İçeriğe atla

Tunus cumhurbaşkanları listesi

Tunus cumhurbaşkanlığı forsu
Tunus
Bu kategoride yer alan maddeler
Tunus hükûmeti ve siyasetinin
bir parçasıdır.
Anayasa
Hükümet
Yasama
Yargı
  • Yargıtay
Seçimler
  • son seçimler
    • Genel: 2004
    • 2009
    • Parlamento: 2014
    • 2019
    • Kurucu Meclis: 2011
  • Siyasi partiler
İdari bölümler
Dış ilişkiler

Tunus cumhurbaşkanı, Tunus'un devlet başkanıdır ve doğrudan halk tarafından beş yıllık bir dönem için seçilir. Makam sahibi, başbakanla birlikte Tunus hükümetinin yürütme organına liderlik eder ve Tunus Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanıdır.

Makam 1957'de kurulduğundan bu yana, sekiz erkek cumhurbaşkanı olarak görev yaptı. Sekizinci ve mevcut başkan 23 Ekim 2019 tarihinden bu yana Kays Said'dir. Halihazırda yaşayan üç eski cumhurbaşkanı bulunmaktadır. En son ölen eski cumhurbaşkanı 19 Eylül 2019 tarihinde Zeynel Abidin Bin Ali olmuştur.

Görevdeki cumhurbaşkanı El-Beci Kaid es-Sibsi'nin ölümünün ardından cumhurbaşkanlığı görevini vekaleten üstlenen Muhammed en-Nasır'un cumhurbaşkanlığı Tunus tarihindeki en kısa süreydi (90 gün). İlk cumhurbaşkanı Habib Burgiba, 7 Kasım 1987'de başbakanı Bin Ali tarafından görevden alınmadan önce otuz yılı aşkın bir süre (1957-1987) ile en uzun süre görev yapan cumhurbaşkanı olmuştur. Tunus Anayasası'nın 2014 yılında onaylanmasından bu yana hiç kimse iki defadan fazla cumhurbaşkanı seçilememektedir.

Ülkenin cumhurbaşkanı olarak görev yapmış olanlardan sadece biri doğal nedenlerle görev başında ölmüş (El-Beci Kaid es-Sibsi), ikisi görevden alınmış (Habib Burgiba ve Zeynel Abidin Bin Ali) ve ikisi de cumhurbaşkanı görevini vekaleten üstlenmiştir (Fuad Mebazaa ve Muhammed en-Nasır).

Arka plan

Tunus'ta cumhuriyetin ilan edildiği 25 Temmuz 1957 tarihinden bu yana yedi cumhurbaşkanı görev yapmıştır:

  • Habib Burgiba 25 Temmuz 1957'de parlamento tarafından cumhurbaşkanı olarak atandı. Anayasanın 1 Haziran 1959'da yürürlüğe girmesinin ardından 8 Kasım 1959'da cumhurbaşkanlığı seçimi yapıldı. Tek aday olarak girdiği seçimde oyların %91'ini alarak beş yıllık bir dönem için seçildi. Üç kez daha rakipsiz olarak seçildi. Dördüncü tam dönemini kazandıktan kısa bir süre sonra ömür boyu cumhurbaşkanı ilan edildi. Başbakanı Bin Ali tarafından düzenlenen 7 Kasım 1987 darbesiyle görevden alınana kadar görevde kaldı.
  • Zeynel Abidin Bin Ali, Burgiba döneminde başbakanlık ve içişleri bakanlığı yaptı. Bin Ali, 7 Kasım 1987'de Burgiba'yı tıbben görev yapamaz ilan ettirdi. Anayasa uyarınca, yeni seçimlere kadar cumhurbaşkanı vekili oldu. Bin Ali 2 Nisan 1989'da rakipsiz olarak beş yıllık bir dönem için seçildi ve üç kez daha yeniden seçildi (ilkinde rakipsizdi). 17 Aralık 2010'da başlayan Tunus Devrimi'nde 14 Ocak 2011'de rejimi yıkıldı. Başbakanı Muhammed Gannuşi cumhurbaşkanlığını üstlendi ve cumhurbaşkanı vekili olarak görev yaptı.
  • Fuad Mebazaa 15 Ocak 2011 tarihinde Anayasa Konseyi tarafından cumhurbaşkanı vekili olarak atandı. Anayasa'nın 57. Madde'si uyarınca Mebazaa'nın atanmasını takip eden 45 ila 60 gün arasında bir seçim yapılması gerekiyordu. Ancak 3 Mart 2011'de 1959 Anayasası'nın yürürlükten kaldırıldığını ve yeni bir anayasa hazırlayacak bir kurucu meclisin seçildiğini duyurdu. Dolayısıyla yeni seçimlere kadar cumhurbaşkanı vekili olarak kaldı.
  • Munsif Merzuki 12 Aralık 2011 tarihinde Tunus Kurucu Meclisi tarafından cumhurbaşkanı seçildi. Ertesi gün göreve başladı ve iktidar partisi üyesi olmayan ilk cumhurbaşkanı oldu. 2014 cumhurbaşkanlığı seçiminde eski başbakan Kaid es-Sibsi tarafından yenilgiye uğratıldı ve 31 Aralık 2014 tarihinde görevinden ayrıldı.
  • El-Beci Kaid es-Sibsi 21 Aralık 2014 tarihinde devrimden sonra genel oyla seçilen ilk cumhurbaşkanı oldu. 31 Aralık 2014'te Tunus'un beşinci ve serbest seçimle göreve gelen ilk cumhurbaşkanı olarak göreve başladı. Es-Sibsi 25 Temmuz 2019'da öldü ve yerine Muhammed en-Nasır cumhurbaşkanı vekili olarak atandı.
  • Muhammed en-Nasır Devlet Başkanı es-Sibsi'nin görev başında ölmesinin ardından 25 Temmuz 2019 tarihinde anayasanın 84. ve 85. maddeleri uyarınca cumhurbaşkanı vekili oldu. Anayasaya göre en-Nasır 90 günden fazla olmamak kaydıyla cumhurbaşkanlığı görevini vekâleten yürütecek ve bu süre zarfında erken cumhurbaşkanlığı seçimi yapılacaktı. Seçimin Kasım 2019'da yapılması planlanmıştı ancak 90 günlük süre dolmadan yeni cumhurbaşkanının yemin etmesini sağlamak amacıyla seçim Eylül ayına çekildi.
  • Kays Said Eylül 2019'da seçildi. Burgiba'nın mirasının varisi olmayan ikinci cumhurbaşkanı olarak (Marzuki ilkiydi) 23 Ekim'de göreve başladı.

