Linux ; Linux çekirdeğine dayalı, açık kaynak kodlu, Unix benzeri bir işletim sistemi ailesidir. GNU Genel Kamu Lisansı versiyon 2 ile sunulan ve Linux Vakfı çatısı altında geliştirilen bir özgür yazılım projesidir. Linux ismi ilk geliştiricisi olan Linus Torvalds tarafından 1991 yılında verilmiştir. Günümüzde süper bilgisayarlarda, akıllı cihazların ve internet altyapısında kullanılan cihazların işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlardan en popüler olanı Google tarafından geliştirilen Android işletim sistemidir.
İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.
Debian, 1993 yılında başlatılmış, Dünya'nın çeşitli bölgelerindeki gönüllüler tarafından hazırlanan; GNU/Hurd, GNU/Linux gibi farklı çekirdek seçeneklerine dayalı tamamen özgür bir Linux dağıtımıdır. En yaygın GNU/Linux dağıtımlarından biri konumundaki Debian, aynı zamanda Elive, Knoppix, Linux Mint, Mepis, Pardus, Parsix, Ubuntu, Peppermint OS ve Xandros gibi birçok GNU/Linux dağıtımına da kaynak teşkil etmekte ve Google başta olmak üzere iyi tanınan birçok Web sitesinde de tercih edilmektedir. Debian, farklı işletim sistemi çekirdekleriyle birlikte AMD64, ARM, DEC Alpha, i386, IA-64, PowerPC, SPARC, MIPS, HPPA, S390 gibi çok sayıda donanım platformunda da çalışabilmektedir. Desteklediği donanım ve çekirdek zenginliğinin yanı sıra Debian'ı diğer dağıtımlara nispetle özgün kılan en önemli husus, dağıtım kapsamındaki yazılımların bütünüyle özgür lisans şartlarına sahip olması, yazılım özgürlüğünü denetlemek ve sürekli kılmaya yönelik bir Debian Sosyal Sözleşmesi'nin bulunmasıdır.
Linux dağıtımı ; Linux çekirdeği, GNU araçları ve bir masaüstü ortamının bir araya gelmesiyle, bu birlikteliği sürdürülebilir şekilde yönetecek bir yapılandırma araçları seti, yazılım güncelleme araçları vb. ile oluşturularak tam teşekküllü bir işletim sistemi haline gelen uygulamalar bütününü ifade eder.
Knoppix, Debian işletim sistemi üzerinde kurulmuş bir Linux dağıtımıdır. En önemli özelliği ise sabit diske kurulum gerektirmeden, canlı sistem olarak çalışabilmesidir. İşletim sisteminin tüm paket ve dosyaları CD/DVD üzerinden okunarak bilgisayarın geçici belleğine (RAM'de) yazılır. Dolayısıyla CD/DVD'de sıkıştırılmış halde bulunan işletim sistemi her açılışta tekrar çözülerek başlatılır.
PCLinuxOS veya kısaca PCLOS, kişisel bilgisayarlar için kolay kullanılması amaçlanan ücretsiz bir Linux dağıtımıdır. CD'de ya da USB bellekte çalıştırılabilir veya sabit diske kurulumu yapılabilir. Ayrıca birçok Linux dağıtımında olduğu gibi 6 veya 12 ayda bir çıkarılan güncel sürümü kurmadan da mevcut sürümde güncelleme yapılabilmektedir.
K3b, Linux sistemler için tasarlanmış, KDE projesi kapsamında gelişitirilen özgür ve ücretsiz bir CD/DVD/Blu-ray yazma uygulaması. K3b kullanılarak; Veri CD'leri oluşturma, Ses CD'si hazırlama, kalıp dosyası yazdırma gibi temel yazdırma işlemlerinin yanı sıra Video CD/DVD'lerini ya da Ses CD'lerini bilgisayara kopyalama gibi daha pek çok işlem gerçekleştirilebilir.
Slax, Linux işletim sistemi barındıran küçük bir çalışan işletim sistemidir. Herhangi bir kuruluma ihtiyaç duymadan CD veya USB bellek üzerinden direkt olarak çalışır. Slax, Slackware Linux dağıtımı tabanlı bir işletim sistemidir.
ISO, bir CD ya da DVD üzerinde bulunan tüm bilgilerin tıpatıp saklanabildiği, açılışta başlatma özelliklerinin (bootable) korunabildiği bir arşiv biçimidir. Bir ISO imajı (.iso), gayriresmî bir terimdir ve bir ISO-9660 dosya sisteminde bir disk imajı olduğu ve az sıkıştırılmış olduğundan, çoğunlukla UDF biçimine benzemektedir.
