İçeriğe atla

Uçamayan kuş

Penguenler, uçamayan kuşların iyi bilinen bir örneğidir.

Uçamayan kuşlar, evrime bağlı olarak uçma kabiliyetlerini yitirmiş kuşlardır.[1] Karinasız kuşların (devekuşu, emu, tepeli devekuşu, nandugiller ve kivi) ve penguenlerin de dahil olduğu 60'tan fazla hala yaşayan uçamayan kuş türü bulunmaktadır.[2] Uçamayan en küçük kuş Inaccessible Adası sutavuğudur (uzunluk 12.5 cm, ağırlık 34.7 g). Hem uçamayan kuşlar, hem de diğer tüm kuşlar arasında en büyük, en ağır ve en uzun olan kuş ise 2,7 m boyu ve 156 kilogram ağırlığı ile devekuşudur. Devekuşları dekoratif tüyleri, etleri ve dericilikte kullanılan derileri için yetiştirilir.

Evcil tavuk ve evcil ördekler gibi pek çok evcil kuş, uzun süreli uçma kabiliyetini yitirmiş olsa da, ataları olan Kırmızı orman tavuğu ve yeşilbaş, uzun uçuş yeteneğine sahiptir. Geniş Göğüslü Beyaz hindi gibi kanatlara ve uçuşa engel olacak kadar büyük göğüs eti üretmek için yetiştirilmiş bazı kuşlar, yapay seçilim sonucu tamamen uçamaz hale gelmiştir.

Uçamama birçok farklı kuşta bağımsız olarak gelişmiştir. Şu an nesli tükenmiş ve yaşarken karada avlanmaya odaklanmış Phorusrhacidae gibi uçamayan kuş aileleri var olmuştur. Soyu tükenmiş terör kuşları (ve akrabaları Bathornithidae), eogruidler, geranoidler, gastornithiformlar ve dromornithidler birbirleri ile yakından akraba olmayan farklı ailelere mensup olmalarına rağmen, uzun bacaklı, uzun boyunlu ve büyük kafalı olmaları gibi benzer vücut şekilleri geliştimiştir. Ayrıca, bu özelliklerin birçoğu günümüzde yaşayan ve akraba olmayan karinasız kuşlar ile de benzerdir.[3][4]

Ek resimler

Kaynakça

  1. ^ "New Zealand Ecology – Moa". TerraNature. 30 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2007. 
  2. ^ "The Bird Site: Flightless Birds". 13 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2007. 
  3. ^ Harshman, J.; Braun, E. L.; Braun, M. J.; Huddleston, C. J.; Bowie, R. C.; Chojnowski, J. L.; Hackett, S. J.; Han, K. L.; Kimball, R. T.; Marks, B. D.; Miglia, K. J.; Moore, W. S.; Reddy, S.; Sheldon, F. H.; Steadman, D. W.; Steppan, S. J.; Witt, C. C.; Yuri, T. (2 Eylül 2008). "Phylogenomic evidence for multiple losses of flight in ratite birds". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 105 (36). ss. 13462-13467. doi:10.1073/pnas.0803242105. PMC 2533212 $2. PMID 18765814. 
  4. ^ Holmes, Bob (26 Haziran 2008). "Bird evolutionary tree given a shake by DNA study". New Scientist. 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2019. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kuş</span> kanatlı, iki ayaklı, sıcakkanlı, yumurtlayan ve tüylü omurgalı hayvanlar

Kuş; tüyleri, dişsiz gagaları, yumurtladıkları sert kabuklu yumurtalar yoluyla üreyen, yüksek metabolizma hızına sahip, dört odacıklı kalpleri ve hafif ama güçlü bir iskelet yapısına sahip, Aves sınıfını oluşturan sıcakkanlı omurgalı hayvanlar grubudur. Tüm dünyada yaygın olarak yaşayan kuşların boyutları arı sinek kuşunda 5 cm ila deve kuşunda 2,75 m arasında değişir. On bin kadar yaşayan kuş türü bulunur ve bunların yarısından fazlasını ötücü kuşlar oluşturur. Kuşların türlere göre farklılık gösteren kanatları vardır ve kanatsız olduğu bilinen tek grup kivi kuşu ve soyları tükenmiş olan moa ile fil kuşudur. Ön ayakların evrimleşerek kanatlara dönüşmesi kuşlara uçma yeteneği sağlamış ancak daha sonra yine evrimin devam etmesiyle penguenler, deve kuşları ve adalarda endemik olan bazı türler uçma yeteneğini kaybetmişlerdir. Kuşların sindirim ve solunum sistemleri de uçma yeteneğine uyum sağlamıştır. Özellikle deniz kuşları ve bazı su kuşları gibi kuşlar ayrıca evrimleşerek yüzme yeteneği de kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Deve kuşu</span>

