İçeriğe atla

Uçuş göstergesi

6 temel uçuş göstergesi. Sol üstten başlayarak saat yönünde: Sürat saati, durum cayrosu, altimetre, varyometre (dikey hız göstergesi), istikamet cayrosu, dönüş ve kayış göstergesi

Uçuş göstergeleri; çoğu uçağın borda paneli üzerinde yer alan; istikamet, yatış, yunuslama, kayış, hız ve yükseklik gibi uçağın yere nazaran durumu ve hareketleri ile ilgili bilgi veren saatler. Uçuş göstergeleri vakumla, pito-statik olarak, cayroskobik olarak veya manyetik esaslara göre çalışırlar.[1] Standart bir uçakta bulunan uçuş göstergeleri şunlardır:

  • Altimetre
  • Sürat saati
  • Durum cayrosu
  • Dönüş ve kayış göstergesi
  • İstikamet cayrosu
  • Manyetik pusula (Borda paneli üzerinde yer almaz. Manyetik etkilerden mümkün mertebe uzak olması için genellikle kokpit tavanına yakın bir konumda bulunur.)
  • Varyometre

Kaynakça

  1. ^ Flight Instruments 13 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Private Pilot Ground School. Erişim: 26 Şubat 2012.

Ayrıca bakınız

  • Motor saatleri
  • Uçuş bilgisayarı

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rota</span>

Rota, genellikle deniz ve hava taşıtları için kullanılan, taşıtın bir referans noktasına göre "izlemeye çalıştığı" düz hattı belirten bir kavram. Amerikan sistemini kullanan ülkelerde course, Britanya sistemini kullanan ülkelerde track olarak adlandırılır ve bu durum zaman zaman karışıklıklara yol açmaktadır. Uluslararası standardizasyonu sağlamak amacıyla ICAO da, track sözcüğünün kullanımını tavsiye etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Havacılık</span>

Havacılık, insanlar tarafından üretilmiş hava taşıtlarıyla uçmak ya da uçmak için gerekli olan makinelerin tasarımıyla veya bakımlarıyla uğraşmak demektir. Daha genel bir anlamda, havacılık terimi, hava taşıtı ile ilgili olan tüm eylemleri, endüstrileri, kurumları kapsamaktadır. Ticari havacılık, sivil havacılık, genel havacılık, askerî havacılık, deniz havacılığı, kara havacılığı, ultralight havacılık, sanal havacılık gibi türleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kokpit</span> herhangi bir aracın kontrol bölümü

Kokpit, genellikle uçaklar için kullanılan herhangi bir aracın kontrol edildiği yerdir.

<span class="mw-page-title-main">VOR</span>

VOR ; alet uçuşunda yaygın olarak kullanılan bir radyo seyrüsefer yardımcısı. Bir yer istasyonu ile hava aracındaki alıcıdan oluşur. En basit tanımı ile, hava aracının yer istasyonuna göre hangi manyetik radyal üzerinde olduğunu gösterir. Tek başına VOR sistemi baş ve mesafe bilgisi vermez.

<span class="mw-page-title-main">NDB ve ADF</span> Seyrüseferi Sistemi

NDB ve ADF, hava ve deniz seyrüseferinde yön bulma amacıyla kullanılan basit bir radyo seyrüseferi sistemi. NDB ve ADF sistemi yer bazlı bir seyrüsefer yardımcısıdır. Yeryüzündeki Non-directional beacon ve taşıttaki automatic direction finder olmak üzere iki eleman ile taşıt içindeki kumanda ve göstergelerden meydana gelir. NDB/ADF sistemi, manyetik pusulaya benzer çalışma prensibi nedeniyle radyo pusulası olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">EGPWS</span>

Yer yaklaşım ikaz sistemi uçak yere yakın veya bir arazi engeline doğru ani tehlike içine girmiş ise pilotu uyarmak için tasarlanmış ikaz sistemidir. Arazi Bilinirlik ve İkaz Sistemi ve yere çarpma ikaz sistemi benzer işelevlere sahip uyarı ve önleme sistemleridir.

Eylül 2009'da üretilecek eğitim ve savaş uçağı olan arı temel olarak aviyonik modernize edilmiş ve TAI-SSM tarafından üretilecek bir uçak türüdür. Aslı T-38'dir. Rengi siyah ve beyazdır. Prototip fazı 39 ay sürecek olan uçağın iki prototipi üretilecektir ve uçaklara 13 adet yeni sistem takılacaktır.Bunlar;

<span class="mw-page-title-main">İstikamet göstergesi</span>

İstikamet göstergesi (DI), istikamet cayrosu (DG) veya baş göstergesi (HI), pilota uçağın seyahat ettiği yönü 360 derecelik açı biriminden bildiren uçuş göstergesi. Uçakların bordo paneli üzerinde bulunur. Genellikle 000, 090, 180 ve 270 dereceler; coğrafî yönleri gösteren (sırasıyla) N, E, S ve W harfleri ile gösterilirler.

<span class="mw-page-title-main">Durum cayrosu</span>

Durum cayrosu veya durum göstergesi (AI), pilota uçağın Dünya'ya göre oryantasyonu konusunda bilgi veren uçuş göstergesi. Sunî ufuk olarak da bilinir. AI kısaltması, İngilizce attitude indicator kavramının akronimidir. Durum cayrosu en basit haliyle; yeri sembolize eden koyu kısım, gökyüzünü sembolize eden açık renk kısım ve bunların birleşimi üzerinde bulunan bir uçak maketinden meydana gelir. Pilota uçağın yatışı ve yunuslaması konusunda bilgi verir.

