Uçaksavar füzesi sistemi veya Uçaksavar roket sistemi (SAM) hava savaşı ve uzay savaşı sorununu çözmeye izin veren askeri ve teknik araçlardan oluşan bir uzay silahı sistemidir. Uçaksavar güdümlü füzelerine taşıma ve yükleme araçları, füze fırlatıcı, uçaksavar güdümlü füzeler dahildir.[1]
Silah veya teçhizat, canlıların diğer canlılara karşı savunma veya saldırı amacıyla kullandığı her türlü araç. Silahlar, bıçak ve kılıç gibi kesici araçlardan, top ve tüfek gibi patlayıcı araçlara kadar çok geniş bir yelpazede yer alırlar.
Füze, genellikle bir sevk maddesi, jet motoru veya roket motoruyla desteklenen, kendi kendine hareket edebilen, havada giden menzilli bir silahtır.
Tanksavar terimi her ne kadar tank türünü işaret etse de aslında tüm askeri amaçlı ZSA sınıf araçları kapsamaktadır. Bu terim bu türden araçların imhasını veya etkisiz hale getirilmesi için kullanılan tüm silah türlerini kapsar. Bunlar başlıca yüksek namlu çıkış hızına sahip topçu sistemleri, füzeler, değişik otomatik top ve tanksavar mayınlarını kapsar.
Havadan Havaya Füze, uçak ve helikopterlerin diğer hava araçlarını bertaraf etmekte kullandığı silahlardır. Bu silahlar, ısıya veya hedefe gönderilip yansıyan radar ve lazer sinyallerine veya hedeften çıkan radar sinyallerine güdümlüdürler.
Güdümlü tanksavar füzesi tankların imhası amacıyla üretilen güdümlü füze sınıfında bir silahtır. Bu füze ya da silahların ana görevi ağır zırhlı tank veya zırhlı savaş araçlarını vurmak ve yok etmektir.
Seyir füzesi kaldırıcı kuvvet olarak kanatçıklarının yardımıyla havanın dinamik yapısından, sürüklenmeyi dengelemek için de çekiş kuvvetlerinden bunun içinde jet motorundan faydalanan güdümlü bir füze sistemidir. Kruz füzesi genel olarak içerisinde klasik patlayıcı veya nükleer bomba bulunan savaş başlıklarını yüzlerce kilometre taşımak üzere tasarlanmıştır. Gelişmiş kruz füzeleri süpersonik veya yüksek sesaltı hızla ilerleyen, kendi kendine sevk edebilen, radara yakalanmamak için çok alçak irtifadan uçabilen araçlardır. Genel olarak bu araçlar savaş başlığı taşımaları ayrıca keşif veya gözetleme değil saldırı amacı taşıdıklarından insansız hava aracı sınıfına girmezler.
Kablo güdümlü füze, hedefini bulmak için gerekli koordinatları kablo yardımıyla alan bir güdümlü füze sınıfıdır. Operatör füzeyi ateşlediği andan, füze hedefini vuruncaya kadar geçen sürede füzenin rotasındaki düzeltmeler kablo yardımıyla iletilir. Uçuş esnasında kablo makara düzeneğinden açılarak uzar. Bu sistem en çok tanksavar füzelerinde kullanılmaktadır. Bu sistemin en kötü özelliği azami menzilinin kablonun uzunluğu ile sınırlı olmasıdır.
9К115-2 Metis-M SSCB tarafından geliştirilen güdümlü tanksavar füzesidir. Füzenin GRAU adı "9K115-2", NATO rapor adı ise AT-13 Saxhorn-2dir.
9K112 Kobra SSCB tarafından geliştirilen NATO rapor adı AT-8 Songster olan bir SACLOS sistemli radyo sinyalli güdümlü tanksavar füzesidir. Füze T-64 ve T-80 serisi tanklara ait 125 mmlik tank topundan fırlatılmaktadır.
9A1472 Vikhr Rusya tarafından geliştirilen lazer ışın güdümlü tanksavar füzesidir. GRAU adı "9K121",NATO rapor adı ise AT-16 Scalliondur. Füze Ka-50, Ka-52 helikopterleri ve Su-25T savaş uçağından fırlatılır. 1990 yılında Rus Ordusunda kullanılmaya başlandığı düşünülen füze ilk olarak 1992 yılındaki Farnborough Hava Gösterisi sırasında halka izlettirilmiştir.
