İçeriğe atla

Tuvalyanca

Tuvalyanca
Te Ggana Tuuvalu (güney şivesi)
Te Gagana Tuuvalu (kuzey şivesi)
Konuşan sayısıTuvalu'da 10,000 kişi  (2005)[1]
2380 kişi (diğer ülkelerde)[1]
Dil ailesi
Resmî durumu
Resmî dil Tuvalu
Dil kodları
ISO 639-2tvl
ISO 639-3tvl

Tuvalyanca, Polinezya dil ailesine üye Tuvalu'nun resmi dilidir. Yaklaşık olarak 15 bin konuşanı vardır.[1]

Dil, yapısı ve diğer ses özellikleri itibarıyla oldukça niteliklidir. Ancak kitle olarak küçük bir zümre sahip olduğundan ötürü, gerek sömürücü güçlerin, gerekse önlemsizliklerin getirdiği etkiyle birlikte gitgide yozlaşmış ve zengin şive çeşitliliğini koruyamamıştır. Öyle ki bu dilden haberdar olan kişi sayısı oldukça azdır ve buna paralel olarak literatürde adı tam olarak geçmez. Doğu yönde yoğunlukta konuşulan şive "Qipu" resmiyet kazanmıştır. Bunun yanında "Latpiu şivesi"ne de yaygın olarak rastlanır.

Günlük kelimeler

  • Merhaba: Oipeareuchi (Ovipörüçi) Latpiu şivesin de Uihenachi (Avyanaçiu) olarak söylenir.
  • Nasılsın?: Par tha quahere? (Per sa kehara)
  • İyiyim: Xe nouha (Yö nüya)
  • Teşekkür ederim: Xe aqihona (Yö akiyona)
  • Adın nedir?: Quim sa nonanho? (Kuin sa noneniyo)
  • Nerelisiniz?: Qehona sa isui? (Keiyona sa izu)
  • Avustralya'dan geldim.: Xe parhe'doi Aussiu. (Yö pariye'doye Ausiya)
  • Yerliyim: Xe opoiqehui na: (Yö opaköyuni na)

Kaynakça

  1. ^ a b c Tuvaluan 1 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Ethnologue (18th ed., 2015)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Grekçe</span> Yunancanın İlk Çağda konuşulan hali

Grekçe veya Antik Yunan dili, Antik Yunanistan'da ve Doğu Akdeniz havzasında MÖ 9. yüzyıldan MS 6. yüzyıla kadar konuşulmuş olan ölü bir dildir. Arkaik, Klasik ve Helenistik dönemleri vardır. Antik Yunanca olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Felemenkçe</span>

Felemenkçe, Hint-Avrupa dil ailesinin Cermen dilleri grubundan dil. Hollandaca ve Flamanca gibi lehçeleri vardır, bunlar özellikle yazılı dilde birbirine oldukça yakındır. Felemenkçe ve lehçeleri; Hollanda, Belçika ve Surinam'da resmî dil konumundadır.

Alkali metaller periyodik tablonun birinci grubunda yer alan metallerdir. Fransiyum dışında hepsi, yumuşak yapıda ve parlak görünümdedir.

<span class="mw-page-title-main">Arap harfleri</span> Arap alfabesini temel alan yazı sistemi

Arap harfleri, 7. yüzyılın üçüncü çeyreğinden itibaren Emevi ve Abbasi imparatorlukları aracılığıyla Orta Doğu merkezli geniş bir alana yayılma olanağı bulmuş İslam dininin benimsendiği coğrafyalarda kabul gören, kökeni Arap alfabesine dayalı, ünsüz alfabesi türünde bir yazı sistemidir. Dünyada Latin alfabesinden sonra en çok kullanılan yazı sistemidir.

Ağız ya da alt lehçe; aynı standart dilin birleştirdiği lehçe içinde birbirine benzeyen konuşma biçimlerinin ve bireydillerinin toplamı. Örneğin: Kütahya, Rize, Erzurum, Urfa, Nevşehir ağzı; İstanbul ağzı ölçünlü Türkçeye temel olan ağızdır.

