İçeriğe atla

Tupolev Tu-22M

Tu-22M Backfire
TürüBombardıman
Ulusal köken Sovyetler Birliği
ÜreticiTupolev
İlk uçuş30 Ağustos 1969
Hizmete giriş1972
Ana kullanıcıRus Hava Kuvvetleri, Rus Deniz Kuvvetleri
Üretim sayısı280

Tu-22M (Ty-22M), Nato adıyla Backfire, değişken kanat yapısına sahip, uzun menzilli süpersonik bir konvaksiyonel bombardıman uçağıdır. En büyük kullanıcısı Rusya'dır. Osetya savaşında 1 tanesi vurularak düşmüştür.

Tasarımı

Yerdeki Tupolev Tu-22M askeri uçağının önden görünümü.

TU-22 modelinin kayda değer herhangi bir başarısı bulunmamakla birlikte önceki model olan TU-16'dan üstün bir uçaktır. Menzili ve kalkış performansı uçağın bilinen zayıf noktalarıdır. TU-22'nin üretimi ile birlikte bu uçağın yerini alacak bir sonraki neslin geliştirilmesine başlanmıştır.

Mig-23 ve Su-17 tasarımları ile birlikte değişken geometrili kanat teknolojisinin sunduğu kısa pistten kalkış, yüksek seyir hızı, alçak uçuş kolaylığı, verimli seyir gibi özellikler hesaba katılarak yeni bir uçak projesi oluşturulmuştur. Projenin sonucu yeni değişken geometrili Samolyot 145 (Rus. Aeroplane 145) tir. Tu-22M Tu-22 temelli silah sistemleri kullanır ve aynı Kh-22 füzesini taşır.

Diğer kullanıcılar

Sovyetler Birliği TU-22M'i ihraç etmemiştir, fakat SSCB'nin çökmesiyle birlikte Belarus kullanımına kalan 52 uçak bulunmaktadır. Ukrayna'nın sahip olduğu 29 uçak ise nükleer silahların yeniden yapılandırılması ile birlikte imha edilmiştir.

Tupolev şirketi 1992 yılından itibaren İran, Hindistan ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin de olduğu muhtemel alıcılarla görüşmektedir, fakat 2012 Aralık ayı itibarı ile herhangi bir satış gerçekleşmemiştir. 2004 yılından itibaren dört tanesi sahil güvenliğini sağlamak ve muhtemel operasyonlar için Hindistan'a kiralanmıştır.

2012 yılı Aralık ayında yayınlanan bazı Çin haber sitelerine göre Çin Halk Cumhuriyeti, Rusya ile $1,5 milyarlık 36 uçağı ve motorlarını kapsayan bir anlaşma ile TU-22M3 üretim hattının satın alındığını ve uçağın Çin versiyonunun adının "H-10" olacağını iddia etmektedir.

Risszeichnung der Tu-22M

Teknik özellikleri

  • Mürettebat:4
  • Uzunluk: 41.46 metre
  • Yükseklik:11.05 metre
  • Kanat açıklığı: 34.28 metre
  • Ağırlığı: 112,000 kg
  • Servis tabanı: 14.700 metre
  • Hız: 2.05 mach
  • Motor 2× Klimov NK-25 turbofans
  • Motorun İtiş Gücü: 245 kN
  • Menzil:13,300 km

Silahlandırma

  • 1× AM-23 23 mm cannon in tail turret
  • 24.000 kg Bomba yükü (250 kg-9000 kg)
  • Kh-22 (AS-4 'Kitchen')
  • 8x Raduga Kh-15 (AS-16 'Kickback')
  • 8x Kh-27 (AS-7 'Kerry')
  • Kh-28 (AS-9 'Kyle')