Damn Small Linux özellikle mini CD'lerle düşük kapasiteli bilgisayarlarda çalışmak için hazırlanmış mini bir Linux dağıtımıdır. Düşük sistem gereksinimleri ve küçük boyutu sayesinde eski x86 bilgisayarlarda da rahatlıkla çalışır. Aynı zamanda sabit diske veya USB belleğe yüklenerek de kullanılabilir.
gOS, Debian dağıtımını temel alan Ubuntu dağıtımının, GNOME masaüstü ortamı yerine Enlightenment masaüstü ortamını kullanan bir sürümüdür. gOS aynı zamanda GNU/Linux dağıtımıdır. Ubuntu projesinin bir parçası sayılabilir ve aynı temeli kullanır.
Enlightenment, basit, hızlı, sade ve kullanışlı bir masaüstü ortamı yaratmak için başlatılan bir projedir. EFL adı verilen pek çok parçadan oluşmuş bir grup kütüphane üzerine inşa edilmiştir.
GeeXboX, kişisel bilgisayarlar için hazırlanmış ve şu an ikinci versiyona ulaşmış bir linux dağıtımıdır. Temel olarak bir linux dağıtımından daha kısıtlı özelliklere sahiptir. Asıl olarak video dosyalarını oynatmak, resim gösterimi gibi işlevlere sahip bir medya merkezi işlevi görmektedir. Usb bellek veya Cd üzerinden kullanılabilmektedir.
Canlı sistem, bilgisayarın sabit diskine yazılmadan tamamen bir CD/DVD/USB bellek gibi ortam üzerinden okunarak bilgisayarın geçici belleğinde (RAM'de) çalışan, kurulum gerektirmeyen bir üründür. "Çalışan sistem" olarak da bilinir.
GParted, bir GNU Projesi olan GNU Parted disk bölümlendirme aracı için yazılmış bir arayüzdür. GParted bir uygulama olarak Linux altında kullanılabilirken yazılımın canlı CD/USB sürümü, bilgisayardaki işletim sisteminden bağımsız olarak her sistemde kullanılabilmektedir.
Canlı USB, önyüklenebilen tam bir işletim sistemi içeren taşınabilir bir USB'ye bağlı harici veri depolama aygıtıdır. Terim, USB flash sürücüleri anımsatır, ancak sırasıyla "canlı HDD" ve "canlı SSD" olarak adlandırılsalar da, harici bir sabit disk sürücüsünü veya yarıiletken sürücüyü kapsayabilir. Canlı CD'lerden sonraki evrimsel adımdır, ancak yazılabilir depolamanın ek avantajıyla, önyüklenen işletim sisteminde özelleştirmelere izin verir. Canlı USB'ler, sistem yönetimi, veri kurtarma veya test sürüşü için gömülü sistemlerde kullanılabilir ve USB cihazına ayarları kalıcı olarak kaydedebilir ve yazılım paketlerini yükleyebilir.
Mac OS X 10.0 veya Mac OS X Cheetah Apple tarafından üretilmiş ve piyasaya çıkarılmış ilk nesil Mac OS X bilgisayar ve sunucu işletim sistemidir. Sürüme takma isim olarak kedigillerin bir türü olan Çita ismi verildi. 129 dolar fiyat ile 24 Mart 2001'de piyasaya sürüldü.
BioLinux aşağıdaki metodların birini veya birden fazlasını kullanarak bir Linux platformunda biyoinformatik yazılımlarına erişimi daha kolay yapmayı hedefleyen çeşitli projeler için kullanılan terimdir:
- Komple sistem temini
- Biyoinformatik yazılım depolarının sağlanması
- Biyoinformatik paketlerin standart dağıtımlara eklenmesi
- Biyoinformatik yazılımlarını içeren Live DVD / CD'ler
- Topluluk oluşturma ve destek sistemleri
SystemRescue, x86 ve x64 mimarili bilgisayarlar için tasarlanan bir Linux dağıtımıdır. SystemRescueCD'nin temel amacı, bir sistem çökmesinden sonra önyüklenemeyen veya başka şekilde hasar görmüş bilgisayar sistemlerini onarmaktır. SystemRescueCD'nin kalıcı bir işletim sistemi olarak kullanılması amaçlanmamıştır. Canlı CD, USB bellek veya her türlü sabit diskten çalışır. François Dupoux liderliğindeki bir ekip tarafından tasarlanmıştır. Arch Linux tabanlıdır. 6.0 sürümünden itibaren init sistemi olarak systemd'ye sahiptir.
remastersys, Debian, Ubuntu tabanlı, Linux Mint veya türev yazılım sistemleri için aşağıdaki özelliklere sahip ücretsiz ve açık kaynaklı bir programdır:
- Debian ve türevlerinden özelleştirilmiş bir Canlı CD / Canlı USB oluşturabilme.
- Kullanıcı verileri de dahil olmak üzere tüm sistemi kurulabilir bir Canlı CD/DVD'ye yedekleme.
