İçeriğe atla

Turhan Baytop

Turhan Baytop
Turhan Baytop
Doğum20 Haziran 1920
İstanbul
Ölüm25 Haziran 2002
İstanbul
Defin yeriZincirlikuyu Mezarlığı
MeslekEczacı, öğretim üyesi, botanikçi ve bilim insanı

Turhan Baytop (d. 20 Haziran 1920, İstanbul - ö. 25 Haziran 2002, İstanbul), Türk eczacı, öğretim üyesi, botanikçi, bilim insanı.

1945 yılında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Eczacı Okulu'nu bitiren Prof. Baytop, 1948 yılında mezun olduğu okulun Farmakognozi Enstitüsü'nde asistan olarak göreve başladı. Hazırladığı bir tez ile 1949 yılında Dr. pharm. unvanı kazanan Turhan Baytop, 1951 yılında gittiği Paris Eczacılık Fakültesi Farmakognozi Kürsüsü'nde çeşitli çalışmalarda bulundu. 1952'de Türkiye'ye dönerek, ertesi yıl doçent olan Baytop, on yıl sonra 1963'te profesör unvanını aldı. İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi'nin ilk dekanıdır. Değişik dönemlerde beş kez dekanlık yaptı, 1969 - 1987 yılları arasında Farmakognozi anabilim dalı başkanlığı görevinde bulundu. 1987 yılında emekli olan Prof. Turhan Baytop, Türkiye'nin tıbbi bitkileri, Türkiye'nin florası ve Türk eczacılık tarihi konularında araştırma ve çalışmalar yaptı. 300'ün üzerinde kitap ve araştırması yayımlandı. İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi içinde "Eczacılık Tarihi Müzesi"'ni kuran Prof. Baytop, birçok tarihi eşyayı bu müzeye kazandırıp 1990 yılında Türk Eczacılık Tarihi Toplantılarını düzenlemeye başlayıp, 1984 -1996 yılları arasında "Eczacılık Tarihi ve Deontolojisi" dersini vererek, bir ders kitabı yazmıştır. Botanik bilimiyle de ilgilenen Turhan Baytop, lale ve gülün geçmişini araştırdı, bu konuda İngilizce ve Japoncaya da çevrilen bir kitap yazdı.[1] Kendisi Türkiye'nin önemli botanikçilerinden Asuman Baytop'un eşi, Feza Günergun'un da babasıdır.

Ödülleri

  • 1986 OPTIMA gümüş madalyası
  • 1988 TÜBİTAK Bilim Ödülü
  • 1998 ECO altın madalyası

Bazı kitapları

  • Türkiye'de Bitkiler ile Tedavi, 1984, ISBN 975-420-021-1
  • The Bulbous Plants of Turkey, 1984 (B.Mathew ile birlikte)
  • Türk Eczacılık Tarihi, 1985
  • İstanbul Lalesi, 1992
  • Türkçe Bitki Adları Sözlüğü, 1994
  • Eczahane'den Eczane'ye, 1995
  • Laboratuvar'dan Fabrika'ya, 1997
  • İstanbul Florası Araştırmaları, 1999, ISBN 9789757622530
  • Türk Eczacılık Tarihi Araştırmaları, Anadolu Dağlarında 50 Yıl, 2000
  • Türkiye'de Eski Bahçe Gülleri, 2001
  • İstanbul Florası Araştırmaları, 2002
  • Türkiye'de Eski Bahçe Gülleri, 2001

Kaynakça

  1. ^ "Prof. Baytop'u anarken". 5 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2008. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu devlet üniversitesi

İstanbul Üniversitesi (İÜ), ana yerleşkesi İstanbul'un Fatih ilçesinde bulunan, Türkiye'nin en eski devlet üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Hazar kaplanı</span> Soyu 1970 yılları civarında tükenmiş kaplan alt türü

Hazar kaplanı veya Turan kaplanı, kedigiller (Felidae) familyasından soyu 1970'li yıllarda tükenen kaplan alt türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Farmakognozi</span> Doğal kaynakları olası bir ilaç ham maddesi olarak inceleyen bilim dalı

