Linux ; Linux çekirdeğine dayalı, açık kaynak kodlu, Unix benzeri bir işletim sistemi ailesidir. GNU Genel Kamu Lisansı versiyon 2 ile sunulan ve Linux Vakfı çatısı altında geliştirilen bir özgür yazılım projesidir. Linux ismi ilk geliştiricisi olan Linus Torvalds tarafından 1991 yılında verilmiştir. Günümüzde süper bilgisayarlarda, akıllı cihazların ve internet altyapısında kullanılan cihazların işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlardan en popüler olanı Google tarafından geliştirilen Android işletim sistemidir.
İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.
GNU; çekirdeği, sistem araçlarını, açıcılarını, kütüphanelerini ve son kullanıcı yazılımlarını içeren, GNU Tasarısı kapsamında geliştirilen bir işletim sistemidir. İsminin açılımı "GNU's Not Unix" dir. Bu ismi almasındaki sebep de tasarımının Unix'e benzerken kendisinin özgür yazılım olması ve herhangi bir UNIX kodunu içermemesidir.
Debian, 1993 yılında başlatılmış, Dünya'nın çeşitli bölgelerindeki gönüllüler tarafından hazırlanan; GNU/Hurd, GNU/Linux gibi farklı çekirdek seçeneklerine dayalı tamamen özgür bir Linux dağıtımıdır. En yaygın GNU/Linux dağıtımlarından biri konumundaki Debian, aynı zamanda Elive, Knoppix, Linux Mint, Mepis, Pardus, Parsix, Ubuntu, Peppermint OS ve Xandros gibi birçok GNU/Linux dağıtımına da kaynak teşkil etmekte ve Google başta olmak üzere iyi tanınan birçok Web sitesinde de tercih edilmektedir. Debian, farklı işletim sistemi çekirdekleriyle birlikte AMD64, ARM, DEC Alpha, i386, IA-64, PowerPC, SPARC, MIPS, HPPA, S390 gibi çok sayıda donanım platformunda da çalışabilmektedir. Desteklediği donanım ve çekirdek zenginliğinin yanı sıra Debian'ı diğer dağıtımlara nispetle özgün kılan en önemli husus, dağıtım kapsamındaki yazılımların bütünüyle özgür lisans şartlarına sahip olması, yazılım özgürlüğünü denetlemek ve sürekli kılmaya yönelik bir Debian Sosyal Sözleşmesi'nin bulunmasıdır.
Linux dağıtımı ; Linux çekirdeği, GNU araçları ve bir masaüstü ortamının bir araya gelmesiyle, bu birlikteliği sürdürülebilir şekilde yönetecek bir yapılandırma araçları seti, yazılım güncelleme araçları vb. ile oluşturularak tam teşekküllü bir işletim sistemi haline gelen uygulamalar bütününü ifade eder.
Pardus, Türkiye'de TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilen bir GNU/Linux dağıtımı olan işletim sistemi. Planlamasına 2003 yılında başlanmış olup, ilk kararlı sürümü 27 Aralık 2005'te yayınlanmıştır. Kamu kurum ve kuruluşlarına yönelik olarak geliştirilmekte olup bireysel kullanıcılar tarafından da kullanılabilmektedir. Masaüstü, bulut, ARM, sunucu, konteyner ve akıllı tahta sürümleri bulunur.
GNOME, açık kaynak kodlu, özgür masaüstü ortamı. GNU Tasarısı'na bağlı GNOME Projesi topluluğunca geliştirilmekte olan GNOME, Unix ve BSD tabanlı birçok işletim sistemine kurulabilmektedir.
Turkuaz Linux, İTÜ mensubu H. Turgut Uyar ve F. Kağan Gürkaynak ile Yeditepe Üniversitesi mensubu Giray Devlet ve Nurhan Çetin'in bir araya gelmesiyle yola çıkmış bir Linux dağıtımı tasarısıdır. Türkiye'ye özgü Linux dağıtımları arasında ilktir. Çekirdek öbek 10'a, toplam katkıcı sayısı 100'e kadar ulaşmıştır. Ancak tasarı sürekli olamamıştır. Ardından gelen Gelecek Linux gibi tasarıların öncüsü olmuştur.
Scientific Linux, Fermilab laboratuvarları tarafından, bilimsel ve akademik ortamlarda kullanılmak üzere geliştirilen bir Linux dağıtımıdır. 6 numaralı sürümüne kadar geliştirilmesi Fermilab ve CERN tarafından ortaklaşa yürütülmüştür.
Fedora Linux, açık kaynak kodlu ve özgür bir Linux dağıtımı. Dünya çapında bir özgür yazılım topluluğu olan Fedora Projesi tarafından geliştirilmekte ve yönetilmekte, Red Hat tarafından desteklenmektedir.
Linux Mint, Ubuntu ve Debian temel alınarak geliştirilen, masaüstü kullanıcılarına yönelik bir Linux dağıtımıdır. Linux Mint, "güçlü ve kullanımı kolay, hem de modern, şık bir işletim sistemi" olmayı hedeflemektedir.
KDevelop Linux ve diğer Unix benzeri işletim sistemleri için özgür bir tümleşik geliştirme ortamıdır (T.G.O). KDevelop bir derleyici içermez. Çalıştırılabilir kod üretebilmek için GCC veya istenirse başka bir derleyici kullanır. Şu anki 3.5 sürümü Ada, Bash, C, C++, Fortran, Java, Pascal, Perl, PHP, Python, Ruby ve SQL başta olmak üzere birçok programlama dilini destekler.
