İçeriğe atla

Türkiye İstatistik Kurumu

Türkiye İstatistik Kurumu
TÜİK
Genel bilgiler
Kuruluş tarihi25 Nisan 1926 (98 yıl önce) (1926-04-25)[1]
Önceki kurum
  • Devlet İstatistik Enstitüsü
AdresAnkara, Türkiye
Personel sayısı3640 (2013 sonu itibarıyla)[2]
Yıllık bütçe₺586.861.000 (2022)[3]
Yönetici(ler)
  • Erhan Çetinkaya, Başkan
Web sitesituik.gov.tr

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığıyla ilişkili bir araştırma kurumu.

Tarihçe

Osmanlı döneminde, 1891 yılında Merkezi İstatistik Encümeni olarak faaliyetine başlamıştır. Cumhuriyet dönemine gelindiğinde, Merkezi İstatistik Dairesi adı ile 25 Nisan 1926 tarihli ve 3517 sayılı Merkezi İstatistik Dairesi Hakkındaki Talimatnamenin Meriyetine Vaz'ına Dair Kararname ile kurulmuştur.[1] 1930 yılında Daire'nin tüm görevleri yeniden düzenlenerek İstatistik Umum Müdürlüğü adını almıştır. 1962 yılında Devlet İstatistik Enstitüsü adını alan Kurum, 18 Kasım 2005 tarihi itibarı ile adı Türkiye İstatistik Kurumu olarak değiştirilmiştir.

İdari Yapılanması

Merkezi Ankara'da bulunan Kurumun, Türkiye genelinde 26 tane Bölge Müdürlüğü bulunmaktadır.[4]

Görevleri

Kurumun görev ve yetkileri şunlardır:[5]

  • 5429 sayılı Kanunda belirtilen programı hazırlamak.
  • Program ile belirlenen istatistikî faaliyetlerin yürütülmesini organize etmek ve uygulanmasını sağlamak.
  • Resmî istatistiklerin üretimi sırasında kullanılacak istatistikî yöntemleri, tanımları, sınıflamaları ve standartları, ulusal ve uluslararası normlara uygun olarak belirlemek.
  • Ülkenin ekonomi, sosyal, demografi, kültür, çevre, bilim ve teknoloji alanları ile gerekli görülen diğer alanlardaki istatistiklerini derlemek, değerlendirmek, analiz etmek ve yayımlamak.
  • Resmî istatistik sonuçlarının bilimsel ve teknik açıklamalarını yapmak.
  • İstatistik alanındaki bilimsel araştırma teknikleri ile istatistikî yöntem ve bilgi teknolojilerine ilişkin gelişmeleri takip etmek ve bunların uygulanması için gerekli önlemleri almak.
  • İstatistik alanındaki ulusal ve uluslararası öncelikleri dikkate alarak istatistikî veri ihtiyacı duyulan alanları ve veri derleme yöntemlerini ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde belirlemek.
  • Programın kurum ve kuruluşlara verdiği resmî istatistik görevlerinin yerine getirilmesini izlemek, bu kurumlarca üretilen istatistiklerin uluslararası standartlara uygunluğunu incelemek, kalite kontrolünü yapmak ve bu konularda teknik destek ve koordinasyonu sağlamak.
  • Kalkınma planları, Cumhurbaşkanınca belirlenen program ve politikalar, ilgili mevzuat ve benimsediği temel ilkeler çerçevesinde, Kurumun orta ve uzun vadeli strateji ve politika çalışmalarını yürütmek; Kurumun stratejik plânlarına, yıllık amaç ve hedeflerine bağlı olarak teşkilât yapısını, hizmet kalite standartlarını, yönetim hizmet ve süreçlerini sürekli geliştirici tedbirler almak.
  • Programın uygulanmasına ilişkin Yıllık İzleme Raporlarını hazırlamak.
  • İstatistikî bilgilerin saklanmasını, kullanıcıya sunulmasını, bu alanlara ilişkin sistemlerin geliştirilmesini ve bu amaçla ulusal ve uluslararası bir bilgi ağı ve bilgi akış sisteminin oluşturulmasını koordine etmek.
  • 5429 sayılı Kanunda belirtilen ulusal kayıt sistemlerinin oluşturulmasında standartları tanımlamak, uygulamak ve kurumlararası koordinasyon ile uygulanmasını sağlamak.
  • Uluslararası düzeyde karşılaştırmalar yapmak amacıyla diğer ülkelere veya ülke gruplarına ait göstergeleri takip etmek, değerlendirmek ve gerekli durumlarda yayımlamak.
  • İhtiyaç duyulan alanlarda veri üretilmesi, teknik kapasitenin geliştirilmesi ve güçlendirilmesi amacıyla, ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde araştırma ve teknik yardım projeleri hazırlamak, geliştirmek ve yürütmek.
  • İstatistikle ilgili konularda diğer ülkelerle ve uluslararası kuruluşlarla işbirliğini sağlamak ve uluslararası toplantılar düzenlemek.
  • Kanunlarla ve Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle verilen diğer görevleri yerine getirmek.

