Peynir, süt proteini kazeinin pıhtılaştırılmasıyla çeşitli tat, doku ve formlarda üretilen bir süt ürünüdür. Genellikle inek, manda, keçi veya koyun sütünden elde edilen proteinler ve yağdan oluşur. Üretim sırasında süt genellikle asitlendirilir ve kazeinin pıhtılaşmasını sağlamak için peynir mayası enzimleri veya benzer aktiviteye sahip bakteriyel enzimler eklenir. Katı lorlar, daha sonra sıvı peynir altı suyundan ayrılır ve preslenerek bitmiş peynir haline getirilir. Bazı peynirlerin kabuğunda, dış katmanında veya tamamında aromatik küfler bulunur.
Kete Doğu Anadolu Bölgesi, Doğu Karadeniz ve Güney Kafkasya'da da tüketilen bir şekerli ekmek çeşididir. Yapılan bölgeye göre farklılıklar göstermektedir. Türkiye'de başta Gümüşhane, Bayburt, Erzincan, Artvin, Ardahan, Kars, Van gibi illerde yapılır.
Çeçil veya civil peynir, Erzurum, Kars, Ardahan ve Iğdır genelinde üretilen yağı alınmış sütten yapılan ve iplik şeklinde olmasından dolayı tel peynir de denilen yumuşak, tuzlu bir peynir çeşididir. Bazı yörelerde "Çeçil, Sacak, Tel, Dil ve Örgü" Peynir olarak da anılır. Yağlı bir peynirdir. Sodyum oranı diğer peynirlere oranla daha yüksektir, küflendikten sonra da yenilebilir.
Künefe, kıyılmış filo hamuru, veya alternatif olarak ince irmik hamuruyla yapılan, şeker bazlı şurupla beslenen ve tipik olarak peynir veya pıhtılaşmış krema, fıstık veya fındık gibi diğer malzemelerin dahil edilmesiyle yapılan, geleneksel bir Ortadoğu tatlısı. Arap Ligi'nde, özellikle Levant ve Mısır'da, Filistinliler arasında popülerdir. Buna ek olarak Türkiye, Yunanistan, Balkanlar ve Güney Kafkasya'da varyantları ve popülerliği bulunmaktadır.
Kaşar, koyun, inek veya keçi sütünden yapılan sarı renkli sert bir peynirdir. Türkiye ve Yunanistan'da yenir.
Tulum peyniri, tulum içinde saklanarak olgunlaştırılan, Türkiye'nin çeşitli yörelerine özgü peynirlere verilen ad.
Ezine tipi beyaz peynir veya kısa ismi ile Ezine peyniri, Türkiye kökenli olgunlaştırılmış bir tam yağlı beyaz peynir çeşidi. Yumuşak veya orta-sert dokulu olarak sınıflandırılan Ezine, benzer özellikler gösterdiği Edirne peyniri ile birlikte Türkiye'de tüketilen en popüler beyaz peynir çeşitlerinden birini oluşturmaktadır. Peynir ismini Çanakkale'ye bağlı Ezine ilçesinden almıştır.
Alambre, üzerine doğranmış domuz pastırması, dolma biber, soğan, peynir, salsa ve bazı çeşitlerinde avokado ile sığır ızgarasından oluşan popüler bir Meksika yemeğidir. Genellikle taze yapılmış mısır veya un tortillası ile servis edilir. En yaygını sığır etidir ancak tavuk veya domuz eti gibi diğer et türleri de kullanılır. Hatta bazı tariflerde pastırma yerine doğranmış jambon veya chorizo kullanılır. Alambre, Meksika'nın pek çok yerinde, özellikle Meksiko, Oaxaca'da ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Meksikalı-Amerikalı nüfus arasında popülerdir.
Gorcolo peyniri, Gorcola olarak da bilinir, Türkiye ve Gürcistan'ın bazı bölgelerinde yağı alınmış sütten yapılan bir peynir çeşididir. Gorcolo (გორჯოლო), Gürcü dilinin Cavaheti diyalektinde düzgün almayan, eğri-büğrü taşa denir.
Teleme peyniri bir çeşit peynirdir. Gaziantep ilinde yapılır. Koyunlardan bazen de keçilerden sağılan süt, ham incir ve dallardan yararlanarak kısa bir süre mayalanması ile teleme peyniri yapılır. Ortalama olarak 25 dakikada hazır olur.
Saganaki Peyniri,Türkiye'de yapılan bir çeşit peynirdir. Saganaki Yunanca sahan demektir. Balıkesir Ayvalık, Alibey Adasın'da bu peynir üretilmektedir. Hellim peyniri gibi tüketilir. Saganaki peyniri, Kuzey Egedeki mandıralarda, sepet peynirine benzer bir yöntem ile üretilir. Kökeni midilli adasıdır.
Dil peyniri bir çeşit peynirdir. Kars ve Erzurum yöresinde üretilir. Genellikle inek sütünden üretilse de koyun sütü ile de üretilebilir. Tam yağlı bir peynir çeşididir. Lifli, tel tel ayrılan bir peynirdir.Tadı kaşar peynirine benzer fakat kaşar peynirine göre daha yumuşaktır. Künefe yapımında künefe peynirine alternatif olarak kullanılan bir peynirdir.
Eritme peyniri bir çeşit işlenmiş peynirdir. Eritme peyniri sert yarı sert veya yumuşak peynirlerden elde edilir. Eritme peyniri, eritme tuzu kullanılarak yapılır. Peynir artıklarını değerlendirmek için üretilir. Çeşitleri tost peyniri, dilimli tost peyniri, üçgen peynir, eritme krem peynir, eritme örgülü peynir,eritme telli peynir, eritme dilli peynir, eritme kuymak peyniri, kahvaltılık peynir dir.
Abhaz peyniri bir çeşit peynirdir. Abhazlar tarafından yapılmaktadır.
Deleme peyniri bir çeşit peynirdir.
Urfa Peyniri veya Şanlıurfa Peyniri bir çeşit peynirdir. Çiğ inek, koyun ve keçi sütlerinden yapılır. Urfa Peyniri veya Şanlıurfa Peyniri 27.07.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Kelle peyniri, bir çeşit peynirdir.
Peynirli yumurta, bir çeşit yumurta yemeğidir. Malzemeleri yumurta, peynir ve tereyağıdır. Osmanlı mutfağında yapılmaktadır. Mahmud Nedim bin Tosun Aşçıbaşı adlı kitabında dışarıdan gelen bir peynir kullanıldı diye yemeğin adının değişmesini Dışı kırmızı içi kanarya sarısı şeklinde ve ayvadan kabaca Felemenk peyniri ta’bîr ettikleri peynirden bu matbûh ihzâr olunur ise ismi peynirli yumurta olmayıp onbilet (omlet) oluyor imiş! cümlesiyle eleştirmiştir.
Motal peyniri bir çeşit peynirdir. Kafkasya'da yapılan bir peynirdir. Ermenistan’da keçi sütünden, Azerbaycan’da ise koyun sütünden yapılmaktadır.
Herki peyniri bir çeşit peynirdir. Hakkari Şemdinli yapılan bir peynirdir. Rendelenerek tüketilen bir peynirdir..