İçeriğe atla

Uğur Tanyeli

Tanyeli Kubbealtı konuşmalarında, 20 Ocak 2020.

Uğur Tanyeli (d. 1952, Ankara), Türk mimar, akademisiyen, mimarlık tarihçisi ve kuramcısı.

İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde mimarlık eğitimi aldı. Doktorasını İstanbul Teknik Üniversitesi’nde veren Tanyeli, iki üniversitede araştırma görevlisi olarak görev aldı. 1992 ile 1998 yılları arasında Anadolu Üniversitesi’nde çalıştı. 1998 yılında profesör unvanını aldı, bu tarihten 2011'e kadar Yıldız Teknik Üniversitesi’nde görev yaptı.[1] 2012-2015 yılları arasında Mardin Artuklu Üniversitesi Mimarlık Fakültesi'nde, 2015-2018 yılları arasında (son 2 yılı dekan vekili olarak) İstanbul Bilgi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi'nde, 2018 yılından itibaren İstanbul Şehir Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi'nde dekan olarak görev almıştır.[2] 2020 yılından beri İstinye Üniversitesi Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi dekanı olarak görev yapmaktadır.[3]

1989 yılından beri Arredamento Mimarlık dergisinin yayın koordinatörlüğünü yürütmektedir.[4]

Mimar olmak çocuk hayaliydi ve erken dönemlerinden beri projeler çiziyordu. Ailesinde mimar olan kimse yoktu ama başta anneannesi ve ailesi onda mimarlık ilgisini besliyordu. Üniversitede ilk olarak inşaat fakültesine girmişti, burada bir yıl okuduktan sonra İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’ne girmek için tekrar sınava girdi ve kazandı. Mimarlık tarihine olan ilgisi de 14 yaşında okuduğu İngilizce bir kitap ekseninde başladı, bu alanın mimarlık mesleğine etkisinin olacağı düşüncesindeydi.[5]

Mimarlık ve mimarlık tarihine ilişkin 18. yüzyıla kadar uzanan muhtelif eser, proje ve kitaptan oluşan bir koleksiyona sahiptir. Mimar ve koruma uzmanı akademisyen Gülsün Tanyeli'nin eşidir, mimar bir oğulları vardır.[5]

Kitapları

  • 1992: Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü, Remzi Kitabevi
  • 1999: Improvisation: Mimarlıkta Doğaçlama ve Behruz Çinici (Behruz Çinici ve Suha Özkan ile birlikte), Boyut Yayın Grubu
  • 2000: Mimarlık Yıllığı 1: Türkiye'de Mimarlık 2000 (Doğan Tekel), Aydan Balamir, Suha Özkan ile birlikte), Koleksiyon Yayınları
  • 2001: Sedad Hakkı Eldem, Boyut Yayın Grubu
  • 2002: Walter Gropius ve Bauhaus (Aykut Köksal ile birlikte), Boyut Yayın Grubu
  • 2002: Berlin 1990-2002, Boyut Yayın Grubu
  • 2003: St Petersburg 1703-2003 (Ersin Altın ile birlikte), Boyut Yayın Grubu
  • 2004: Mimarlık Yıllığı 2: Türkiye'de Mimarlık 2004 (Haydar Karabey, Celal Abdi Güzer, Atilla Yücel ile birlikte), Koleksiyon Yayınları
  • 2004: İstanbul 1900 - 2000: Konutu ve Modernleşmeyi Metropolden Okumak, Akın Nalça Kitapları
  • 2006: Doruk Pamir (building /projects 1963-2005), Literatür Yayınları
  • 2007: Turgut Cansever: Düşünce Adamı ve Mimar, (Atilla Yüce) ile birlikte) Osmanlı Bankası Yayınları
  • 2007: Mimarlığın Aktörleri: Türkiye 1900-2000, Garanti Galeri
  • 2008: Sedad Hakkı Eldem I: Gençlik Yılları (Edhem Eldem ve Bülent Tanju ile birlikte), Osmanlı Bankası Yayınları
  • 2009: Sedad Hakkı Eldem II: Retrospektif (Bülent Tanju) ile birlikte), Osmanlı Bankası Yayınları
  • 2009: İstanbullaşmak: Olgular, Sorunsallar, Metaforlar (Pelin Derviş ve Bülent Tanju ile birlikte), Garanti Galeri
  • 2011: Rüya, İnşa, İtiraz: Mimari Eleştiri Metinleri, Boyut Yayın Grubu (yeniden basım: 2022, Fol)
  • 2013: İstanbul'da Mekan Mahremiyeti'nin İhlali ve Teşhiri: Gerilimli Bir Tarihçe ve 41 Fotoğraf, Metis
  • 2016: Sınıraşımı Metinleri: Osmanlı Mekanının Peşinde 15.-19. Yüzyıllar, Akın Nalça Kitapları
  • 2017: Yıkarak Yapmak, Metis
  • 2018: Mütereddit modernler: Schmitthenner, Pikionis, Fathy, Eldem, Correa: Dünyada ve Türkiye’de mimar ideologlar (Cemal Emden ile birlikte), Işık Üniversitesi Yayınları
  • 2020: Mimar Sinan Tarihsel ve Muhayyel, Metis.
  • 2022: Korku Metropolü İstanbul: 18. Yüzyıldan Bugüne, Metis.

