İçeriğe atla

Tıva Ulusal Orkestrası

Tıva Ulusal Orkestrası (Tıvaca: Тыва Национал Оркестр) — Sibirya'nın güney ucunda yer alan Tıva Cumhuriyeti'nin (bazen Tuva olarak da yazılır) gelişmiş tarihini yansıtır. Yüzyıllar boyunca Tıva, Çin ve Moğol imparatorluklarının bir işgal alanı olmuştur. Din başta olmak üzere Moğolistan ile birçok kültürel bağı paylaşmaktadır. Tıva, 1944 yılında Sovyetler Birliği'ne işgaline maruz kaldı ve Tıva şimdi Rusya Federasyonu'nun içinde özerk cumhuriyettir.

2003 yılında Tıva Ulusal Geleneksel Çalgılar Orkestrası olarak kurulan bu milli orkestranın yönetmenliğini ilk olarak Aldar Tamdın üstlendi. Şimdi Şef ve Sanat yönetmeni Ayana Monguş tarafından yönetilir. Bu eşsiz orkestrada klasik Batı enstrümanları ve Sovyet dönemi "sentezi" enstrümanları ile birlikte geleneksel Tıva enstrümanları çalınır. Ayrıca müzisyenler çalmanın yanı sıra şarkı da söylemektedir. Orkestranın repertuvarında genellikle aynı anda birden fazla atış söylemek için dikkat çekici bir teknik olan Tıva boğaz şarkı söyleme sanatı (höömey) yer alıyor. Ayana Monguş belki de dünyada böyle sıra dışı bir enstrüman ve ses kombinasyonu için müzik ayarlayabilen ve puanlayabilen tek kişidir. Orkestra son derece çok yönlüdür, zaman zaman daha batılı, bazen daha Tıva'nın sesidir. Geleneksel Tıva şarkılarının eşsiz yorumlamaları özellikle Tıva'da popülerdir.

Tıva Ulusal Orkestrası, tüm Rusya Federasyonu'nda da takdir topladı. 2005 yılında, kuruluşundan sadece iki yıl sonra, Rusya'nın Saratov kentinde düzenlenen Tüm Rusya Halk Orkestraları ve Toplulukları Yarışması'nda birincilik ödüllerinden birini kazandı. Ertesi yıl Ulan-Ude'de (Buryatya Cumhuriyeti'nin başkenti) düzenlenen ve genel büyük ödülün yanı sıra en orijinal program için özel bir ödül kazandığı yeni yapılandırılmış, Tüm Rusya Ulusal Orkestralar ve Topluluklar Yarışması'nda yarıştı. Daha sonra 2008 yılında Moskova'da düzenlenen iki günlük bir galada bölge birincilerini onurlandırmak için sahne aldı.

Orkestra üyeleri arasında Batı'da boğaz şarkılarıyla ün yapmış müzik grupları ve müzisyenler (Çirgilçin, Tıva Kızı ve Alaş), Andrey Monguş (Hün-Hür-Tü), Ayhaan Oorjak, Kang-Hüler Saaya ve Nikolay Damba gibi müzisyenler bulunmaktadır.[1]

Üyeleri

  • Аrtış Оpuylаа — оrkеstra müdürü;
  • Оksаnа Tülüş — ;
  • Аyanа Mоñguş — orkestra şefi;
  • Аndrеy Mоñguş — Tıva Cumhuriyeti'nin halk höömeycisi, ünlü sanatçısı;
  • İgоr Köşkеndеy — Tıva Cumhuriyeti'nin halk höömeycisi;
  • Yevgеniy Sаrıglаr — Tıva Cumhuriyeti'nin halk höömeycisi;
  • Şоlbаn Оndаr — Tıva Cumhuriyeti'nin kültür işçisi;
  • Аyan-ооl Sаm — Tıva Cumhuriyeti'nin halk höömeycisi;
  • Bаdı-Dоrju Оndаr — Tıva Cumhuriyeti'nin halk höömeycisi;
  • Аyan Şirijik — Tıva Cumhuriyeti'nin ünlü sanatçısı;
  • Kаñ-Hülеr Sааya — Tıva Cumhuriyeti'nin ünlü sanatçısı;
  • Nаdеjdа Kuulаr — Tıva Cumhuriyeti'nin ünlü sanatçısı;
  • Аylаñ Оndаr — Tıva Cumhuriyeti'nin ünlü sanatçısı;
  • Аy-Hааn Ооrjаk;
  • Bаylаk Mоñguş;
  • Çоygаnа Sаgааçı;
  • Аydın Bırtааn-ооl;
  • Еrеmаа Kuulаr;
  • Sаylık Sеdip;
  • Аylаn Ооrjаk;
  • Аmbаrmаа Sаgааn;
  • Mеngi Mоnguş;
  • Оçutаy Оtsur;
  • Bilzеk Sаlçаk;
  • Kеjik Uspun;