Başkanlar

№ Başkan Görev Başlangıcı Görev Bitişi
1Camille Jacquart 19 Eylül 1926 20 Ağustos 1929
2Celal Aybar 24 Eylül 1929 19 Ağustos 1947
3Şefik Bilkur 22 Aralık 1947 31 Mart 1954
4Şefik İnan31 Mart 1954 14 Eylül 1959
5Mustafa Fotozoğlu 15 Haziran 1960 20 Eylül 1960
6M. Necati İşcil 1 Ekim 1960 1 Mayıs 1961
7Sabahaddin Alpat 14 Kasım 1963 14 Kasım 1971
8Osman Zeki Avralıoğlu 6 Temmuz 1971 7 Ekim 1972
9Yaşar Yaşer 9 Ekim 1972 17 Temmuz 1975
10Mehmet Yılmaz Arıyörük 21 Temmuz 1975 25 Ocak 1978
11Oktay Varlıer 25 Ocak 1978 18 Aralık 1979
12T. Nihat Güner 24 Aralık 1979 21 Kasım 1985
13Şefik Yıldızeli 21 Kasım 1985 4 Ağustos 1988
14Orhan Güvenen4 Ağustos 1988 21 Aralık 1994
15Mehmet Kaytaz22 Aralık 1994 26 Nisan 1996
16Mehmet Sıddık Ensari 25 Haziran 1996 24 Mart 1998
17Ömer L. Gebizlioğlu 24 Mart 1998 4 Eylül 1999
18Şefik Yıldızeli 8 Eylül 1999 11 Temmuz 2002
19Mehmet Akif Bakır 25 Temmuz 2002 27 Ocak 2003
20Ömer Demir7 Şubat 2003 24 Mart 2008
21A. Ömer Toprak 24 Mart 2008 12 Eylül 2011
22Birol Aydemir12 Eylül 2011 15 Şubat 2016
23Mehmet Aktaş 16 Şubat 2016 18 Nisan 2019
24Yinal Yağan 18 Nisan 2019 22 Mayıs 2020
25Muhammed Cahit Şirin 22 Mayıs 2020 15 Şubat 2021
26Sait Erdal Dinçer 2 Mart 2021 28 Ocak 2022
27Erhan Çetinkaya 28 Ocak 2022 Görevde

Tartışmalar

2021 yılının Aralık ayında CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, enflasyon rakamlarının açıklanmasının ardından, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanı ile görüşmek istedi, ancak randevunun verilmemesi üzerine kurmayları ile birlikte TÜİK Başkanlığı’na gitti. TÜİK, yönetimi buna rağmen kapıları açmadı.[6]Selin Sayek Böke kapıdaki görevlilere TÜİK’in sitesinde “Bilgiye nasıl erişilir?” başlığı altında vatandaşların merkez teşkilata gelebileceğinin yazıldığını ve merkez teşkilata geldiklerini belirtti. Engin Özkoç da kapıları açmayarak TÜİK’in yasaları çiğnediğini söyledi.[7]

Kaynakça

  1. ^ a b "Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)". www.tuik.gov.tr. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2020. 
  2. ^ "2013 Mali yılı Faaliyet Raporu" (PDF). tuik.gov.tr. 29 Nisan 2014. s. 17. 5 Mart 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2015. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 31 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Ocak 2022. 
  4. ^ http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do []? metot=yapilanma
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2020. 
  6. ^ "TÜİK'in kapılarını Kılıçdaroğlu'na açmamasına sert tepki: 'Kapılarına kilit vurdu!'". 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ "Kemal Kılıçdaroğlu TÜİK'e alınmadı". 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Fizik mühendisliğinin konusu, doğadaki maddelerin yapısını ve aralarındaki etkileşimi inceleyen fizik bilimi bulgularının uygulama alanına dönüştürülmesi ile ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Millî Eğitim Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 430 sayılı Tevhid-i Tedrisat Kanunu, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile kalkınma plan ve programları doğrultusunda millî eğitim hizmetlerini yürütmekle sorumlu olan bakanlık.

