İçeriğe atla

Turnagagası

Turnagagası
Geranium swatense
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Plantae
Şube:Tracheophyta
Sınıf:Magnoliopsida
Takım:Geraniales
Familya:Geraniaceae
Cins:Geranium
Tourn. ex L., Sp. Pl.: 676 (1753).
Türler
metne bakınız.
Geranium multiflorum
Geranium macrorrhizum, meyve kapsülü ve çiçekler

Turnagagası, turnagagasıgiller (Geraniaceae) familyasında Geranium cinsini oluşturan bahçecilikte çiçekleri için yetiştirilen dünyada geniş bir yayılışa sahip otsu bitkilerin ortak adı. Dünya üzerinde 400'den fazla türü bilinmektedir.

Genel özellikleri

Ilıman bölgelerde ve tropik dağlık kesimlerde; en çok Akdeniz Havzası'nın doğusunda bulunur. Meyve kapsülünün turna gagasını andırmasından dolayı bu isimle tanımlanmıştır. Cins ismiYunanca γέρανος, géranos veya γερανός, geranós yani turna anlamına gelen sözcüklerden türetilmiştir. Yaprakları kahverengi kuyruk (Euproctis chrysorrhoea) ve fare güvesininde (Amphipyra tragopoginis) dahil olduğu bazı pul kanatlılar tarafından yenir. Geranium viscosissimum türü yarı etçil bitki olarak kabul edilir.

Morfoloji

Bir yıllık veya çok yıllık otsu bitkilerdir. Almaşık dizilmiş yapraklar, tüysü parçalıdır ve kulakçıkları bulunur. Çiçek sapı 1-2 çiçek taşır. Çiçekler çoğu kez gösterişli, ışınsal bakışımlı, genellikle 5 merousludur. Taç yapraklar 5 balözü salgı bezlidir. Erkek organ 5-10 kadar; verimsiz erkek organlar tek tük bulunur. Genellikle 5 karpelli, olgunlaştığında orta eksenden çatlayarak ayrılır. Yumurtalık 5 loplu, meyve şizokarp; 5 merikarpı yukarıya doğru giden helezonlaşmış bir sütüna bağlanmıştır.[1]

Ekoloji

Genelde kısmen gölgelik veya güneşli yerlerde; drenajı iyi fakat humus bakımdan zengin nemli topraklarda en iyi gelişmeyi gösterir. Soğuğa karşı oldukça dayanıklıdırlar. Bazı türlerin yayılıcı köksapları vardır. Çok yıllık türleri sonbaharda kızaran yaprakları ve gösterişli renklere sahip çiçekleri için yetiştirilir. Üretimi, tohumla; yarı-olgunlaşmış çeliklerle yazın; sonbahar ve ilkbaharda bölümlere ayırarak yapılır.

Türler

  • Küllü turnagagası (Geranium cinereum)
  • Clark turnagagası (Geranium clarkei)
  • Dalmaçya turnagagası (Geranium dalmaticum)
  • Endres turnagagası (Geranium endressii)
  • Himalaya turnagagası (Geranium himalayense)
  • Kafkas turnagagası (Geranium ibericum)
  • Parlak turnagagası (Geranium lucidum)
  • Büyük köklü turnagagası (Geranium macrorrhizum)
  • Lekeli turnagagası (Geranium maculatum)
  • Kılçıksız turnagagası (Geranium molle)
  • Esmer turnagagası (Geranium phaeum)
  • Geniş taç yapraklı turnagagası (Geranium platypetalum)
  • Çayır turnagagası (Geranium pratense)
  • Kara gözlü turnagagası (Geranium psilostemon)
  • Kanlı turnagagası (Geranium sanguineum)
  • Orman turnagagası (Geranium sylvaticum)

Kaynakça

  1. ^ "Geranium". Geranium Genus. 20 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İki çenekliler</span>

İki çenekliler ya da ödikotlar, embriyonlarında iki çenek (kotiledon) bulunan bir çiçekli bitki sınıfıdır.