AGM-88 HARM Amerikan Raytheon firması tarafından üretilen bir havadan karaya taktik saldırı füzesidir. İlk olarak Texas Instruments tarafından geliştirilen HARM füzesi, radar sistemlerinden yayılan sinyallere odaklanabilmekte ve böylelikle özellikle düşman uçaksavar sistemlerine karşı doğrudan saldırı gerçekleştirilmesine olanak sağlamaktadır. Daha önce aynı amaçla geliştirilmiş olan AGM-45 Shrike ve AGM-78 Standard füzelerinin yerine geçen HARM füzesi, Texas Instruments firmasının silah sistemleri departmanının Raytheon tarafından satın alınmasını takiben bu firma tarafından geliştirilip üretilmektedir.
Nokta savunması, tek bir nesnenin veya gemi, bina veya hava alanı gibi belirli bir alana sahip bölgelerin, hava saldırısı ve güdümlü füzelere karşı savunma tekniğidir. Nokta savunma silahları sadece belirli bir alanı savunacakları için genellikle kısa menzillidir.
Karadan havaya füze veya uçaksavar füzesi, karadan fırlatılan ve hava araçları veya diğer füzelere karşı kullanılan füzelere verilen genel addır.
Uçaksavar topu, top arabasına bağlı özel bir topçu silahı türüdür. Divizion dahilinde oluşur. Dairesel ateşlemeli ve geniş bir yükseklik açısına sahip birleşik kendinden tahrikli tekerlekli veya paletli şasiye monte edilmiştir. Öncelikle merminin yüksek bir başlangıç hızı ve nişan alma doğruluğu ile karakterize edilir. Bu nedenle, uçaksavar silahları genellikle tanksavar topu olarak kullanıldı. Ana ateşleme yöntemleri, önceden belirlenmiş hatlara baraj ateşi ve düşman uçakları tarafından silahların olası kullanım hatlarına ateş etmektir.
Uçaksavar bomba atar - piyadeler için giyilebilir hava savunma savaşı silahıdır. Alçaktan uçan uçaklara omzundan güdümsüz roket fırlatan çok namlulu roketatar sistemidir. Taşınabilir hava savunma sistemi'nin öncülü idi. Panzerfaust, Strela-2 gibi örnekleri vardır.
Deniz tabanlı bir uçaksavar füzesi sistemi, düşman havacılık saldırı silahlarıyla mücadelede görevlerin çözümünü sağlayan, gemilere kurulan bir savaş ve teknik araç kompleksidir.
Uçaksavar füze silah sistemi (ZRPK) - hava saldırılarından birlikleri ve nesneleri korumak için tasarlanmış bir uçaksavar kompleksidir. Öncelikli olarak çok alçak, alçak ve orta irtifalarda çalışan helikopterlere, saldırı uçağına, ayrıca hafif zırhlı yer ve yüzey hedeflerine ateş etmek içindir. En yayğın örnekleri Pantsir-S1, Bradley Fighting Vehicle, Sosna-Ra'dır.
Uçaksavar makineli tüfek - düşman uçaklarıyla savaşmak için tasarlanmış, dairesel ateşe ve çok yüksek bir açıya sahip bir makineli tüfekdir. Piyade makineli tüfekler genellikle uçaksavar, tank, zırhlı personel taşıyıcı, kazamat ve gemi silahları olarak kullanılır.
Askeri keşif aracı, keşif amacıyla kullanılan bir askerî araç'dır. Hem paletli hem de tekerlekli keşif araçları vardır. Bazı ülkelerde, M551 Sheridan ve AMX-13 gibi hafif tanklar da keşif müfrezeleri tarafından kullanılmıştır. Silahları orta makineli tüfekten büyük topa kadar değişir. Modern örnekler genellikle güdümlü tanksavar füzesi ve çok çeşitli sensörlerle donatılmıştır.
Hava savunma bir ülkenin toprakları ve karasuları üzerinde kalan hava sahasının yabancılara ve gelebilecek tehditlere karşı kontrol edilmesini ve korunmasını sağlayan sistemlerdir. Hava kuvvetleri ile ilişkilidir. Ayrıca deniz kuvvetleri'ne ait gemilerden de yapılabilir. Hava savunma sınıfının vazifesi, barışta ve krizde caydırıcılık sağlamak; savaşta, düşmanın hava ve füze taarruzlarını sınırlandırmak, geciktirmek, önlemek veya etkisini azaltmak suretiyle dost birliklerin bekasını sağlamak, hareket kabiliyeti/serbestisini artırarak kara harekâtının daha elverişli koşullarda icrasına katkıda bulunmaktır.