<span class="mw-page-title-main">Zorunlu iniş</span> bir hava aracının normal uçuşuna devam etmesinin mümkün olmadığı koşullarda yaptığı iniş

Zorunlu iniş veya mecburî iniş, bir hava aracının normal uçuşuna devam etmesinin mümkün olmadığı koşullarda yaptığı inişi tanımlamakta kullanılan bir havacılık terimi. Bununla birlikte gündelik konuşmada zaman zaman uçuşa müdahale edilmesi ve pilotun inişe zorlanması durumu için de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Motor saati</span>

Motor saatleri, pilota hava taşıtının motorunun performansı ve sağlığı ile ilgili bilgileri veren göstergeler. Genellikle bordo paneli üzerinde yer alırlar. Motor saatleri kavramı genellikle uçuş göstergeleri ile ayrım oluşturmak için kullanılır. Zaman zaman kara ve deniz taşıtlarındaki motorla ilgili bilgi veren göstergeleri tanımlamak için de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Takometre</span>

Takometre, devir saati ya da RPM saati, motorlu cihazlarda motorun birim zamandaki devir sayısını gösteren motor saati. Genellikle 1 dakikadaki devir adedini gösteren analog bir saattir ancak dijital göstergeler de yaygınlaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Radyo seyrüseferi</span>

Radyo seyrüseferi veya radyo navigasyonu, Dünya üzerindeki bir noktadan başka bir noktaya giderken, seyrüsefer yardımcısı olarak radyo frekansları ile çalışan araçların kullanımı. Radyo seyrüsefer yardımcıları genellikle; vericinin gönderdigi radyo elektromanyetik dalgalarının alıcı tarafından alınması ve ses, görüntü veya yazıya dönüştürülmesi prensibiyle çalışırlar.

<span class="mw-page-title-main">Otomatik pilot</span>

Otomatik pilot, bir hava aracı, deniz aracı veya uzay aracının yolunu bir insan operatör tarafından sürekli manuel kontrol gerektirmeden kontrol etmek için kullanılan bir sistemdir. Otomatik pilotlar operatörlerin yerini almaz. Bunun yerine, otomatik pilot operatörün aracı kontrol etmesine yardımcı olarak operatörün operasyonların daha geniş yönlerine odaklanmasına imkan sağlar.

Görerek uçuş veya VFR uçuş, bir pilotun uçağın durum (attitude) kontrolünü ve seyrüseferini uçak dışındaki görsel referanslara göre gerçekleştirdiği uçuş. VFR kısaltması, İngilizce visual flight rules kavramının akronimidir. Görerek uçuş yapılmasını mümkün kılan meteorolojik koşullara VMC denir. Şartların görerek uçuşa müsait olmadığı durumlarda -pilotun lisans ve dereceleri (rating) ve uçaktaki cihazlar müsaade ediyorsa- alet uçuşu gerçekleştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Alet uçuşu</span> (IFR) Insturment Flight Rules

Alet uçuşu, aletli uçuş veya IFR uçuş; uçak dışındaki (haricî) görsel referanslarla uçuşun tehlikeli olduğu durumlarda; uçak içindeki cihazları, göstergeleri ve seyrüsefer yardımcılarını kullanarak gerçekleştirilen uçuş. IFR, İngilizce instrument flight rules kavramının akronimidir. Alet uçuşu, havacılıkta kullanılan iki uçuş kategorisinden biridir. Bir pilotun alet uçuşu yapabilmesi için uygun lisans ve derecelere (rating) sahip olması gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Gece uçuşu</span> Havacılık tanımı

Gece uçuşu, hava taşıtlarının belirli kurallara uyarak, havacılıkta "gece" olarak tanımlanan zaman aralığında gerçekleştirdiği uçuş. Havacılıkta gecenin tanımı ülkeden ülkeye değişebilir. Gece uçuşları esnasında gerçekleşen gürültünün insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle pek çok ülkede gece uçuşları ile ilgili kısıtlamalar mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Pist (havacılık)</span> hava araçların iniş ve kalkış yaptığı alan

Pist, hava araçlarının iniş ve kalkış yapması için kullanılan dikdörtgen şeklindeki alan. Türkçeye Fransızca piste sözcüğünden geçmiştir. Asfalt, toprak veya çim gibi farklı yüzeylere sahip olabilir. Piste geliş-gidişlerde ve meydanın diğer kısımlarında hava taşıtlarının kendi motor gücü ile yerdeki hareketlerine (rule) tahsis edilmiş yollara taksi veya rule yolları denir. Pistler ve rule yolları, bir meydandaki manevra sahasını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Meydan turu</span>

Meydan turu, herhangi bir hava meydanında görerek iniş-kalkış yapan hava araçlarının izledikleri dikdörtgen güzergâh. Uçakların inişe yönelik olarak, pist etrafında yerden belirli bir yükseklikte izledikleri trafik desenidir. VFR iniş-kalkış eğitimi yapan uçaklar aynı deseni art arda yinelerler. Meydan turunun her bir aşamasına "bacak" denir.

<span class="mw-page-title-main">Dönüş-kayış göstergesi</span>

Dönüş-kayış göstergesi veya dönüş-kayış müşiri; iki cihazın bir arada bulunduğu bir uçuş göstergesi. Dönüş esnasında uçağın istikametinin değiştiği oran ile içe kayış (slip) ve dışarı savruluş (skid) miktarını gösterir. Uçak maketi bulunan ve yatış oranını da gösteren göstergelere dönüş koordinatörü denir.