Struthio camelus veya deve kuşu, Struthio cinsine bağlı Afrika'ya özgü uçamayan bir kuş türüdür. Uzun boynu ve bacakları, yaklaşık 55 km/sa (34 mph) hızla koşması en belirgin ayırt edici özelliğidir. Koşarken kısa sürede 70 km/sa (40 mph), hıza erişebilen tür karadaki en hızlı kuştur. Tür aynı zamanda yaşayan en büyük kuş ve yaşayan en büyük dinozordur. Yaşayan kuşlar arasında en büyük yumurtayı yumurtlar.

<span class="mw-page-title-main">Palaeognathae</span>

Palaeognathae kuşlar sınıfının ana alt sınıflarından birisidir. Struthioniformes, Rheiformes, Tinamiformes, Casuariiformes ve Apterygiformes takımlarını bir araya getirir. Bu alt sınıf içinde yaşayan 60 tür ile 5 familya ve 14 cinsi kapsar. Deve kuşları haricindeki diğer tüm takımlar Notopalaeognathae kladı içinde sınıflandırılır. Deve kuşları ise kendi alt kladlarına sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Çift bantlı argus</span>

Çift bantlı argus, tanımlaması 1871'de Wood(en) tarafından ve yalnızca bir adet birincil tüyün bir parçasına dayanarak yapılmış ama geçerliliği tartışmalı durumdaki bir kuş türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Pelikansılar</span>

Pelikansılar ya da Pelecaniformes orta ve büyük boyda su kuşlarının oluşturduğu kuşlar sınıfına ait bir takımdır. Geleneksel olarak dört parmakları arasında perde bulunan tüm kuşları içeren takım olarak tanımlanmış olsa da bu tanım doğru değildir. Daha önceleri kullanılan kürek ayaklılar ya da kürek ayaklı kuşlar adlandırması da bu yanlış tanımlamadan gelir. Çoğunun boğazlarındaki deri tüysüzdür ve burun delikleri işlevi olmayan yarıklar hâline dönüşmüş ve bu nedenle ağızdan soluma yapmaktadırlar. Balık, kalamar benzeri deniz hayvanlarıyla beslenirler. Koloniler hâlinde yuva yaparlar ancak bireysel çiftler tek eşlidir. Yavruları yumurtadan tüysüz ve gözleri açılmamış olarak çıkar, bakıma ihtiyaçları vardır.

<i>Archaeopteryx</i> kuş benzeri dinozor cinsi

Archaeopteryx, kuşumsu bir teropod dinozor, uçamayan tüylü dinozorlar ve çağdaş kuşlar arası geçişi simgeleyen en ünlü avialan cinsi. Cins, uzun süre geleneksel olarak kuşlar sınıfında (Aves) sınıflandırıldı; ancak daha güncel çalışmalarda, Avialae kladındaki en ilkel üyelerden biri –ya da deinonychosaur– olarak kabul edilir. 19. yüzyıl sonu ve 21. yüzyıl başı arası dönemde Archaeopteryx, paleontologlar ve popüler kitaplarca bilinen en eski kuş olarak kabul görmekteydi. İlerleyen süreçte Anchiornis, Xiaotingia ve Aurornis gibi daha yaşlı potansiyel avialanlar tanımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Falconiformes</span> kuş takımı

Falconiformes, halen mevcut Falconidae (doğangiller) familyası ile birlikte birkaç Paleojen türünü içeren bir kuş takımıdır. Geleneksel olarak diğer gündüz yırtıcı kuşları Cathartidae, Sagittariidae, Pandionidae ve Accipitridae familyaları da Falconiformes takımı içinde sınıflandırılırdı. 2008 yılından beri yayımlanan çeşitli genomik araştırmalar ise Avustralaves kladının varlığını öne sürdü. Avustralaves kladı içinde Falconiformes'in en yakın akrabası Psittacopasserea kladıdır ve birlikte Eufalconimorphae kladını oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Moa</span>

