İçeriğe atla

Tutku (film, 1943)

Tutku
Ossessione
"Tutku" (Ossessione) filminin İtalya'da basılmış bir afişi
YönetmenLuchino Visconti
YapımcıLibero Solaroli
SenaristLuchino Visconti
James M. Cain (roman)
OyuncularClara Calamai
Massimo Girotti
Dhia Cristiani
MüzikGiuseppe Rosati
Görüntü yönetmeniDomenico Scala
Aldo Tonti
KurguMario Serandrei
StüdyoIndustrie Cinematografiche Italiane (ICI)
DağıtıcıICI (İtalya)
Ajay Film Company (ABD)
Films sans Frontières (Fransa, DVD)
CinsiSinema filmi
TürüDram, suç, aşk
RenkSiyah-beyaz
Yapım yılı1943
Çıkış tarih(ler)i16 Mayıs 1943, Roma, İtalya
2 Ekim 1976, New York Film Festivali
Süre140 dakika
Ülkeİtalya İtalya
Dilİtalyanca
Diğer adlarıTutku (Türkiye)
Les amants diaboliques (Fransa)
Ossessione - Von Liebe besessen (Almanya)
Besessenheit (Batı Almanya)

Tutku 1943 İtalya yapımı dramatik suç filmidir. İtalyanca özgün adı Ossessione dir.

Bazı yazarlar tarafından tartışmalı olarak İtalyan Yeni Gerçekçiliği sinema akımının ilk filmi olarak kabul edilen Ossessione,[1] yönetmeni Luchino Visconti'nin de sinemadaki ilk filmidir. Filmin senaryosunu da yine Visconti kalabalık bir ekiple birlikte Amerikalı yazar James M. Cain'in 1934 tarihli sansasyonel suç romanı The Postman Always Rings Twice (Tr: Postacı Kapıyı Her Zaman İki Kere Çalar)'dan uyarlayarak yazmıştır. Cain'in bu romanı Türkiye'de de ilk kez 1949 yılında Nebioğlu Yayınevi'nden Semih Yazıcıoğlu'nun çevirisiyle Postacı Kapıyı İki Defa Çalar adıyla çıkmıştı.[2]

Aynı roman 1939'da Fransa'da (Le dernier tournant), 1946 ve 1981 yıllarında ABD'de (her ikisinin adı da romanla aynı adı taşıyordu: "The Postman Always Rings Twice") ve 1998 yılında da Macaristan'da olmak üzere birkaç kez sinemaya aktarılmıştır.

Başıboş bir serserinin (Massimo Girotti), kocasından nefret eden bir kadınla (Clara Calamai) ilişkiye girmesi, bu ilişkinin bir tutkuya dönüşmesiyle de birlikte kadının lokanta işleten kocasını ortadan kaldırmak için yaptıkları şeytanca planların anlatıldığı film alışılmadık tondaki gerçekçi tarzıyla seyirciyi oldukça tedirgin etmişti. Roman da içerdiği yoğun seks ve şiddet temalarıyla yayımlandığı yıllarda okuyucular üzerinde benzer etkiler yapmıştı.[3] 1940'ların Mussolini dönemi İtalya'sının kirli çamaşırlarını, fuhuş ve eşcinsellik gibi az dillendirilen yönlerini hiç çekinmeden ortaya koyan "kirli" bir filmdir.[4] İlk yarısında ağırlıklı olarak "yeni gerçekçilik" sinema akımının ögelerini taşıyan film, ikinci yarısından itibaren "kara film" türünün tipik özelliklerini göstermeye başlar.[5]

İçerdiği şiddet yüzünden film tamamlanır tamamlanmaz Mussolini rejiminin sansür kurulu tarafından yasaklanmış, daha sonra da büyük oranda makaslanmış bir versiyonunun gösterilmesine izin verilmiş, ancak daha sonra bu versiyon da toplatılmıştı. Savaş bittikten sonra Visconti kesilip çıkartılmış parçaları bir araya getirerek filmini yeni baştan ortaya çıkardı. Ancak bu defa da telif hakları sorunları yüzünden (Visconti romanın telif hakkını ödememişti) 1970'li yılların ortalarına gelininceye kadar filmin, özel durumlar istisna tutulacak olursa, İtalya dışında gösterilmesi mümkün olmadı.[6]