Ayrıca Erhan Berat Fındıklı'nın kendisiyle gerçekleştirdiği nehir söyleşi, Toplumsal Hafıza, Mimarlık, Tarih Ve Kuram ismiyle 2018 yılında Everest tarafından kitap olarak yayımlanmıştır. Tanyeli'nin mimarlık kuramı ve tarihyazımındaki konumunu inceleyen Uğur Tanyeli'ye Armağan kitabı, 2019 yılında Erhan Berat Fındıklı ve Işıl Uçman Altınışık editörlüğünde Binat İletişim ve Danışmanlık tarafından yayımlanmıştır.

Ödülleri

Kaynakça

  1. ^ "Uğur Tanyeli, Öğretim Üyesi Özgeçmişi" (PDF). Yildiz Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2011. []
  2. ^ "Akademik kadro: Uğur Tanyeli". İstanbul Şehir Üniversitesi. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2020. 
  3. ^ "Akademik Kadro: Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi". gstm.istinye.edu.tr. 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  4. ^ Uğur Tanyeli (Şubat 2019). "Arredamento 30 Yaşında: 1989'dan 2019'a, DEKORASYON'dan MİMARLIK'a", 328. Arredamento Mimarlık. ss. 60-64. 
  5. ^ a b Örnek, Nilay. "73- Uğur Tanyeli". Nasıl Olunur?. 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu devlet üniversitesi

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi (MSGSÜ), merkez kampüsü İstanbul'un Fındıklı semtinde bulunan devlet üniversitesidir. Ağırlıklı olarak görsel sanatlar, mimarlık, sahne sanatları ve müzik alanında eğitim vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de mimarlık</span> Türkiyenin mimari geçmişine genel bir bakış

Türkiye'de mimarlık, Türk mimarisi veya Cumhuriyet Dönemi Türk Mimarisi 1923'te kurulan Türkiye Cumhuriyeti devletinin toprakları üzerinde süregelen mimarlık sürecini inceler. Türkiye’deki mimarlık uygulamaları belli dönemlerde yaygın olan mimari akımlardan, cumhuriyet tarihi boyunca yaşanan belli sorunlardan ve çelişkilerden etkilenerek veya onlara tepki olarak oluşmuştur. Bu çelişkilerden başta geleni özellikle cumhuriyetin ilk dönemlerinde gündeme gelen Doğu-Batı ikilemidir. Buna ek olarak ulusal-evrensel, geleneksel-modern veya dindarlık-laiklik gibi ikilemler ve farklı siyasi görüşler de mimarlık uygulamalarının seyrini etkilemiştir. Bu dönemlerin birbirinden kesin olarak ayrılması pek mümkün değildir. Bazı akımlar diğerleri ile iç içe belirli bir zaman dilimine kadar varlığını sürdümüşler; bir dönemin veya ekolün temsilcisi olarak nitelendirilen bazı Türk mimarlar, kariyerlerinin ileriki dönemlerinde daha farklı stillerde de eserler tasarlamışlardır.

Turgut Cansever, Türk mimar, şehir plancısı, düşünür. Dünyada üç kez Ağa Han Mimarlık Ödülü almış tek mimardır. "Bilge Mimar" da olarak anılır. Kent, imar, koruma alanlarında pek çok görev almış, Beyazıt Meydanı'nı tasarlamıştır. Türkiye'deki ilk sanat tarihi doktora tezinin sahibidir.