<span class="mw-page-title-main">Kızılderililer</span> Amerika kıtasının yerlilerine verilen isim

Kızılderililer ya da Amerika Yerlileri, Sibirya kökenli Eskimo - Aleut halkları dışında kalan bütün Amerika yerlileri için kullanılan ortak birleştirici ad. Dilce birbiriyle akraba olmayan iki ayrı ana grupta toplanırlar: Sibirya kökenli olan Na-Dene dilleri ile Na-Dene dilleri dışındaki bütün Kızılderili dillerini içeren Amerind dilleri.

<span class="mw-page-title-main">Türk dilleri</span> Çinin batısından, Sibirya ve Doğu Avrupaya dek uzanan bir alana yayılmış dil ailesi

Türk dilleri veya Türkî diller, Doğu Avrupa'dan Sibirya ve Çin'in batısına dek uzanan bir alana yayılmış ve içerisinde 35 yaşayan dil barındıran dil ailesi. Toplamda yaklaşık 180 ile 200 milyon kişi tarafından konuşulan Türk dillerinin en çok konuşulan lehçesi Türkçe olup tüm Türk dili konuşurlarının %40'ı bu dili konuşmaktadır. Bu dili Azerice, Özbekçe, Uygurca, Kazakça, Türkmence ve Tatarca takip etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ksenon tetraflorür</span> bir ksenon atomu, dört flor atomundan oluşan bileşik

Ksenon tetraflorür (XeF4) bir ksenon atomu, dört flor atomundan oluşan bileşik.

<span class="mw-page-title-main">Programlama</span> bilgisayar probleminin orijinal formülasyonundan çalıştırılabilir bilgisayar programlarına yönlendiren süreç

Programlama ya da diğer adı ile yazılımlama, bilgisayarın donanıma nasıl davranacağını anlatan, bilgisayara yön veren komutlar, kelimeler, aritmetik işlemlerdir. Diğer bir tanımla programlama, bilgisayar programlarının yazılması, test edilmesi ve bakımının yapılması sürecine verilen isimdir.

Elektriksel iletkenlik iletken bir malzemeye uygulanan elektriksel alan etkisinde yük taşıyıcılarının uzak mesafeli hareketleri sonucu oluşur. Dört tür yük taşıyıcısı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Goranice</span> Bir Batı İran dili

Goranice, bir Kuzeybatı İran dilidir. İran dillerinin kuzeybatı grubundan olup Zaza-Gorani Dilleri alt grubunda yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Nelly</span> Amerikalı şarkıcı

Nelly, Amerikalı R&B ve hip hop şarkıcısı. Mariah Carey, Kelly Rowland, Christina Aguilera ve Ashanti gibi ünlülerle çalışmıştır. En iyi erkek rapçi ve en iyi rap sanatçısı ödüllerini almıştır. Ashanti ve Nelly 2005 yılından beri sevgililerdir. Ayrıca Nelly Charlotte Bobcats NBA takımının sahiplerinden biridir. Charlotte Bobcats takımının 3 sahibi vardır, bunlar Robert L. Johnson, Nelly ve Michael Jordan'dır. Hip&Hop müziğinin en iyilerinden biri olarak kabul edilen Nelly'nin ilk son albümü Brass Knuckles 4 defa ertelenmenin ardından 2008 sonbaharında piyasaya sürülecektir. Albümden çıkan single'lar arasında Akon ve Ashanti ile birlikte söyledikleri "Body On Me" isimli şarkı Amerika'da oldukça popüler olmuştur. Nelly 2003 yılından beri ünlü şarkıcı Ashanti ile birliktedir. Çift 2007 yılının kışında nişanlanmıştır. 2010 yılında Kat Sacks ve Nelly hakkında çıkan seks iddiaları ve Nelly'nin son doğum günü partisinden sonra ikili ayrılmıştır. Nelly 2009 yılının başından beri yeni albümünün çalışmalarını yapmaktadır albümün adı önce "Les Is More" sonra "Nelly" daha sonra "Let's Get It" ve son olarak da "5.0"olarak değişmiştir. Nelly'nin kuzeni Michael Johnson 2 ırkçı öğrenci tarafından evine giderken vuruldu ve öldü daha sonra Nelly albümü ertelediğini ancak albüme Jammie Foxx, Usher ve Dr. Luke ile çalışacağını söyleyerek hayranlarını biraz olsun beklemekten doğan kızgınlığını dindirdi. Nelly albüm teması için "Ford" firmasıyla 2011 model "Mustang" araba için anlaştı

