İçeriğe atla

Uçkurcuzade Ali Efendi

Uçkurcuzade Ali Efendi, (1891, Isparta; 20 Kasım 1973, İzmir), Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Kuvâ-yi Milliye'de büyük yararlıklar göstermiş, Nazilli Kongrelerine katılmış Balkan, Trablusgarp ve Çanakkale Savaşlarında subay olarak görev yapmıştır.

Erken dönem

Uçkurcuzade Ömer'in oğludur. 1891 yılında Isparta’da dünyaya gelmiştir. İlk ve orta öğrenimini Isparta'da tamamladı. Daha sonra ailesi ile birlikte İzmir’e taşınmış ve Lise eğitimini İzmir’de tamamlamıştır. 1909'da İstanbul'a gelerek Osmanlı Posta ve Telgraf Mektebinde eğitim görmeye başlamıştır.[1] Okulun son sınıfındayken çıkan Balkan Savaşına, kısa bir askerlik eğitimi sonrasında, Yedek Subay olarak Balkan’lara sevk edilmiştir. Trablusgarp (1911-1912) savaşında (Trablusgarp adıyla bilinmesine karşı savaş İtalyan Krallığı ile yapılmış Balkanlar ve Adriyatik Denizine kadar yayılmıştı) Balkanlar’da ve Çanakkale Savaşları (1915-1916) sırasında Osmanlı Ordusunda Telgraf Zabiti olarak görev yapmıştır. Teğmen rütbesine terfi etmiş ve Çanakkale Madalyası olarak da bilinen madalya ile ödüllendirilmiştir.

Kurtuluş Savaşı

İzmir’in İşgali (15 Mayıs 1919) ve Milli Mücadele'nin başlamasıyla, ailesi ile birlikte Isparta’ya geri döndü ve Müdafaa-i Hukuk ve Kuvay-ı Milliye faaliyetlerine katıldı. Isparta'yı temsilen Hafız İbrahim Demiralay tarafından görevlendirilerek Hüseyin Hüsnü Özdamar ile birlikte 6 Ağustos - 9 Ağustos 1919'daki 1.nci ve 19 Eylül-23 Eylül 2.nci Nazilli Kongrelerine katıldı.[2] Nazilli cephesinde Yunanlara karşı bizzat savaştı. İzmir'de Rum çete örgütlenmelerine yönelik faaliyetler hakkındaki bilgileri Isparta üzerinden Ankara’ya ulaştırdı.[3] Bu çalışmaların yanı sıra Isparta’da Askerlik Şubesine el konularak, şube yazıcısı Yedek Subay Çakmakçızade Hilmi, Uçkurcuzade Ali emrine verildi ve cepheye asker yazımına başlandı.[4] Ankara ile Isparta’da oluşturlan Milli Mücadele hareketi ile Telgraf bağlantısının sağlanması hususunda çalıştı. Uçkurcuzade Ali düzenli ordu içinde bu şekilde yer alması üzerine hizmetlerinden dolayı önce Beyaz daha sonra bizzat savaştığından göz önüne alınarak Kırmızı şeritli İstiklal Madalyası ile ödüllendirildi.[5]

Sonraki Hayatı

Kurtuluş Savaşının zaferle sonuçlanması üzerine ailesi ile birlikte İzmir’e geri döndü ve çiftçiliğe başladı. II. Dünya Savaşı’nın (1939-1945) başlaması üzerine İzmir Askerlik Şubesinde tekrar Teğmen olarak görev yaptı. Evli ve üç çocuk babasıydı. Soyadı Kanunu ile "Türköz" soyadını aldı.

Kaynakça

  1. ^ "Posta ve Telgraf Mektebi Talimatnamesi Yıl:". 
  2. ^ "Heyet-i Milliye'den Heyet-i Merkeziyeye Sivil Temelli Direniş; Nazilli Kongreleri". Erişim tarihi: 7 Nisan 2021. 
  3. ^ "Hafız İbrahim Demiralay'ın Hatıratı ve Isparta'da Milli Mücadele İle İlgili Belgeler". Erişim tarihi: 7 Mart 2021. 
  4. ^ "Hafız İbrahim Demiralay". 24 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "TBMM İstiklal Madalyası verilen kişiler Listesi (Tutanak)" (PDF). Erişim tarihi: 5 Nisan 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ragıp Gümüşpala</span> Türk asker ve siyasetçi

Mehmet Ragıp Gümüşpala, Türk asker ve siyasetçi. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 11. Genelkurmay Başkanı. 27 Mayıs Darbesi'nden sonra bu görevi yürüten Gümüşpala, Millî Birlik Komitesi tarafından emekliye sevk edildikten sonra darbeyle devrilen Demokrat Parti'nin siyasi mirasçısı olan Adalet Partisi'nin kurucu genel başkanlığını yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Hüsnü Özdamar</span>

