İçeriğe atla

Turanid Irk

Kontrol Edilmiş

Turanid ırk veya turanoid veya Güney Sibirya ırkı, biyolojik antropolojide Sibirya ve Orta Asya kökenli ırkı ifade eden ve fakat artık eskimiş ve kullanılmayan bir terimdir.[1][2][3] Geçmişte antropologlar, bu kelimeyi Güney Sibirya ırkı olarak ifade edilen, Güney Sibirya'dan insanları betimlemek için kullanıyorlardı.[4] Bu kullanımın arkasında, Avrupalı sömürgeci zihniyet ile ona bağlı olarak gelişen, insanları ırklara ayırma eğilimi yatıyordu. Turanid ırk, europid ırkı ile mongoloid ırkın karışmış alt türüdür.[5][6]

Antropologlar, bu kelimeyi ilk kullandıklarında Orta Asya ve Kazakistan'da yaşayan insanları kastetmişlerdir. Avrupada basılan kitaplarda, bu ırkKafkas ırkının bir parçası olarak adlandırılmış ve içine biraz "Mongoloid" karıştırılmıştır.[7] Tunç çağı Andronovo özelliklerini güçlü bir şekilde taşıyan form, turanid tipinin bilinen en eski formudur.

Irkın Antropolojik Karakteristiği

Macar Antropolog Gyula Henkey ve Kazak Antropolog Orazak Ismagulov bir tanesi tespit edilememiş olmakla birlikte Turanid Irkın beş tane alt tipi olduğunu söylemiştir:[8]

Turanid, Güçlü Mongoloid

Turanid, Orta Tip

Turanid, Güçlü Andronovo (Europoid)

Turano-Pamirian

Çene az geniştir, elmacık kemikleri daha çıkıktır, iki kaş arası az gelişmiştir. Bu tip Kazaklarda %26.1 oranındadır. Bu tipte Mongoloid ve Europid özellikler yarı yarıya gözlenir. Orta tipe Macarlarda %1 oranında rastlanır. Boy uzundur, kafatası orantılı ve büyüktür, kafa indeksi kısadır, çene açısı oldukça geniştir, elmacık kemikleri orta derecede çıkıktır, iki kaş arası orta derecede gelişmiştir, burun köprüsü çıkık, düz veya hafif konvekstir, göz rengi koyu veya yeşilimsidir, saç rengi kahverengi-siyahtır. Burun köprüsü biraz daha uzundur.

Turanid Irkı belirleyen unsurlar şunlardır: orta yapılı vücut, orta genişlikte yüz, brekisefal kafatası, belirgin elmacık kemikleri, çıkık düz veya basık burun köprüsü, sıklıkla düz burun yapısı, buğday ten, düze yakın hafif dalgalı koyu renk saç.[9][10][11][12]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Acsádi, György; Nemeskéri, János (1970). History of Human Life Span and Mortality (İngilizce). Akadémiai Kiadó. 9 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2024. 
  2. ^ Acta archaeologica Academiae Scientiarum Hungaricae (Almanca). Magyar Tudományos Akadémia. 1957. 9 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2024. 
  3. ^ Balogh, István (1976). Ancient Cultures of the Uralian Peoples (İngilizce). Corvina Press. ISBN 978-963-13-3019-9. 9 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2024. 
  4. ^ Simpson, George Eaton; Yinger, J. Milton (1987). Racial and cultural minorities: an analysis of prejudice and discrimination. 5. ed., 3. printing. New York: Plenum Press. s. 32. ISBN 978-0-306-41777-1. 
  5. ^ American anthropologist, American Anthropological Association, Anthropological Society of Washington (Washington, D.C,), 1984 v. 86, nos. 3-4, p. 741.
  6. ^ "Racial and cultural minorities: an analysis of prejudice and discrimination, Environment, development, and public policy, George Eaton Simpson, John Milton Yinger, Springer, 1985, ISBN 0-306-41777-4, p.32". 8 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016. 
  7. ^ Eickstedt, Egon Freiherr von (1934). Rassenkunde und Rassengeschichte der Menschheit (Almanca). F. Enke. s. 170. 9 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2024. 
  8. ^ Henkey, Gyula: A Karpatmedence es Kozep-Azsia nepesedestorteneti es embertani kapcsolatai ["The anthropological and ethnogenetic relationships between the Carpathian Basin and Central Asia"]. Kapu 1996, no. 10. 24-29. Ismagulov, Orazak: Ethnic anthropology of Kazakhstan: (somatological research). Alma-Ata, 1982. In: International Journal of Central Asian Studies 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Volume 3, 1998 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. ^ Annales historico-naturales Musei Nationalis Hungarici 24 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., volumes 3-4, Természettudományi Múzeum (Hungary), Nepmuvelesi propaganda iroda, 1953, p. 285 16 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  10. ^ The Encyclopedia Americana, vol. 1 15 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Americana Corp., 1973, p.452.
  11. ^ G. Acsadi, J. Nemeskeri. "Nemeskeri History of Human Life Span and Mortality". 13 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2022. 
  12. ^ Lajos Bartucz. A magyar ember: a magyarság antropológiája. s. 414-417. 13 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Heteroseksizm veya heteroseksüel cinsiyetçilik, heteroseksüellik ve ilişkileri lehine tutum, önyargı ve ayrımcılık düzenidir. Herkesin heteroseksüel olduğu ve karşı cinse çekim hissettiğini ve karşı cinsle ilişkilerin tek norm olduğu, bu yüzden de heteroseksüelliğin daha üstün olduğu varsayımını içerir.