<span class="mw-page-title-main">İrlandaca Vikipedi</span> ücretsiz içerikli ansiklopedi sürümü

İrlandaca Vikipedi, Vikipedi'nin İrlandaca dilinde yazılmış sürümüdür. İrlandaca Vikipedi kasım 2003'te yazılmaya başlanmıştır. 23 Ekim 2024 tarihi itibarıyla, İrlandaca Vikipedi'nin 60.915 maddesi, 63.153 kullanıcısı ve 7 hizmetlisi bulunmaktadır. Bu sayı İrlandaca Vikipedi'yi madde sayısına göre en büyük 98. Vikipedi yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Harare</span> Zimbabvenin başkenti

Harare, Afrika kıtasında bulunan Zimbabve'nin başkenti ve aynı zamanda en büyük şehri konumundadır.

Kaf veya Gaf (ق), Arap alfabesinin yirmi birinci harfi. İbranice muadili Kuf harfidir.

Latinizasyon (Romanizasyon) tabiri genel olarak Latin alfabesi dışındaki ses sistemlerinin Latin alfabesine çevrilmesini ifade eder. Arapçanın Latin alfabesine çevirisi yapılırken bu uygulamaların hiçbirinde (fonetik alfabeler hariç) ortak bir uygulama geliştirilememiştir. Çünkü her ülke kendi harflerini esas alan bir çeviri sistemi benimsemiştir. Fakat yine de ana hatlarıyla genel kabul görmüş bazı sesler ve simgeler tercih edilmeye başlanmıştır. Ortak Türkçe alfabesi esas alınarak yapılan bir işaret sistemi büyük oranda geliştirilmiş durumdadır. Fakat yine de çeşitli ülkelerin, sesleri simgelerken kullandıkları harflerin değişik olması nedeniyle farklılıklar ortaya çıkmaktadır.

Pomakça, (Pomaşki) Hint-Avrupa dil ailesinden Güney Slav dillerine bağlı bir dil.

<span class="mw-page-title-main">Arizona'daki kontlukların listesi</span> Vikimedya liste maddesi

ABD eyaletlerinden Arizona'da 15 kontluk vardır. 1862'de kurulan Arizona Bölgesinin devamında 1864'te dört kontluk kuruldu. Şu an feshedilmiş Pah-Ute Kontluğu 1865'te Mohave Kontluğundan ayrıldı ancak 1871 yılında tekrar birleştiler. 1912'de Arizona'ya verilen eyaletliğe kadar La Paz Kontluğu dışındakiler hemen hemen kurulmuştu.

Elamca, Elamlılar tarafından Antik İran'da MÖ 2600 ile 330 yılları arasında konuşulmuş eklemeli bir izole dildir. Dil ve edebiyatı, Elam Kralı Şilhak-İnşuşinak'ın gayretleriyle çok gelişmiştir. Elamca, MÖ 522-486 döneminde Ahameniş İmparatorluğu'nun hakimiyeti altında önemli bir gelişme göstermiş ve Ahameniş krallarının yazıtlarında kullanılan üç dilden biri olmuştur. Elamcanın ölü bir dil haline gelmesi, İskender'in Ahamenişleri fethettiği devre tekabül eder.

"Say Na Na Na", Serhat tarafından seslendirilen 2019 Eurovision Şarkı Yarışması'nda San Marino'yu temsil eden şarkıdır. Şarkı İngilizce dilinde seslendirilmiştir.