<span class="mw-page-title-main">Baklagiller</span> Fabales takımından çoğunu otsu bitkilerin oluşturduğu çalı ve ağaç türlerini de içeren büyük bir familya

Baklagiller (Fabaceae), Fabales takımından çoğunu otsu bitkilerin oluşturduğu çalı ve ağaç türlerini de içeren büyük bir familya.

<span class="mw-page-title-main">Dere otu</span> bitki

Dere otu, maydanozgiller (Apiaceae) familyasından anavatanı Asya olan tek yıllık bir bitki türüdür. Bitkinin botanikteki adı ise Anethum Graveolens'tir ve bu cinsteki tek türdür. Anavatanı Avrupa'nın güneyi ve Asya'nın batısıdır. Türkiye'de de yabani olarak bulunduğu gibi, kültür bitkisi olarak bahçelerde de yetiştirilir. Dereotu, yaprakları ve tohumlarının yemeklere tat vermek için ot veya baharat olarak kullanıldığı Avrasya'da yaygın olarak yetiştirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sığırkuyruğu</span>

Sığırkuyruğu, sıraca otugiller (Scrophulariaceae) familyasından Verbascum cinsini oluşturan iki yıllık bitki türlerine verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Papatyagiller</span> iki çenekliler sınıfından bir bitki familyası

Papatyagiller, iki çenekliler sınıfından bir bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Caryophyllaceae</span>

Karanfilgiller (Caryophyllaceae), bir yıllık ve çok yıllık otsu, çalımsı bitkileri kapsayan bir çiçekli bitkiler familyası.

<span class="mw-page-title-main">Turnagagasıgiller</span>

Turnagagasıgiller (Geraniaceae), otsu veya çalı şeklinde türleri içeren bitki familyası.

<span class="mw-page-title-main">Çan çiçeğigiller</span>

Çan çiçeğigiller (Campanulaceae), bir ya da çok yıllık otsu bitkiler ya da çalı formunda olan bir çiçekli bitkiler familyasıdır. Birçok türü süs bitkisi olarak yetiştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Ballıbabagiller</span> bitki familyası

'Lamiaceae, Labiatae veya Türkçe adıyla 'Ballıbabagiller; 236 cins ve 7,280 tür ile temsil edilir ve dünya çapında özellikle ılıman kuşakta yayılış gösteren bir bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Lauraceae</span>

Lauraceae (Defnegiller). Laurales takımına ait bir bitki familyası.

<span class="mw-page-title-main">Nilüfergiller</span>

Nilüfergiller (Nymphaeaceae), Nymphaeales takımına ait genellikle sucul bitkileri kapsayan bir çiçekli bitkiler familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çan çiçeği</span>

Çan çiçeği (Campanula), çan çiçeğigiller (Campanulaceae) familyasından bir, iki ya da çok yıllık bitkilerin ortak adı. Adlarını çiçeklerinin çan şeklinde olmasından alır. Latince'de Campanula küçük çan anlamına gelir. Çiçekleri için bahçelerde ve saksılarda süs bitkisi olarak yetiştirilir.

<i>Saxifraga</i>

Saxifraga Saxifragaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Kara gözlü turnagagası</span> bitki türü

Kara gözlü turnagagası, turnagagasıgiller (Geraniaceae) familyasından çok yıllık bir turnagagası türü. Anavatanı Kafkasya ve Türkiye'dir. Gösterişli çiçeklerinden dolayı süs bitkisi olarak yetiştirilir.

<i>Aniseia</i> bitki cinsi

Aniseia, Convolvulaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir. Panama veya Herrera orijinlidir.

<i>Argyreia</i> bitki cinsi

Argyreia, Convolvulaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir.

<i>Geranium sylvaticum</i>

Orman turnagagası, Orman ıtırı veya bilimsel adıyla Geranium sylvaticum, turnagagasıgiller familyasından çiçekli bitki türüdür. Avrupa ve Türkiye'nin Doğu Karadeniz bölgesinde yaygındır. Ayrıca Türkiye'nin Bolu ve Bursa illerinde de bu türe rastlanmıştır.

Tanacetum kotschyi, Asteraceae familyasından bir pire otu türü.

<span class="mw-page-title-main">Primulaceae</span>

Primulaceae, Ericales takımına bağlı bir bitki familyasıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.