Türkiye'de özgür yazılım topluluğu 1992 yılında oluşmaya başlamış 1993 yılında linux@bilkent.edu.tr listesi etrafinda örgütlenmeye başlamış, 1995 yılında ilki düzenlenen "Türkiye'de İnternet" Konferansı'nda ilk kez yüz yüze bir araya gelmiştir. 1995'ten 2000 yılı ortasına kadar Türkiye Linux Kullanıcıları Grubu adı ile bir birlik oluşturan Türk özgür yazılım gönüllüleri, 2000 Mayıs ayında başlatılan girişimler ile bir derneğe kavuşarak, Linux Kullanıcıları Derneği adı ile ilk genel kurullarını Kasım 2001'de gerçekleştirmiştir. LKD Mayıs 2002'de Ankara Üniversitesi'nde 1. Linux ve Özgür Yazılım Şenliğini gerçekleştirilmiştir. Şenlik 2002'den sonra her yıl yinelenmektedir.
ALT Linux, RPM Paket Yöneticisi (RPM) tabanlı ve Linux çekirdeği ve Sisyphus paket deposu üzerine inşa edilmiş bir dizi Rus işletim sistemidir. ALT Linux, ALT Linux Team geliştiriciler topluluğu ve ALT Linux Ltd. tarafından ortaklaşa geliştirilmiştir.
Arch Linux, belirli bir düzeyde GNU/Linux bilgisi olan kullanıcıları hedef seçmiş bağımsız geliştirilen bir topluluk dağıtımıdır. İlk sürümü 2002 yılında yayınlanmıştır. Arch Linux ekibinin tasarım yaklaşımı basitlik, sadelik ve kod doğruluğu üzerinedir. Ancak buradaki "basitlik" kelimesi, Arch geliştiricileri tarafından "gerekli olmayan eklentiler ve değişiklikler olmaksızın" anlamına gelmekte ve bu felsefe son kullanıcıdan ziyade geliştirici bakış açısını yansıtmaktadır.
Benjamin Mako Hill,, Amerikalı bilişimci ve yazardır. Debian ve Ubuntu projelerinin bir parçası olarak özgür yazılım geliştiricisi olarak katkı sağlamaktadır, teknik konudaki iki kitapı çok satmaktadır, Debian GNU/Linux 3.1 Bible (978-0-7645-7644-7) ve The Official Ubuntu Book (978-0-13-243594-9). Hâlen Özgür Yazılım Vakfı yönetim kurulunda hizmet vermektedir. MIT Media Lab Yüksek Derecesi vardır ve özgür yazılım topluluğu MIT Sloan School of Management okulunda kıdemli araştırmacı olarak görev yapmaktadır. GNU Tasarısı'nda konuşmacıdır. 2006 yılından beri Mika Matsuzaki ile evlidir.
Pisi Linux; PiSi paket yönetim sistemini içeren Pardus 2011 sürümünü taban alan, özgür yazılım topluluğu tarafından geliştirilen, bilgisayar kullanıcılarına kurulum, yapılandırma ve kullanım konusunda büyük kolaylık sağlayan ve onların başlıca masaüstü gereksinimlerini karşılamayı amaçlayan, son kullanıcı odaklı bir GNU/Linux dağıtımıdır. Anka takımı tarafından geliştirilme süreci devam eden Pisi Linux, 10 Temmuz 2015'te 1.2 sürümü yayımlandı. İçerisinde 6000'den fazla güncellenmiş paketi bulunan 1.2 sürümü sonrası ise büyük değişimler getirecek olan 2.1 sürümü ile tüm paketler yeni sürümlerine geçirildi ve birçok hata giderildi, bu sayede Pisi Linux'un hızı ve stabilitesi artırılmış oldu.
GNU Tasarısı, toplu işbirliğini temel alan bir özgür yazılım tasarısıdır. Richard Stallman tarafından Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde 27 Eylül 1983 tarihinde kamuoyuna duyurulmuştur. Tasarının hedefi işbirliği yoluyla özgür yazılımlar geliştirip dağıtarak bilgisayar kullanıcılarının bilgisayarlarını ve benzeri araçlarını kendi istekleri doğrultusunda özgürce kullanmalarını sağlamaktır. Bu tasarının temelinde kullanıcıların yazılımı çalıştırma, paylaşma, inceleme ve değiştirme konularında özgür olmaları yatar. GNU yazılımları bu özgürlükleri dağıtıldıkları lisans ile yasal olarak güvence altına alır, dolayısıyla GNU yazılımları özgür yazılımlardır.
GNU C Library, bilinen adıyla glibc, GNU Tasarısı'nın C standart kütüphanesi uyarlamasıdır. Adına rağmen artık doğrudan C++ desteği bulunur. 1990'ların başında Özgür Yazılım Vakfı tarafından GNU işletim sistemi için geliştirilmeye başlanmıştır.
SUSE Linux Enterprise Server (SLES), SUSE tarafından geliştirilen GNU/Linux dağıtımıdır. Sunucular, ana bilgisayarlar ve iş istasyonları için tasarlanmıştır, ancak deneme amaçlı masaüstü bilgisayarlara da kurmak mümkündür. Başlıca sürümler 3-4 yıl arayla yayımlanırken, küçük sürümler yaklaşık 12 ayda bir çıkar. SUSE Linux Enterprise Server da dahil olmak üzere SUSE Linux Enterprise ürünleri, içerilen bileşenlerin yalnızca olgun, kararlı sürümleriyle sistemin yayımlanması amacıyla diğer SUSE ürünleri için bir test ortamı yaratan topluluk dağıtımı OpenSUSE'den yararlanır.
|100px]]