Kullanan ülkeler

Günümüz kullanıcıları

Eski kullanıcılar

Alakalı gelişim

  • Tu-22 Blinder
  • Tu-98 Backfin
  • Tu-160 Blackjack

Karşılaştırılabilir uçaklar

  • B-1 Lancer

Kaynakça

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Messerschmitt Bf 109</span>

Messerschmitt Bf (Me) 109, II. Dünya Savaşı Alman avcı uçağı. Willy Messerschmitt tarafından 1930'larda tasarlanmıştır. Messerschmitt 109, ilk uçuşunu prototip Bf 109 V1 olarak Mayıs 1935'te yaptığı zaman döneminin en gelişmiş tek kişilik avcı uçağıydı. 1937 Şubatı’nda üretilmeye başlanan Jumo motorlu "B-1", Luftwaffe’de servise girdi. Jumo 210 motoru, "B", "C" ve "D" modellerinde de kullanıldı. Ocak 1939’dan 1942’nin başlarına dek üretimde kalan Bf 109 E modelinde Daimler-Benz DB 601 motoru kullanılmıştır. "G" modelinin üretimine 1942 Mayıs’ında başlanmıştır. Messerschmitt 109, yaklaşık 12.000 tanesi Bf 109 G olmak üzere toplam 35,000 civarında imal edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mikoyan MiG-29</span> Sovyet yapımı savaş uçağı

Mikoyan MiG-29, Mikoyan Gureviç tarafından 1977 yılında üretilmiştir. Dördüncü jenerasyona ait, üstün manevra yetenekli bir kısa menzil hava muharebe ve savunma uçağıdır. Birçok ilklere imza atan MiG-29, ilk iki alternatifli hava alıklarına sahip uçaktır. Ham zeminli pistlerden kalkış yaparken yerden fırlayan yabancı cisimlerin motora zarar vermemesi için ön hava emişlerini kapatıp gövde üstünde, kokpitin iki yanındaki klapeleri açarak emiş yapar. MiG-29 aynı zamanda ilk turbofan motorlu hava muharebe uçağıdır. Tek kişilik ve çift motorlu bu uçağın NATO ve batıdaki karşılıkları F-15, F-16 ve F-18'dir. 28 ülkede kullanılmaktadır. Su-27’lerle birlikte Rus Hava Kuvvetleri’nin ana avcı gücünü oluşturmaktadır. En son modelleri olan MİG-29SMT ve iki kişilik MiG-29UBT’ler HUD, MFD, HOTAS gibi modern elektronik cihazlarla donatılmış, menzili 3500 km’ye çıkarılmış; kara saldırı görevlerini üstlenebilecek tarzda modernize edilmiştir. Havada bir sefer yakıt ikmali ile menzili 5500km’ye çıkmaktadır. Üstün manevra yeteneğine sahiptir. Dünyanın ilk kaska monteli nişanlama sistemine sahip uçağıdır. Motoru nükleer bir saldırıdan sonra da uçabilecek şekilde dizayn edilmiştir. 11G Manevra kabiliyetine sahiptir ki bu manevradan fazlasına MiG-29 izin vermediği için değil hiçbir pilot 11G'nin üzerine dayanamadığı için çıkılamamıştır, gerçekte MİG-29'un tam manevra sınırı bilinmemektedir. Ayrıca MİG-29'un "Cobra" veya burun kaldırma denen bir manevrası vardır ki özellikle itdalaşında ona ezici bir üstünlük verir. Pilot fırlatma koltuğu yere 200 metre mesafede dahi çalışmaktadır. Bu da pilot güvenliğini artırıcı bir etkendir. Her biri kilotonluk olmak üzere 6 tane nükleer bomba taşıma kapasitesine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Tupolev Tu-22</span> 1959 üretimi orta menzilli bombardıman uçağı modeli

Tupolev Tu-22 Tupolev şirketi tarafından tasarlanan bir orta menzilli bombardıman uçağıdır. Sovyet Hava Kuvvetleri tarafından kullanılan ilk süpersonik bombardıman uçağıdır. 2000'li yılların başında tamamen emekliye ayrılmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Kh-22</span> Rusyanın Amerikan uçakgemilerine karşı geliştirdiği füze

Kh-22, NATO rapor ismi adıyla AS-4 Kitchen Rusya tarafından Amerikan uçak gemilerine karşı geliştirilmış bir füzedır.

