İçeriğe atla

Turgun Almas

Turgun Almas, Çin Cumhuriyeti'nde 30 Ekim 1924 yılında günümüz Şincañ Uygur Özerk Bölgesi Kaşgar’da dünyaya gelen Uygur asıllı Çin'in alimi, yazar, şair ve tarihçidir.

Kaşgar şehrinde başladığı ilkokul eğitimini Gulca şehrinde tamamlayan şair, Yüksek öğrenimini Urumçi şehrindeki Darulmuellimin (Eğitim) enstitüsünde tamamlar. Almas, Enstitüyü bitirdikten sonra Karaşehir’e ilkokul öğretmeni olarak atanır. 1947 yılı Mayıs ayında Turgun Almas ve arkadaşları, Kaşgar’da gösteri yürüyüşü yaparlar. Bu gösteri yürüyüşünden dolayı tutuklanarak hapse atılan şair, 8 Nisan 1948 yılında, halkın yoğun baskısı sonucu hükümet tarafından serbest bırakılır. Hapisten çıkan şair, aynı yıl Gulca şehrine giderek burada "Alma" (Elma) gazetesinde çalışır. Daha sonra da Urumçi şehrindeki “Tarım” dergisinde çalışır. Turgun Almas, 11 Eylül 2001 yılında Urumçi şehrinde vefat eder.

Eserleri

Turgun Almas’ın “Tarım Şamalları” (Tarım Rüzgarları), “Tañ Seher” (Tan Seheri) gibi şiir kitapları, “Pıçak” (Bıçak) gibi sahne eserleri,

  • "Hun Tarihi",
  • "Uygurlar",
  • "Eski Uygur Edebiyatı" adlı tarih kitapları vardır.[1]

Notlar

  1. ^ Emet Erkin, Çağdaş Uygur Şiiri Antolojisi, Ankara 1998, sayfa 78, 79.

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İlhan Berk</span> Türk şair

İlhan Berk, Türk şair, çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Özbekler</span> Orta Asyada yaşayan bir Türk halkı

Özbekler, Batı Türkistan'da Harezm'den Fergana'ya kadar uzanan bölgede yaşayan ve Orta Asya'daki en kalabalık Türk halkıdır. Özbeklerle ilgili tarihî kaynaklarda "Türk" ve "Sart" şeklinde adlandırıldıkları da görülmektedir.

Mehmet Başaran, köy edebiyatı hareketinin şiirdeki temsilcilerinden biri olan şair, eğitimci ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Kâşgarlı Mahmud</span> 11. Yüzyılda yaşamış sözlükbilimci

Mahmûd bin Hüseyîn bin Muhammed el-Kâşgarî veya bilinen adıyla Kâşgarlı Mahmud (1008-1102), Türk dilleriyle ilgili çalışmalarıyla tanınmış 11. yüzyıl leksikografı. Kâşgar'ın 45 km güneybatısındaki Opal kasabasında dünyaya geldi. Bazı kaynaklara göre ise Isık Göl yakınındaki Bars Kul'da doğmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sincan Uygur Özerk Bölgesi</span> Çin Halk Cumhuriyetinde özerk bölge

Sincan veya Şincan Uygur Özerk Bölgesi, Türkiye Türkçesinde yazılmış resmi Çin devlet kaynaklarında Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi veya sadece Xinjiang olarak geçer, Çin'in kuzeybatısında bulunan bir özerk bölge. Güneyde Tibet Özerk Bölgesi, güney doğuda Çinghay ve Gansu eyaletleri, doğuda Moğolistan, kuzeyde Rusya, kuzeybatıda Kazakistan ve batıda Kırgızistan, Tacikistan, Afganistan, Pakistan ve Hindistan kontrolündeki Keşmir bölgesiyle komşudur. 1.664.897,17 km² yüzölçümü ile Çin Halk Cumhuriyeti'nin en geniş idari bölgesidir. Başkenti Urumçi, resmî dilleri Uygurca ve Standart Çincedir.

<span class="mw-page-title-main">Kaşgar</span> Doğu Türkistanda bir şehir

Kaşgar, Çin'de Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin batısında yer alan tarihi bir vaha şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Urumçi</span> Sincan Uygur Özerk Bölgesinin başkenti

Urumçi ya da Ürümçi, Çin'in kuzeybatısında yer alan, Doğu Türkistan adıyla da bilinen Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin başkentidir. 2,5 milyon nüfuslu bir şehir olup 10.989 km²lik bir alan kaplar. Mançu İmparatorluğu 1884 yılında, Doğu Türkistan istilasını gerçekleştirdiğinde şehre Çince 迪化 (Dihua) adını vermişlerdi. 1955 yılında, daha öncelerden eyalet statüsündeki Doğu Türkistan'ın, Sincan Uygur Özerk Bölgesi olması ile birlikte, başkentin adı da tekrar Urumçi olmuştur. Çin'in batıya açılan en önemli güzergâhlarındandır. Demiryolu taşımacılığında önemli bir geçittir.

