İçeriğe atla

Turing testi

Turing testi, ilk olarak 1950 yılında Mind adlı felsefe dergisinde ünlü İngiliz matematikçi ve bilgisayar bilimcisiAlan Turing'in Computing Machinery and Intelligence[1] başlıklı ünlü makalesinde sözü edilen kavram.

İşleyiş

Turing testinin amacı, bir makinenin düşünebildiğini söyleyebilmenin mantıksal olarak mümkün olup olmadığıdır. Turing testine göre makine, gönüllü bir insanla birlikte, sorgulayıcının görüş alanının dışında bir yere saklanır. Sorgulayıcı yalnız soru sormak suretiyle hangisinin insan hangisinin bilgisayar olduğunu saptamaya çalışır. Sorgulayıcının soruları ve daha önemlisi aldığı yanıtlar, tamamen ses gizlenerek, yani ya bir klavye sisteminde yazılarak veya bir ekranda gösterilerek verilir. Sorgulayıcıya bu soru-cevap oturumunda elde edilen bilgiler dışında her iki taraf hakkında hiçbir bilgi verilmez. Dizi halinde tekrarlanan testler sonucunda sorgulayıcı, tutarlı bir şekilde insanı saptayamadığı takdirde makine Turing testini geçmiş sayılır.[2]

Örneğin yukarıdaki resimde, duvarın arkasında A ve B bulunmaktadır. Bunlardan, B aslında gerçek bir insan ve A aslında bir bilgisayar üzerinde çalışan yazılımdır. Duvarın arkasındaki C kişisi, A ve B'yi görmeden sadece klavye ve monitör marifeti ile A ve B'ye istediği soruları sorabilir. B kişisi normal cevaplar vermelidir, buna karşılık A bilgisayarının amacı insan gibi davranıp C kişisini kandırmaktır.

Bu test, yapısı itibarıyla bilgisayar bilimlerindeki pek çok yapay zeka probleminin çatısını teşkil etmektedir. Örneğin, girilen yazıların anlaşılması ve cevapların üretilmesi için doğal düşünme yöntemlerinden faydalanmak gerekir.

Bu problem, aynı zamanda soru cevaplama yarışmalarına da esin kaynağı olmuştur.[3]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2007. 
  2. ^ Aydın, Şamil Emre (2017). Yapay Zekâ Teknolojisi (Yapay Zekâların Dünü Bugünü Yarını). s. 9. 8 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2021. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bilgisayar bilimi</span> belirli evren kurallarına dayalı, sistematik çalışan ve elementlerin ya da ağların birbirleriyle olan ilişkisi

Bilgisayar bilimi, bilgisayarların tasarımı ve kullanımı için temel oluşturan teori, deney ve mühendislik çalışmasıdır. Hesaplamaya ve uygulamalarına bilimsel ve pratik bir yaklaşımdır. Bilgisayar bilimi; edinim, temsil, işleme, depolama, iletişim ve erişimin altında yatan yönteme dayalı prosedürlerin veya algoritmaların fizibilitesi, yapısı, ifadesi ve mekanizasyonunun sistematik çalışmasıdır. Bilgisayar biliminin alternatif, daha özlü tanımı "büyük, orta veya küçük ölçekli algoritmik işlemleri otomatikleştirme çalışması" olarak nitelendirilebilir. Bir bilgisayar bilimcisi, hesaplama teorisi ve hesaplama sistemlerinin tasarımı konusunda uzmanlaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">John McCarthy (bilgisayar bilimci)</span> Amerikalı bilgisayar bilimci ve bilişsel bilimci

John McCarthy, Amerikalı bilgisayar bilimci ve bilişsel bilimci. Yapay zekâ terimini ve Lisp programalama dilini icat edenlerden biri. Lisp programlama dilini geliştirdi. ALGOL dil yapısını önemli ölçüde etkiledi. Zaman paylaşımı yöntemini yaygınlaştırdı. Çöp toplama metodunu icat etti ve ilk yapay zekanın geliştirilmesinde büyük bir etkisi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Association for Computing Machinery</span>

Bilgisayar Derneği, bilgisayar bilimleri alanındaki en eski mesleki kuruluştur. 1947'de kurulmuş, günümüzde 80.000 üyeye ulaşmıştır. Mesleki ve akademik yayınları ile toplantı faaliyetlerinin yanı sıra, bilişim dalının en önemli ödülü kabul edilen Turing Ödülü'nü vermesiyle de bilinir. Merkezi New York şehrindedir. Dünya genelini kapsayan üyelik sistemi ile bilişim teknolojisinin çeşitli alanları ile uğraşan profesyonellere ve öğrencilere kaynak sağlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Turing Ödülü</span> bilgisayar bilimi ödülü

