İçeriğe atla

Turhan Nejat Veziroğlu

Turhan Nejat Veziroğlu
Doğum24 Ocak 1924(1924-01-24)
İzmir, Türkiye
Ölüm5 Eylül 2024 (100 yaşında)
Miami, ABD
MeslekMühendis

Turhan Nejat Veziroğlu veya TN Veziroğlu (24 Ocak 1924, İzmir - 5 Eylül 2024, Miami), Türk mühendis ve profesör. Miami Üniversitesi'nde fahri profesördür ve 1970'lerde makine mühendisliği bölümünün başkanlığını yapmış ve araştırmadan sorumlu dekan yardımcılığını yapmıştır.[1] Uluslararası Hidrojen Enerjisi Derneği'nin başkanı[2] ve Uluslararası Hidrojen Enerjisi Dergisi'nin kurucu editörüdür.[3] Niğde Üniversitesi'nde bir araştırma merkezi onun adını taşımaktadır.[4]

Erken yaşamı ve eğitimi

Turhan Nejat Veziroğlu, 24 Ocak 1924 tarihinde İzmir'de doğdu. İlk ve orta öğrenimini İzmir'de, ardından İstanbul'daki Pertevniyal Lisesi'nde tamamladı.[5] İstanbul Teknik Üniversitesi'nde bir buçuk yıl okuduktan sonra[5] II. Dünya Savaşı sırasında İngiltere'de öğrenci oldu ve 1946'da Londra Üniversitesi'nden lisans ve aynı yıl makine mühendisliğinden A.C.G.I. derecesini aldı. 1947'de İmparatorluk Koleji'nden mühendislik ve teknoloji alanında D.I.C. derecesi aldı. Veziroğlu, 1951 yılında Londra Üniversitesi'nde doktora tezini yazdı.

Mezun olduktan sonra Türkiye'ye dönen Veziroğlu, 1952-1953 yılları arasında Türk Silahlı Kuvvetleri'nde zorunlu askerlik hizmeti için mühimmat bölümünde (buluş denetçisi) katıldı. 1954-1956 yılları arasında Ankara'da Toprak Mahsulleri Ofisi'nde Çelik Silolar müdür yardımcısı dahil mühendis ve bilimsel danışman olarak çalıştı.[5] 1956 yılında Ankara Elektrik Enerjisi Araştırma Enstitüsü'nde bir yaz nükleer mühendislik alanında çalıştı. 1957 ve 1958 yıllarında İstanbul'da mühendislik danışmanlığı yaptı, daha sonra 1959-1961 yılları arasında ailesinin şirketi Veziroğlu İnşaat Şirketi'nde teknik müdür olarak çalıştı.

İş

Veziroğlu, 1962 yılında Coral Gables'taki Miami Üniversitesi'nde doçent oldu ve 1966'da burada makine mühendisliği profesörü oldu (emeritus profesör olduğu 2009 yılına kadar bu unvanını korudu). 1969'da araştırma fakültesinin asil üyesi oldu, 1965'ten 1971'e kadar Lisansüstü Çalışmalar Müdürü olarak görev yaptı ve 1971'den 1975'e kadar Makine Mühendisliği bölüm başkanı olarak görev yaptı.

Veziroğlu, üniversitedeki ilk mühendislik doktora programını oluşturdu ve 1974'te hidrojen enerjisi üzerine ilk konferansın organizatörü oldu.[6]

Daha sonra Orta Doğu Teknik Üniversitesi'ne misafir profesörlük görevini kabul etti. Veziroğlu, enerji krizinden kısa bir süre sonra 1973 yılında üniversite bünyesinde Temiz Enerji Araştırma Enstitüsü'nü kurdu ve 1974'ten itibaren bu kurumun direktörlüğünü yaptı. 1974'te hidrojen enerjisi üzerine bir konferans düzenledi. 1975'te Araştırma Dekan yardımcısı oldu ve 1979'a kadar bu görevini sürdürdü. 1980 yazında Xi'an Jiatong Üniversitesi'nde misafir öğretim görevlisi ve 1985 yazında Arjantin'deki Atom Araştırma Laboratuvarları'nda misafir öğretim görevlisi olarak bulundu.

