İçeriğe atla

Tupolev Tu-144

Tu-144
Tu-144 LL
Tu-144 LL
TürüSüpersonik yolcu/kargo
Ulusal köken Sovyetler Birliği
ÜreticiTupolev OKB
TasarımcıAlexei Tupolev
İlk uçuş31 Aralık 1968
Hizmete giriş26 Aralık 1975
Hizmetten çıkış1 Haziran 1978
DurumuHizmet dışı
Ana kullanıcıAeroflot
Üretim sayısı16

Tupolev Tu-144 (NATO rapor adı: Charger), SSCB'de Tupolev tasarım ofisinde, Alexei Tupolev yönetiminde tasarlanmış, dünyanın ilk süpersonik taşıma uçağı (SST).

Batılı gözlemciler Tu-144'e Concorde'a benzerliğinden ötürü "Concordski" (bazen Konkordski) adını vermişlerdir. İki uçak tasarım özellikleri açısından büyük ölçüde benzeşmektedir. Prototip uçak ilk uçuşunu 31 Aralık 1968'de, Concorde'dan iki ay önce, Moskova yakınlarında yapmıştır. Tu-144 ses hızını ilk kez 5 Haziran 1969'da geçti. 15 Temmuz 1969'da Mach 2 hızı aşan ilk ticari taşıma uçağı ve dünya tarihinin en hızlı ticari uçağı oldu.

Paris Hava Şovu'nda, 3 Haziran 1973'te ilk Tu-144S üretim uçağının düşüşüyle proje büyük yara aldı. Uçak, gösteri uçuşunda yapılan çok sert bir burun-aşağı manevrası sonucunda taşıyıcı sistemine aşırı yük binmesi sebebiyle havada parçalanarak düştü. Toplamda 15 evi yıkan uçak, içindeki altı ve yerdeki sekiz kişinin ölümüne sebep oldu.

Bu kazadan sonra uçak hiçbir zaman hak ettiği ilgiyi görmedi. Boeing ve Nasa ortak ses üstü yolcu uçağı tasarlamak amacıyla deneysel bir Tu 144 satın aldı. Havada yakıt tüketimi ve kanat dirençlerini ölçmek amacıyla 19 test uçuşu gerçekleştirdi.

Teknik özellikleri (Tu-144D)

Veri kaynağı [1][]

Genel özellikler

  • Mürettebat: 3
  • Kapasite: 150 yolcu (11 first class ve 139 tourist class)
  • Uzunluk: 65,7 m (215 ft 7 in)
  • Kanat açıklığı: 28,8 m (94 ft 6 in)
  • Yükseklik: 12,55 m (41 ft 2 in)
  • Kanat alanı: 506,35 m2 (5.450,3 ft2)
  • Boş ağırlık: 99.200 kg (218.699 lb)
  • Brüt ağırlık: 125.000 kg (275.578 lb)
  • Maksimum kalkış ağırlığı: 207.000 kg (456.357 lb)
  • Yakıt kapasitesi: 93.000 kg (205.000 lb)
  • Güç kaynağı: 4 × Kolesov RD-36-51 turbojet, her biri 240 kN (54.000 lbf) itme

Performans

  • Maksimum sürat: 2.500 km/sa (1.600 mph, 1.300 kn)
  • Maksimum sürat: Mach 2,15
  • Seyir sürati: 2.125 km/sa (1.320 mph, 1.147 kn)
  • Seyir Mach sürati: M2
  • Menzil: 6.500 km (4.000 mi, 3.500 nmi)
  • Azami irtifa: 20.000 m (66.000 ft)
  • Tırmanma oranı: 50 m/s (9.800 ft/dak)
  • Kanat yükü: 410,96 kg/m2 (84,17 lb/ft2)
  • İtme/ağırlık: 0,44

Resim Galerisi

  • RD-36-51A tip Tu-144D motorları
    RD-36-51A tip Tu-144D motorları
  • Tu-144 burnu
    Tu-144 burnu
  • Tu-144 gövdesi
    Tu-144 gövdesi
  • Tu-144 kokpiti
    Tu-144 kokpiti
  • Tu-144 kokpiti
    Tu-144 kokpiti
  • Sinsheim Auto & Technik Museum sergilenen Tu 144
    Sinsheim Auto & Technik Museum sergilenen Tu 144

Kaynakça

  1. ^ "TU-144 SST : TECHNICAL SPECS : DIMENSIONS". www.tu144sst.com. 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2016. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Tupolev Tu-144 ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Messerschmitt Bf 110</span> Alman yapımı savaş uçağı