Farmakognozi, tıbbi bitkilerin ve diğer doğal maddelerin olası bir ilaç kaynağı olarak incelenmesidir. Amerikan Farmakognozi Derneği, farmakognoziyi "doğal kaynaklı ilaçların, etkin maddelerin veya potansiyel ilaçların ya da potansiyel etkin maddelerin fiziksel, kimyasal, biyokimyasal ve biyolojik özelliklerinin incelenmesi ve bunun yanı sıra doğal kaynaklardan yeni ilaçların araştırılması" olarak tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Eczacılık</span>

Eczacılık; hastalık teşhisi, önlenmesi, tedavi edilmesi ve semptomların azaltılmasında kullanılan her türlü madde ve ilacın; keşfi, üretimi, geliştirilmesi, imha edilmesi, güvenli ve etkin kullanımı ve kontrolü ile ilgilenen, tıp bilimini kimya ile ilişkilendiren klinik sağlık bilimidir. Eczacılığın uygulanması; ilaçlar ve ilaçların etki mekanizmaları, yan etkileri, etkileşimleri, vücuttaki hareketleri ve toksisitesi konularında üst düzey bilgi sahibi olmayı gerektirir. Aynı zamanda tedavi süreçlerinin ve patolojik süreçlerin anlaşılması konularında da yetkinlik gerektirir. Klinik eczacılık gibi eczacılığın bazı uzmanlık dalları da, tıbbi verilerin ve laboratuvar verilerinin değerlendirilmesi hakkında bilgi sahibi olmak gibi başka nitelikler gerektirir.

Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, Ankara Üniversitesi bünyesinde bulunan, Tandoğan kampüsünde konumlanmış fakültedir.

<span class="mw-page-title-main">Sırrı Erinç</span> Türk coğrafyacı

Sırrı Erinç, Türk coğrafyacı.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi</span>

İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, 1962 yılında İstanbul Üniversitesi bünyesinde Eczacılık Fakültesi adı ile kurulan fakülte. Türkiye'nin ilk eczacılık yüksek okuludur.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Vardar</span>

Prof. Dr. Yusuf Vardar Türk botanikçi.

Feza Günergun, Türk bilim tarihçisidir.

Kemal Hüsnü Can Başer,, Türk eczacı, akademisyen.

Farmasötik botanik veya Tıbbi botanik, tıbbi açıdan ve sağlık hizmetleri açısından fonksiyonu olan bitkilerin morfolojisini, anatomisini, fizyolojik fonksiyonunu, sınıflandırılmasını, teşhis edilmesini, hücre doku kültürlerini ve rasyonel kullanımlarını inceleyen bir bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pedanios Dioskurides</span>

Dioscorides Pedanius (40-90), Roma İmparatorluğu zamanında yaşamış, Anadolu'da Kilikia Bölgesi'nde bugün Adana'ya yakın olan, Anazarboslu'dur (Anazarva). Hekim ve farmakoloji bilgini. Osmanlı dönemi kitaplarında adı Skoridos olarak geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Etnobotanik</span> Bitkilerin insanlar tarafından kullanımını konu alan bir bilim dalı

Etnobotanik insanların bitkilerle çok yönlü ilişkisini sistematik olarak araştıran disiplinler arası bilim dalı. Yunanca ethnos, halk ve botanik, bitki bilimi; İngilizce ethnobotany adı verilir. Türk Dil Kurumu'nun sözlüklerine henüz girmemiş olmakla beraber T.C. Kültür Bakanlığı bir yönetmelikte etnobotanik karşılığı olarak halk botaniği terimini kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Asuman Baytop</span> Türk bitkibilimci