Hidrojen enerjisi ve iki fazlı akışlar alanında araştırmacı olarak görev yapan Veziroğlu,[7][8] 300'den fazla bilimsel makalenin ortak yazarıdır ve Uluslararası Hidrojen Enerjisi Dergisi'nin kurucu editörlüğünü yapmıştır. Veziroğlu ayrıca Engineering Science and Technology, The International Journal of Sciences and Engineering: Research and Applications ve International Scientific Journal for Alternative Energy and Ecology dergilerinin fahri genel yayın yönetmeni seçildi.[9]

Yetmişli yaşlarında Miami Üniversitesi'nden izin alarak UNIDO-ICHET'in kurucu direktörü oldu. 2007 yılında profesörlüğe geri döndü ve 15 Mayıs 2009'da fahri profesör oldu. 2010 yılında 10. Uluslararası Temiz Enerji Konferansı onun çalışmalarına adandı.[10]

International Journal of Hydrogen Energy'nin kurucu editörü ve Hydrogen Energy Publications LLC'nin kurucusuydu.[3] Uluslararası Hidrojen Enerjisi Birliği'nin başkanı, Dünya Hidrojen Enerjisi Konferansı'nın başlatıcısı ve Dünya Hidrojen Teknolojisi Konvansiyonu'nun başlatıcısıydı.[9]

Özel hayatı

2006 yılından bu yana Ayfer Kale ile evli olup çiftin Lili Ferruh adında bir kızları bulunmaktadır.[11] Veziroğlu, Apollo Enerji Sistemleri'nde Yakıt Hücreleri için Hidrojen Geliştirme Başkan Yardımcısı ve Danışmanıydı. Veziroğlu, 1970 yılından bu yana Öğrenme Engelliler Vakfı'nın yönetim kurulu üyesidir. 2013 yılında Veziroğlu ve ailesi, Miami Üniversitesi'ne isimli bir profesörlük kurulması için para bağışında bulundu.[12] 5 Eylül 2024 tarihinde öldü.[13]

Ödülleri

  • Başkan, enerji komisyonu, Dünya Anayasası ve Parlamento Birliği (WCPA)[14]
  • TÜBİTAK Bilim Ödülü, 1975.
  • Paris Şehri Madalyası, Paris, Fransa, 1977.
  • Kurçatov Atom Enerjisi Enstitüsü'nden Kurçatov Madalyası, Moskova, SSCB, 1982.
  • 1995 bilim ödülü, Televizyon Sanatları ve Bilimleri Akademisi, Ocak 1995.

Onur dereceleri

  • Ekim 1998'de Eskişehir Anadolu Üniversitesi'nden fahri doktora unvanı.
  • Ukrayna'daki Donetsk Devlet Teknik Üniversitesi'nden fahri doktora, Mart 2001.
  • fahri profesörlük, Eğitim Bakanlığı, Çin Halk Cumhuriyeti, 1981.

Seçilmiş yayınlar

  • 1996, Performance analysis of photovoltaic thermal air heaters, Yigit/Liu/Kakac/Veziroglu/etc, Elsevier
  • 2001, "From hydrogen economy to hydrogen civilization," VA Goltsov, TN Veziroglu, International Journal of Hydrogen Energy
  • 2002, Current status of hydrogen energy, M Momirlan, TN Veziroglu, Renewable and Sustainable Energy Reviews, Elsevier
  • 2004, A review of hydrogen storage systems based on boron and its compounds. E Fakioğlu, Y Yürüm, TN Veziroğlu, Elsevier
  • 2005, "Wind energy and the hydrogen economy — review of the technology"' SA Sherif, F Barbir, TN Veziroglu, Solar Energy, Vol. 78, No. 5, pp. 647–660, May 2005
  • 2008, Advances in biological hydrogen production processes. D Das, TN Veziroglu, International Journal of Hydrogen Energy