Liste

№ Resim İsim
(Doğum-Ölüm)		Görev Süresi Seçim Siyasi Parti Notlar
Başlangıç Bitiş
1 Habib Burgiba
Arapça: حبيب بورقيبة
(1903-2000)		25 Temmuz 1957 7 Kasım 1987 Geçici Yeni Düstur PartisiParlamento monarşiyi feshetti ve Başbakan Burgiba'yı geçici cumhurbaşkanı olarak atadı.
1959 Burgiba Tunus tarihindeki ilk cumhurbaşkanlığı seçimini kazandı.
1964 Sosyalist Düstur PartisiBurgiba ikinci cumhurbaşkanlığı dönemini kazandı.
1969 Burgiba, anayasaya göre üçüncü ve son cumhurbaşkanlığı dönemini kazandı.
1974 Bu seçimden sonra Burgiba kendisini ömür boyu cumhurbaşkanı ilan etti.
2 Zeynel Abidin Bin Ali
Arapça: زين العابدين بن علي
(1936-2019)		7 Kasım 198714 Ocak 2011Geçici Sosyalist Düstur Partisi1987 darbesinin ardından Başbakan Bin Ali geçici cumhurbaşkanı olarak göreve başladı.
1989 Anayasal Demokratik BirlikBin Ali 15 yıl sonra yapılan ilk cumhurbaşkanlığı seçimini kazandı.
1994 Bin Ali ikinci cumhurbaşkanlığı dönemini kazandı.
1999 Bin Ali üçüncü cumhurbaşkanlığı dönemini ve Tunus'un ilk çoğulcu cumhurbaşkanlığı seçimini kazandı.
2004 Bin Ali, 2002 anayasa referandumuna göre izin verilmesinin ardından dördüncü cumhurbaşkanlığı dönemini kazandı.
2009 Bin Ali, görevden alınmadan önce beşinci ve son cumhurbaşkanlığı dönemini kazandı.
3 Muhammed Gannuşi
Arapça: محمد الغنوشي
(1941-)		14 Ocak 201115 Ocak 2011 Geçici Anayasal Demokratik BirlikGannuşi, Bin Ali'nin görevden alınmasının ardından başbakan olarak, Anayasa Konseyi tarafından görevden alınmadan önce sadece bir günlüğüne geçici cumhurbaşkanı oldu.
4 Fuad Mebazaa
Arapça: فؤاد المبزع

(1933-)