Messerschmitt ME 110, II. Dünya Savaşı Alman ağır avcı uçağı. Bf 110 ağır avcı olarak tasarlanan ve sonraları gece avcısı veya yer bombardıman uçağı olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lockheed Martin F-22 Raptor</span> ABD yapımı beşinci kuşak savaş uçağı

Lockheed Martin F-22 Raptor, Lockheed Martin kuruluşu tarafından, hava üstünlüğü odaklı, düşük radar izi ile yüksek görünmezlik sağlamaya yönelik üretilen, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri (USAF) için geliştirilmiş tek koltuklu, çift motorlu, her türlü hava koşuluna uygun taktik savaş uçağıdır. USAF'ın Gelişmiş Taktik Avcı programının bir sonucu olarak, uçak bir hava üstünlüğü savaşçısı olarak tasarlanmış, ancak aynı zamanda kara saldırısı, elektronik harp ve sinyal istihbarat yeteneklerine de sahiptir. Ana yüklenici Lockheed Martin, F-22'nin gövde ve silah sistemlerinin çoğunu üretip son montajı gerçekleştirirken, Boeing kanatları, arka gövdeyi, aviyonik entegrasyonunu ve eğitim sistemlerini sağlamıştır. Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri'ne (USAF) bağlı F-22 uçakları, Birleşik Devletler Küresel Saldırı Görev Gücü'nün (US-GSTF) önemli bileşenlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Boeing B-52 Stratofortress</span>

B-52 Stratofortress, Amerikalı Boeing şirketi tarafından üretilmiş uzun menzilli stratejik bombardıman uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Boeing B-29 Superfortress</span> II. Dünya Savaşında ABD Hava Kuvvetlerince kullanılmış, dört motorlu ağır bombardıman uçağı

B-29 Superfortress II. Dünya Savaşı'nda Amerikan Hava Kuvvetlerince kullanılmış olan, dört motorlu ağır bombardıman uçağıdır. II. Dünya Savaşı sonrası özellikle Kore Savaşı olmak üzere bazı operasyonlarda da görev almıştır.

<span class="mw-page-title-main">X-4 Bantam</span> çift jet motorlu küçük deneme uçağı

Northrop X-4 Bantam; yatay kuyruğu olmayan, bunun yerine yuvarlanma ve dalma kontrolleri olan elevatör ve aileronları yerine elevon adı verilen tek bir parça kullanılmış, çift jet motorlu küçük deneme uçağı. Bazı aerodinamikçilerin yatay kuyruğu ortadan kaldırarak transonik hızlarda kanatların yol açtığı süpersonik şok dalgalarının yatay kuyrukla etkileşmei sorununu ortadan kaldırmayı umuyorlardı, ancak X-4'ün deneyleri bu umudu boşa çıkardı.

<span class="mw-page-title-main">Malmö MFI-9</span>

Malmö MFI-9 Junior, 1960'lı yıllarda İsveç'te üretilen hafif uçak. Björn Andreason tarafından BA-7 adı altında tasarlanmış ve prototipi 10 Ekim 1958'de uçurulmuştur. Andreason, ilk uçağı Convair için ABD'de çalışırken boş vaktinde inşa etmiştir. Uçak, hava soğutmalı, 56 kW gücünde bir Continental A-75 motora ve değişken hatveli iki bıçaklı bir pervaneye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Tupolev Tu-154</span> SSCB yapımı orta menzili üç motorlu yolcu uçağı

Tupolev Tu-154 Rus yapımı orta menzili üç motorlu yolcu uçağıdır. Boeing 727 benzer bir tasarıma sahiptir. Rusya, Doğu Avrupa, Küba, Çekoslovakya ve daha pek çok ülkede kullanılan Rusya'nın en çok üretilen jet yolcu uçağıdır. Üretilen yolcu uçaklarının çoğu Aeroflot'da hizmet verdi. Hâlen 17 değişik havayolu şirketinde yılda 138 milyon yolcuyu taşımaktadır. Tasarımı sayesinde toprak ve buzul pistlere inebilir. Kuzey kutbu gibi aşırı soğuk ortamlardan etkilenmeden kalkış için bekleyebilir. Tu 154, 1 mach sürate ulaşabilen en hızlı yolcu uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">CASA CN 235</span> hafif nakliye uçağı

CASA CN-235, İspanyol CASA ve Endonezyalı IPTN firmalarının ürettiği bir hafif nakliye uçağı. Türkiye'de lisansları alınarak TUSAŞ tarafından üretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mikoyan-Gureviç MiG-1</span> Mikoyan Gurevich tarafından 1940 yılında üretilen savaş uçağı modeli

