İçeriğe atla

Tuz Mağarası

Mağaranın içerisindeki bir sergiden görünüm.

Tuz Mağarası, Çankırı ili, Balıbağı köyü sınırları içerisinde bulunan, kaya tuzu çıkarılması sonucu oluşmuş mağara.

Tarihçe

Kaya tuzu tabakaları 37-24 milyon yıl önce oluşan çökel tabakaların arasında bulunur. Bu tuz yataklarının Hititler zamanından itibaren işletildiği tahmin edilmektedir.

Mağarada 200 yıl önce tuz yatağına düşerek ölen eşek bozulmadan günümüze kadar kalmıştır. Eskiden tuz at ve eşek arabaları ile çıkarılıyordu. Ankara MTA müzesine taşınan eşek bozulmaya başlayınca yeniden tuz mağarasına geri getirilmiştir. Tuzlu ortam antibakteriyeldir, mikrop bakteri üreyemez, bu nedenle çürüme olmamaktadır. Yakın zamanlarda bulunan bozulmamış tavşan ve yılan ölüsü mağarada sergilenmektedir.[1]

Tuzculuk

Mağara Türkiye'nin en büyük tuz rezervlerine sahiptir. Özel bir firmanın işlettiği madenden yıllık 1,6 milyon ton tuz elde edilir.[2] Kaya tuzu biriminin kalınlığı 200–300 m'dir, üzerinde 150–200 m başka tür kayalar bulunur.[3] Çıkarılan tuzun %5'i sofra tuzu, %95'i sanayi tuzu olarak kullanılır.[4]

Turizm

Üretimin yapıldığı ve kamyonların dolaştığı galeriler ziyaretçilerin ilgisini çekmektedir. Tuzdan yer yer sarkıt dikitler oluşmuştur. 6–8 m yüksekliğindeki galerilerin alanı 800 dönüm ve uzunluğu 8 km'ye ulaşmıştır.[2] Galerilerde tuzdan yapılmış heykeller sergilenmektedir.

Tuz Mağarası son yıllarda dünyadaki diğer örnekleri gibi turizme kazandırılmaya çalışılmaktadır.[5] Mağarada sağlık turizmine yönelik, alternatif tıp uygulamaları olan haloterapi ve speloterapi gerçekleştirileceği bir rehabilitasyon merkezi yapılması düşünülmektedir.

Galeri

Kaynakça

  1. ^ "Tarihi tuz mağarasında ölü hayvanlar sergileniyor". sabah.com.tr. 7 Şubat 2013. 8 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2016. 
  2. ^ a b "5 bin yıllık mağara, şifa merkezi olacak". milliyet.com.tr. 14 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2016. 
  3. ^ HALİLOVA, Doç. Dr. Hanım; ATABEY, Dr. Eşref (2009). "ÇANKIRI KAYATUZU MAĞARASI; TUZLA DOĞAL TEDAVİ MERKEZİ PROJESİ". cankirituzu.com. 18 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2016. 
  4. ^ "ÇANKIRI TUZ ÇALIŞTAYI RAPORU" (PDF). kuzka.org.tr. 2012. 8 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2016. 
  5. ^ "Tuz Mağarası". cankiri.gov.tr. 29 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Damlataş Mağarası</span>

Damlataş Mağarası, Antalya'nın Alanya ilçesinde deniz kıyısında bir mağaradır. Alanya şehir merkezine 3 km uzaklıkta ve tarihi Alanya Kalesi'nin batı kıyısında bulunmaktadır. Mağara, sarkıtlardan damlamaya devam eden su damlaları nedeniyle Damlataş adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dupnisa Mağarası</span>

Dupnisa Mağarası Kırklareli ilinin Demirköy ilçesinin Sarpdere Köyü sınırları içerisinde, köyün 5 – 6 km güneybatısında yer almaktadır ve Trakya'nın turizme açılmış tek mağarasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mağara</span>