<span class="mw-page-title-main">Türk Standardları Enstitüsü</span>

Türk Standardları Enstitüsü (TSE), 16 Ekim 1954 tarihinde Türkiye'de kurulmuş, çeşitli alanlarda standardizasyon ve uygunluk değerlendirmesi yapan bir kurumdur. TSE, 26 Mayıs 1955 tarihinde Uluslararası Standardizasyon Teşkilatına (ISO), 1 Ocak 1956 tarihinde de Uluslararası Elektroteknik Komisyonuna (IEC) asil üye olmuştur ve bu kuruluşların Türkiye temsilcisi konumuna gelmiştir. 18 Kasım 1960 tarih ve 132 Sayılı Kanunla tüzel kişiliği haiz, özel hukuk hükümlerine göre yönetilen bir kurum olarak kuruluş sürecini tamamlamıştır. Her türlü standartları hazırlamak ve hazırlatmak, bünyesinde ve hariçte hazırlanan standartları tetkik etmek, kabul edilen standartları yayımlamak gibi görevleri ifa eden TSE'nin kabul ettiği standartlara Türk Standardı adı verilmektedir. Enstitünün ilgili bulunduğu bakanlık, Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı'na bağlı olarak çalışan çevre, şehircilik ve iklim değişikliği işlerinden sorumlu bakanlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Kamu İhale Kurumu</span> devlet kurumu

Kamu İhale Kurumu (KİK), 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ile öngörülen görevleri yerine getirmek üzere kurulan, idari ve mali özerkliğe sahip, kamu tüzel kişiliğini haiz, denetleyici ve düzenleyici statüde bir devlet kurumudur. Kanun kapsamına giren kamu idarelerinin kullanımında bulunan her türlü kaynaktan karşılanan mal veya hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinin işleyişini düzenlemek ve denetimini sağlamak için IMF'nin yönlendirmesiyle kurulmuştur. Kurumun ilişkili olduğu bakanlık Hazine ve Maliye Bakanlığıdır. Kurumun merkezi Ankara'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Atom Enerjisi Kurumu</span>

Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, 1956 ve 2022 yılları arasında faaliyet gösteren, Türkiye'nin radyasyon ve nükleer enerji politikalarına yön vermek üzere kurulmuş kurumdur.

<span class="mw-page-title-main">Dış Ekonomik İlişkiler Genel Müdürlüğü</span>

Dış Ekonomik İlişkiler Genel Müdürlüğü, Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı olarak görev yapan bir genel müdürlük.

<span class="mw-page-title-main">Gemi Makinaları İşletme Mühendisleri Odası</span>

Gemi Makineleri İşletme Mühendisleri Odası (GEMİMO) 29.07.1960 tarihinde 6235 sayılı yasa ile kurulmuş bir meslek örgütüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu</span>

Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, Türkiye'de denetim raporlarının doğru ve bağımsız olarak hazırlanmasına ilişkin kamu yararını korumak, doğru, güvenilir ve karşılaştırılabilir finansal bilginin sunumunu sağlamak ve borsa şirketleri, bankalar ve sigorta şirketleri olmak üzere belirlenen büyük ölçekli şirketlerin denetimlerini gözetmek için kurulmuş olan düzenleyici ve denetleyici bir devlet kurumu.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı</span>

Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, yazma eser kütüphanelerinin alanında uzmanlaşmış birimler olarak etkin şekilde hizmet vermesine, kültür mirası yazma ve eski harfli nadir basma eserlerin toplanması, korunması, sağlıklı biçimde geleceğe ulaştırılması ile bilim, kültür ve sanat dünyasının hizmetine sunulmasına yönelik faaliyetlerde bulunmak üzere kurulan, Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı, tüzel kişiliği haiz, özel bütçeli ve merkezi İstanbul’da olan bir devlet kurumu. 28 Aralık 2010 tarihinde kabul edilen 6093 sayılı "Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun" ile kurulmuştur. Daha sonra 4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'yle yeniden düzenlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Millî Havacılık Akademisi</span>

Ulusal Havacılık Akademisi (UHA) — Azerbaycan devletinin yükseköğrenim kurumudur. Azerbaycan Hava Yolları bünyesi dahilindedir.

