İçeriğe atla

Turba Philosophorum

Turba Felsefesi

Filozoflar Meclisi olarak da bilinen Turba Philosophorum, Picatrix gibi Arapça'dan çevrilmiş en eski Avrupa simya metinleri arasında yer almaktadır.[1] MS 900 yılında yazıldığı kabul edilir.

Metin

Plessner'den alıntılama yapacak olursak, "MS 900 civarında yazılan Turba Philosophorum, iyi planlanmış ve edebi bir bakış açısından, Yunan simyasını Arap diline sokmak ve onu İslam bilimine uyarlamak için en dikkate değer bir girişimdir".[2] Dokuz filozof, metin orijinal Arapçaya aktarıldıktan sonra, Anaximander, Anaximenes, Anaxagoras, Empedocles, Archelaus, Leucippus, Ecphantus, Pythagoras ve Xenophanes olmak üzere bir tartışmaya katılır. Maddeyi, nasıl hareket ettiğini tartışıyorlar ve bunu kozmolojiyle ilişkilendiriyorlar, yine Plessner'dan Xenophanes'in kapanış konuşmasında sunduğu üç tez:

"1) Alemin yaratıcısı İslam'ın İlahı Allah'tır; 2) Alem tek bir mahiyettedir; 3) Alt ve üst âlemin bütün mahlûkatı dört unsurdan müteşekkildir."

Flört

Plessner, Turba'nın aşağıdaki akıl yürütmeye dayanarak MS 900 civarında yazıldığını söylüyor. Turba'dan yararlanıldığı bilinen en eski metin, onuncu yüzyılın ortalarında ölen İbn Umail tarafından yazılan Kitab al-Ma al-waraqi'dir. Kucaklayarak erkekleri öldüren 'zehirli bakire' Hindu efsanesi, Hint Çanakya'sına atfedilen 'Zehir Kitabı'nın Arapçaya çevrilmesiyle 9. yüzyılın ilk yarısında Arap edebiyatında yerini aldı.[2]

Daha sonra basılı kaynaklar

Basılı olarak, başlık Auriferae artis, quam chemiam vocant, antiquissimi Authores, sive Turba philosophorum of 1572 ve sonraki çalışmalarda geçer. Newton Projesi'nden[3] bir sayfa, esasen aynı adlı, ancak 1610 tarihli bir çalışmaya gönderme yapıyor. Orada Turba, "Latince çevirisiyle (Arapçadan) yayınlanan orta çağ öncesi simya metinlerinin bir antolojisi" olarak tanımlanıyor. Başka bir kaynakta ise Lazarus Zetzner'ın Theatrum Chemicum'unun 1659-61 baskısı olarak aktarılmıştır.

Notlar

  1. ^ S. H. Nasr (2006), Islamic Philosophy from Its Origin to the Present: Philosophy in the Land of Prophecy, State University of New York Press, p. 147
  2. ^ a b Martin Plessner, The Place of the Turba Philosophorum in the Development of Alchemy ISIS, Vol. 45, No. 4, Dec. 1954, pp. 331-338
  3. ^ The Newton Project 10 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. a non-profit organization dedicated to publishing online Sir Isaac Newton’s writings

Kaynakça

  • Arthur Edward Waite (editör) (1896) The Turba Philosophorum veya Assembly of the Sages (İngilizce çevirisi)
  • Julius Ruska, Turba Felsefesi (Berlin 1931)
  • Adam McLean, Turba Philosophorum 13 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Levity'deki Simya web sitesi
  • Martin Plessner, Vorsokratische Philosophie und griechische Alchemie in arabisch-lateinischer Überlieferung: Studien zu Text und Inhalt der Turba philosophorum (Wiesbaden 1975)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İbn Sina</span> Fars tıp bilgini ve filozof (980–1037)

İbn Sînâ veya Ebu Ali Sînâ ya da Batılıların söyleyişiyle Avicenna, İslam'ın Altın Çağı döneminin en önemli doktorlarından, astronomlarından, düşünürlerinden, yazarlarından ve bilginlerinden biri olarak kabul edilen Fars polimat ve "polimerik erken tıbbın babası" olarak bilinen tabiptir.

<span class="mw-page-title-main">Fârâbî</span> Türk filozof, bilim adamı

Fârâbî, 8. ve 13. yüzyıllar arasındaki İslam'ın Altın Çağı'nda yaşamış ünlü filozof ve bilim insanıdır. Aynı zamanda gök bilimci, mantıkçı ve müzisyendir.

<span class="mw-page-title-main">Şehâbeddin Sühreverdî</span> İranlı filozof ve din bilgini

Şehâbeddin Sühreverdî, İranlı İslam filozofu ve işrakilik isimli fikrî akımın kurucusu.