Konusu

Bir yük kamyonu yol kenarındaki benzinliklerden birinde yakıt almak için durduğunda, şoför kamyonun kasasında kaçak seyahat eden Gino (Massimo Girotti)'yu fark eder ve onu apar topar araçtan indirir. Yırtık pırtık giysiler içindeki bakımsız bu genç adam umursamaz tavırlarla, aynı zamanda hem bir lokanta hem de bir ev olarak kullanılan benzinliğin ana binasına doğru ayaklarını sürüyerek gider, mutfak bölümüne geçince de orada Giovanna (Clara Calamai) ile karşılaşırlar.

Giovanna benzinliğin yaşlı ve şişman sahibi Giuseppe (Juan de Landa)'nin genç ve güzel karısıdır. Giovanna ile bu yakışıklı serseri arasında bir elektriklenme olur. Yemek parasını ödeyemediği için önce Giuseppe tarafından kovulan genç adam, araba tamirinden anladığı söyleyince karın tokluğuna garajdaki bir arabanın tamirine başlar. Giuseppe'yi bir motor parçasını alması için yakın bir kasabaya gönderince, Gino ve Giovanna evde ilişkiye girerler. Bu sırada Giovanna içini Gino'ya döker. Hiç sevmediği, hatta nefret ettiği kocasıyla aç kalmamak ve sokaklardan kurtulmak için mecburen evlenmiştir. Gino Giovanna'ya birlikte kaçmayı önerir, hatta bunu denerler de, ama daha yoldayken Giovanna bir serseri hayatına dayanamıyacağını söyleyerek geri döner.

Gino ise yoluna devam eder. Kaçak olarak bindiği trende cezalı bilet ücretini ödeyen "İspanyol" lakaplı (Elio Marcuzzo) bir sokak satıcısıyla tanışır. Melankolik bir kişiliğe sahip olan "İspanyol" ona birlikte çalışmalarını teklif eder. Ancona'da kaldıkları ucuz pansiyonda aynı yatağı paylaşırlar, burada "İspanyol" un Gino'ya olan davranışlarında üstü kapalı eşcinsel bir eğilim sezilir.[5][7](Gino'ya doğru yolu göstermeye çalışan "İspanyol", kendisinin de bir eşcinsel olduğunu hiçbir zaman saklamamış olan[8] yönetmen Visconti'nin filmdeki yansımasıdır belki de)

Bir gün limanda satış yaparlarken tesadüfen kalabalığın arasında Giovanna ve Giuseppe çiftine rastlarlar. Giuseppe bir arya yarışması için Ancona'ya gelmiştir. Gino'yu da alarak gittikleri tavernada yarışmayı kazanan Giuseppe kör kütük sarhoş olur. Gino'yu tekrar eve davet ederler. Yolda Giovanna ve Gino bindikleri kamyoneti uçuruma iterek Giuseppe'yi öldürürler. Polis biraz şüphede kalmakla birlikte olayı kaza olarak rapora geçirir.

Garaja ve yüklüce bir hayat sigortasına konan Giovanna'nın gittikçe değişen davranışları karşısında, zaten başından beri Giuseppe'nin ölümünden pişmanlık duyan Gino, bu olayda kullanılmış olabileceğinden kuşku duymaya başlar. Giovanna'nın birlikte kaçma teklifine sürekli olumsuz yanıt vermesi üzerine daha da mutsuzlaşan Gino parkta tanıştığı iyi kalpli mutsuz fahişe Anita (Dhia Cristiani)'yla yeni bir ilişkiye girer, ama birliktelerken Giovanna'ya yakalanırlar ve tartışırlar. Bu arada hem sigorta şirketi hem de polis gizlice peşlerine düşmüştür. Giovanna hamile olduğunu söyleyerek Gino'nun kaçma teklifine sonunda evet der ve birlikte kamyonetle şehir dışına kaçarlarken kaza yaparlar, Giovanna kazada ölür. Gino da arkalarından yetişen polis tarafından tutuklanır.

