Türkiye'nin Avrupa Birliği üyelik kronolojisi

[ ' 1959 ' ]Türkiye, Avrupa Ekonomik Topluluğu'na (AET) ortaklık için başvurdu.

[ ' 1963 ' ] Türkiye'ye tam üyelik koşulları gerçekleşinceye kadar geçerli olacak bir ortaklık antlaşması imzalaması önerildi ve 12 Eylül 1963 tarihinde Ankara'da Ortaklık Antlaşması (Ankara Anlaşması) imzalandı. Ayrıca, Topluluğun Türkiye'ye parasal yardım yapması amacıyla düzenlenen I. Mali Protokol imzalandı.

[ ' 1970 ' ] Katma Protokol ve II. Mali Protokol imzalandı.

[ ' 1972 ' ] Ortaklık antlaşması'nın Topluluğa katılacak yeni ülkelerce de kabulünü sağlayacak Türkiye - AET müzarekeleri başladı.

[ ' 1973 ' ] Katma Protokol yürürlüğe girdi. Türkiye - AET genişleme görüşmeleri uzlaşmayla sonuçlandı. I. Genişleme Anlaşması (Tamamlayıcı Protokol) Ankara'da imzalandı.

[ ' 1977 ' ] III. Mali Protokol imzalandı.

[ ' 1978 ' ] Türkiye, Dördüncü Beş Yıllık Plan süresince yükümlülüklerinin dondurulması ve aynı dönem için yaklaşık 8 milyar dolarlık yardım talebinde bulundu.

[ ' 1982 ' ] Türkiye geçiş dönemindeki yükümlülüklerini yerine getiremedi ve 1978-1988 yılları arasında gümrük indirimleri durduruldu. 1980 askeri darbesiyle ilişkiler kesintiye uğradı.

[ ' 1986 ' ] Türkiye - AET Ortaklık Konseyi toplandı. Böylece 12 Eylül 1980 tarihinden itibaren kesintiye uğramış olan Türkiye - AET ilişkilerinin canlandırılması süreci başladı.

[ ' 1987 ' ] Türkiye, Ankara Antlaşması'nda öngörülen dönemler henüz tamamlanmamış olmasına karşın, yine bu anlaşmaya dayanarak 14 Nisan 1987'de tam üye olmak üzere başvurdu.

[ ' 1989 ' ] AT Komisyonu Türkiye'nin tam üyelik başvurusuna ilişkin görüşünü 1989 yılında vererek, Topluluğun kendi iç pazarı tamamlanmadan yeni bir üye alamayacağını ifade etti. Bu nedenle üyelik müzakeresi için tarih belirlenemedi ancak Ortaklık Anlaşması çerçevesinde ilişkilerin yürütülmesi sürdürüldü.

[ ' 1995 ' ] Türkiye ile AB arasında Gümrük Birliği'nin gerçekleştirilmesi ile ilgili ve Gümrük Birliği döneminde uygulanacak usul, esas ve süreleri belirleyen kararlar Ortaklık Konseyi'nde kabul edilerek Avrupa Parlamentosu'na (AP) iletildi ve onaylandı.

[ ' 1996 ' ] Türkiye, AB ile entegrasyonunda 22 yıl süren "Geçiş Dönemi"ni 31 Aralık 1995 tarihinde tamamlayarak, 1.1.1996 tarihi itibarıyla, tam üyelik sürecinde "Son Dönem"e, sanayi ürünlerinde ve işlenmiş tarım ürünlerinde sağlanan Gümrük Birliği ile girmiş oldu.

