Turakhan Türbesi - Turkipedia

Turakhan Türbesi

Yerel ad
Konum	Başkurdistan
En Yakın Şehir	Şişme, Şişme ili

Turakhan Türbesi Başkurdistan'ın Şişme rayonunda bulunan bir türbe. Anıt XIV-XV. yüzyıllara tarihlendirilmektedir. Türbe Şişme'den Aşağı Termi köyüne giden yol üzerinde, ilçe merkezinin 12 km güneybatısında yer almaktadır.^[1]^[2]

Türbe yakınlarda bir taş caminin olduğuna inanılmaktadır. Bu cami ile birlikte, tek bir mimari topluluktur (külliye). Bazıları türbenin "mahkeme evi" olarak hizmet ettiğini belirtmektedir. Türbede daha önce duruşmalar yapıldı.^[3]

Açıklama

Turakhan Türbesi kaba taşlardan yapılmıştır. Temel dikdörtgen şekilli, 6,6 x 6 metre ölçülerindedir. Duvarların yüksekliği 1,8 metredir. Sekizgen kenarların uçları bir kubbede tamamlanır. Girişte dikdörtgen bir bina vardır. Yapıya giriş yapısı niteliğindedir. Duvarın kalınlığı 1 metredir ve kubbenin yüksekliği 8 metredir. VS Yumatov'un (1845) açıklamasına göre, çatıda çıkıntılı bir bölüm ile bir meşe kapı ve taş kesikleri güçlendirmek için bir pim vardı.

Bina kilitli bir kapı ile modern bir korkuluk ile bağlantılıdır. Tapınağın girişinde kemerli bir kapı da vardır.

Turakhan hakkında

Turakhan hakkında hiçbir bilgi yoktur. Yaşamına ya da ne yaptığına dair bilgi bulunmamaktadır. Hangi tarihlerde yaşadığı bilinmemektedir. Hakkında söylenenler tarihsel gerçeklere dayanmamaktadır. Bazıları bir çınqızıd olduğunu ve İrtiş'ten modern Tobolsk'a kadar göç ettiğini söylemektedir. Akrabalarından ayrıldıktan sonra Batı Sibirya'dan ayrıldı ve Başkurdistan'a geldi. Uzak geçmişte Başkurtların bugünkü Tobolsk bölgesinde yaşadığı ve göçebe bir yaşam sürdüğü bilinmektedir.

Başka bir rivayete göre, Turakhan, Basman Han'ın erkek kardeşiydi. Basman'ın hükümdarlığı Güney Uralların her iki tarafına da yayıldı. Turakhan'ın kardeşi savaşta öldürüldü. Böyle bir durum o günlerde nadir değildi. Petr Ivanovich Rychkov, Ruslar buraya gelip Ufa'yı inşa ettiğinde, şehir olarak adlandırılacak kadar büyük olduğunu yazmıştır. Turakhan burada kış aylarında yaşardı. Turakhan, yaz aylarını Termi köyünde geçirdi. Mezarı da bugün bu köyde bulunmaktadır.

Günümüzde Başkurdistan'ın yöneticilerinden biri olduğu belirtilir. 16. yüzyılın başlarında Başkurdistan'ı yönetti. Başkurt halkının en güçlü hanının, oğlu Kasım Han olduğu, Burak han (Saraycıklı) ile kavga ettiği belirtilir. Bu savaş toprak ve su yüzünden gerçekleşmiştir. Turakhan ve kardeşi Basman Han'ın rakipleri olan Nogay Altakar tarafından öldürüldüğü rivayet edilir.

Ayrıca bakınız

Hüseyin Bey Türbesi (Başkurtça: Хөсәйенбәк кәшәнәһе), Hacı Hüseyin Bey'in medfun bulunduğu yerdir. Hacı Hüseyin Bey Modern Başkurdistan topraklarının ilk imamıydı (ilk yüce lider). Mezarı Chishmin ilçesi, Chishmi yerleşimindeki Akzirat mezarlığında bulunur. Müslümanların kutsal yerlerinden biri olarak kabul edilir.

Kaynakça

^ Leskovar, Jutta; Karl, Raimund (7 Kasım 2018). Cambridge Scholars Publishing (Ed.). Archaeological Sites as Space for Modern Spiritual Practice (İngilizce). ISBN 978-1-5275-2101-8.
^ Frank, Allen J. (1998). BRILL (Ed.). Islamic Historiography and "Bulghar" Identity Among the Tatars and Bashkirs of Russia (İngilizce). ISBN 978-90-04-11021-2.
^ "Dienvidurālu mauzoleji". 25 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.

