Türk kapı ve pencere sektörü

Türkiye'de 1970'li yıllar dan itibaren nüfusun ve dolayısıyla konut ihtiyacının artmaya başlaması ve ölçek ekonomilerinin oluşması ile birlikte, inşaat sektörünün bütünü ile beraber gelişmeye başlayan Türk kapı ve pencere sektörü, Türk müteahhitlerinin yabancı ülkelerde almaya başladıkları inşaat sözleşmeleri ile birlikte ihracat potansiyelini de artırmış, inşaat sektörünü izleyerek, başta AB, Orta Doğu ve BDT ülkeleri olmak üzere, yeni piyasalara girmiştir.

2000'li yıllar itibarıyla yapılan araştırmalarda, Türk kapı ve pencere sektöründe üretimin standartlara uygun hale getirilmesini ve yüksek kalite düzeylerinden ödün verilmemesini sağlamak, sektörde faal 100 kadar şirketin aralarında haksız rekabet unsurları oluşturmalarını önlemek ve bu arada genel ekonomik konjonktürdeki olumsuz dalgalanmalardan en az surette etkilenerek, olumlu gidişattan da en iyi avantajları elde etmelerinine imkân vermek, sektörün başlıca gündem maddeleri olarak ortaya çıkmaktadır. Standart dışı üretim, kalifiye eleman yetersizliği, kalitesiz üretimin artmasına etken olan üretim kapasitesi fazlalığı ve kimi sektör temsilcileri tarafından, Çin'in ileride kapı ve pencere sektörü için tehdit olarak görülebileceği konusundaki iddialar sektörü meşgul eden konular arasındadır. AB pencere standardının oluşturulması ve CE belgesi nin bu sektörde de uygulanmaya alınması beklentisi içinde, uygulamanın ne zaman başlayacağı konusunda net bir bilgi olmasa da, ileride firmaların ihracat faaliyetleri sırasında karşılarına bir engel çıkmaması için CE için hazırlık yapılmaktadır. Türkiye inşaat sektöründe görülen daralmalar da firmaları ihracata yönlendiren etkenlerden biridir. Pek çok üretici şirket Türk Cumhuriyetleri ve Avrupa ülkelerinde etkinliklerini artırma yolunda ilerlemektedir. İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri (İMMİB) ve Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri'nin (OAİB) verilerine göre iç pazarda iddialı olan PVC kapı ve pencere üreticileri ile demir-çelik ve ahşap pencere üreticilerinin ihracatlarında geçmiş yıllara oranla önemli artışlar görülmektedir.

Sektördeki şirketler, kısmen, PUKAB (Pencere Üreticileri Kalite Birliği Derneği) ve bazıları da İMSAD (İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği) çatıları altında toplanmaktadır.

OAİB verilerine göre; ahşap pencere, pencere kasası, çerçeve ve pervazlarının yanı sıra kapı, kapı çerçevesi, pervaz ve eşiklerini içeren ürün grubunda 2003 yılında yapılan 3 bin 716 tonluk ihracat, 2004 yılında 4 bin 371 tona çıkmıştır. 2003 yılında 9 milyon 27 bin dolarlık ihracat değeri 2004’te 10 milyon 565 bin dolar değerine ulaşmıştır. Ahşap kapı pencere sektöründe 2005 yılının ilk üç ayında gerçekleştirilen ihracat değeri 3 milyon 703 bin dolar oldu. 2004 yılının ilk üç ayında ise 1 milyon 930 bin dolarlık değer elde edildi.

2005 yılının ilk 6 ayında 14 bin 623 tonluk ihracata karşılık 31 milyon 907 bin dolarlık değer kazanıldı. PVC kapı pencere ürünlerinde firmaların ilk sıradaki ihracat pazarı %13 payla Almanya oldu. Sektör bu ürün grubunda 2004 yılında Almanya’ya 6 milyon 760 bin dolarlık ihracat yaptı. Almanya’yı, 6 milyon 28 bin dolarlık ihracatla Kazakistan, 4 milyon 966 bin dolarlık ihracatla Romanya ve 3 milyon 665 bin dolarlık ihracatla Fransa izledi. Rusya'nın ihracatta öne çıkması ve pazarın çok hızlı yükselmesi, sıralamayı değiştirecektir.

Alüminyum kapı-pencerede 2003’e oranla düşme gözlemlenmesine rağmen bu yıl yükseliş bekleniyor 2003 yılına oranla ihracatında daralma yaşanan tek alanın alüminyum kapı ve pencere sektörü olduğu kaydediliyor. Ancak sektördeki firmaların Avrupa’da süregelmesi umulan ekonomik iyileşme ile hareketleneceği ve artan inşaat faaliyetlerinin etkisiyle Avrupa’nın lider firmalar arasına girmesi bekleniyor. Bu alt sektörde 2005 yılının ilk 6 ayında yapılan 2 bin 597 tonluk ihracat ile 14 milyon 679 dolar değer elde edildi. Yılın ilk yarısında ulaşılan bu değerler sektörün en azından 2004’ten daha iyi bir performans göstereceğini sergiliyor.

Demir-çelikten kapı-pencere, bunların çerçeveleri ve pervazlarını içeren ürün grubu ihracatında kısmi bir artış yaşandı. Sektörün 2005 yılının ilk 6 ayında gerçekleştirdiği ihracat 3 bin 473 tona karşılık 8 milyon 513 bin dolar olarak kayıtlara geçti. Firmaların en büyük ihracat payını % 13.5 ile oluşturan Irak'a geçen yıl 2 milyon 113 bin dolarlık ihracat gerçekleştirildi. İhracat yapılan ülke sıralamasında geçen yıl ikinci sırayı alan Türkmenistan'a 1 milyon 563 bin dolarlık, Nijerya'ya 1 milyon 317 bin dolarlık, Rusya'ya yaklaşık 1 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi.

Kapı pencere sektöründe 2005'in ilk altı ayında toplam yatırım tutarı 18 trilyon 535 milyar lira olan 14 proje teşvik kapsamına alındı. Geçen yıl aynı dönemde ise 39 trilyon 159 milyar değerinde 15 proje teşvik kapsamında değerlendirilmişti. Teşvik tutarında bu yıl % 52 oranında düşüş yaşandı.