<span class="mw-page-title-main">Türk halkları</span> Türk etnik gurupları

Türk halkları veya Türkî halklar, Avrasya'da geniş bir coğrafyada dağınık olarak yaşayan ve çeşitli Türk dillerini konuşan etnik Türk gruplarıdır.

Ön-Türk ya da Proto-Türk, MÖ 30. yüzyıl – MS 6. yüzyıl Urheimat ve Sprachbund ayrışmasına kadar Türkçe konuşan toplulukların ortak atasını kapsayan tanımdır.

<span class="mw-page-title-main">Irkçılık</span> bir ırkın bir diğerine üstünlüğüne inanmak

Irkçılık, farklı bir ırk veya etnik kökene sahip oldukları için diğer insanlara yönelik önyargı, ayrımcılık veya düşmanlıktır. Irkçılık davranışını gösteren kişiye ise ırkçı adı verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Afroamerikalılar</span> Amerika Birleşik Devletlerinde Afrika kökenli ırksal veya etnik grup

Afroamerikalılar veya Siyahi Amerikalılar olarak da bilinen Afrikalı Amerikalılar, Afrika'nın Siyah ırk gruplarından herhangi birinden kısmen veya tamamen gelen Amerikalılardan oluşan etnik bir gruptur. Afrikalı Amerikalılar, Beyaz Amerikalılar ile Hispanik ve Latino Amerikalılardan sonra ABD'deki en büyük üçüncü ırksal veya etnik grubu oluşturmaktadır. "Afroamerikalı" terimi genellikle Amerika Birleşik Devletleri'nde köleleştirilen Afrikalıların torunlarını ifade eder.

Ari ırk, 19. yüzyılın sonlarında Proto-Hint-Avrupa mirasına sahip insanları ırksal gruplarla tanımlamak için ortaya çıkmış ve artık kullanılmayan bir tarihsel ırk kavramıdır. Antropolojik, tarihi ve arkeolojik kanıtlar bu kavramın geçerliliğini desteklememektedir. Kavram, Proto-Hint-Avrupa dilini ilk konuşanların insanlığın üstün bir örneğinin belirgin ataları olduğu ve günümüze kadar onların soyundan gelenlerin Sami ve Hamitik ırklarının yanı sıra Kafkas ırkının bir alt ırkını ya da kendine özgü başka bir ırkı oluşturduğu düşüncesinden türemiştir. Günümüzde, bu gruplar arasındaki yakın genetik benzerlik ve karmaşık karşılıklı ilişkiler nedeniyle, insan popülasyon gruplarını kategorize etmeye yönelik bu taksonomik yaklaşımın yanlış yönlendirilmiş ve biyolojik olarak anlamsız olduğu düşünülmektedir. Irk, kültür ve dilin izomorfizmi, modern akademisyenler tarafından hatalı bir anlayış olarak reddedilmiştir. Ari ırk kavramı 19. yüzyıl boyunca Arthur de Gobineau, Richard Wagner ve bilimsel ırkçılığı daha sonra Nazi ırkçı ideolojisini etkileyen Houston Stewart Chamberlain gibi çeşitli ırkçı ve antisemitik yazarlar tarafından benimsenmiştir. 1930'lara gelindiğinde, kavram hem Nazizm hem de Nordizm ile ilişkilendirilmiş ve Aryan ırkını "üstün ırk" olarak tasvir eden, Aryan olmayanları ırksal olarak aşağı ve yok edilmesi gereken varoluşsal bir tehdit olarak gören beyaz üstünlükçü Aryanizm ideolojisini desteklemek için kullanılmıştır. Bu fikirler Nazi Almanyası'nda Holokost'a yol açan devlet ideolojisinin önemli bir parçasını oluşturmuştur.