Moalar ya da Dinornithiformes soyu tükenmiş 9 kuş türünden oluşan bir koşucu kuş takımıdır. Yeni Zelanda'nın ormanlarında ve ovalarında 7 milyon yılı aşkın bir süre yaşadıktan sonra soyu tükenmiştir. Uçamayan bir kuş türüdür. Uzun boyunları, güçlü bacakları ve gagaları vardı. Bazı türlerinin ağırlıkları 240 kilograma ve 3.6 metre uzunluğa kadar ulaşabilmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Kuşların evrimi</span> kuşların kökeni ve çeşitlenme süreci

Kuşların evrimi, Jura döneminde başlamış, en eski kuşlar Paraves adlı bir teropod dinozor kladından evrimleşmiştir. Kuşlar, biyolojik olarak Aves sınıfında yer alır. Yaklaşık 150 yıl önce, Geç Jura dönemine yaşamış theropod cinsi dinozor Archaeopteryx lithographica, uzun bir süre en eski kuş olarak kabul edilmiştir. Modern soy bilimciler, kuşları bir dinozor kladı olan Theropoda'ya dahil etmiştir. Yaygın kanıya göre, Aves ve yakın akrabası olan Timsahlar takımı, Archosauria (arkozor) olarak bilinen bir "sürüngen" kladının yaşayan tek üyeleridir. 66 milyon yıl önce yaşanan Kretase-Tersiyer yok oluşundan dört farklı kuş soyu hayatta kaldı ve deve kuşlarına ve akrabalarına (Paleognathae), ördeklere ve akrabalarına (Anseriformes), uçamayan kümes hayvanlarına (Galliformes) ve "modern kuşlara" (Neoaves) hayat verdi.

<span class="mw-page-title-main">Fil kuşu</span>

Fil kuşu, Kuvaterner döneminde Madagaskar'da yaşamış bir nesli tükenmiş uçamayan kuş familyasıdır. Aepyornithidae familyasının üyeleri olan bu kuşlar modern araştırmalara göre 3 cinse ayrıldılar. Bu kuşların neslinin MS 1000–1200 civarında tükendiği düşünülüyor.

<span class="mw-page-title-main">Notopalaeognathae</span>

Notopalaeognathae, Rheiformes (Nandugiller), Tinamiformes (Tinamular), Casuariiformes (Emular), Aepyornithiformes†, Dinornithiformes† (Moalar) ve Apterygiformes (Kiwiler) takımlarından oluşan bir gruptur. Palaeognathae alt sınıfının bir bölümüdür. Notopalaeognathae'nin kardeş grubu ise Struthioniformes'dir. Üyeleri Avusturalya, Afrika ve Güney Amerika'ya yayılmıştır. Uçamayan koşucu kuşlardan oluşur. Üyelerinin bir kısmının soyu tükenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dinornithidae</span> Moa familyası

Dinornithidae, iki türden oluşan nesli tükenmiş bir Moa familyasıdır. Moalar içindeki en uzun ve büyük türleri içerir bu yüzden dev moa familyası olarak da adlandırılır. Dinornis isminde bir cinsi ve iki türü vardı. 240 kilograma ve 3.6 metre uzunluğa kadar ulaşabilmekteydi. Koşucu bir kuş familyasıydı ve uçamayan kuşlardandı. Yaşam alanları Yeni Zelanda'nın kuzey ve güney adalarında yayılmıştır. Güney adasında yaşayan Dinornis robutus türü, öncelikle açıklıklarda ve alçaklardaki ormanlarda veya çalılıklarda bitki örtüsünün olduğu alanlarla yaşardı ve kuzey adasında yaşayan akrabası Dinornis novaezealandiaeden daha büyüktü. D. novaezealandiae'nin baskın olduğu yağışlı, yoğun yüksek ormanlarda nadiren yaşardı.