<span class="mw-page-title-main">Sedad Hakkı Eldem</span> Türk mimar (1908–1988)

Sedad Hakkı Eldem, Türk mimar, akademisyen ve yazar. 20. yüzyılın önde gelen Türk mimarlarındandır. Osmanlı dönemi evleri ve 18. ve 19. yüzyıl saray ve köşkleri üzerinde yaptığı çalışmalar ve klasik Osmanlı mimarisi üzerine araştırmalar yaparak, mimari tasarımda geleneksel motiflerin yeniden kullanılmasına öncülük etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Emin Onat</span> Türk mimar

Mehmet Emin Onat, Türk mimar, eski İTÜ rektörü, Mimarlar Odası 1 numaralı üyesi ve DP eski İstanbul Milletvekili (1954-1957). Türkiye'de mimarlık alanında özel bir yeri olan Emin Onat sürekli aşama göstermiş, İTÜ Mimarlık Fakültesi'nin örgütlenmesinde çalışmış, ulusal ve uluslararası boyutta ün yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Behruz Çinici</span> Türk mimar (1932–2011)

Behruz Çinici veya tam ismiyle Veli Behruz Çinici, Türk mimar.

<span class="mw-page-title-main">Cengiz Bektaş</span> Türk yüksek mimar, mühendis, ozan ve gazete yazarı

Cengiz Bektaş Türk mimar, şair, yazar.

<span class="mw-page-title-main">Cüneyt Budak</span>

Cüneyt Budak, Türk mimar, teorisyen ve eğitimci.

<span class="mw-page-title-main">Nezih Eldem</span> Türk mimar

Nezih Eldem, Türk mimardır.

İkinci Ulusal Mimari Akımı veya Yeni Yöreselcilik, 1939 ile 1950 yılları arasında Türkiye’de etkisini göstermiş ve dönemin yükselen totaliter ve milliyetçi düşünce ve üsluplarından etkilenmiş bir mimarlık üslubudur.

<span class="mw-page-title-main">Garanti Galeri</span>

Garanti Galeri (GG) tasarım, mimarlık ve şehircilik konularına eğilen İstanbul merkezli bir kültür kurumuydu. GG sergiler, konuşmalar, konferanslar, atölyeler, yayınlar aracılığıyla faaliyet gösterdiği alanlarda kent ve ülke genelinde var olan büyük bir boşluğu doldurdu. Steven Holl, Zaha Hadid, Archigram, Hella Jongerius, Konstantin Grcic, Ezri Tarazi, Yossi Lemel gibi uluslararası tanınırlığa sahip mimar ve tasarımcıların işlerine Türkiye'de ilk defa GG ev sahipliği yaptı.

Enver Tokay, Türk mimar. Türkiye'deki mimarlık tarihinde önemli yer tutan ve Türkiye'de inşa edilmiş ilk gökdelen olarak kabul edilen Kızılay Emek İşhanı'nı tasarlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Altuğ Çinici</span> Türk mimar

Altuğ Çinici, Türk mimar. İTÜ Mimarlık Fakültesi mezunu ve Behruz Çinici’nin eşidir.

Ulusal Mimarlık Ödülleri veya Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri 1988 yılında beri Mimarlar Odası tarafından düzenlenen bir sergiler ve ödüller etkinliğidir. 1988 yılında beri her iki yılda bir düzenlene bu etkinliklerin amacı hem Türkiye’de mimarlık mesleğini hem mimarlığı kültürel olarak geliştirme hedefini gütmektedir.

Suha Özkan Türk mimar, mimarlık eleştirmeni, teorisyen ve öğretim görevlisi.

Sibel Bozdoğan mimar, öğretim üyesi, mimarlık tarihçisi ve eleştirmeni.

<span class="mw-page-title-main">Afife Batur</span>

Afife Batur, Türk bir mimar, mimarlık tarihçisi ve eğitimcidir. İTÜ Mimarlık Fakültesinde profesör olarak cumhuriyet dönemi Türkiye mimarisi, geç dönem Osmanlı mimarisi, çağdaş mimarlık, rölöve ve restorasyon alanlarında ders vermiş, sayısız tez danışmanlığı yürütmüştür.

Aşağıdaki liste, kayda değer Türk mimarlarının ismini alfabetik bir sırayla gösteren listedir.

Nevhiz Tanyeli Türk ressamdır.

Arredamento Mimarlık, İstanbul'da 1989 yılından beri yayımlanmakta olan mimarlık ve tasarım kültürü dergisi.