Kaynakça

  1. ^ "Youtube kanalında sanatçılar". 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tuva Cumhuriyeti</span> Rusya Federasyonu’nda Güney Sibiryada özerk bir Türk cumhuriyeti

Tuva Cumhuriyeti veya Tıva Cumhuriyeti ; Rusya Federasyonu’nda Güney Sibirya'da özerk bir Türk cumhuriyetidir. Tuva cumhuriyeti, adını, Türk halklarından biri olan Tuvalardan alır. Tıva Cumhuriyeti olarak da Türkiye Türkçesinde kullanımı vardır. Moğolistan'a komşu olan cumhuriyetin yüzölçümü 170.500 km²'dir. Nüfusu 313.612 kişidir. Konumu ise kuzeyinde Rusya Federasyonuna bağlı Krasnoyarsk Krayı, kuzeybatısında Hakas Özerk Cumhuriyeti, batısında Altay Özerk Cumhuriyeti, güneyinde Moğolistan, doğusunda Buryatya çevrelemiştir. Çevresindeki ülkelere göre Türk nüfusunun en yoğun olduğu Güney Sibirya ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Tuvaca</span> Rusyada bir Türk dili

Tuvaca, Tuva Türkçesi, Tuva dili, Rusya'ya bağlı özerk Tuva Cumhuriyetinde Tuvalar tarafından konuşulan Sayan dilleri grubundan çağdaş Türk yazı dillerinden biridir. Tuva Cumhuriyeti'ndeki 250.000 civarındaki Tuva nüfusunun yanı sıra, kuzey-batı Moğolistan'da 27.000 kişi ve Çin'in adlandırmasıyla Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne Türk Dünyasındaki adlandırmayla Doğu Türkistan'a bağlı Altay İli'nde 2.400 kişi bu dili konuşmaktadır. Ayrıca Buryat Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde ve Kazakistan'da az sayıda Tuvaca konuşanlar vardır.

<span class="mw-page-title-main">Tuvalar</span> Türk etnik grubu

Tuvalar veya Tıvalar, Rusya'nın Tuva Cumhuriyeti'nde ve Moğolistan'ın kuzeyinde yaşayan bir Türk halkıdır. Dilleri Türk dilleri'nin Sibirya grubu'na ait Tuvaca'dır. Toplam nüfusları 350.000 civarındadır. Tuvalara bazı dönemlerde Soyon, Sayan, Soyot, Uranhay adları verilmiştir. Boy esasında ise Tuvaların Kırgız boyundan bazıları da Tuvaların Uygur boyundan olduğu bilinmektedir. Üst kimlik olarak Tuva adı benimsenmiştir. Moğolistan'da yaşayan Duhalar Tuvaların ayrıksı kabilesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çöön-Hemçik (il)</span>

Çöön-Hemçik İli Rusya Federasyonu özerk Tuva Cumhuriyetinin 17 idari yönetiminden bir il belediyesidir. Çöön-Hemçik ilinin yönetim merkezi Çadaana yerleşim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Tuvalılar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Tıva Türkleri'nden kişiler listesi

Söök, Altaylar, Şorlar ve Hakaslar gibi Sibirya Türk halklarında babayanlı soy birliği ya da sülâledir.

<span class="mw-page-title-main">Höömey</span>

Höömey, Tıva Türklerinin ve dolaydaki Türk ve Moğol toplumlarının boğazdan söyledikleri müzik tarzı. Türkçede uluslararası literatürdeki yaygın kullanımla "Hömey" olarak da söylenir.