Kaynakça

  1. ^ "T. Nejat Veziroglu | University of Miami". 12 Şubat 2009. Archived from the original on 12 Şubat 2009. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  2. ^ "Welcome to the International Association for Hydrogen Energy". Iahe.org. 4 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  3. ^ a b "Veritas, Vol. 16, No. 26, March 29, 1976 :: Veritas". Merrick.library.miami.edu. 30 Mart 1976. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. []
  4. ^ "Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü". Resmigazete.gov.tr. 4 Kasım 1981. 1 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  5. ^ a b c Baranowski, Bogdan; Zaginaichenko, Svetlana; Schur, Dmitry; Skorokhod, Valeriy; Veziroglu, Ayfer (24 Kasım 2008). Carbon Nanomaterials in Clean Energy Hydrogen Systems. s. 1. ISBN 9781402088988. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  6. ^ "Hydrogen Pioneer T. Nejat Veziroglu Retires After 47 Years from the University of Miami". Hfcletter.com. 1 Temmuz 2009. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  7. ^ "University Journal". .miami.edu. 18 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  8. ^ "Miami magazine: University Journal". .miami.edu. 22 Eylül 1952. 27 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  9. ^ a b Prof. Dr. T. Nejat Veziroglu, Honorary Editor - Engineering Science and Technology, an International Journal. Journals.elsevier.com. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  10. ^ "ICCE-2010, 10th International Conference on Clean Energy, Celebrating Prof. T. N. Veziroglu's Life-long Contribution to Clean Energy, Famagusta, N. Cyprus, September 15–17, 2010". International Journal of Energy Research. 33 (14). 28 Ekim 2009. s. 1251. doi:10.1002/er.1617. 
  11. ^ "Kalp krizinden : Lili'ye uzanan bir : Milliyet Gazete". 21 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  12. ^ "T. Nejat and Emre A. Veziroğlu". Coe.miami.edu. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  13. ^ "Nobel'e aday gösterilmişti, Miami'de vefat etti - Türkiye'de İş Dünyası". Patronlardunyasi.com. 7 Eylül 2024. 9 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2024. 
  14. ^ "Honorary Editor-in Chief of Journal of Brilliant Engineering (BEN) Academic journal". www.acapublishing.com. 27 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mühendislik</span> tasarımdan ekipman imalatına kadar ilerleyişi sağlayan işlevler kümesi, uygulamalı bilim

Mühendislik, köprüler, tüneller, yollar, araçlar ve binalar dahil olmak üzere makineler, yapılar ve diğer öğeleri tasarlamak ve inşa etmek için bilimsel ilkelerin kullanılmasıdır. Mühendislik disiplini, her biri uygulamalı matematik, uygulamalı bilim ve uygulama türlerinin belirli alanlarına özel vurgu yapan, geniş bir yelpazede uzmanlaşmış mühendislik alanları’nı kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Biyomühendislik</span> Yararlı ürünler yaratmak için biyoloji ve mühendisliğin uygulanması

Biyomühendislik veya biyoloji mühendisliği, kullanılabilir, somut ve ekonomik olarak uygulanabilir ürünler yaratmak için biyoloji ilkelerinin ve mühendislik araçlarının kullanımıdır. Biyolojik yapıların mühendislik bakış açısıyla birleştirilip sağlık, çevre, gıda ve tarım gibi birçok alanda yaşanan problemlere çözüm arar. Biyomühendislik, kütle ve ısı aktarımı, kimyasal kinetik, biyokatalizörler, biyomekanik, biyoenformatik, ayırma ve saflaştırma süreçleri, biyoreaktör tasarımı, yüzey bilimi, akışkanlar mekaniği, termodinamik ve polimer bilimi gibi bir dizi kuramsal ve uygulamalı bilim dalının bilgisini ve uzmanlığını kullanır. Tıbbi cihazlar, teşhis aletleri, biyouyumlu malzemeler ve kataliz tasarımında, yenilenebilir enerji, ekoloji mühendisliği, ziraat mühendisliği, proses mühendisliğinde ve toplumların yaşam standartlarını iyileştiren diğer alanlarda biyomühendislik uygulamaları kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu</span>

Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu "UAEK" veya Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı, 175 ülke'nin yer aldığı, Birleşmiş Milletler bünyesinde faaliyet gösteren bağımsız, uluslararası bilim ve teknoloji temelli bir organizasyon olup 29 Temmuz 1957 yılında kurulmuştur. Nükleer Bilim ve Teknolojinin barışçıl amaçlarla kullanılması ve planlanmasında üye ülkelere destek sağlamaktadır. Nükleer Güvenlik Standartlarını hazırlamaktadır. Bünyesindeki denetim mekanizması ile ülkelerin taahhütlerini yerine getirmesini kontrol etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yenilenebilir enerji</span> Bir enerji türü

Yenilenebilir enerji, güneş ışığı, rüzgar, yağmur, gelgitler, dalgalar ve jeotermal ısı gibi karbon nötr doğal kaynaklardan elde edilebilen ve insan zaman ölçeğinde doğal olarak yenilenen kaynaklardan elde edilebilen enerjiye denir. Bu kaynaklar güneş enerjisi, rüzgâr enerjisi, dalga enerjisi, jeotermal enerji, hidrolik enerjisi, biyokütle enerjisi olarak sıralanabilir. Bu tür bir enerji kaynağı, yenilenmekte olduklarından çok daha hızlı kullanılan fosil yakıtların tam tersidir.

Hidrojen ekonomisi, taşıtların ve elektrik dağıtım şebekesinin dengelenmesi için ihtiyaç duyulan enerjinin, hidrojen (H2) olarak depolandığı, varsayılan bir gelecek ekonomisidir.

Volkan Şevket Ediger, bilim adamı, yazar, bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">Da-Wen Sun</span>

Da-Wen Sun olarak bilinen Sun Dawen, İrlanda Ulusal Üniversitesi, Dublin Koleji Üniversitesi'nde, Gıda ve Biyosistem Mühendisliği profesörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Enerji tasarrufu</span> Enerji tüketiminin azaltılması

Enerji tasarrufu, bir enerji hizmetinin daha az kullanılarak enerji tüketimini azaltma çabasıdır. Enerjiyi daha verimli kullanarak veya kullanılan enerjinin miktarını azaltarak enerji tasarrufu sağlanabilir. Enerji tasarrufu, eko-yeterlilik konseptinin bir parçasıdır. Enerji tasarrufu önlemleri, binalardaki enerji ihtiyacını azaltarak çevre kalitesini, ulusal güvenliği, bireylerin finansal güvenliğini ve kazancı artırabilir. Enerji tasarrufu enerji hiyerarşisinin başında gelmektedir ve gelecekte kaynakların tükenmesini engelleyerek enerji maliyetlerini de düşürür.

Melvin Schwartz, Amerikalı fizikçi. 1988 yılında arkadaşları Leon Max Lederman ve Jack Steinberger ile birlikte nötrinolar üzerine yaptıkları çalışmalar ile Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Okyanus enerjisi</span>

Okyanus enerjisi, denizlerde oluşan dalgalardan, gelgit olaylarından veya deniz rüzgarlarından faydalanarak üretilen enerjidir.

Nükleer bağlanma enerjisi, atomun çekirdeğini bileşenlerine ayırmak için gereken enerjidir. Bu bileşenler nötron, proton ve nükleondur. Bağ enerjisi genelde pozitif işaretlidir çünkü çoğu çekirdek parçalara ayrılmak için net bir enerjiye ihtiyacı vardır. Bu yüzden, genelde bir atomun çekirdeğinin kütlesi ayrı ayrı ölçüldüğünde daha azdır. Bu fark nükleer bağlanma enerjisidir ki bu enerji birbirini tutan bileşenlerin uyguladığı kuvvet tarafından sağlanır. Çekirdeği bileşenlerine ayırırken, kütlenin bir kısmı büyük bir enerjiye dönüştürülür bu yüzden bir kısım kütle eksilir, eksik kütlede bir fark yaratır çekirdekte. Bu eksik kütle, kütle eksiği diye bilinir ve çekirdek oluşurken çıkan enerjiye takabül eder.

Ahmet Şefik Çakmak, Amerika Birleşik Devletleri-Princeton Üniversitesi Ordinaryüs Profesörü, Türk bilim insanı, Eski Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak'ın kızı Nigar'dan olan torunu.

