Tuva Cumhuriyeti veya Tıva Cumhuriyeti ; Rusya Federasyonu’nda Güney Sibirya'da özerk bir Türk cumhuriyetidir. Tuva cumhuriyeti, adını, Türk halklarından biri olan Tuvalardan alır. Tıva Cumhuriyeti olarak da Türkiye Türkçesinde kullanımı vardır. Moğolistan'a komşu olan cumhuriyetin yüzölçümü 170.500 km²'dir. Nüfusu 313.612 kişidir. Konumu ise kuzeyinde Rusya Federasyonuna bağlı Krasnoyarsk Krayı, kuzeybatısında Hakas Özerk Cumhuriyeti, batısında Altay Özerk Cumhuriyeti, güneyinde Moğolistan, doğusunda Buryatya çevrelemiştir. Çevresindeki ülkelere göre Türk nüfusunun en yoğun olduğu Güney Sibirya ülkesidir.
Kızıl. Rusya’da, Tuva Cumhuriyeti'nin başkenti. Kızıl, pek çok Türki dilde ve Ana-Türki dilinde olduğu gibi Tuvaca'da da “kırmızı” anlamına gelir. Kentin nüfusu: 104.105 (2002) iken 110.000 (2010) olmuştur.
Tuva Halk Cumhuriyeti, 1921-1944 yılları arasında Güney Sibiryada şimdiki Tuva Cumhuriyeti topraklarında bağımsız yaşamış bir Türk cumhuriyetidir. 11 Ekim 1944'te SSCB'ye bağlanmıştır. Kuruluşta Tandı Uranhay ülkesindeki Tañnı Tuva Cumhuriyeti adı sonra Tuva Halk Cumhuriyeti olarak değiştirilmiştir. Tuva meclisinin ilk başkanı Buyan Badırgıdır.
Men — Tıva Men Tuva Cumhuriyeti'nin millî marşıdır. Bayölke ili Sengel ilçesindeki Tuva lı Olonbayar Gantomir, Bayantsagaan Oohiy tarafından bestelenmiştir. Tuva Cumhuriyeti Büyük Hural tarafından resmi marş olarak uyumlaştırılmış ve eski millî marş olan Tooruktug Dolgay Tangdım yerine 11 Ağustos 2011 tarinden itibaren Men Tuva-men Tuvanın yeni ulusal marşı olarak kabul edilmiştir.
Çadaana, Tıva Cumhuriyeti'nin Doğu Kemçik bölgesinin merkez şehridir.
Övür İli — Tıva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biri olup ülkenin güneyinde yer alır. Bölgenin idari merkezi — Handagaytı.
Yekaterina Tanova — Tuva Türklerinden şair, öykücü, dramaturg, tercüman. 1930 yılının Mart 27-de Süt-Gölün Karaçıraada doğmuştur.
Eduard Mijit, Tuva asıllı Rus yazar, şair, akademik çevirmen, piyes yazarıdır. Rusyanın Yazarlar ve Tiyatro Çalışanları Cemiyetinin üyesi ve Tuva Cumhuriyetinin Yazarlar Cemiyetinin başkanıdır. "Ulug-Hem" (Yenisey) adlı edebiyat dergisinin baş redaktörü. Tuva Türkçesi ve Rusça dillerini bilmektedir.
Vladimir Seren-ool, , Tıva Türkleri roman yazarı.
Viktоr Şоgjаpоviç Kök-ооl — Tuva Türkleri arasında ünlü bir oyun yazarı, yönetmen, Tıvа edebiyatının önde gelen yazarlarından biridir. Rusya Sovyet Sosyalist Federasyonu Cumhuriyeti'nin önde gelen, Tıvа Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti'nin milli sanatçısı idi.
Höömey, Tıva Türklerinin ve dolaydaki Türk ve Moğol toplumlarının boğazdan söyledikleri müzik tarzı. Türkçede uluslararası literatürdeki yaygın kullanımla "Hömey" olarak da söylenir.
Karaküske Çoodu, Tıvalı yazar, şair, gazeteci.
Zoya Namzıray Aldınoolkızı, Tuvalı kadın şairdir. Tuva Cumhuriyeti Yazarlar Birliği üyesidir.
Aleksey Oorjak (doğ. 14 Temmuz, 1952) — Tıva asıllı yönetmen, Tıva Cumhuriyetinin ulusal sanatçısı, Rusya Federasyonunun ünlü sanatçısı. Tıvanın Sanat Merkezinin baş yönetmeni.
Kayırakan Dağı, Tuva Cumhuriyeti'nin Ulukem kojununun merkezi olan Şagonar şehri ve Kayırakan (Hayırakan) köyü yakınında bir dağ.
Tıva arması veya Tıva ongunu, Tıva Cumhuriyeti'nin resmi sembolü. Devlet sembolü olarak 17 Eylül 1992 tarihinde kabul edilmiştir.
Naadım, Tuva Cumhuriyeti'nde geleneksel bir festivaldir. Tıva Cumhuriyeti'nin sığırcılıkla uğraşan besicilerinin toplanma festivali ve bayramı. Final etkinliği Ağustos ayı ortalarındadır. Naadım, 1922'de Tıva Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşundan bu yana kutlanmaya başladı.
Tıva Cumhuriyeti'nin Aldan-Maadır adlı milli müzesi — Tıvanın devlet müzesi, bilim araştırmalarının inceleme yeri, Tıva'nın tarihinin ve kültürünün eserlerinin gösterim yeri.
Şınaa sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.