<span class="mw-page-title-main">Simya</span> Ölümsüzlük iksiri ve Felsefe Taşını bulmayı amaçlayan sahtebilim

Simya veya alşimi hem doğanın ilkel yollarla araştırılmasına hem de erken dönem bir ruhani felsefe disiplinine işaret eden bir terimdir. Simya; kimya, metalurji, fizik, tıp, astroloji, semiotik, mistisizm, spiritüalizm ve sanatı bünyesinde barındırır.

<span class="mw-page-title-main">Felsefe taşı</span> Efsanevi madde

Felsefe taşı, Simya ilmine göre dokunduğu her nesneyi altına dönüştüreceğine inanılan taştır. Kimya bilimine göre herhangi bir maddeyi altına dönüştürmek mümkün değildir. Zira altın bir bileşik değil bir elementtir. Bu taşı elde edebilmek için birçok formül ve deneme yapılmıştır. Bu çalışmalar altın elde etmekte başarısız olmuşlardır ama bu çalışmalar modern kimyanın temellerinin atılmasına vesile olmuştur.

İslam tıbbı, İslam peygamberi Muhammed dönemindeki geleneksel Arap tıbbından olduğu kadar, Eski Roma tıbbı Unani'den, Eski Hint tıbbı Ayurveda'dan ve Eski İran tıbbından etkilenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Felsefe</span> soyut, genel ve temel birtakım probleme ilişkin yapılan sistematik çalışma

Felsefe veya düşünbilim; varlık, bilgi, değerler, gerçek, doğruluk, zihin ve dil gibi konularla ilgili soyut, genel ve temel problemlere ilişkin yapılan sistematik çalışmalardır. Felsefe ile uğraşan kişilere filozof denir.

<span class="mw-page-title-main">Filozof</span> kapsamlı bir felsefe bilgisi olan kişi

Filozof, felsefe ile uğraşan kişidir. Filozof kelimesi Antik Yunanca bilgelik aşığı anlamına gelen φιλόσοφος (filasofos) kelimesinden gelir. Cicero ve Diogenes Laertius’un, Eflâtun’un öğrencisi Herakleides Pontikos’un bugün elde bulunmayan bir eserine dayanarak verdikleri pek kesin olmayan bir rivayete göre filozof kelimesini ilk kullanan düşünür Pisagor olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Beytü'l-Hikme</span> Abbâsîlerin 800lü yılların başında Bağdatta kurduğu, dönemin en büyük kütüphanesi ve çeviri merkezi

Beytülhikme veya Bilgelik Evi, aynı zamanda Büyük Bağdat Kütüphanesi olarak da bilinen, ya büyük bir Abbasi devlet akademisini ve Bağdat'taki entelektüel merkezini ya da İslam'ın Altın Çağı sırasında Abbasi halifelerine ait büyük bir özel kitaplığı belirtir. Bilgelik Evi, Abbasi Halifeliğinin çöküşünün ardından fiziksel kanıt eksikliği ve bir anlatı oluşturmak için edebi kaynakların doğrulanmasına güvenerek, resmi bir akademi olarak işlevlerine ve varlığına ilişkin aktif bir tartışmanın konusudur. Bilgelik Evi, 8. yüzyılın sonlarında Halife Harun Reşid'in koleksiyonları için bir kütüphane olarak veya el-Mansur (754-775) tarafından hem Arapça hem de Farsça nadir kitaplara ve şiir koleksiyonlarına ev sahipliği yapmak üzere oluşturulan özel bir koleksiyon olarak kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Orta Çağ İslam dünyasında bilim</span> 8. yüzyıl ile 15. yüzyıl arasında İslam dünyasında geliştirilen ve uygulanan bilimsel etkinlikler

Orta Çağ İslam dünyasında bilim, İslam'ın Altın Çağı adı verilen ve 8. yüzyıl ile 14. yüzyıl-15. yüzyıl arasında İslam dünyasında geliştirilen ve uygulanan bilim. Bu dönemde Hint, Fars, Sabii ve özellikle Yunan uygarlıklarına ait eserler Arapçaya tercüme edildi. Bu çeviriler tüm bir Orta Çağ boyunca İslam uygarlığında yaşayan bilim insanlarının bilimsel gelişmelerde bulunmalarına ve bu gelişmeleri sonraki yüzyıllara taşımalarına olanak sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Bilim tarihi</span> bilimin ve bilimsel bilginin tarihsel gelişiminin incelenmesi

Bilim tarihi, hem doğa hem de toplumsal bilimler dahil olmak üzere bilimsel bilgi ve bilimin gelişiminin incelenmesidir. 18. yüzyıl ile 20. yüzyıl arası dönemde, öteden beri yanlış bilindiği düşünülen olguların bilimsel gerçeklerle değiştirilmesi yolunu izlemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zümrüt Levha</span>