ACM A.M. Turing Ödülü, modern bilgisayar biliminin kurucularından sayılan Alan Turing anısına, 1966'dan beri her yıl Association for Computing Machinery (ACM) tarafından bilişim dünyasına katkıda bulunanlara verilen bir ödüldür. Ödüle değer görülen katkılarda "kalıcı olma ve bilgisayar bilimi dünyasına önemli bir etki yapma" koşulu aranmaktadır. Bilişim konulu en önemli ödül olduğu düşünülen Turing Ödülü bilgisayar dünyasının Nobel Ödülü olarak da anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yapay zekâ</span> insani zekaya sahip makine ve yazılım geliştiren bilgisayar bilimleri dalı

Yapay zekâ ya da kısaca YZ,, insanlar da dahil olmak üzere hayvanlar tarafından, doğal zekânın aksine makineler tarafından görüntülenen zekâ çeşididir. İlk ve ikinci kategoriler arasındaki ayrım genellikle seçilen kısaltmayla ortaya çıkar. Güçlü yapay zeka genellikle Yapay genel zekâ olarak etiketlenirken, doğal zekayı taklit etme girişimleri yapay biyolojik zekâ olarak adlandırılır. Önde gelen yapay zeka ders kitapları, alanı zeki etmenlerin çalışması olarak tanımlar: Çevresini algılayan ve hedeflerine başarıyla ulaşma şansını en üst düzeye çıkaran eylemleri gerçekleştiren herhangi bir cihaz. Halk arasında, yapay zekâ kavramı genellikle insanların insan zihni ile ilişkilendirdiği öğrenme ve problem çözme gibi bilişsel eylemleri taklit eden makineleri tanımlamak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Turing makinesi</span> bilgisayar biliminde belirli işlemleri yapabilen bir araç modeli, belirli kurallara göre hareket eden bir banttan oluşan araç

Turing makinesi, karmaşık matematiksel hesapların belirli bir düzenek tarafından yapılmasını sağlayan hesap makinesi.

Richard Wesley Hamming,, Amerikan matematikçi.

Turing testinde, A odasında (dışarıda) oturan sorgulayıcı, B ve C odalarına çeşitli sorular yöneltir. B odasında bilgisayar C odasında ise insan bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İnsan bilgisayar</span>

17. yüzyılın başlarından beri kullanılan İngilizce "Computer" terimi, "hesaplama yapan kişi" anlamına geliyordu. Yani elektronik bilgisayarlar ticari olarak satışa sunulmadan önce matematiksel hesaplamalar yapan kişi. Alan Turing, "insan bilgisayar"ını "sabit kurallara uyması gereken; bu kuralların hiçbir ayrıntısından sapma yetkisine sahip olmayan" biri olarak tanımladı. 19. yüzyılın sonlarından itibaren genellikle kadınlardan oluşan ekipler, uzun ve sıklıkla sıkıcı hesaplamalar yapmak için kullanılıyordu ve paralel olarak yapılabilmesi için işlemler gruplara bölünüyordu. Sonuçların doğruluğunu kontrol etmek için aynı hesaplamalar sıklıkla ayrı ekipler tarafından bağımsız olarak yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Makine öğrenimi</span> algoritmaların ve istatistiksel modellerin kullanımıyla bilgisayarların yapacakları işleri kendileri çözebilmeleri

Makine öğrenimi (ML), veriden öğrenebilen ve görünmeyen verilere genelleştirebilen ve dolayısıyla açık talimatlar olmadan görevleri yerine getirebilen istatistiksel algoritmaların geliştirilmesi ve incelenmesiyle ilgilenen, yapay zekâda akademik bir disiplindir. Makine öğrenimi, bilgisayarların deneyimlerinden öğrenerek karmaşık görevleri otomatikleştirmeyi sağlayan bir yapay zeka alanıdır. Bu, veri analizi yaparak örüntüler tespit etme ve tahminlerde bulunma yeteneğine dayanır. Son zamanlarda yapay sinir ağları, performans açısından önceki birçok yaklaşımı geride bırakmayı başardı.