<span class="mw-page-title-main">Karahoca Uygur Krallığı</span> 9.-13. yüzyıllar arasında var olmuş bir Türk devleti

Karahoca (Gaochang) Uygur Krallığı, 9.-13. yüzyıllarda bugünkü Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde Uygurların egemenliğinde var olmuş devlet.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Türkistan İslâm Cumhuriyeti</span> eski bir özerk devlet

Doğu Türkistan İslâm Cumhuriyeti, bugünkü Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde kurulmuş cumhuriyet.

<span class="mw-page-title-main">Gulca</span>

Gulca ya da Çince ismiyle Yining, Sincan Uygur Özerk Bölgesi içinde İli Kazak Özerk İlinde Çin Halk Cumhuriyeti'nde bir şehirdir. Gulca İli Kazak Özerk İli'nin başkenti, İli Nehri'nin sağ kıyısında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Tarançiler</span>

Tarançiler Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde İli Kazak Özerk İli'nde yaşarlar. Adları "tarımcı" anlamındaki "tarancı"'dan gelmektedir. Tarançi boyunu Radloff da araştırmıştır. Araştırma sonuçlarını meşhur "Пробен" (Proben) adlı eserinde toplamıştır.Tarnçileri İli yöresine Çinliler yerleştirmiştir.

Muqam, Uygur Türkçesinde "muqam" olarak söylenen "makam" sözcüğü Arapça kökenli olup, yer, mevki, derece anlamlarının yanı sıra müzikte sistemleştirilmiş bir bütün müzik eserini ifade eder. “Türkçe Sözlük’te "makam" sözcüğü müzikle ilgili olarak “Türk müziğinde bir dizinin işleniş biçimine verilen ad” şeklinde açıklanmıştır. Uygur Türkleri arasındaki “muqam” ise belirli düzen ve kurallar içerisinde sistemleştirilmiş büyük hacimli musiki eserler için kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lutpulla Mutellip</span>

Lutpulla Mutellip, Çin'in Sincan Eyaleti'nde 11 Kasım 1922 yılında günümüz Şincañ Uygur Özerk Bölgesi Nilka kasabası, Çunçi köyünde dünyaya gelen bir Uygur şairdir.

<span class="mw-page-title-main">Abdulhalûk Uygur</span>

Abdulhalûk Uygur, Çin'in Sincan Eyaleti'nde 9 Şubat 1901 yılında günümüz Şincañ Uygur Özerk Bölgesi Turfan şehrinin Bağrı köyünde bir tüccar ailesinde dünyaya gelen bir demokratik Çağdaş Uygur Edebiyatı'nı eserleriyle zenginleştiren bir Uygur devrim savaşçısı ve şairdir.

Memtimin Hoşur, günümüzdeki Uygur Edebiyatı'nda önemli bir mertebe kazanmış yazarlardan birisi.1996 yılında yayınlanan Qum Basqan Sheher (Türkçe adı: Çöl Altındaki Şehir) romanı ile halkın beğenini toplayan yazar, aynı zamanda Çin Yazarlar Cemiyeti'nin de bir üyesidir.

Abdurehim Tileshüp Ötkür, Uygur modern edebiyatındaki önemli isimlerden biri, yazar ve şairdir.

İgor İrgitoğlu Badra Tıva Otonom Oblastının başkenti Kızıl şehrinde doğmuştur. Tıva Türklerinden gazeteci-yazar, şair, çevirmen. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğinin Gazeteciler Birliği'nin üyesi. Yazar İrgit Badranın oğlu.

A. Kadir Paksoy, Türk öğretmen, şair ve yazar.

Ahmatjan Osman 1964 yılında Urumçi'nin Weihuliang maden bölgesinde işçi bir ailede doğdu. Urumçi Deneysel Lisesi'nden mezun olduktan sonra Eylül 1981'de Sincan Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'ne kabul edildi. 1982'de Devlet Maarif Heyeti tarafından Suriye'nin Şam kentindeki Dil ve Edebiyat Enstitüsüne gönderildi.

<span class="mw-page-title-main">Şöhret Zakir</span>

Şöhret Zakir, 2014-2021 yılları arasında Sincan Uygur Özerk Bölgesi valisi ve Çin Komünist Partisi Sincan Komitesi sekreter yardımcısı olan Uygur asıllı Çinli siyasetçi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.