Filmin diğer versiyonları

Amerikalı yazar James M. Cain'in 1934'te yazdığı The Postman Always Rings Twice (Postacı Kapıyı İki Defa Çalar) adlı suç romanından yapılmış sinema uyarlamaları şunlardır:

Oyuncu kadrosu

Gino (Massimo Girotti) ve Giovanna (Clara Calamai) ilk kaçma denemelerini yapıyorlar.
Aktör/Aktris Rolü
Clara CalamaiGiovanna Bragana
Massimo GirottiGino Costa
Juan de LandaGiuseppe Bragana
Dhia CristianiAnita
Elio MarcuzzoLo Spagnuolo ("İspanyol")
Vittorio DuseDedektif
Michele RiccardiniDon Remigio

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2009. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2009. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2009. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2009. 
  5. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 16 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2009. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2009. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2009. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2009. 
  9. ^ "Sarı Bela (35 mm)". T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2009. []
  10. ^ http://www.imdb.com/title/tt0035160/movieconnections []

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ferzan Özpetek</span> Türk-İtalyan film yönetmeni

Ferzan Özpetek, Türk-İtalyan yönetmen, senarist, yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Luchino Visconti</span> İtalyan film yönetmeni (1906-1976)

Luchino Visconti, İtalyan Yeni Gerçekçilik akımının usta yönetmenlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Sven Nykvist</span> İsveçli görüntü yönetmeni

Sven Vilhem Nykvist, İsveçli görüntü yönetmeni.

<i>Beyaz Geceler</i> (film, 1957)

Beyaz Geceler 1957 İtalya Fransa ortak yapımı dramatik filmdir. Özgün adı Le Notti Bianche dir.

<i>Güneş Çiçekleri</i> (film) Vittorio De Sicanın 1970 filmi

Güneş Çiçekleri 1970 İtalya, Fransa ve Sovyetler Birliği ortak yapımı dramatik filmdir. Özgün adı I Girasoli dir. Film İngilizce konuşulan ülkelerde Sunflower adı ile gösterime sunulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Giuseppe Rotunno</span> İtalyan görüntü yönetmeni

Giuseppe Rotunno, ödüllü İtalyan görüntü yönetmenidir. 1950'li yıllardan 1990'lı yıllara kadar devam eden uzun sinema kariyerinde 79 filmin görüntü yönetmenliğini yaptı. Avrupa'nın en iyi yönetmenleriyle çalıştı. Federico Fellini'yle birlikte çok sayıda filme birlikte imza attıkları için genelde "Fellini'nin görüntü yönetmeni" olarak da tanınır. Luchino Visconti ve Vittorio de Sica da sık çalıştığı yönetmenler arasındaydı. 1963'te Vittorio de Sica'nın Sophia Loren ve Marcello Mastroianni'li filmi "Ieri, oggi, domani" 'nin görüntü yönetmenliğini de o yaptı.

<i>Postacı Kapıyı İki Defa Çalar</i>

Postacı Kapıyı İki Defa Çalar, Amerikalı gazeteci ve romancı James M. Cain'in 1934 yılında yazmış olduğu suç romanıdır. Özgün adı The Postman Always Rings Twice olan roman Türkçeye ilk kez Semih Yazıcıoğlu'nun çevirisiye Nebioğlu Yayınevi tarafından 1949 yılında aktarılmıştır. Kitap 1995 yılında Parantez Yayınevi tarafından bir kez daha basılmıştır.

<i>Teorema</i> (roman) Pier Paolo Pasolininin 1968 yılında yayımladığı romanı

Teorema, İtalyan film yönetmeni, şair ve yazar Pier Paolo Pasolini'nin 1968 yılında yayımladığı romanının adıdır. "Teorema", Pasolini'nin senaryosunu yazıp yönettiği aynı adlı filminin romanıdır, ama birçok sinema uyarlamasının aksine film romandan uyarlanmamıştır. Film ve roman hemen hemen aynı zamanlarda seyirciye/okuyucuya ulaşmıştır.

<i>Postacı</i> (film, 1994)

Postacı, 1994 İtalya yapımı dramatik dönem filmidir. Özgün adı II Postino olan film ABD ve İngiltere'de II Postino: The Postman adıyla gösterilmiştir. Film Türkiye'de 5 Ocak 1996 tarihinde gösterime girmiştir.