<span class="mw-page-title-main">Yapay genel zekâ</span>

Yapay genel zeka (YGZ), bir insanın yapabileceği herhangi bir zihinsel görevi başarıyla gerçekleştirebilecek bir makinenin zekasıdır. Günümüzdeki bazı yapay zeka araştırmalarının temel amacıdır ve bilimkurgu ve fütüroloji'de de ortak bir konudur. Bazı araştırmacılar Yapay genel zekâyı "güçlü yapay zekâ", "tam yapay zekâ" veya bir makinenin "genel akıllı eylem" gerçekleştirme kabiliyeti olarak adlandırmaktadır; diğerleri ise sadece bilinci deneyimleyen makineler için "güçlü yapay zekâ" tabirini kullanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dina Katabi</span>

Dina Katabi,, , Suriyeli bilgisayar bilimi uzmanı ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nün (MIT) Bilgisayar Bilimleri ve Yapay Zekâ Laboratuvarı'nın yöneticisi.

<span class="mw-page-title-main">Yoshua Bengio</span>

Yoshua Bengio, Kanadalı bilgisayar bilimcisi. Yapay sinir ağları ve derin öğrenme konusundaki çalışmalarıyla tanınmıştır. 2018 Turing Ödülü'nü Geoffrey Hinton ve Yann LeCun'la birlikte almaya hak kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Geoffrey Hinton</span> İngiliz-Kanadalı bilgisayar uzmanı ve psikolog

Geoffrey Everest Hinton, İngiliz-Kanadalı bilişsel ruhbilimci ve bilgisayar bilimcisi. Yapay sinir ağları konusundaki çalışmalarıyla tanınan Hinton 2013'te Google Brain projesine katılmıştır. 2018 Turing Ödülü'nü Yoshua Bengio ve Yann LeCun'la birlikte almaya hak kazanmıştır.

Chatbot, kullanıcı ile genellikle metin, bazı durumlarda ise konuşma yoluyla diyalog kurarak bilgi veren veya bir işlemi gerçekleştiren bir yazılımdır.

<span class="mw-page-title-main">Çince odası</span> Bilgisayarın anlama kabiliyetini gösteremeyeceğini sorgulayan bir düşünce deneyi

Çince Odası Argümanı, dijital bir bilgisayarın –ne kadar zeki ya da insansı davranışlar sergilerse sergilesin– bir “zihne”, “anlayışa” ya da “bilince” sahip olamayacağını savunur. Filozof John Searle tarafından “Minds, Brains, and Programs” adlı makalesinde öne sürülen bu argüman ilk kez 1980 yılında Behavioral and Brain Sciences dergisinde yayınlanmıştır. Çince Odası olarak bilinen düşünce deneyinin merkezini oluşturduğu argüman, yayınlandığı günden itibaren oldukça tartışılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yapay zeka etkisi</span>

Yapay zeka etkisi ; izleyiciler bir yapay zeka programının davranışını gerçek zeka olmadığını savunmaya çalıştığında ortaya çıkmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yapay zeka felsefesi</span> Overview of the philosophy of artificial intelligence

Yapay zeka felsefesi, yapay zekayı ve yapay zekanın, etik, bilinç, epistemoloji ve özgür irade bilgi ve anlayışı üzerindeki etkilerini araştıran teknoloji felsefesinin bir dalıdır. Ayrıca teknoloji, yapay hayvanların veya yapay insanların yaratılmasıyla ilgilidir, bu nedenle disiplin, filozoflar için oldukça ilgi çekicidir. Bu faktörler yapay zeka felsefesinin ortaya çıkmasına katkıda bulunmuştur. Bazı akademisyenler, AI topluluğunun felsefeyi reddetmesinin zararlı olduğunu savunur.

Michael Kearns, Amerikalı bilgisayar bilimcisi, profesör ve Pensilvanya Üniversitesinde Ulusal Merkez Başkanı, üniversitenin Ağ ve Sosyal Sistemler Mühendisliği Programı'nın (NETS) kurucu direktörü, Warren Ağ ve Veri Bilimleri Merkezi'nin kurucu direktörüdür. Ayrıca üniversitenin Wharton Okulu'nda ve Ekonomi bölümünde ikincil görevleri mevcuttur. Hesaplamalı öğrenme teorisi ve algoritmik oyun teorisinde önde gelen bir araştırmacıdır. Makine öğrenimi, yapay zekâ, hesaplamalı finans, algoritmik ticaret, hesaplamalı sosyal bilimler ve sosyal ağlar ile ilgilenmektedir. Daha önce Morgan Stanley'nin Yapay Zeka Mükemmeliyet Merkezi ekibinde Danışmanlık ve Araştırma işlevini yönetmiştir. Şu anda Amazon Web Services bünyesinde bir Amazon Uzmanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yapay genel zekâdan kaynaklanan varoluşsal risk</span>

Yapay genel zekadan kaynaklanan varoluşsal risk, yapay genel zekadaki önemli ilerlemenin insan neslinin tükenmesine veya geri dönüşü olmayan küresel felakete yol açabileceği fikridir.