<span class="mw-page-title-main">Ticaret Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyenin resmi Ekonomi bakanlığı

Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, ticaret işlerinden sorumlu bakanlık.

<span class="mw-page-title-main">Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, sosyal hizmetler ve aile işlerinden sorumlu olan bakanlıktır. 2011 yılında Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı adıyla kuruldu. 2018 yılında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile birleştirilerek "Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı" adını aldı. 21 Nisan 2021’de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın kurulmasıyla bakanlığın adı "Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı" olarak değiştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, sanayi ve teknoloji işlerinden sorumlu olan bakanlık.

<span class="mw-page-title-main">Hazine ve Maliye Bakanlığı (Türkiye)</span> hazine ve maliye işlerinden sorumlu olan bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, hazine ve maliye işlerinden sorumlu olan bakanlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Spor Hizmetleri Genel Müdürlüğü</span> devlet kurumu

Spor Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı genel müdürlük. Mevcut genel müdür, 2024 yılında bu göreve atanan Veli Ozan Çakır'dır. Spor Genel Müdürlüğünün 81 ilde il müdürlüğü bulunmaktadır. Amacı Türk sporunun gelişmesi, gençleri spora teşvik olan müdürlük tüm branşlarda spor faaliyetlerini desteklemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Strateji ve Bütçe Başkanlığı</span> Türkiyede bir kurum

Strateji ve Bütçe Başkanlığı (SBB), Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı devlet kurumu. 2018 Türkiye genel seçimleri sonrası Kalkınma Bakanlığı ile Maliye Bakanlığının Bütçe Genel Müdürlüğü birleştirilerek Cumhurbaşkanlığı bünyesinde oluşturuldu. Kalkınma Bakanlığına bağlı Kalkınma Ajansları ise Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına bağlandı.

Türkiye Uzay Ajansı (TUA), Türkiye Cumhuriyeti'nin ulusal uzay ajansıdır. Türkiye'nin uzay bilimleri programı ile genel havacılık ve uzay araştırmalarından sorumlu devlet kurumudur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Çevre Ajansı</span> Türkiyede bir kamu kuruluşu

Türkiye Çevre Ajansı (TUÇA), 24 Aralık 2020 tarihinde TBMM'de kabul edilen ve 31350 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7261 sayılı kanunla kurulmuştur. Türkiye Çevre Ajansının, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca belirlenen çevre strateji ve politikaları doğrultusunda yapacağı faaliyetler:

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Belediyeler Birliği</span> Türkiye belediyelerini tek çatıda toplayan dernek

Türkiye Belediyeler Birliği (TBB), 1945 yılında belediyecilik alanında faaliyet göstermek üzere kamu yararına bir dernek olarak kurulmuş ve belediyelerin hak ve menfaatlerini dernek çatısı altında korumaya yönelik olarak belediyecilikle ilgili faaliyetlerini 57 yıl dernek statüsünde sürdürmüştür. Türkiye Belediyeler Birliği, Türkiye'deki bütün belediyeleri tek çatı altında toplamak amacıyla Bakanlar Kurulunun 21 Ağustos 2002 tarih ve 2002/4559 sayılı kararıyla mahalli idare birliği statüsüne kavuşmuştur. 5355 sayılı Mahalli İdare Birlikleri Kanunu'nun 26.05.2005 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabul edilmesi ve 11.6.2005 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmesi ve bu Kanuna göre hazırlanan Türkiye Belediyeler Birliği Tüzüğü'nün İçişleri Bakanlığınca 28.09.2005 tarihinde onaylanmasıyla Türkiye Belediyeler Birliği, ulusal ve uluslararası düzeyde belediyeleri temsil etme yetkisine sahip ve bütün belediyelerin doğal üyesi olduğu tek mahalli idare birliği özelliğine kavuşmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.