<i>Ateşli Sabır</i> Antonio Skármetanın ilk kez Berlindeyken 1982 yılında tiyatro oyunu olarak yayımladığı eseri

Ateşli Sabır, Şilili yazar Antonio Skármeta'nın ilk kez Berlin'deyken 1982 yılında tiyatro oyunu olarak yayımladığı eserinin adıdır. özgün adı Ardiente Paciencia olan oyun İngilizce konuşulan ülkelerde Türkçe olduğu gibi özgün adının tam çevirisiyle Burning Patience adıyla yayımlanmıştır.

<i>Nerudanın Postacısı</i> Antonio Skármetanın ilk kez Berlindeyken 1982 yılında tiyatro oyunu olarak yazdığı 1985 yılında da roman tarzında yeniden yayımladığı eseri

Neruda'nın Postacısı, Şilili yazar Antonio Skármeta'nın ilk kez Berlin'deyken 1982 yılında tiyatro oyunu olarak yazdığı 1985 yılında da roman tarzında yeniden yayımladığı eserinin adıdır. Tiyatro oyunuyken ve romana çevrildikten sonraki ilk özgün adı Ardiente Paciencia olan eser, daha sonra roman olarak El Cartero de Neruda olarak da yayımlandı. Roman İngilizcede The Postman adıyla yayımlandı.

<i>Leopar</i> (film)

Leopar, 1963 İtalya - Fransa ortak yapımı dönemsel tarihi filmdir. Özgün adı Il gattopardo olan ve ortak yapımcı ülke Fransa'da Le guépard adıyla gösterilen film Türkiye'de ilk kez Ocak 1965'te sinemalarda gösterime girmiştir.

<i>Leopar</i> (senaryo)

Leopar, Luchino Visconti'nin yönettiği 1963 tarihli aynı adlı filmin Türkiye'de 1972 yılında yayımlanmış senaryo kitabıdır.

<i>Leopar</i> (roman) roman

Leopar, İtalyan yazar Giuseppe Tomasi di Lampedusa'nın ölümünden bir yıl sonra 1958 yılında yayımlanan dönemsel tarihi romanıdır. Özgün adı Il gattopardo dur.

<i>Günahkâr Gönüller</i>

Günahkâr Gönüller, 1954 İtalya yapımı dramatik dönem filmidir. Özgün adı Senso olan film 11 Aralık 1956 tarihinde Türkiye'de gösterime girmişti.

<i>Postacı Kapıyı İki Kere Çalar</i> (film, 1981)

Postacı Kapıyı İki Kere Çalar, 1981 yılı ABD yapımı sinema filmidir.

<span class="mw-page-title-main">John Garfield</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1913 – 1952)

John Garfield, Amerikalı oyuncudur. Büyük Buhran döneminde New York'ta yoksulluk içinde büyüdü. 1930'ların başında Group Theatre 'un önemli bir üyesi oldu. 1937 yılında Hollywood'a taşındı ve Warner Bros. şirketinin yıldızlarından biri haline geldi. Amerikan Karşıtı Faaliyetleri İzleme Komitesi'nce tanıklığına başvuruldu. Komünist eğilim suçlamalarını isim isim reddetti ve aktif oyunculuk kariyerini sonlandırdı.

<i>Yer Sarsılıyor</i>

Yer Sarsılıyor 1948 İtalyan yapımı politik dram filmidir. Luchino Visconti'nin yönettiği film Giovanni Verga'nın 1881 çıkışlı romanı I Malavoglia'dan uyarlanmıştır. Başrollerini Antonio Arcidiacono ve Giuseppe Arcidiacono'nun paylaştığı filmde Sicilya'daki bir balıkçı köyünde yaşananlar anlatılmaktadır.

<i>Postacı Kapıyı İki Kere Çalar</i> (film, 1946)

Postacı Kapıyı Her Zaman İki Kez Çalar, James M. Cain'in 1934 tarihli aynı adlı romanından uyarlanan 1946 tarihli bir kara filmdir. Romanın bu uyarlamasında Lana Turner, John Garfield, Cecil Kellaway, Hume Cronyn, Leon Ames ve Audrey Totter yer alıyor. Tay Garnett tarafından yönetildi. Müzikleri George Bassman ve Erich Zeisl tarafından yazılmıştır.