Hüseyin Hüsnü Özdamar, Kurtuluş Savaşı'nın Batı Cephesi'nde yararlılıklar göstermiş, TBMM'de 7 dönem Isparta milletvekilliği yapmış bir din ve siyaset adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hafız İbrahim Demiralay</span>

Hafız İbrahim Demiralay, Türk Kurtuluş Savaşı'nda Kuvâ-yi Milliye'de büyük yararlıklar göstermiş, TBMM'de 6 dönem Isparta milletvekilliği yapmış bir din adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cafer Tayyar Eğilmez</span> Türk asker ve siyasetçi

Cafer Tayyar Eğilmez, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Arif Bey (1883 doğumlu siyasetçi)</span>

Mehmet Arif Bey, Türk asker ve siyasetçi. Cephedeki çadırında ayı beslediği için daha ziyade Ayıcı Arif lakabıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Kırmızı-yeşil şeritli İstiklâl Madalyası sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kırmızı-yeşil şeritli İstiklâl Madalyası Türk Kurtuluş Savaşı sırasında hem Türkiye Büyük Millet Meclisinde hem de cephe hattında üstün hizmet göstermiş kişilere verildi.

<span class="mw-page-title-main">Nuri Conker</span> Türk asker ve siyasetçi

Mehmet Nuri Conker, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Halis Ataksor</span> Türk asker

Binbaşı Halis Bey veya Kör Halis lâkaplarıyla da anılır. (d. 1876, Aydın - ö. 8 Ağustos 1933, Uşak) Çanakkale ve İstiklal Savaşı gazisi.

<span class="mw-page-title-main">Şefik Aker</span>

Mehmet Şefik Aker, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Selahattin Adil</span> Türk asker ve siyasetçi

Selahaddin Adil, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Tevfik Bıyıklıoğlu</span> Türk asker ve siyasetçi

Mehmet Tevfik Bıyıklıoğlu, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Fazıl</span> Türk asker ve pilot

Mehmet Fazıl, Türk asker ve pilot.

Selahattin Selışık, Türk asker.

Mahmut Özay, 1965 yılında Yorgo adlı eseriyle Sait Faik Hikâye Armağanı'nı kazanmış Türk hikâye yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Mahmut Naci Balkış</span> Türk Siyasetçi, Asker, Mebusan Meclisi Milletvekili ve Beşiktaş Jimnastik Kulubünün Kurucusu

Mahmut Naci Bey, Türk siyasetçi, asker, Osmanlı Mebusan Meclisi Trablusgarp Milletvekili, Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün kurucusu (1903).

<span class="mw-page-title-main">İhsan Pere</span> Türk telgraf müdürü

Mehmet İhsan Pere Türk Kurtuluş Savaşı sırasında İstanbul Telgraf müdürü.

Sinan Tekelioğlu, İstiklâl Madalyası sahibi Türk askeri ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Bayram Bayazit</span> Türk asker (1883-1971)

İstiklal Gazisi İbrahim Bayram Bayazit I. Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı'nda, onbaşı ve çavuş rütbesi ile savaşmış ve 2 Eylül'de Yunan komutanlarından General Nikolaos Trikupis'i esir alan Türk askeridir.

<span class="mw-page-title-main">Çarıksaraylı Hasan Hüseyin Efe</span>

Çarıksaraylı Hasan Hüseyin Efe, Türk Kurtuluş Savaşı'nda bir Kuvâ-yi Milliye lideridir.

<span class="mw-page-title-main">Balkıcalı Hacı Hüseyinoğlu İbrahim Efe</span>

Ödemiş'te eşkıyalık yapan bir zeybekdir. Aslen Tavas ilçesinin Balkıca köyünden gelir ve Koçaroğlu Hasan Hüseyin çetesine mensuptur. 1917 yılında bölgede eşkıya takibatı sürerken, Jandarma Alay Komutanı Avni Bey eşkıyalığın bastırılmasında önemli aşamalar kaydetmiştir. Koçaroğlu Hasan Hüseyin çetesinden Hacı Hüseyinoğlu İbrahim ile Hüseyinoğlu Mustafa ve Nazilli'de meşhur olan Koca Ömeroğlu Ali, silahları ve cephaneleri ile birlikte 20 Mayıs 1917'de teslim olmuştur. Bu gelişme, Jandarma Alay Komutanı Avni Bey tarafından bir telgrafla bildirilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.