Mağara, yüzeyle bağlantısı olan ve gün ışığı ile bağlantısı kaybolacak derinliğe ve en az bir insanın sürünerek girebilmesine olanak verecek genişlik ve yüksekliğe sahip olan yeraltı boşluklarıdır. Speleoloji mağaraları inceleyen bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Karain Mağarası</span> Döşemealtıda bir mağara

Karain Mağarası, Türkiye'nin en büyük doğal mağaralarından biridir. Denizden yüksekliği 430-450 metredir. Antalya'nın 30 km kuzeybatısında eski Antalya-Burdur kara yoluna 5–6 km uzaklıkta bulunan Yağca mahallesi sınırları içinde bulunur. Antalya-Burdur kara yolunun 13. km'sinde Karain işaret levhasından sola dönülerek Karain Mağarası yoluna girilir. Antalya'ya uzaklığı 27 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Elazığ Buzluk Mağarası</span>

Buzluk Mağarası, Elazığ yakınlarındaki Harput antik kentinde bulunan mağaradır. Elazığ merkeze 12 km, Harput'a 6 km uzaklıkta, Harput Platosu üzerindeki Buzluk Tepe'nin kuzey yamacındadır. Buzluk Tepe'nin kuzeyinden geçen fayın etkisiyle oluşan dolinin kuzeyinde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">İnsuyu Mağarası</span>

İnsuyu Mağarası, Burdur il merkezine göre güneydoğuda 10 km uzaklıkta bulunmaktadır. Çatağıl Köyü sınırları içerisindedir. Uzunluğu 597 metre ve en geniş yeri 80 metre civarındadır. Birbirine bağlı 9 boşluktan oluşur. Boşluk yanaklarında birikmiş sular gölcükler oluşturmuştur. Gölcükler, mağara tabanından geçen karstik bir yer altı akarsuyu ile birbirine bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yarımburgaz Mağarası</span>

Yarımburgaz Mağarası, 400.000 yıllık geçmişiyle dünyanın en eski yerleşim yerlerinden olan ve 2001 yılında 1. Derece Arkeolojik-Doğal Sit Alanı statüsüne alınan bir mağaradır. Mağara Afrika'dan dünyaya yayılan Homo erectus'un Avrupa'ya geçiş rotasındaki yerleşimlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Deniz mağarası</span>

Deniz mağarası, kıyı mağarası veya diğer adıyla dalga oyukluğu, deniz ya da göllerdeki dalga hareketleri sonucunda sarp kayalıklarda oluşan mağaralar. Deniz mağaraları, dalgaların doğrudan kayalara çarparak kırıldığı kayalık uçlarında ya da kıyılarda görülürler. Yeraltı suyu, akışı sırasında daha az dirençle karşılaşacağı rotaları, kırık ve çatlaklı bölümleri tercih eder. Karbonik asit içeren yeraltı suyunun bu rotalardaki akışı sırasında devam eden çözünme, milimetre boyutunda başlayıp, zamanla kilometrelerce uzunluğa sahip yeraltı akım kanallarının ve mağaraların oluşmasına neden olur.

Taşkuyu mağarası, Mersin ili Tarsus ilçesinin yaklaşık 10 km kuzeybatısında, Taşkuyu Köyü'nde bulunan mağara. Taşkuyu Mağarası; permo-karbonifer yaşlı mermerler ile bunları örten miyosen yaşlı kireçtaşları dokanağında gelişmiştir. Mağaranın girişi deniz seviyesinden 214 metre yüksekte ve bilinen toplam uzunluğu 470 metredir. Yüzeye son derece yakın bulunan mağarada sıcaklık 19.5 °C-24 °C ve nisbi nem %77-%89 arasındadır.

Çukurpınar mağarası, Mersin ilinde, Anamur'un kuzeyinde, 46 km. uzaklıkta, 1880 m yükseklikte olup, Taşeli Platosundaki su gözü yakınında, Çukurpınar yaylasındadır. Mağara 1990 yılında bulunmuştur. Türkiye'nin büyük mağarası en uzun 10., en derin 3. mağarasıdır. Araştırmalar sonucunda 3350 m uzunluğunda, -1196 m derinliğinde olduğu tespit edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ballıca Mağarası</span>

Ballıca Mağarası, bilinen diğer adıyla İndere, Karadeniz Bölgesi'nde, Tokat'ın ismini de verdiği Ballıca köyünde bulunan mağaradır.