MiG-1 Rusça: (Микоян-Гуревич МиГ-1) II. Dünya Savaşı'nda Sovyetler Birliği'nin kullandığı bir avcı uçağı idi. Kullanımı oldukça zor olmasına rağmen MİG-3 için başarılı bir altyapı uçağı oldu. Yüksek irtifadaki başarılı uçuşları ile ün kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Mikoyan-Gureviç DIS</span>

DIS-200 veya MiG-5,, Sovyetler Birliğinin II. Dünya Savaşında kullanmak istediği Mikoyan Gurevich Tasarım Bürosu'un bir prototip idi. Çift motorlu ve çift kuyruklu kombine uçaktan sadece iki adet üretildi. Keşif ve bombardıman için de düşünüldü ama bu asla hayata geçmedi.

<span class="mw-page-title-main">Beriev A-50</span> 4 Motorlu Havadan Erken Uyarı ve Kontrol Uçağı

Beriev A-50 Shmel İlyuşin İl-76 hava platformu tabanlı bir Rus Havadan Erken Uyarı ve Kontrol uçağıdır. Tupolev Tu-126 'Moss' un yerini almak üzere geliştirilen A-50 ilk uçuşunu 1978 yılında gerçekleştirdi. 1984 yılında Rusya Hava Kuvvetlerinde hizmete girdi. 1992 itibarıyla yaklaşık 40 adet üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Embraer ERJ serisi</span>

Embraer ERJ 145 Brezilyalı Embraer firması tarafından üretilen bölgesel jet sınıfı uçak modelidir.

<span class="mw-page-title-main">Douglas C-124 Globemaster II</span>

Douglas C-124 Globemaster II veya diğer ismi ile Old Shakey, ağır askeri nakliye uçağı. Douglas Havacılık Şirketi tarafından Long Beach, Kaliforniya'da üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ekolot KR-030 Topaz</span> Polonyalı ultralight uçak

Ekolot KR-030 Topaz, Ekolot tarafından tasarlanan ve üretilen bir Polonyalı ultralight uçaktır. Şubat 2010'da Polonya'dan sertifika almıştır. Uçak, ev yapımı bir kit olarak veya uçmaya hazır olarak tedarik edilir.

<span class="mw-page-title-main">Ekolot JK 01A Elf</span> Polonya yapımı tek kanatlı, tek kişilik motorlu planör

Ekolot JK 01A Elf, Jerzy Krawczyk tarafından tasarlanan ve Ekolot tarafından üretilen bir Polonyalı tek kanatlı, tek kişilik motorlu planördür.

<span class="mw-page-title-main">Ekolot JK-05L Junior</span>

Ekolot JK-05L Junior, Ekolot tarafından tasarlanan ve üretilen bir Polonyalı ultralight uçağıdır. Şubat 2010'da Polonya'dan sertifika almıştır.

<span class="mw-page-title-main">IAR-824</span>

IAR-824, 1970'lerde üretilmiş, Romanya malı bir uçaktır.

<span class="mw-page-title-main">Lockheed P-80 Shooting Star</span>

Lockheed P-80 Shooting Star, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri (USAAF) tarafından operasyonel olarak kullanılan ilk jet avcı uçağıydı. 1943 yılında Lockheed tarafından dizayn edilip üretilen P-80, dizayn sürecinden sadece 143 gün sonra göklerle buluşmuştur. 2. Dünya Savaşının bitimine yakın bir süreçte, 2 adet ön üretim modeli İtalya'da görev almıştır. Düz kanatlarla dizayn edilen F-80 tipi uçak, Amerikan Hava Kuvvetleri altında Kore'de geniş çaplı muharebelerde görev almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Boeing Model 81</span>

Boeing Model 81, 1928 yılında Amerikalı uçak üreticisi Boeing tarafından üretilmiş bir eğitim uçağıydı. Model 81, Model 64'ün geliştirilmiş haliydi. Dönemin yeni geliştirilen 125 hp gücündeki 4 silindirli radyal Fairchild-Caminez motorları uçağa güç veriyordu. Çoğu motordan çok daha düşük bir devirde çalışan bu motor, büyük yüksek bir hatveli pervanenin kullanılmasını gerektiriyordu.

<span class="mw-page-title-main">Tupolev Tu-110</span> prototip yolcu uçağı

Tupolev Tu-110, ilk uçuşunu 1957'de gerçekleştiren SSCB'de tasarlanıp üretilmiş bir jet yolcu uçağıydı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.