<span class="mw-page-title-main">Alaş (bölük)</span>

Grup Alaş, 2000'lerin başında kurulmuş, ilk kadrosunda Kongar-ool Ondar (öldü), Sеdip Mаy-ооl, Оndаr Bаdı-Dоrju, Sаm Аnаy-ооl, Şirijik Аyan gibi höömeycilerinin bulunduğu Tuva (Türk) etnik müzik grubu.

<span class="mw-page-title-main">Kaygal-ool Hovalıg</span>

Kаygаl-ооl Hоvаlıg (d. 20 Ağustos 1960) — Tıvа höömеyci, şarkıcı, dünyaca tanınmış «Hün-Hürtü» adlı müzik topluluğunun lideri ve kurucusu. Rusya Federasyonunun ünlü sanatçısı, Tıvа Ulusunun höömеycisi.

Aleksey Oorjak (doğ. 14 Temmuz, 1952) — Tıva asıllı yönetmen, Tıva Cumhuriyetinin ulusal sanatçısı, Rusya Federasyonunun ünlü sanatçısı. Tıvanın Sanat Merkezinin baş yönetmeni.

Tıva sülaleleri - Tıva Cumhuriyetinde ve dolayında Tıva etnik kökeninden gelen kişilerin ırk boyları.

<span class="mw-page-title-main">Çirgilçin</span>

Çirgilçin, 1996 yılında Tıva'da gelenekçi müzisyenlerce kurulmuş müzik grubu. Sahnede höömey adlı boğaz şarkısının da söylenmesi müziğe ayrı bir güzellik katar.

Çoduraa Tumat — Tıva kadın höömeyci, «Tıva kızı» adlı kadın müzisyen grubunun kurucusu ve yöneticisi, Tıva Cumhuriyeti'nin ünlü artisi.

<span class="mw-page-title-main">Tıva Ulusal Müzesi</span>

Tıva Cumhuriyeti'nin Aldan-Maadır adlı milli müzesi — Tıvanın devlet müzesi, bilim araştırmalarının inceleme yeri, Tıva'nın tarihinin ve kültürünün eserlerinin gösterim yeri.

İgor Köşkendey; 1978 yılının Mayıs 9-da Tıva'da Ulug-Kem'e bağlı Arıskan köyünde doğmuştur – Tıva Cumhuriyeti'nin ünlü şarkıcısı ve bilinen höömeycisidir.

Kızıl-ool SANÇI Dongakoğlu — Tıva ÖSSC'nin kültürünün önemli işçisi. Övür'ün höömey-sıgıt okulundan, sıgıtçı-höömeyci, şair,besteci, halkın arasında “Аrtist” unvanlı - Kızıl-ool Dongakoğlu Sançı tüm yönleriyle mütekamil, zeki-akıllı, yetenekli kişi.

Höömey Günü veya Höömey bayramı, Tıva Cumhuriyeti'nde her 17 Ağustos günü kutlanan, eşsiz boğaz şarkı söyleme sanatına adanmış bir bayramdır. Tuva Cumhuriyeti'nin kültürel mirası haline geldi.

Tıva Halk Hömeycisi — Tıva ulusal müzik sanatı "höömey"de(boğazdan şarkı söyleme sanatı) onursal bir unvandır. Unvan, Kar Amacı Gütmeyen Kamu Kuruluşu olan "Tıva Cumhuriyeti Höömey Söyleyen Boğaz Sanatçıları Birliği", Tuva Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı ve Tuva Cumhuriyeti Hükûmeti'nin kararı ile Tuva Cumhuriyeti Başkanı Kararnamesi ile atanır.

<span class="mw-page-title-main">Sayan Bapa</span>

Sayan Salçakoğlu BAPA (d. 27 Nisan 1962) — Tıvа höömeyci, şarkıcı, dünyaca tanınmış «Hün Hürtü» adlı müzik topluluğunun üyesi. Rusya Federasyonunun ünlü sanatçısı, Tıvа Ulusunun höömеycisi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.