<span class="mw-page-title-main">Avemetatarsalia</span> arkozor sürüngen kladı

Avemetatarsalia, 1999 yılında Britanyalı paleontolog Michael Benton tarafından, timsahlardan çok kuşlara daha yakın olan tüm taç grubu arkozorlar için oluşturulmuş bir kladdır. Ayrıca Panaves terimi de timsahlardan çok kuşlarla daha yakın akraba olan tüm yaşayan veya soyu tükenmiş hayvanlar için kullanılır. Hemen hemen tüm avemetatarsaliyenler, benzer bir ayrıma sahip Ornithodira alt grubunun üyeleridir. Ornithodira, dinozorların ve teruzorların son ortak atası ve onun soyundan gelenler olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Avialae</span> tüm modern kuşları içeren dinozor kladı

Avialae, yaşayan tek dinozorlar olan mevcut kuşları (Aves) ve yakın akrabalarını içeren bir kladdır. Genellikle tüm teropod dinozorların çağdaş kuşlarla deinonychosaurlardan daha yakın akraba olanlarını sınıflandırmada kullanılır. Aves sınıfından olmayan Avialae üyelerine de sıklıkla kuş denir.

<span class="mw-page-title-main">Tepeli devekuşu</span> tepeli deve kuşları türlerini içeren bir kuş cinsidir

Tepeli deve kuşu ya da latince ismi ile Casuarius, tepeli deve kuşları türlerini içeren bir kuş cinsidir. Taksonomide koşucu kuşlar alt sınıfı arasında gösterilirler. Yeni Gine'nin tropik ormanlarında, Aru adalarında ve kuzeydoğu Avusturalya'nın yerel türleri arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Casuarius casuarius</span>

Casuarius casuarius ya da Türkçesiyle güney tepeli devekuşu, Casuarius kuş cinsinin en yaygın türüdür. Taksonomide koşucu kuşlar alt sınıfı arasında gösterilirler. Yeni Gine'nin tropik ormanlarında, Aru adalarında ve kuzeydoğu Avusturalya'nın yerel türleri arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Cariamiformes</span> kuş takımı

Cariamiformes, 60 milyon yıldan beri var olan, asıl olarak uçamayan kuşlardan oluşan bir kuş takımıdır. Grubun içinde günümüzde yaşayan Cariamidae familyasının yanı sıra soyu tükenmiş Phorusrhacidae, Bathornithidae, Idiornithidae ve Ameghinornithidae familyaları da bulunur. Geleneksel olarak Gruiformes takımının içinde bir alt takım olarak sınıflandırılsa da hem morfolojik hem de genetik araştırmalar bu grubun ayrı Australaves kladı içinde yer aldığını gösterir. Avustralaves kladının yaşayan diğer üyeleri Falconiformes, Psittaciformes ve Passeriformes'dir.

<span class="mw-page-title-main">Monarchidae</span>

Monarchidae, Passeriformes takımı içinde sınıflandırılan ve yaklaşık yüzden fazla kuş türünü içeren bir kuş familyasıdır. Uzun kuyrukları olan, böcekçil, küçük kuşlardır. Sahraaltı Afrikası, Güneydoğu Asya, Avustralasya ve Pasifik Okyanusunun bazı adalarında ormanlık ve ağaçlık alanlarda yaşarlar. Yalnızca birkaç türü göçmendir.

<i>Asteriornis</i> bilinen en eski modern kuşlardan biri

Asteriornis, Belçika'nın Geç Kretase dönemine ait soyu tükenmiş bir kuş cinsidir ve tek bir tür olan Asteriornis maastrichtensis'ten bilinmektedir. Tavuklar ve ördekler gibi mevcut Galloanserae üst takımının kuşlarıyla yakından ilişkiliydi. Cinsin üyeleri, kıyı şeridi yakınında yaşayan ve Ichthyornis gibi daha "ilkel" kuş türleri ile birlikte var olan küçük, uzun bacaklı kuşlardı. Asteriornis, tüm modern kuşları kapsayan Neornithes grubuna reddedilemez bir şekilde ait olan bilinen en eski kuşlardan biridir. Hem galliformların hem de anseriformların özelliklerine sahiptir ve her iki grup için de son ortak ataya yakın bir akraba olarak konumunu gösterir.

<i>Dromornis</i>

Dromornis, büyük hatta devasa tarih öncesi kuşların bir cinsidir. Bu türler uçamazlardı, büyük ölçüde küçültülmüş kanat yapılarına sahiplerdi, ancak modern devekuşu veya emuya benzer olarak büyük bacakları vardı. Eğer uzmanlaşmış değilse, ağırlıklı olarak otçul tarayıcılar olması olasıydı. En büyük türün erkeği, Dromornis stirtoni, en uzun ve en ağır kuş için bir adaydır ve bir ihtimal saldırgan bölgesel davranış sergilemiştir.