İçeriğe atla

Tuthaliya

Tuthaliya, en az üç Hitit ve bir Karkamış kralının ismidir. Tuthaliya Hititlere ait yazılı metinlerde çeşitli diğer kişilerin ismi olarak da görülür.[1]

  • Tuthaliya (eski kaynaklarda Tudhaliya I, kimi yeni kaynaklarda Tuthaliya 0) bir zamanlar Hitit devletinin kurucularının arasında olduğu iddia edilmiş bir kraldır. M.Ö. 18.[2] yüzyılda yaşadığı düşünülen bu kralın mevcudiyeti günümüzde tariçilerin çoğu tarafından reddedilmiştir.[3]
  • I. Tuthaliya (veya I/II. Tuthaliya) M.Ö. 14. yüzyılın ilk yarısında hüküm sürmüş Hitit kralı.
  • II. Tuthaliya (veya II/III. Tuthaliya) M.Ö. 14. yüzyıl ortalarında hüküm sürmüş Hitit kralı.
  • Genç Tuthaliya (veya III. Tuthaliya) M.Ö. 1350'de çok kısa bir süre hüküm sürmüş olması muhtemel Hitit prensi/kralı.
  • IV. Tuthaliya M.Ö. 1237-1209 arasında hüküm sürmüş Hitit kralı.
  • Tuthaliya, M.Ö. 11. yüzyılda hüküm sürmüş Geç Hitit şehri Karkamış'ın kralı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ (Fransızca) Laroche, E. (1966) Le Noms de Hittites, Paris:Librairie C. Klincksieck, s. 191-2.
  2. ^ Bu ve aşağıda verilen tarihler takribidir ve "orta" kronolojiye dayanmaktadır. Hitit krallarının 'uzun', 'orta' ve 'kısa' kronolojiye göre karşılaştırmalı bir listesi için: Alpaslan, M. (2009) Hititolojiye Giriş, s. 155.
  3. ^ Aksi görüş için: (İngilizce) Beal, R. (2003) “Predecessors of Hattušili I,” FsHoffner, Winona Lake: Eisenbrauns, s. 13-35.

İlgili Araştırma Makaleleri

I. Hantili yaklaşık olarak MÖ 1590-1560 yıllarında hüküm sürmüş Hitit kralıdır.

Telipinu, Eski Krallık döneminin sonunda hüküm sürmüş bir Hitit kralıdır. Kendi adıyla anılan Hitit Veraset Yasası'nı oluşturan Telepinu Fermanı'yla tanınmıştır.

I. Murşili (Muršili) yaklaşık olarak MÖ 1620-1590 yıllarında hüküm sürmüş Hitit kralı. Önce Halep şehrini ele geçirerek Suriye'deki Yamhad krallığını yıkmış, ardından Babil şehrine kadar giderek MÖ 1595 yılında Hammurabi sülalesini sona erdirmiştir.

Hitit devletinin kurucusu kimi kaynaklarda I. Hattuşili olarak belirtiliyor olsa da Telipinu fermanında aktarıldığı üzere, bir önceki kral Labarna'nın zamanında Anadolu'nun çeşitli bölgelerinin fethedildiği anlaşılmaktadır. Hitit beylikleri döneminde sağlam bir devlet yapısı olduğu söylenemez. Bu dönemde Orta Anadolu'da sadece Hititler değil, Hattiler, Luwiler gibi grupların da hüküm sürdüğü şehir devletleri mevcuttur. Labarna'dan son kral II. Şuppiluliuma'ya kadar yaklaşık 5 asır boyunca hükümdarlığı kesin olarak belgelenmiş 26 Hitit kralı hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">III. Hattuşili</span> Yaklaşık MÖ 1267-1237 tarihleri arasında hüküm sürmüş Hitit kralı

III. Hattuşili (Hattušili), yaklaşık MÖ 1267-1237 tarihleri arasında hüküm sürmüş Hitit kralıdır. II. Murşili'nin bilinen dördüncü ve en küçük oğludur. Daha kral olmadan önce Kizzuvatna orijinli bir rahibe olan, Puduhepa ile evlenmiş ve Puduhepa en söz sahibi Hitit kraliçelerinden biri olmuştur. Günümüzde Hititlerin başkenti Hattuşaş'ta yapılan kazılarda, III. Hattuşili'ye ait 200'ün üzerinde doküman bulunmuştur.

II. Hattuşili (Hattušili), MÖ 14. yüzyılın başlarında Büyük (Yeni) Krallık döneminde hüküm sürdüğü düşünülen ancak varlığı hakkında tartışmaların olduğu Hitit kralıdır.

I. Muvatalli, orta Hitit döneminde hüküm sürmüş son Hitit kralıdır.

II. Huzziya, orta Hitit döneminde hüküm sürmüş bir Hitit kralıdır.

II. Zidanta, orta Hitit döneminde hüküm sürmüş bir Hitit kralıdır.

II. Hantili, orta Hitit döneminde hüküm sürmüş bir Hitit kralıdır.

Tahurvaili, Orta Hitit döneminde hüküm sürmüş bir Hitit kralıdır.

Alluvamna, orta Hitit döneminde hüküm sürmüş bir Hitit kralıdır.

II. Arnuvanda, yaklaşık MÖ 1322-1321 yıllarında, kısa bir süre hüküm sürmüş Hitit kralıdır.

III. Arnuvanda, MÖ 13. yüzyıl sonlarında, kısa bir süre hüküm sürmüş Hitit kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">II. Muvatalli</span>

II. Muvatalli, yıllarında hüküm sürmüş ve Mısır kralı II. Ramses'le Kadeş Savaşı'nı yapmış olan Hitit kralıdır.

Genç Tuthaliya kral olup olmadığı tartışmalı olan bir Hitit prensidir. M.Ö. 1350 yılında tahta çıktıysa bile aynı yıl içinde öldürülerek tahtı I. Şuppiluliuma'ya kaybettiği kesindir.

Hattuşili birden fazla Hitit kralı tarafından kullanılmış bir isimdir. Hititlere ait yazılı metinlerde çeşitli diğer kişilerin ismi olarak da görülür.

I. Tuthaliya MÖ 14. yüzyıl başlarında hüküm sürmüş Hitit kralıdır. MÖ 15. yüzyıl boyunca bir gerileme dönemi geçiren Hitit devletini yeniden çıkışa geçiren kral olarak kabul edilir.

II. Tuthaliya, MÖ 14. yüzyılın ortalarında hüküm sürmüş Hitit kralıdır. Kral I. Arnuvanda’nın oğlu, I. Şuppiluliuma’nın babasıdır.

Kurunta MÖ 13. yüzyılın sonlarında yaşamış Hitit prensi ve Tarhuntassa ülkesi kralıdır. Hitit kralı IV. Tuthaliya'nın hükümdarlığı sırasında çok kısa bir süre için Hitit başkentini ele geçirip kendini büyük kral ilan etmiş olabileceği ileri sürülmüştür.