosyalar indirmeye yarayan, komut satırı üzerinden kullanılan bir indirme yöneticisi. GNU Tasarısının parçasıdır.

cURL, çeşitli protokoller kullanarak, veri aktarımı sağlamak için kütüphane ve komut satırı aracı sunan bir bilgisayar yazılımı projesidir. cURL projesi, libcurl ve cURL olarak ikiye ayrılır. İlk olarak 1997 yılında yayınlanmıştır. İsminde bulunan "c" İngilizcedeki client (istemci) kelimesinden gelmektedir.

Windows Arama Windows XP ve Windows Server 2003'te daha önce Windows Masaüstü Araması (WDS) olarak bilinirdi, Microsoft tarafından oluşturulan dizine eklenmiş bir masaüstü arama platformudur. İlk kez 2006-da Windows Vista-da bulundu.

<span class="mw-page-title-main">WebSocket</span> bilgisayar iletişim protokolü

WebSocket, tek bir TCP bağlantısı üzerinden tam çift yönlü iletişim kanalı sağlayan bir bilgisayar iletişim protokolüdür. WebSocket protokolü IETF tarafından 2011 yılında RFC 6455 ile standart hale getirilmiş ve WebIDL içerisindeki WebSocket API W3C tarafından standart hale getirilmektedir.

Aynı kök politikası web uygulamaları güvenlik modelinde önemli bir unsurdur. Bu politikaya göre, bir web tarayıcısı, bir web sayfasında yer alan betiklerin ikinci bir web sayfası üzerindeki veriye erişimine sadece bu iki sayfa aynı köke sahipse izin vermektedir. Bir kök, URI şeması, hostname ve port numarasının bir kombinasyonu olarak tanımlanmaktadır. Bu politika, bir sayfada bulunan kötücül betiğin başka bir sayfada bulunan hassas verilere erişimini, o sayfanın Belge Nesnesi Modeli aracılığıyla engellemektedir.

Kriptografide, X.509 açık anahtar sertifikalarının formatını tanımlayan bir standarttır. X.509 sertifikaları, internette gezinmek için güvenli protokol olan HTTPS'nin temeli olan TLS/SSL dahil olmak üzere birçok internet protokolünde kullanılmaktadır. Elektronik imzalar gibi çevrimdışı uygulamalarda da kullanılırlar. Bir X.509 sertifikası bir açık anahtar ve bir kimlik içerir ve bir sertifika yetkilisi tarafından imzalanır veya kendinden imzalı olarak imzalanır. Sertifika güvenilir bir sertifika yetkilisi tarafından imzalandığında veya başka yollarla doğrulandığında, bu sertifikayı tutan biri, başka bir tarafla güvenli iletişim kurmak için sertifikanın içerdiği açık anahtara güvenebilir veya ilgili özel anahtar ile dijital olarak imzalanmış belgeleri doğrulayabilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.