<span class="mw-page-title-main">Peynirlikönü Mağarası</span>

Peynirlikönü Mağarası , -1429 m derinliği ile Türkiye'nin en derin mağarasıdır. Mersin ili, Anamur ilçesi, Sugözü köyü sınırlarındadır.

<span class="mw-page-title-main">Mencilis Mağarası</span>

Mencilis Mağarası, Karabük ili, Bulak köyü sınırlarında bulunan Türkiye'nin en uzun 5. mağarasıdır.

Gürcüoluk Mağarası, Bartın ili Amasra ilçesi, Makaracı Köyü sınırlarında yer alan karstik mağara.

<span class="mw-page-title-main">Zeytintaşı Mağarası</span> Antalyanın Serik ilçesinde bir mağara

Zeytintaşı Mağarası, Antalya ili, Serik ilçesi, Akbaş Köyü'nün sınırlarında bulunan karstik mağara.

İnkaya Mağarası, İzmir ili, Güzelbahçe ilçesi, Yelki Mahallesi sınırlarında, Kocadağ'ın doğu yamacında bulunan mağaradır.

<span class="mw-page-title-main">Kozarnika</span>

Kozarnika veya Peshtera Kozarnika, kuzeybatı Bulgaristan'da Alt Paleolitike kadar erken bir tarihe tarihlenen, barınak olarak kullanılmış bir mağaradır. Cebelitarık rotasından önce, Balkanlar aracılığıyla Afrika'dan Avrupa'ya erken insan göçünün ilk rotalarından birisi üzerinde yer alır. Mağara muhtemelen insanlara ait sembolik davranışların en eski kanıtlarına ev sahipliği yapmaktadır ve en erken Avrupa Gravette çakmak taşı toplulukları Kozarnika'da bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Betal Kaya Sığınağı</span>

Betal Kaya Sığınağı, aşağı Pivka Nehri Vadisi'nin güneydoğu kenarında, Postojna'dan Bukovje'ye giden yolun hemen üstündeki bir yamaçta yer alan bir karstik mağara; taş alet kalıntıları, eserler ve çağdaş hayvanların sayısız fosilleşmiş kemikleri ile zengin kültürel tortu katmanlarının bulunduğu bir sit alanıdır. Girişi, Pivka Nehri'nin suları tarafından oyulmuş 174 m (571 ft) uzunluğundaki mağaranın tavanının çökmesiyle oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Astım Mağarası</span>

Astım Mağarası Mersin iline bağlı Silifke ilçesine bağlı Narlıkuyu Kasabası, Hasanaliler Mahallesi'nde bulunan bir mağaradır. Astım Mağarası 200 m uzunluktaki bu mağara binlerce yılda oluşmuş sarkıt-dikit ve doğal bir mağara oluşumudur. Havasının astımlılara iyi geldiğine inanılmaktatır. Çevresindeki ağaçlara bez bağlanıp dilekte bulunulduğundan bu adı almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Jeita Mağarası</span>

Jeita Mağarası, toplam uzunluğu yaklaşık 9 kilometre olan birbirine bağlı iki ayrı karstik kireç taşı mağarasından oluşan bir sistemdir. Mağaralar, Lübnan'ın başkenti Beyrut'un 18 kilometre kuzeyindeki Jeita bölgesinde, Köpek Nehri vadisinde yer almaktadır. Tarih öncesi çağlarda yerleşim olmasına rağmen, mağara 1836 yılına kadar Rahip William Thomson tarafından yeniden keşfedilene kadar bilinmiyordu. Mağara bir milyondan fazla Lübnanlıya içme suyu sağlayan bir yeraltı nehrine sahip olduğu için sadece tekne ile ziyaret edilebilmektedir.