[ ' 1997 ' ]Avrupa Birliği'nin Lüksemburg'da gerçekleştirdiği devlet ve hükümet başkanları zirvesi sonucunda ilk genişlemede üye olacak ülkeler belirlendi. Türkiye aday ülkeler arasında yer almadı, ancak, tam üyeliğe ehil olduğu teyid edildi. "Türkiye için Avrupa Stratejisi" başlıklı bir çalışma hazırlanması ve ilişkilerin geniş kapsamlı bir şekilde geliştirilmesi öngörüldü. Ancak, Türkiye diğer aday ülkelerden ayrı tutulmasından kaynaklanan rahatsızlığını dile getirerek AB ile olan siyasal ilişkilerini askıya aldı.

[ ' 1999 ' ] Askıya alınan ilişkiler Helsinki'de gerçekleştirilen Avrupa Konseyi Zirve Toplantısında Türkiye'nin "resmi aday statüsü" kazanmasıyla yeni bir boyut kazandı.

[ ' 2000 ' ] Adaylık statüsünün tanınmasıyla Türkiye'nin Topluluk programlarına katılımı aşamalı olarak başlatıldı.

[ ' 2001 ' ] AB, Türkiye'nin Kopenhag Kriterleri'ne uyumu ve Topluluğun mevzuatına uyumu için uzun ve kısa vadeli öncelikler içeren Katılım Ortaklığı Belgesi'ni (KOB) kabul etti. Bu belge temel alınarak gerçekleştirilecek reformları ve uygulamaları bir takvime bağlayarak tam üyelik yolunda ilerlemeyi sağlayacak programı içeren Türkiye Ulusal Programı ABGS tarafından hazırlandı.

Ayrıca aynı yıl Leaken Zirvesi'nde Türkiye'nin katılım müzakerelerine yaklaştığı ve AB'nin geleceği ile ilgili konvansiyon çalışmalarına katılacağı da ilan edildi.

[ ' 2002 ' ]Avrupa Birliği (AB) Genel Sekreterliği'nce hazırlanan, Adalet Bakanlığı'nca son şekli verilen AB'ye uyum sürecinde çeşitli yasalarda değişiklik yapan teklif, 3 Ağustos 2002'de TBMM'de kabul edildi. Bu uyum yasalarıyla idam cezası da kaldırılmış oldu.

Yıl sonunda Kopenhag Zirvesi'nde Birlik, Türkiye'yi, reform sürecini hızla sürdürmesi yönünde teşvik etti. Zirve'de, Aralık 2004'te AB Komisyonu'nun rapor ve önerisine dayanarak Türkiye'nin Kopenhag siyasal kriterlerini yerine getirdiğine karar verildiği takdirde, katılım müzakerelerinin başlatılacağı kararlaştırıldı. Ayrıca Türkiye için katılım-öncesi yardımların "önemli ölçüde" artırılması kararlaştırıldı.

[ ' 2003 ' ]Selanik Zirvesi'nde Türkiye'nin, gerçekleştirdiği önemli reformlarla AB üyeliğine daha da yakınlaştığı vurgulandı ve siyasal kriterlerin yerine gelmesi durumunda 2004 sonunda Türkiye ile müzakerelerin başlatılacağı bir kez daha yinelendi.

[ ' 2004 ' ] 17 Aralık 2004'te Brüksel'deki AB Konseyi Zirvesi'nde, Avrupa Komisyonu'nun 6 Ekim 2004'te hazırladığı rapor ve öneri kararı doğrultusunda Türkiye ile müzakerelerin 3 Ekim 2005 tarihinde başlamasına oybirliğiyle kabul edildi.

[ ' 2005 ' ] Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne üyelik sürecinde yaptığı reformlar ve anayasa değişiklikleriyle Kopenhag Kriterleri'ni tamamladığı, Şubat 2005'teki AB Brüksel zirvesinde belirtildi ve Avrupa Parlamentosu tarafından onaylandı. Türkiye, 3 Ekim 2005 tarihinden itibaren Avrupa Birliği ile tam üyelik müzakerelerine başladı.

[ ' 2006 ' ] Güney Kıbrıs ile yaşanan anlaşmazlıklardan ötürü 8 müzakere başlığı durduruldu.^[1]