Asuman Baytop, Türk botanikçi, bitki toplayıcısı ve eczacı. Türk bilim tarihinin önemli isimlerinden biridir. Türkiye florasına katkılarından dolayı 9 bitki türüne adı verildi. Bunlardan biri 1979 yılında Akseki'de kendi topladığı Crocus asumaniae’dir. Türkiye florası üzerine uzmanlaşıp bu alanda akademik çalışmalar yürüttü. 150'den fazla arazi gezisinde 23.000 bitki örneği topladı ve inceledi. Türkiye florasına bilim için yeni 8 tür ve 3 alttür kazandırdı. İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Herbayumu (ISTE) ve Farmasötik Botanik Anabilim Dalı'nın kurucusudur. 1989 yılından itibaren Türkiye'de botanik eğitiminin ve araştırmalarının tarihini inceledi. Akademik çalışmaları ile birçok ödüle layık görüldü. Kendisi Turhan Baytop'un eşi, bilim tarihçisi Feza Günergun'un annesidir. Ulusal ve uluslararası 260 kadar bilimsel yayını vardır. Başlıca yapıtları : Bitkisel Drogların Anatomik Yapısı (1959), Tıbbi Bitkiler Atlası (1978), Farmasötik Botanik (1967), Farmasötik Botanik Uygulamaları (1993), Bitkilerin Bilimsel Adlarındaki Niteleyiciler ve Anlamları (1995), İngilizce-Türkçe Botanik Kılavuzu (1998) ve Türkiye’de Botanik Tarihi Araştırmaları'dır (2003).

Alfred Heilbronn, Alman-Türk botanikçi. Türkiye’de modern botaniğin kurucusudur. Nazi Almanyası'ndan kaçarak Türkiye'ye sığındı. İstanbul Üniversitesi'nde akademisyen olarak çalıştı. Asuman Baytop onun üniversitedeki asistanıydı. Alfred Heilbronn Botanik Bahçesi de Türkiye'deki faaliyetlerinin önemli bir parçasıydı. Türkçeye çevrilen başlıca eserleri Nebat Biyolojisi (1940), Botanik ve Genetiğe Giriş (1943), Kalıtım Biliminin Temel Anlamları ve Temel Vakıaları'dır (1947).

Kurt Krause, Alman botanikçi. Ziraat Vekaleti'ne bağlı olan Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü'nde 1933-1939 yılları arasında botanik profesörü olarak görev aldı ve Botanik Enstitüsü direktörlüğünü üstlendi. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi bünyesinde bir herbaryum kurulmasına öncülük etti. Türkiye'de bulunduğu süreçte ağırlıkla Orta, Batı, Güney ve Kuzeydoğu Anadolu'da birçok botanik gezisinde bulundu ve Türkiye florası üzerine çalışmalar yürüttü. Flora of Turkey'de adını taşıyan 5 örnek bulunmaktadır.

Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi; Hacettepe Üniversitesi'nin Sıhhiye Kampüsü'nde bulunan bir eczacılık fakültesidir. Klinik eczacılık, radyofarmasi ve farmasötik biyoteknoloji anabilim dalları ile farmakokinetik ve biyofarmasötik bilim dallarında lisans ve lisansüstü eğitim verilmektedir. Beş yıllık lisans programı sonrasında mezun olan öğrenciler "araştırmacı eczacı" sıfatı kazanırlar. 2015 yılından beri, ülkede gerçekleştirilen üniversiteye giriş sınavlarında en yüksek puanla öğrenci kabul eden eczacılık fakültesidir.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi</span>

Anadolu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, Anadolu Üniversitesi bünyesinde bulunan bir fakülte.

<span class="mw-page-title-main">Ayhan Ulubelen</span> Türk kimyager

Ayhan Ulubelen, analitik kimyager ve akademisyen

İstanbul Üniversitesi Türk Eczacılık Tarihi İhtisas Müzesi, Türkiye'nin ilk eczacılık tarihi müzesi olarak Prof. Dr. Turhan Baytop tarafından 1960 yılında İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi'ne bağlı olarak faküte içinde kuruldu. Koleksiyonun önemli bir kısmı Baytop'un kişisel arşiv ve koleksiyonundan oluşmaktadır. 2017 yılında özel müze olarak tescil edilmiştir. Resmi açılışı 2018'de yapıldı.