15 Ocak 201113 Aralık 2011 Geçici Anayasal Demokratik Birlik[a]Mebazaa, Bin Ali'nin Anayasa Konseyi tarafından görevden alınmasının ardından Meclis başkanı olarak geçici cumhurbaşkanı oldu.
BağımsızMebazaa'nın görev süresi, anayasanın yürürlükten kaldırılmasının ardından bir Kurucu Meclis seçilinceye kadar uzatıldı.
5 Munsif Marzuki
Arapça: المنصف المرزوقي
(1945-)		13 Aralık 201131 Aralık 2014 2011 Cumhuriyet için KongreMarzuki doğrudan seçilmedi, ancak bir sonraki seçime kadar Kurucu Meclis tarafından geçici olarak seçildi.
6 El-Beci Kaid es-Sibsi
Arapça: الباجي قائد السبسي
(1926-2019)		31 Aralık 201425 Temmuz 2019† 2014Nida TunusEs-Sibsi iki turlu ilk cumhurbaşkanlığı seçimini kazandı ve görevdeyken ölen ilk cumhurbaşkanı oldu.
7 Muhammed Ennasur
Arapça: الباجي قائد السبسي
(1934-)		25 Temmuz 201923 Ekim 2019 Geçici Nida TunusEnnasur, Meclis başkanı olarak, Devlet Başkanı El-Beci Kaid Es-Sibsi'nin ölümünün ardından geçici cumhurbaşkanı oldu.
8[b]Kays Said
Arapça: قيس سعيد
(1958-)		23 Ekim 2019Görevde2019BağımsızSaid, başkanlık tartışmasının yapıldığı ilk cumhurbaşkanlığı seçimini kazandı.

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ Mebazaa 18 Ocak'ta parti liderliğinden ayrıldı ve parti 9 Mart 2011'de feshedildi.
  2. ^ Tunus Devlet Başkanlığının resmi internet sitesinde Said'in bu görevi yürüten sekizinci kişi olduğu belirtiliyor. Seçilmiş ve geçici devlet başkanları arasında herhangi bir ayrım yapılmamaktadır.[1]

Kaynakça

  1. ^ "President of the republic Kais Saied". Carthage.tn. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tunus</span> Kuzey Afrika ülkesi

Tunus, resmî adıyla Tunus Cumhuriyeti, Kuzey Afrika'da, Akdeniz'e kıyısı olan bir ülkedir. Kurucusu Habib Burgiba'dır. Batısında Cezayir, doğusunda Libya ve Akdeniz, Kuzeyinde de Akdeniz yer alır. Ülkenin güney kısmını Büyük Sahra Çölü kaplar.

<span class="mw-page-title-main">Habib Burgiba</span> Tunusun ilk devlet başkanı

Habib bin Ali Burgiba, Tunus Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk devlet başkanıdır (1957-1987). Arap dünyasında ılımlılık ve aşamalı ilerlemenin önde gelen savunucularından olmuştur. İdeolojisi Burgibaizm olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">El-Beci Kaid es-Sibsi</span> 4. Tunus devlet başkanı

El-Beci Kaid es-Sibsi, Tunuslu avukat ve politikacı. 27 Şubat 2011 - 24 Aralık 2011 tarihleri arası Tunus Başbakanıdır. 22 Aralık 2014'te yapılan seçimler ile Tunus Devlet Başkanı seçildi. Ölümüne kadar bu görevi sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Fuad Mebazaa</span>

Fuad Mebazaa, 15 Ocak 2011 - 13 Aralık 2011 tarihleri arasında Tunus Devlet Başkanı vekili olan bir Tunuslu politikacı. Gençlik ve Spor Bakanı, Sağlık Bakanı ve Kültür ve Enformasyon Bakanı olarak görev yaptı ve 1997 yılından bu yana Tunus Temsilciler Meclisi Başkanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Munsif Merzuki</span> 3. Tunus devlet başkanı

Munsif Marzuki, Tunuslu insan hakları savunucusu, siyasetçi ve hekim. 2011-2014 yılları arasında Tunus Devlet Başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyni Hanedanı</span> Tunusu yöneten kraliyet hanedanı (1705-1957)

Hüseyni Hanedanı, Aslen Girit'ten gelen Türk-sipahi kökenli olan Tunus Beyliği'nin yönetici hanedanıydı. Murâdî Hanedanı'nın ardından 1705'te Hüseyin bin Ali altında iktidara geldi. Hüseyniler iktidara geldikten sonra beyler olarak hüküm sürdüler ve 1957'ye kadar Tunus'u yönettiler.