Dış bağlantılar

http://ekabu.ru25 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
http://yuzhnyj-ural.ru

İlgili Araştırma Makaleleri

İshak Paşa Sarayı; Ağrı'nın Doğubayazıt ilçesinde bulunan bir saraydır. Yapımına 1685 yılında başlanan ve 1784'te tamamlanan saray; içinde barındırdığı cami, türbe, kütüphane, mahzenler, koğuşlar, harem ve selamlık bölümleri ile büyük bir yapı kompleksidir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde inşa edilmesine karşın genel olarak Selçuklu mimarisinden izler taşıyan İshak Paşa Sarayı'nda; Batı kökenli barok, gotik, rokoko ve ampir gibi sanat akımlarının etkileri de gözlemlenir. 2000 yılından beri UNESCO'nun Dünya Mirası Geçici Listesi'nde bulunmaktadır.

Habib-i Neccar Camii, Antakya'da bulunan tarihî cami. Kurtuluş Caddesi üzerinde bulunan cami, Antakya şehrinin Müslüman Araplar tarafından fethedildiği 7. yüzyılda inşa edilmiş eski bir caminin yerinde 11. yüzyılda Memlüklüler döneminde inşa edilmiş; 19. yüzyılda Osmanlı mimarisi tarzında yenilenmiştir. Hem Müslümanlar hem de Hristiyanlar tarafından da ziyaret edilen, ortak dinsel mekandır. Camii, 2023 Kahramanmaraş depremlerinde ağır hasar almıştır.

Zeynep Sultan Camii 1769 yılında III. Ahmed'in kızı Zeynep Sultan tarafından Ayazma Camii'nin de mîmarı olan Mehmed Tahir Ağa'ya yaptırılmış barok tarzındaki câmidir. Mîmârî tarzına bulunduğu mekân göz önüne alınarak karar verilmiştir. Bu özel tarzı ve yapımında kullanılan malzemeler nedeniyle Bizans kiliselerini anımsatır.

Eyüp Sultan Camii, İstanbul'un Konstantinopolis Surları dışındaki, Haliç kıyısında yer alan ilçesi Eyüpsultan'daki bir camidir. Külliyede, İslam peygamberi Muhammed'in sancaktarı ve sahabesi Ebu Eyyûb el-Ensarî'nin gömüldüğü türbe de yer almaktadır. Çok daha eski bir alanda bulunan mevcut yapı 19. yüzyılın başlarından kalmadır.

Laleli Camii, 1760-1763 yılları arasında Osmanlı padişahı III. Mustafa tarafından inşa ettirilmiş ve bulunduğu semte adını vermiş olan bir camidir. Caminin adı 3. Mustafa'nın velisi saydığı Laleli Baba'nın ismini bu ibadethaneye vermesinden gelir.

Nuruosmaniye Camii, İstanbul'da inşa edilmiş ilk barok özellikli camidir. Çemberlitaş semtinde, Kapalıçarşı girişinde yer alır. 1748-1755 yıllarında inşa edilmiştir.

Merkez Efendi Camii, İstanbul'un Zeytinburnu ilinde Merkez Efendi Türbesi'nde bulunan cami.

Hacı Bayram Câmii, Ankara'nın Altındağ ilçesinin Ulus semtinde bulunan tarihi cami. Augustus (Ogüst) Tapınağı'nın bitişiğindedir. İlk zaviye olarak yapılış tarihi hicri 831 yılı (1427-1428) olan caminin ilk mimarı Mimar Mehmet Bey hakkında bilgi bulunmamaktadır. Günümüzdeki mimari yapısı XVII. ve XVIII. yüzyıl camilerinin karakterlerini taşımaktadır. Uzunlamasına dikdörtgen bir plana sahip yapı, taş kaideli, tuğla duvarlı ve kiremit çatılıdır.

Melikgazi Türbesi, Tokat ili Niksar ilçesinde bulunmaktadır. Niksar'ın fatihi Danişmendliler'in kurucusu olan Melik Danişmend Gümüştekin Ahmet Gazi olmuştur. Danişmend Gazi fetihten sonra Niksar'ı sahil Rumlarına karşı mücadelede kendisine hem bir üs hem de bu devletin başkenti olarak seçmiştir. Melik Gazi Türbesi Kayapaşa mahallesinde ziyaret edilmektedir.

Burmalı Minare Camii ya da diğer adlarıyla Ulu Camii ve Mahkeme Camii, Amasya ilinde yer alan tarihî mahiyette dinî yapı. Adını burmalı minaresinden alan cami bitişiğindeki Selçuklu kümbeti ve Osmanlı dönemi minaresi ile dikkat çekmektedir. 1237 yılında Anadolu Selçuklu Devleti hükümdarı II. Gıyâseddin Keyhüsrev zamanında Ferruh b. Selçuk tarafından yaptırılmıştır.