Zümrüt Levha, Levhu'z-zümürrüd ya da Tabula Smaragdina, Hermetica'nın, prima materianın yani ilk maddenin ve dönüşümünün sırrını içerdiği söylenen kompakt ve şifreli bir parçasıdır. Avrupalı simyacılar tarafından sanatlarının ve Hermetik geleneğinin temeli olarak kabul edildi. Zümrüt Levha'nın orijinal kaynağı bilinmemektedir. Her ne kadar Hermes Trismegistus metinde adı geçen yazar olsa da, bilinen ilk görünümü altıncı ve sekizinci yüzyıllar arasında yazılmış Arapça bir kitapta. Metin ilk olarak onikinci yüzyılda Latince'ye çevrildi. Bunu çok sayıda çeviri ve yorum izledi.

<span class="mw-page-title-main">Muratori Kanonu</span> Yeni Ahit kitaplarının listelendiği antik bir metin

Muratori Kanonu Yeni Ahit'e ait olan kitapların en eski bir Hristiyan listesidir. Bu kodeksin başlangıç ve son sayfaları kaybolduğu için Muratori Fragmanı adı altında da tanınır. Muhtemelen 8. yüzyılda Latince yazılmış olan bu rehber, adını keşfeden arşivci Lodovico Antonio Muratori'den almıştır. Fragman bugün Milano'daki Ambrosiana Kütüphanesinde saklanır.

İskenderiyeli Stephanus, Neo-Platonik gelenekteki felsefenin yanı sıra simya, astroloji ve astronomi üzerine de yazan bir Bizanslı filozof ve öğretmen. Mısır'ın Müslümanlar tarafından fethinden önce İskenderiye akademik geleneğinin son temsilcilerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Kimya tarihi</span> kimya biliminin tarihi

Kimya tarihi, antik çağdan günümüze kadar uzanan zaman aralığında kimya biliminin ortaya çıkışı ve gelişimini konu alır. MÖ 1000 yılına gelindiğinde antik uygarlıklar ileride kimyanın çeşitli dallarının temelini oluşturacak teknolojileri kullanmaktaydı. Ateşin keşfi, cevherlerden metal elde edilmesi, çömlek ve sır yapımı, bira ve şarabın fermantasyon ile elde edilmesi, ilaç ve parfüm yapmak için bitkilerden kimyasalların özütlenmesi, yağın sabuna dönüştürülmesi, cam imâli ve bronz gibi çeşitli alaşımların üretimi bu teknolojiler arasında sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">İran felsefesi</span> Doğu felsefesinin bir kolu

İran felsefesi veya Fars felsefesi, Doğu felsefesinin bir parçası olup, oldukça zengin ve eski bir tarihe sahiptir. İran felsefesi'nin kökeni eski İran'da Hint-İran kökleriyle ortaya çıkan ve Zerdüşt öğretilerinden büyük ölçüde etkilenen, felsefi gelenek ve düşünceler zamanına kadar uzanmaktadır. Pers bölgesinde bağımsız felsefi düşüncenin ortaya çıkışını, M.Ö. 1500’ler de Avesta metinleri aracılığı ile tarihleyen Hint-İranlılar’dan öğrenmekteyiz. Zerdüşt'ün görüşlerinin, Yahudilik ve Orta Platonizm dönemi fikirleri aracılığıyla, Batı Avrupa kültürlerini de etkilediğini görmekteyiz.

Arap alfabesinin, Fenike alfabesinden türeyen Arami-Nabatî varyasyonunun bir türevi olduğu ve diğerlerinin yanı sıra İbrani alfabesi ve Yunan alfabesinin de ortaya çıkmasına neden olduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Simyacı Kleopatra</span>

Simyacı Kleopatra bir Yunan simyacı, yazar ve filozoftu. Pratik simya ile deneyler yaptı ancak aynı zamanda felsefe taşını üretebilen dört kadın simyacıdan biri olarak da kabul edildi. Bazı yazarlar, onu bir damıtma cihazı olan imbik'in mucidi olarak görüyor.

Rubedo, simyacılar tarafından magnum opus'larındaki dördüncü ve son ana kısımı tanımlamak için kabul edilen "kırmızılık" anlamına gelen Latince bir kelimedir. Rubedo simyasal başarıyı ve büyük işin sonunu işaret ettiğinden, hem altın hem de felsefe taşı kırmızı renkle ilişkilendirilmiştir. Rubedo, Yunanca da iosis kelimesiyle de bilinir.

Testamentum Morieni, Morienus veya olarak da bilinen Liber de kompozisyon, yanlışlıkla Emevi prensi Halid ibn Yezid'e atfedilen simya üzerine bir çalışmadır.