<span class="mw-page-title-main">Tupolev Tu-160</span> SSCB yapımı bombardıman uçağı

Tupolev Tu-160, Nato kod adıyla Blackjack, süpersonik ve değişken geometrik yapıya sahip, Sovyetler Birliği tarafından imal edilen en son stratejik ağır bombardıman uçağıdır. Tasarım olarak Amerikan yapımı B-1 Lancer'e benzemekle birlikte ondan daha büyük, daha fazla taşıma kapasiteli ve hızlıdır. Tu-160 pilotları, uçaklarını manevra kabiliyeti ve yansıtmayan beyaz boyası dolayısı ile "Beyaz Kuğu" olarak adlandırmışlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Learjet 24</span>

Learjet 24 6-8 kişilik çift motorlu, yüksek hızlı, ticari jettir. Learjet firması tarafından Learjet 23'ün yerini alması için üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Su-33</span> Sovyet yapımı dördüncü kuşak savaş uçağı

Suhoy Su-33 Rus firması olan Sukhoi tarafından 1982'de uçak gemileri için üretilmiş bir donanma savaş uçağıdır. Su-27 'Flanker' 'dan türetilmiş bir uçaktır ve Su-27K olarak da bilinir. Su-27'den başlıca farkı, Su-33'ün uçak gemileri tarafından kullanılmak üzere tasarlanmış olmasıdır. Su-27'nin aksine Su-33 havada yakıt ikmali yapabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Antonov An-24</span>

AN-24 RV Antonov (Nato kod adıyla "Coke") Rusya yapımı, iki turboprop motorlu AN-24'ler kabin tazyikli her havada görev yapabilecek teçhizatla donatılmış, gövdesi metalden yapılmış 52 koltuk kapasiteli bir yolcu/yük ulaştırma uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Su-24</span> Sovyet yapımı hava tecrit ve saldırı uçağı

Suhoy Su-24 1970 ve 1980'li yıllarda Sovyetler Birliği 'nin her türlü hava koşulunda görev yapabilen en gelişmiş havadan tecrit ve saldırı uçağıydı. İki koltuklu, çift motorlu uçak Rusya 'nın ilk entegre sayısal seyrüsefer/atak sistemiyle donatılmıştı. Su-24'ün konfigürasyonu F-111 ile benzerlikler ihtiva eder. Eski Sovyet cumhuriyetleri hava kuvvetleri ve ayrıca başka birkaç ülkede daha halihazırda kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tupolev Tu-144</span> dünyanın ilk sesüstü hızında yolcu taşıma uçağı

Tupolev Tu-144, SSCB'de Tupolev tasarım ofisinde, Alexei Tupolev yönetiminde tasarlanmış, dünyanın ilk süpersonik taşıma uçağı (SST).

<span class="mw-page-title-main">Dassault Mirage 2000</span> Fransız yapımı dördüncü nesil çok görevli savaş uçağı

Mirage 2000 bir Fransız firması olan Dassault yapımı tek motorlu, dördüncü nesil bir savaş uçağıdır. Hafif bir savaş uçağı olması düşüncesiyle, 1970'lerin sonunda başarılı olan Mirage III'ten tasarlanmıştır. Daha sonra başarılı bir model haline gelmiş ve birçok ülke tarafından kullanılmıştır. Toplamda 600 adet üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aero L-39 Albatros</span> eğitim uçağı

Aero L-39 Albatros Çekya'nın yüksek performanslı eğitim uçağıdır. L-29 Delfin'in yerini almıştır. İlk ikinci nesil jet eğitim uçağıdır ve ilk çok güçlü turbofan projesidir. Geliştirilmiş tipleri L-59 Albatros ve L-139'dur. Dünya'da yaklaşık 30 ülkenin servisinde 2,800 uçak vardır ve L-139 Alca yavaş yavaş bu uçaktan geliştirilmiştir. Albatros çok yönlüdür, temel ve gelişmiş eğitim uçağı olduğu kadar hafif saldırı görevlerini de yerine getirebilme kabiliyeti vardır ve Dünya'da geniş ölçüde kullanılan bir eğitim uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tupolev Tu-154</span> SSCB yapımı orta menzili üç motorlu yolcu uçağı