Irk, toplum tarafından genellikle farklı görülen biyolojik, fiziksel ve sosyal niteliklere göre insanların gruplandırılmasıdır. Terim öncelikle ortak bir dil konuşanları ve sonrasında belirli milliyetten insanları anlatmak için kullanılmıştır. On yedinci yüzyıl itibarıyla bu terim fiziksel (fenotipik) özellikleri işaret etmek için kullanılmaya başlanmıştır. Modern bilim ırk terimini sosyal bir inşa olarak görmektedir. Sosyal inşa bireyin toplum tarafından koyulmuş kurallara dayanan kimliğidir. Her ne kadar kısmen gruplar arasındaki fiziksel benzerliklere bağlı olsa da ırk terimi fiziksel ya da biyolojik bir anlam taşımamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Johann Friedrich Blumenbach</span>

Johann Friedrich Blumenbach, Alman hekim, doğa bilimci, fizyolog ve antropolog.

Türkiye Rumları ya da Türkiye Yunanları, Türkiye sınırları içinde yaşayan ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan etnik azınlıktır. Çoğunlukla İstanbul'da ve Çanakkale Boğazı'nın batı girişindeki Bozcaada ve Gökçeada'da yaşayan, Rumca konuşan Doğu Ortodoks Hristiyanlardan oluşan küçük bir nüfusu kapsamaktadır. Rumlar; Yahudiler, Ermeniler ve Bulgarlarla birlikte 1923 Lozan Antlaşması ile Türkiye'de resmen tanınan dört etnik azınlıktan biridir.

Kuzey Kafkas ırkı 20. yüzyılın başlarında Kafkas ırkının alt ırklardan biri olarak bilimsel ırkçılık ve biyolojik antropoloji kullanılan bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Çin ilişkileri</span> Çin ile ABD arasındaki diplomatik ilişkiler

ABD-Çin ilişkileri, genelde Amerika-Çin ilişkileri, Çin-Amerika ilişkileri ya da Sino-Amerikan ilişkiler olarak da bilinir, Çin ile Amerika Birleşik Devletleri'nin sürdürdüğü uluslararası politikaları içerir.

Ekonomik, sosyal ve kültürel haklar; eğitim hakkı, barınma hakkı, yeterli bir yaşam standardı hakkı, sağlık hakkı ve bilim ve kültür hakkı gibi sosyoekonomik insan haklarıdır. Ekonomik, sosyal ve kültürel haklar, uluslararası ve bölgesel insan hakları güvenceleri ile tanınmış ve koruma altına alınmıştır. Üye ülkeler söz konusu haklara saygı göstermek, korumak, gerçekleştirmek ve gerçekleşmesini sağlamaya yönelik çalışmalar yapmak konularında hukuken sorumludurlar.

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz ırkı</span>

Akdeniz ırkı, 19. yüzyılın sonlarından 20. yüzyılın ortalarına dek Kafkas ırkının antropologlar tarafından kategorize edilen alt ırklarından biridir. Çeşitli tanımlara göre, Güney Avrupa, Batı Asya, Batı Orta Asya ve Kuzeybatı Güney Asya, Kuzey Afrika ve Afrika Boynuzu, Britanya Adaları ve Almanya'nın bazı kesimlerinde yaygın olduğu düşünülmektedir. Orta veya kısa boy, uzun (dolikosefalik) veya orta dereceli (mezosefalik) kafatası, dar ve genellikle hafif bir kemerli burun, koyu renkli saç ve göz yaygındır ve açık veya koyu kahverengi cilt tonu için kırmızımsı-pembe renk ile karakterizedir ve özellikle açık kahverengi ten rengi yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Vittorio Emanuele Orlando</span>