<span class="mw-page-title-main">Ratko Janev</span>

Ratko Janev, Yugoslav, Makedon ve Sırp atom fizikçisi ve Makedon Bilim ve Sanat Akademisi üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Kimyasal reaksiyon mühendisliği</span>

Kimyasal reaksiyon mühendisliği, kimya mühendisliği ve endüstriyel kimya alanında kullanılan kimyasal reaktörler ve tepkime kinetiği ile ilgilenen bir uzmanlık alanıdır. Tepkime kinetiği ve reaktör tasarımını birleştiren kimyasal reaksiyon mühendisliği, birçok endüstriyel kimyasalın üretimi için gerekli temel bir unsurdur. Kimyasal reaksiyon mühendisliği disiplininin günlük hayatta pek çok uygulama alanı bulunur. Kimyasal üretimi, ilaç üretimi ve atık arıtımı faaliyetlerinde reaksiyon mühendisliği kullanılır. Enzim kinetiği, farmakokinetik, ısı etkileri, ani reaksiyonlar ve tesis güvenliği gibi konularda da kimyasal reaksiyon mühendisliği disiplininden faydalanılır. Kimyasal reaksiyon mühendisliği ilk kez 1940'lar ve 1950'lerde hızla büyüyen kimya ve petrokimya sanayisinin ihtiyaçlarını karşılamak için ortaya çıkmış ve günümüze kadar plastiklerin, kimyasalların, ilaçların ve diğer pek çok maddenin üretim süreçlerinde kullanılan bir yöntem olmuştur.

Victor R. Basili, Maryland Üniversitesi Bilgisayar, Matematik ve Doğa Bilimleri Koleji'nin bir parçası olan Bilgisayar Bilimleri Bölümü'nde emekli profesördür ve İleri Bilgisayar Araştırmaları Enstitüsü. Doktora derecesine sahiptir. Austin'deki Texas Üniversitesi'nden doktora derecesi ve iki farklı fahri unvana sahiptir. Bilgisayar Makinaları Birliği (ACM) ve Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü (IEEE) üyesidir.

Ramazan Solmaz, Türk profesör. Bingöl Üniversitesi rektör yardımcısı.

Hidrojen yakıtı, oksijenle yakılan sıfır karbonlu bir yakıttır. İçten yanmalı motorlarda ve yakıt hücrelerinde kullanılabilir. Uzun yıllardır yakıt hücreli otobüslerde kullanılmaktadır ve binek otomobiller gibi ticari yakıt hücreli araçlarda da kullanılmaya başlanmıştır. Ayrıca uzay araçlarının çalıştırılmasında da yakıt olarak kullanılmaktadır. 2018 itibarıyla hidrojenin büyük bir bölümü (~%95) buhar reformasyonu ya da kısmi metan oksidaysonu ve kömür gazlaştırma gibi fosil yakıtlardan elde edilir. Geriye kalan bölümü suyun elektrolizi, güneş termokimyası gibi yenilenebilir enerji kaynaklarıyla elde edilir.

Bilge Yıldız, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde nükleer bilim, malzeme bilimi ve mühendisliği profesörüdür. Dirençli ortamlarda enerji dönüşümü için yeni materyaller geliştirmektedir. Bunlar, nükleer enerjinin geri dönüşümü için katı oksit yakıt hücrelerini ve korozyona dayanıklı malzemeleri içerir.

Proton exchange veya polimer elektrolit membran (PEM), genellikle iyonomerlerden yapılmış, protonları iletirken aynı zamanda oksijen ve hidrojen gazı gibi bir elektronik yalıtkan ve reaktan bariyeri görevi görecek şekilde tasarlanmış yarı geçirgen bir membrandır. Bir proton değişim membranın temel işlevi şudur: reaktanların ayrılması ve membran boyunca doğrudan bir elektronik yolu bloke ederken protonların taşınması.

Gábor Laurenczy - Macar- İsviçreli kimyager ve akademisyen. Lozan Federal Politeknik Okulu'nda Fahri Profesördür. Macar Bilimler Akademisi'nin harici üyesi olan bir akademisyendir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.