Tupolev Tu-154 Rus yapımı orta menzili üç motorlu yolcu uçağıdır. Boeing 727 benzer bir tasarıma sahiptir. Rusya, Doğu Avrupa, Küba, Çekoslovakya ve daha pek çok ülkede kullanılan Rusya'nın en çok üretilen jet yolcu uçağıdır. Üretilen yolcu uçaklarının çoğu Aeroflot'da hizmet verdi. Hâlen 17 değişik havayolu şirketinde yılda 138 milyon yolcuyu taşımaktadır. Tasarımı sayesinde toprak ve buzul pistlere inebilir. Kuzey kutbu gibi aşırı soğuk ortamlardan etkilenmeden kalkış için bekleyebilir. Tu 154, 1 mach sürate ulaşabilen en hızlı yolcu uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Su-30</span> Rusya yapımı çift motorlu askeri hava aracı

Suhoy Su-30, Rusya merkezli Suhoy tarafından geliştirilen çift motorlu, iki koltuklu süper manevra kabiliyetine sahip bir savaş uçağıdır. Her türlü hava koşulunda, havadan havaya ve havadan yüzeye, derin hava üstünlüğü görevleri için üretilmiş çok amaçlı bir süpersonik savaş uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Beriev A-50</span> 4 Motorlu Havadan Erken Uyarı ve Kontrol Uçağı

Beriev A-50 Shmel İlyuşin İl-76 hava platformu tabanlı bir Rus Havadan Erken Uyarı ve Kontrol uçağıdır. Tupolev Tu-126 'Moss' un yerini almak üzere geliştirilen A-50 ilk uçuşunu 1978 yılında gerçekleştirdi. 1984 yılında Rusya Hava Kuvvetlerinde hizmete girdi. 1992 itibarıyla yaklaşık 40 adet üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">CASA C-212 Aviocar</span> turboprop motorlu Orta Sınıf bir nakliye uçağı.

EADS CASA C-212 Aviocar turboprop motorlu Orta Sınıf bir nakliye uçağıdır. İlk olarak İspanya için tasarlanan bu uçak şu an lisanslı olarak Endonezya için IPTN Tarafından üretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Antonov An-124 Ruslan</span>

Antonov AN-124 dünyanın en büyük ikinci kargo uçağıdır. AN-225'in küçük kardeşidir. Taşıma kapasitesi büyük, üstten kanatlı dört motorlu kargo uçağıdır.1986'da SSCB de üretime girmiş olup günümüzde Ukrayna Antonov tarafından işletilmektedir. 150 ton taşıma kapasitesine sahiptir. Uzunluğu 69 metre, kanat açıklığı 73 metredir.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Su-17</span>

Suhoy Su-17, Suhoy tarafından üretilen Sovyet yapımı bir jet avcı bombardıman uçağıdır. Uçak, Su-7 üzerinden tasarlanmış olup Sovyetler Birliği ve daha sonra da Rusya'da uzun bir süre hizmette kalmıştır ve Doğu Bloğu, Arap ülkeleri ile Angola ve Peru'ya Su-20 ve Su-22 adlarıyla ihraç edildi. Su-17, değişken geometrili kanada sahip ilk Sovyet uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tupolev Tu-155</span> uçan laboratuvar

Tupolev Tu-155 kriyojenik yakıt kullanan motorların uçuş araştırması için Tu-154 uçağını kullanan uçan laboratuvar.

<span class="mw-page-title-main">Airbus A319</span>

Airbus A319, Airbus tarafından üretilen kısa ve orta menzilli, dar gövdeli, ticari yolcu çift motorlu jet uçaklarından oluşan Airbus A320 ailesinin bir üyesidir. A319, 124 ila 156 yolcu taşır ve maksimum 6.900 km uçuş menziline sahiptir. Uçağın son montajı Almanya'nın Hamburg kentinde ve Çin'in Tianjin kentinde yapılıyor. 1996 yılında Swissair ile hizmete girmiştir. Diğer Airbus A320 ailesi uçaklarıyla aynı tip derecelendirmesini paylaşır ve diğer A320 varyantlarında eğitim almış pilotların ek eğitim almadan A319'u uçurmasına olanak tanır. Kasım 2021 itibarıyla, toplam 1.488 Airbus A319 uçağı teslim edildi. American Airlines, filosundaki 133 adet A319 ile en büyük operatör konumunda.