Vittorio Emanuele Orlando İtalyan hukukçu, akademisyen, diplomat, devlet adamı ve 23 Ekim 1917 - 23 Haziran 1919 tarihleri arasında İtalya başbakanı. I. Dünya Savaşı'nın sonunda Versay Barış Antlaşması'nın toplantılarına katıldı. Sıklıkla "Zaferin Başbakanı" lakabıyla anılır.

Beyaz milliyetçiliği, Beyaz insanların bir ırk olduğu inancını savunan, beyaz ırkı ve ulusal kimliğini geliştirmeye ve sürdürmeye çalışan bir milliyetçilik ya da pan-milliyetçilik türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Irk ve etnik ilişkiler sosyolojisi</span>

Irk ve etnik ilişkiler sosyolojisi, toplumun tüm seviyelerinde ırklar ve etnik gruplar arasındaki toplumsal, politik ve ekonomik ilişkilerin incelenmesini kapsar. Bu alan, konut ayrımı, farklı ırk ve etnik gruplar arasındaki diğer karmaşık sosyal süreçler gibi sistematik ırkçılık üzerine yapılan çalışmalarla da ilgilenir.

<span class="mw-page-title-main">İskandinav ırkçılığı</span> ırkçı bir ideoloji

İskandinav ırkçılığı ya da İskandinavcılık, "İskandinav ırkını" nesli tükenmekte olan üstün ırksal bir grup olarak gören bir ırkçı ve beyaz üstünlükçü ideolojidir. Bazı dikkate değer İskandinavcı eserler arasında Madison Grant'in The Passing of the Great Race (1916), Arthur de Gobineau'nun An Essay on the Inequality of the Human Races (1853), Houston Stewart Chamberlain'in The Foundations of the Nineteenth Century (1899) ve daha az ölçüde William Z. Ripley'in The Races of Europe (1899) kitabı gibi ırkçı eserler sayılabilir. İdeoloji, 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılda Almanca konuşan Avrupa, Kuzeybatı, Orta ve Kuzey Avrupa ülkelerinin yanı sıra Kuzey Amerika ve Avustralya'da popüler hale geldi.

Aşağıdaki kedi ırkları listesi yalnızca evcil kedi ırklarını ve evcil ve yabani melezleri içerir.

<span class="mw-page-title-main">Irk ve sağlık</span>

Irk ve sağlık, belirli bir ırkla özdeşleşmenin sağlığı nasıl etkilediğini ifade eder. Irk, kronolojik çağlar boyunca değişen ve hem kendini tanımlamaya hem de sosyal tanınmaya bağlı olan karmaşık bir kavramdır. Irk ve sağlık çalışmalarında bilim insanları fenotip, soy, sosyal kimlik, genetik yapı ve yaşanmış deneyim gibi farklı faktörlere bağlı olarak ırk kategorilerinde düzenler. Sağlık araştırmalarında "ırk" ve etnik köken çoğu zaman ayrım yapılmadan kalır.

Irksal eşitlik, fiziksel özelliklerdeki farklılıklara rağmen tüm ırklardan ve etnik kökenlerden insanlara eşitlikçi/eşit bir şekilde davranıldığı bir durumdur. Irksal eşitlik, kurumların bireylere yasal, ahlaki ve siyasi haklar vermesiyle ortaya çıkar. Günümüz Batı toplumunda ırklar arasında eşitlik normatif hale gelmeye devam etmektedir. 1960'ların başından önce, eşitliğe ulaşmak Siyahiler, Asyalı ve Yerli halklar için mümkün değildi. Ancak son dönemde, tüm bireylerin tedavi, eğitim, istihdam ve yaşamın diğer alanlarında eşit fırsatlara sahip olmasını sağlayan yasalar çıkarılmaktadır. Irksal eşitlik, ırk temelinde fırsat eşitliği ya da resmi eşitlik anlamına gelebileceği gibi, ırklar için eşit temsil ya da sonuç eşitliği anlamına da gelebilir ki buna maddi eşitlik de denir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.