Hekimoğlu Ali Paşa Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinde, Cerrahpaşa mahallesinde Kızılelma caddesi ile Hekimoğlu Ali Paşa caddesi kavşağında Osmanlı dönemi, 18. yüzyıla özgü bir camidir. Külliyesi ile birlikte klasik Türk mimarisinin son eseri olarak kabul edilir. 1734-1735 yılları arasında inşa edilmiştir. Üç kere sadrazamlık yapmış olan Hekimoğlu Ali Paşa adına yapılmıştır. Mimarları Çuhadar Ömer Ağa ile Hacı Mustafa Ağa'dır.

Gazi Ahmed Paşa Camii ya da Kara Ahmed Paşa Camii, İstanbul'un Topkapı semtinde Fatma Sultan mahallesinde 1558 yılında tamamlanmış bir camidir. Caminin banisi Kara Ahmed Paşa, Yavuz Selim'in damadıdır. Caminin yapımı 1555 yılında Edirnekapı civarında başlanmıştır. 1555'te muhtemelen Rüstem Paşa ile husumeti yüzünden idam edilmiş; ölümünen az önce yapımı başlayan caminin tamamlandığını görmemiştir. İnşaat Mihrimah Sultan'ın isteği üzerine durdurulmuştur ve bölgede Mihrimah Sultan Camii'nin inşaatına başlanmıştır. Bunun üzerine cami ve türbenin inşaatı Topkapı'daki yeni bir vakıf arazisinde yapılmuştır. Kara Ahmed'in türbesi caminin 50 metre batısında müstakil bir yapıdır. Cami, medrese, türbe ve sıbyan mektebinden oluşan bir külliye şeklinde yapılmıştır.

Çapanoğlu Camii, Osmanlı döneminin Bozok Sancağı valisi Çapanoğlu Mustafa Bey tarafından 1779 tarihinde Yozgat şehir merkezinde yaptırılan cami. Cami halk arasında Büyük Cami veya Ulucami diye bilinmektedir. Yozgat çarşısı, Büyük Camii etrafında kuruludur.

Zeynel Bey Türbesi, Batman'ın Hasankeyf ilçesinde bulunan tarihi türbe. Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ın 1473'te Otlukbeli Savaşı'nda ölen oğlu Zeynel Bey için yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hazreti Süleyman Camii</span> Sur, Diyarbakırda cami

Hazreti Süleyman Camii ya da bilinen diğer adlarıyla Kale Camii, Nasiriyye Camii, Meşhed Camii veya Murtaza Paşa Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. İnaloğulları Beyliği tarafından inşa edilen cami ayrıca içerdiği türbe mezarlardan ötürü 27 Sahabe Türbesi olarak da bilinir. Günümüzdeki cami, İnaloğulları ve Osmanlı dönemlerinin izlerini taşımaktadır.

Bandebika Kashane Başkurtça: Бәндәбикә кәшәнәһе, Rusça: Кэшэнэ Бэндэбикэ, 15.-16. yüzyıllara tarihlenen Başkurt kültürünün tarihi ve mimari bir anıtıdır.

Hüseyin Bey Türbesi, Hacı Hüseyin Bey'in medfun bulunduğu türbe. Hacı Hüseyin Bey, modern Başkurdistan topraklarının ilk imamıydı. Mezarı Şişme ilçesi, Şişme rayonundaki Akzirat mezarlığında bulunur. Çevredeki Müslümanlar tarafından kutsal yerlerinden biri olarak kabul edilir.

Kayseri Ulu Camii, Türkiye'nin Kayseri ilinde şehir merkezinde bulunan, 12. yüzyılın ortalarına doğru inşa edilmiş camidir.

Adile Sultan Türbesi, İstanbul Eyüp ilçesi, bostan iskelesi sokağı Eyüp Sultan Camii yakınında olup her yanı türbe ve mezarlıktır. Prens Sebahattin ve Hüsrev Paşa türbeleri yapı bloğunun içinde yer almaktadır.

Pir Sücaeddin İlyas Türbesi ya da diğer adıyla Yukarı Pirler Türbesi, Amasya'daki Çilehane Cami'nin güneyinde Pirler Parkı içinde bulunan bir türbedir. 1486 yılında Şeyh Pir Sücaeddin İlyas anısına Gümüşlüzade Ahmet Bey tarafından yaptırılmıştır. Türbenin içinde Pir İlyas'ın Damadı Pir Celaleddin Abdurrahman, torunu Pir Hayreddin Hızır Çelebi ve ailelerinin mezarları bulunmaktadır. 1895 yılı depreminde yıkılmış ve hasar görmüş olsa da tekrar restore edilip bugünkü halini almıştır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.