<span class="mw-page-title-main">Ali el-Ureyd</span>

'Ali el-Ureyd Tunuslu siyasetçi, Tunus İçişleri Bakanı ve eski başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Habib Essid</span> Tunuslu politikacı ve Tunusun ilk başbakanı

Habib Essid, 6 Şubat 2015-27 Ağustos 2016 tarihleri arası Tunus Başbakanı olmuş bir Tunuslu siyasetçi. İkinci Tunus Cumhuriyeti'nin ilk başbakanı olarak kabul edilerek, yeni anayasanın kabulü ile atanan ilk başbakan oldu. Daha önce 2011 yılında İçişleri Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Ali Benflis</span> Cezayir eski başbakanı

Ali Benflis, Cezayir eski başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Tunus başbakanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Tunus başbakanı, 1800'de makamın kurulmasından 1957'de cumhuriyetin ilanıyla kaldırılmasına kadar Tunus hükûmetinin başıdır. Pozisyon 1969'da cumhuriyetçi sistem altında yeniden canlandırıldı. Tunus'ta başbakanlık makamının ortaya çıktığı 1759 yılından bu yana 43 başbakan görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Tunus Anayasası</span>

Tunus Anayasası, Tunus Cumhuriyeti'nin en büyük kanunu olmakla birlikte Tunus devleti ile halk arasındaki ilişkiyi belirten bir çerçevedir.

<span class="mw-page-title-main">Tunus Krallığı</span>

Tunus Krallığı, Tunus'un bağımsızlığından sonra 20 Mart 1956'da kurulan ve 25 Temmuz 1957'de cumhuriyetin ilanına kadar süren kısa ömürlü bir krallıktı.

<span class="mw-page-title-main">Nida Tunus</span> Tunusta bulunan seküler bir parti

Nida Tunus, Tunus'ta sekülarist bir siyasi parti. Parti 2012'de kurulduktan sonra, Ekim 2014 parlamento seçimlerinde çok sayıda sandalye kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed en-Nasır</span>

Muhammed en-Nasır, Muhammed Nasır, Devlet Başkanı El-Beci Kaid es-Sibsi'nin ölümünün ardından 25 Temmuz 2019'da Tunus'un geçici Başkanı olan Tunuslu siyasetçi. 2014'ten beri Halk Temsilcileri Meclisi Başkanı ve yönetimdeki Nida Tunus partisinin lideri olarak görev yapıyor. Daha önce 1970'lerde ve 1980'lerde devlet başkanı Habib Burgiba başkanlığında Sosyal İşler Bakanı olarak ve 2011'de de geçici Gannuşi ve Es-Sibsi hükûmetlerinde görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Şazliye Saide Ferhat</span> eski Tunus first ladysi

Şazliye Saide Ferhat es-Sibsi, eski Tunus first lady'si.

<span class="mw-page-title-main">2019 Tunus cumhurbaşkanlığı seçimi</span> Tunusta cumhurbaşkanlığı seçimi

2019 Tunus cumhurbaşkanlığı seçimi, Tunus'ta 15 Eylül 2019 tarihinde birinci turu yapılan cumhurbaşkanlığı seçimidir. 2011 devriminden bu yana devlet başkanlığı için ikinci doğrudan oylamadır. Seçimler ilk olarak 17 ve 24 Kasım'da planlanmıştı, ancak görevdeki başkan El-Beci Kaid es-Sibsi'nin ölümünden sonra yeni devlet başkanının anayasanın gerektirdiği şekilde 90 gün içinde göreve gelmesini sağlamak için 25 Temmuz 2019 tarihinde öne alındı.

<span class="mw-page-title-main">2014 Tunus cumhurbaşkanlığı seçimi</span> Tunusta cumhurbaşkanlığı seçimi

2014 Tunus cumhurbaşkanlığı seçimi, Tunus'ta Parlamento seçimlerinden bir ay sonra 23 Kasım 2014 tarihinde yapılan devlet başkanlığı seçimidir. Ülkenin 1956'da bağımsızlığını kazandığından bu yana ilk serbest ve adil cumhurbaşkanlığı seçimi, 2011 Tunus Devrimi'nden sonra ilk cumhurbaşkanlığı seçimi ve Ocak 2014'te yeni bir Anayasa kabul edilmesi ile oldu.

Azerbaycan Cumhurbaşkanının hastalık ve yurt dışına çıkma gibi sebeplerle geçici olarak görevinden ayrılması hallerinde, birinci Cumhurbaşkanı yardımcısı Cumhurbaşkanına vekâlet eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Cezayir cumhurbaşkanı</span> Cezayirin devlet başkanı

Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Cezayir'in devlet başkanıdır ve aynı zamanda Cezayir Halk Ulusal Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tunus başbakanı</span> Tunusun hükûmet başkanı

Tunus başbakanı Tunus hükümetinin yürütme organının başıdır. Başbakan, cumhurbaşkanı ile birlikte yürütme organını yönetir ve başbakanın kabinesi ile birlikte Halk Temsilcileri Meclisine, başbakanın siyasi partisine ve nihayetinde yürütme ve yasamanın politikaları ve eylemleri için seçmenlere karşı sorumludur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.